حَبَقّوق یا حَیقوق یکی از پیامبران بنی‌اسرائیل می باشدنام : حَبَقّوق
تاریخ تولد: نامشخص
پیشه: از پیامبران بنی اسرائیل
آثار مهم: کتاب حبقوق
هشتمین نبی از دوازده نبی صاحب کتاب
بارگاه اصلی: تویسرکان، ایران
حبقوق نبی
نام یکی از پیامبران بنی‌اسرائیل، حَبَقّوق یا حَیقوق، است. او حدود ۷۰۰ سال قبل از میلاد زندگی می کرده است. نام پدر او یشوعالیت و نام مادر او شونامیت بوده است.
او یکی از دوازده پیامبر غیر اولوالعزم بنی‌اسرائیل بوده و کتاب خود را در عهد عتیق نوشته است. واژه "حبقّوق" به زبان عبری است و برای آن تعدادی تفسیر وجود دارد، از جمله "کسی که به آغوش کشیده می‌شود"، "گیاهی خوشبو" و "کسی که گلاویز می‌شود" (ناظر به کشمکش روحانی او با خدا).
حبقوق نبی (ع) پس از حضرت شعیا (ع) به مقام نبوت منصوب شد و در دوران کودکی، همزمان با حضرت الیاس نبی (ع) می زیسته است. بر اساس منابع تاریخی معتبر، در دوران کودکی، حبقوق نبی (ع) به علت بیماری از دنیا رفت و الیاس نبی (ع) او را در آغوش کشید و با تضرع و دعا از خداوند زندگی دوباره وی را طلب کرد و ایشان به زندگی بازگشت زنده شد.
این پیامبر الهی در زمان خودش نگهبان معبد سلیمان (معبد بزرگ یهودیان) در اورشلیم (بیت‌المقدس کنونی) بوده است و به همین جهت دارای شان و مقام مذهبی خاصی نزد پیروان دین یهود است و نام ایشان در کتاب تورات عهد عتیق که برای یهودیان بسیار معتبر است، ذکر شده است.
این پیامبر الهی در زمان خود، نگهبان اورشلیم (بیت‌المقدس کنونی) و معبد سلیمان (معبد بزرگ یهودیان) بود و به همین دلیل، در نزد پیروان دین یهود، شخصیت و مقام مذهبی خاصی داشت. نام ایشان در کتاب تورات عهد عتیق که برای یهودیان بسیار ارجمند است، ذکر شده است.
آرامگاهی منسوب به حبقوق در جنوب‌غربی شهر تویسرکان قرار داردحضرت حبقوق نبی (ع) مردم را به دین حق و شریعت حضرت موسی دعوت می‌کرد و بر اساس آموزه‌های الهی، عدالت و مبارزه با ستم و ظلم را بیان می‌کرد. با توجه به منابع تاریخی معتبر، حبقوق نبی (ع) در آموزه‌های الهی خود به بعثت حضرت عیسی (ع) و حضرت محمد (ص) اشاره کرده است و درباره پیامبر اعظم (ص) و امت او، فرموده است که آسمان‌ها از نور تسبیح محمد (ص) و تسبیح امت او مملو شده است و برای محمد و آل محمد درود فرستاده و از خداوند متعال، نصرت و یاری برای پیروان و شیعیان حضرت محمد (ص) و نابودی دشمنان او خواستار شده است.
حضرت حبقوق(ع) در زمان "بختنصر" پادشاه بابل با گروه بسیاری از بزرگان و اشراف بنی اسرائیل و تعدادی از پیامبران و بستگان آنها به اسارت بابلیان درآمد اما پس از فتح بابل توسط کوروش کبیر به تشویق پیروان خود به منطقه کنونی تویسرکان عزیمت کرد.
کتاب حبقوق نبی
کتاب او با نام خودش یکی از کتاب‌های کتاب مقدس عبری (عهد قدیم) است. وی هشتمین نبی از دوازده نبی صاحب کتاب در عهد عتیق است. این کتاب شامل سه باب است و محتوای آن به پنج بخش تقسیم می‌شود.
در باب‌های اول و دوم کتاب، که چهار بخش اول آن را شامل می‌شود، حبقوق به درگاه خدا از ظلم و بی‌عدالتی در میان قوم یهود شکایت کرده است و خدا به او خبر داده که بابلی‌ها آنان را به اسارت خواهند برد. سپس حبقوق از خدا پرسید که چگونه بابلی‌ها بر قوم یهود که از آنان عادل‌ترند غلبه خواهند کرد و آنان را اسیر خواهند کرد؟ خدا پاسخ داد که پیروزی و شادی بابلی‌ها موقت است و آنان در نهایت نابود خواهند شد و مردمان عادل با ایمان خود زندگی خواهند کرد. بخش پنجم (باب سوم) کتاب حبقوق، یک مناجات شعری است که خلاصه و نتیجه گفته‌های حبقوق در دو باب قبلی است. تفسیری از دو باب اول این کتاب در طومارهای بحرالمیت کشف شده است. برخی از تعالیم این کتاب تأثیرگذار بر رهبران بزرگ مسیحیت، مانند پولس، آگوستین و لوتر، بوده است.
حبقوق نبی در متون شیعه
در برخی منابع حدیثی و تفسیری اسلامی، نام حبقوق نبی و اشاراتی به کتاب او یافت می‌شود، به خصوص در متون شیعه. در این منابع، نام او اغلب به شکل حَیَقوق و حَیْقوق ذکر شده است. اشاره به نام حبقوق در متون اسلامی اصلیتاً به دلیل بشارت‌هایی که وی در باب سوم کتابش درباره ظهور پیامبر اسلام انجام داده است. بر اساس یک حدیثی که از شیخ صدوق نقل شده است، امام رضا (ع) در برابر رأس الجالوت یهودی در مناظره‌ای درباره حقانیت اسلام، به بشارت حبقوق درباره ظهور حضرت محمد (ص) و نزول قرآن اشاره کرد و او نیز این بشارت را قبول کرد. همچنین، در برخی منابع کلامی شیعه، بدون اشاره به این حدیث، به بعضی از جملات کتاب حبقوق درباره بشارت ظهور پیامبر اسلام استناد شده است، اگرچه با عبارات ذکر شده در آن حدیث تفاوت‌هایی وجود دارد. همچنین، نام حبقوق در دعای امّ داود نیز آمده است که خواندن آن در روز نیمه‌ی رجب توصیه شده است.
آرامگاه حبقوق
درباره آرامگاه حبقوق، روایت‌های مختلفی وجود دارد. یکی از آرامگاه‌هایی که به وی نسبت داده می‌شود، در شهر کاداریم در فلسطین قرار دارد. همچنین، آرامگاه دیگری نیز در جنوب‌غربی شهر تویسرکان واقع شده است که از بناهای تاریخی ایران محسوب می‌شود. ساختمان این آرامگاه احتمالاً متعلق به دوره سلجوقیان و قرن هفتم و هشتم است. نمای بیرونی این بنا و ویژگی‌های معماری آن، به ویژه سقف مخروطی شکل یک نمونه از آثار قدیمی معماری ایرانی است. آرامگاه حبقوق، مورد احترام و تقدیس همچنان یهودیان و مسلمانان قرار دارد و مردم منطقه درباره کرامات وی، حکایات و روایت‌های فراوانی را منتقل می‌کنند.
آرامگاه حبقوق نبی در شهر تویسرکان همدان آدرس آرامگاه حبقوق نبی در تویسرکان
آدرس: استان همدان، شهر تویسرکان، خیابان شهید اشرفی اصفهانی، انتهای خیابان حبقوق نبی
گردآوری: بخش بیوگرافی سرپوش
- 19
- 4
