زندگینامه ابن سینا به زبان ساده

ابوعلی سینا از بزرگترین دانشمندان ایرانی است

چکیده ای از بیوگرافی" ابن سینا:"

نام کامل: ابوعلی حسین بن عبدالله بن حسن بن علی بن سینا

نام های دیگر:ابوعلی سینا، پور سینا، ابن سینا

لقب ها:شیخ الرئیس؛ شرف الملک، حجت الحق شاه زاده اطباء

پیشینه:فیلسوف، دانشمند و حکیم

تاریخ تولد:۱ شهریور ۳۵۹ه‍.ش

محل تولد:بخارا (ازبکستان کنونی)

درگذشت:۳۱ خردادماه ۴۱۶ ه‍.ش، همدان

آرامگاه:آرامگاه ابن سینا

ملیت:ایرانی

محل زندگی:فرارود، خراسان، گرگان، ری، اصفهان و همدان

والدین:عبدالله/ ستاره

همسر:یاسمین

مذهب:مسلمان

زندگینامه ابن سینا ( ابوعلی سینا)

ابن سینا حکیم، فیلسوف، طبیب و دانشمند بزرگ ایرانی که در جهان غرب به اسم( Avicenna) و با لقب" امیر پزشکان" شناخته شده است، ابن سینا در حدود ۳۷۰ ق در بخارا به دنیا آمد. پدرش از بلخ بود و در دوران فرمانروایی نوح بن منصور سامانی به بخارا رفت و در آن جا در یکی از مهم ترین قریه ها به نام خَرمَیثَن در دستگاه اداری بکار پرداخت. وی همسری از قریه ای  به نام اَفشَنَه زنی را به همسری گرفت و در آنجا اقامت گزید. ابن سینا در آن جا چشم به جهان گشود. ۵ سال بعد از آن برادر کوچکترش به اسم محمود به دنیا آمد. 

ابوعلی سینا پدرش را در سن بیست و دو سالگی از دست داد و بعد از فوت پدرش ابن سینا مجبور شد به جای پدر وارد دستگاه حکومتی شود، دیری نپایید که" نوح بن منصور" حاکم بخارا هم درگذشت و پسرش بر جای او به حکومت رسید، ابن سینا ديگر نتوانست در دستگاه اداری حکومت باقی بماند و عزم سفر کرده و به طرف حکومت خوارزمشاه در گرگانج حرکت کرد.

ابوعلی سینا دانشمند ایرانی قرن چهارم هجری است

ابوعلی سینا بیشتر عمر خود را در مسافرت های طولانی از شهری به شهر دیگر و از حکومتی به ولایتی دیگر گذراند،  از سرگردانی در کویر و گم شدن در بیابان گرفته، تا سکنی گزیدن در روستایی دورافتاده و رسیدن به وزارت سلطان و زندگی در دربار. ابن سینا چه بسا متهم به خیانت در وزارت شد و حبس در زندان حکومت را نیز تجربه کرد. سپس پنهانی از زندان گریخت و با لباس ناشناس به طرف اصفهان روانه گشت. 

ابن سینا در این مدت، تعدادی کتاب مهم نیز نوشت و حتی به ساختن رصدخانه پرداخت. اما این آرامش یرای او دائمی نبود؛ به دلیل آن که یک بار اصفهان در معرض حمله مسعود غزنوی یعنی فرزند سلطان محمود غزنوی قرار گرفت و در این حمله بعضی از آثار مهم این حکیم بزرگ از میان رفت.

ابن سینا که بعدها موثرترین چهره در علم و فلسفه جهان اسلامی شد و القابی مانند شیخ الرئیس، حجة الحق و شرف الملک به او دادند، از آغاز کودکی استعداد و شایستگی عجیبی در فرا گرفتن علوم مختلف داشت.

در زندگینامه ابوعلی سینا مواردی چند از درمان صاحب منصبان به چشم می خورد؛ از جمله آن که مجدالدوله، حاکم آل بویه را که به مالیخولیا مبتلاء بود، درمان کرد. ابن سینا همچنین برای درمان شمس الدوله( برادر مجدالدوله) اظهار گردید و بعد از آن به اجبار سمت وزارت وی را پذیرفت.

تحصیلات ابن سینا

زمانی که ابوعلی سینا پنج سال داشت، نزد پدر که مردی فاضل بود حساب، ریاضیات، رو خوانی قرآن و صرف و نحو ‏زبان عربی می آموخت. ابوعلی سینا به قول خودش تا ده سالگی،  قرآن و بسياري از علوم ادب را آموخته بود و مردم از او در تعجب بودند. ابن سینا تا پیش ازآنکه نزد استاد معتبری شاگردی کند، بسیاری از علوم دیگر مانند هندسه و فقه را نیز بطور مختصر یاد گرفته بود.

وقتی که ابن سینا به هجده سالگی رسید، ديگر احتیاج به خواندن و فراگیری هیچ علمی نداشت؛ چرا‌که همه علوم را فرا گرفته بود و تنها لازم بود تا فهم خود را لحاظ عمق افزایش دهد تا آموخته های خود را بهتر درک کند.

ابوعلی سینا یکی از تأثیرگذارترینِ فیلسوفان و دانشمندان جهان است

وقتی"  ابوعبدالله ناتلی " که به فلسفه دانی مشهور بود، به بخارا آمد، پدرش او را نزد وی گذاشت تا منطق بیاموزد. استاد از نبوغ فراوان شاگرد درحیرت ماند و دانشمند جوان مقدمات منطق و برخی کتابهای اقلیدس را در محضر" ناتلی" درس گرفت. بعد از مدتی ناتلی بخارا را ترک کرد و شاگردش به تنهایی شروع به مطالعه کتابهای علمی و شروح آن ها کرد. ابن سینا بسیار پیرو فلسفه ارسطو بود و از این جهت به استادش فارابی شباهت دارد.

آثار ابن سینا

به دلیل آنکه در آن عصر، عربی زبان رایج آثار علمی بود، ابوعلی سینا و سایر دانشمندان ایرانی که در آن زمانه می زیستند ‏کتابهای خود را به زبان عربی نوشتند. بعدها برخی از این آثار به زبانهای دیگر از جمله فارسی ترجمه شد.‏

ابن سینا ۴۵۶ کتاب و رساله در رشته های طب، فلسفه، حکمت، منطق، فقه، بیان، علوم طبیعی و ماوراءالطبیعه، نجوم و هیات و ریاضیات، گیاه شناسی، لغت، عروض، شعر و موسیقی برجای مانده است که از آن جمله است:الاشارات و التنبیهات فی المنطق والحکمه از مهم ترین نوشته های او در فلسفه و حکمت؛ شفا که در حکمت است و به زبان های بسیار ترجمه شده؛ القانون فی الطب، در پزشکی که به بیشتر زبان های دنیا ترجمه شده و حاشیه های بسیار بر آن نوشته شده و مشهورترین کتاب ابن سینا در رشته پزشکی است.

ابوعلی سینا کتاب های بسياري در طب نوشته است. از جمله این کتاب ها قانون است که آنرا قبل از بیست سالگی نوشت و کتاب مشهوری است که دانشگاه های شرق و غرب با آن آشنایی دارند و چهارده مجلد است.

شهرت این کتاب از آن روست که بسیار منظم و با سبکی نیکو نوشته شده و در عین حال هر آنچه مورد احتیاج طبیب است در آن آمده است. کتاب قانون ابن سینا طی چندین قرن چه در سرزمین های اسلامی و چه در اروپای قرن های میانه بر همه کتاب های پزشکی ديگر برتری داشت.

تصاویر ابوعلی سینا

ابن سینا در اصفهان کتاب شفا را به پایان رساند. و بعد در سال های آخر عمر  تمامی تجربیات خود در زمینه ‏طب را در کتاب قانون نوشت  و کتاب ارزشمند خود را کامل کرد.کتاب شفا شامل چهار بخش اصلی است. منطق، علوم طبیعی، ریاضیات( که شامل علوم اربعه یعنی ریاضیات، هندسه، نجوم و موسیقی است) و ماوراءالطبیعه جزء مباحث اصلی این کتاب هستند

کتاب نجات ابن سینا که مختصر و خلاصه شده کتاب “شفا” است. از دیگر آثار وی کتاب اشارات و تنبیهات است که به عنوان آخرین کتاب ابوعلی سینا به حساب می آید.

فعالیت های علمی ابن سینا

ابن سینا علاقه زیادی به فراگیری علم پزشکی داشت

از خصوصیت های ابوعلی سینا در پزشکی، مشاهدات بالینی او در مورد بیماری های گوناگون است، از ناراحتی های پوستی و بیماری های ریوی گرفته، تا اختلالات سلسلة اعصاب و انواع دیوانگی ها. ابن سینا بر عنصر تجربه بسیار تکیه کرده و به کاربرد داروها اهمیت فراوانی می دهد؛ آنقدر که قسمتی از قانون را به داروها و خواص و کیفیات آنها اختصاص داده است

سیطره علمی و فلسفی ابن سینا بر افکار علمای پیشین و کنونی چنان بود که به او لقب ارسطو و بقراط اسلام داده اند. ابوعلی سینا اولین کسی است که بین فلجِ صورت ناشی از عامل داخلی در مغز، و فلج ناشی از سبب خارجی فرق گذاشت. ابن سینا سکته مغزی را که در نتیجه زيادي خون عارض می شود به خوبی توصیف کرده است. نظریه ابن سینا در این زمینه بر خلاف عقیده یونانیان بود. او اولین کسی بود که معتقد شد بعضی بیماریها از راه آب و خاک منتقل می شوند.

ویژگی های اخلاقی ابوعلی سینا

مجسمه ابوعلی سینا

ابن سینا علاوه بر عظمت علمی و هوش و حافظه اعجاب انگیزش انسانی وارسته با کمالات شگفت اخلاقی بود؛ در مورد او گفته اند:با زیردستان بسیار رؤوف و بامحبت بود. بچه ها را دوست می داشت، به تنگ دستان بذل و بخشش میکرد و دربرابر بیماران بسیار فروتن و متبسم ظاهر می گشت، در منصب وزارت و هر مقام و موقعیت مهمی که داشت، عموم مراجعان را به ملاطفت و خوشرویی می پذیرفت و برای ایجاد فضای صمیمی بین خود و دادخواهان، بیشتر شوخی و مزاح میکرد تا تقاضای خود را بی پروا بیان کنند. بسیار موقّر و متین و بیانی جالب توجه و جذاب داشت، کم حرف میزد و اغلب شنونده بود. 

شاگردان ابن سینا

• ابوعبیدالله عبدالواحد بن محمد جوزجانی
• ابوالحسن بهمنیار بن مرزبان
• ابوعبدالله محمد بن احمد المعصومی
• شیخ علی نسائی خراسانی

رحلت ابوعلی سینا

آرامگاه ابوعلی‌سینا در همدان

ابن سینا در حمله ی ارتش به همدان دچار بیماری شدید کولیک شده بود. نشانه های تاریخی می گوید که ابن سینا بر اثر این بیماری به سختی قابلیت ایستادن داشته است. این بیماری بار دیگر و در سال های آخر به او حمله کرد.  

هنگامی که ابن سینا به شهر همدان رسید، ضعف بر او چیره شد و ديگر قدرت برخواستن نداشت. پی برد که ديگر معالجه سود ندارد و تسلیم تقدیر الهی گشت. پیوسته قرآن می خواند و از خداوند طلب بخشش می کرد. اموال خویش را به فقرا بخشید، عاقبت در تاریخ جمعه اوّل ماه رمضان سال ۴۲۸ ه.ق در شهر همدان وفات یافت و جهانی را از وجود خویش محروم کرد.

گردآوری: بخش بیوگرافی سرپوش