زندگینامه آلفرد برنهادر نوبل؛ مخترع دینامیت و پایه گذار جایزه نوبل

آلفرد نوبل

چکیده ای از زندگینامه آلفرد نوبل:

نام کامل: آلفرد برنهارد نوبل

تاریخ تولد: ۲۱ اکتبر ۱۸۳۳

محل تولد: استکهلم، سوئد

حرفه: شیمی ‌شناس، مهندس، مخترع، بازرگان و نیکو کار

شناخته شده برای: اختراع دینامیت، بنیانگذار جایزه نوبل

دین: بی دین، خداناباور

درگذشت: ۱۰ دسامبر ۱۸۹۶

آرامگاه: گورستان شمالی، سولنا، سوئد

بیوگرافی آلفرد نوبل

زندگینامه آلفرد نوبل:

آلفرد برنهارد نوبل در ۲۱ اکتبر ۱۸۳۳ در استکهلم سوئد به دنیا آمد. ایشان در حقیقت چهارمین پسر امانوئل و کارولین آندریتا السل نوبل بود. آنها هشت فرزند داشتند که از میان آنها تنها سه تا از پسران و آلفرد به سن بزرگسالی رسیدند.

او یک مهندس و مخترع بود که در مشاغل مختلف تجاری شکست خورده بود به همین دلیل در سال ۱۸۳۷ به سن‌پترزبورگ در روسیه مهاجرت کرد و در آن شهر به عنوان تولید کننده معادن و ماشین آلات انفجاری پیشرفت های بسیاری کرد. آلفرد از همان دوران کودکی اش به مواد منفجره علاقه بسیاری داشت و اصول مهندسی را نیز از پدر خود آموخته بود. 

این دانشمند در سال ۱۸۴۲ همراه با سایر اعضای خانواده خود استکهلم را بدرود گفتند و همراه با پدرشان در سن پترزبورگ مستقر شدند. نوبل در روسیه با معلمان خصوصی آموزش دید و از همان دوران به عنوان یک دانش آموز مشتاق و مستعد شناخته شد. 

از سن ۱۶ سلگی به عنوان یک شیمیدان حرفه ای محسوب می شد که مسلط به زبان های انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، روسی و سوئدی بود. وی در سال ۱۸۵۰ برای گذراندن یک دوره تحصیل در رشته شیمی روسیه را ترک و به پاریس مهاجرت کرد. بعد از آن مدتی را تحت تعلیم جان اریکسون که سازنده کشتی های جنگی آهنی بود، در ایالات متحده گذراند. 

در سال ۱۸۲۵ آلفرد نوبل مجددا به سن پترزبورگ برگشت و در کارخانه پدرش مشغول به کار شد، در آن زمان برای جنگ های کریمه تجهیزات نظامی تولید می کرد. بعد از اینکه جنگ پایان یافت و از زمان صلح، کارخانه پدر نوبل تولید ماشین آلات قایق بخار را آغاز کرد، اما متاسفانه در این زمینه هم به مشکل خورد و در نهایت در سال ۱۸۵۹ ورشکست شد. همین موضوع سبب شد آلفرد همراه والدین و برادر کوچکش به سوئد برگردند، اما برادران بزرگتر او به نام های لودویگ و روبرت در روسیه ماندند تا آنچه از تجارت خانوادگی شان باقی مانده بود را سروسامان دهند. 

دانشمند بزرگ آلفرد نوبل

تولید مواد منفجرتوسط آلفرد نوبل:

آلفرد نوبل آزمایشگاه کوچکی در املاک پدرش راه اندازی کرد و خیلی سریع آزمایش مواد منفجره را آغاز کرد. در آن زمان فقط ماده منفجره قابل اعتماد برای استفاده در معادن؛ پودر سیاه بود که در حقیقت نوعی باروت محسوب می شد. ترکیبی به نام نیتروگلیسیرین هم به تازگی شناخته شده بود که یک ماده منفجره بسیار قوی محسوب می شد، اما به قدری ناپایدار بود که به هیچ طریقی نمی توانست آن را با درجه ایمنی تخمین زد، در نتیجه راهی برای استفاده از آن وجود نداشت. با وجود این موضوع در سال ۱۸۶۲ نوبل یک کارخانه کوچک برای تولید نیتروگلیسرین ایجاد کرد و تحقیقاتی را به امید پیدا کردن راهی جهت کنترل انفجار ماده انجام داده. 

در سال ۱۸۶۲ نوبل یک چاشنی کاربردی را که از یک پلاگین چوبی در بار بزرگ‌تری از ظرفی حاوی نیتروگلیسیرین ساخته شده بود، استفاده کرد و متوجه شد که انفجار ناشی از بمب کوچک پلاگین نسبت به پودر سیاه انفجارهای بسیار بزرگ تری را نسبت به نیتروگلیسیرین مایع ایجاد می کند. 

جوانی های آلفرد نوبل

در حقیقت آغاز شهرت نوبل با اختراع این چاشنی بود و توانست به عنوان یک دانشمند برایش ثروت بسیار زیادی را به همراه بیاورد. در سال ۱۸۶۵ یک چاشنی بهبود یافته به نام کلاهک انفجاری توسط نوبل اختراع شد که از  یک کلاهک فلزی کوچک حاوی بار فولمینات جیوه ساخته شده بود و می توانست با شوک یا حرارت متوسط منفجر شود.

این کلاهک انفجاری در حقیقت سرآغازی برای استفاده های مدرن از مواد منفجره بود اما حمل و نقل نیتروگلیسرین بسیار خطرناک و البته دشوار بود، به طوری که در جریان همین حمل و نقل ها کارخانه نیتروگلیسیرین نوبل در سال ۱۸۶۴ منفجر شد و برادر کوچکش همراه با چند کارگر دیگر از بین رفتند. 

این حادثه سبب ناامیدی نوبل شد به طوری که آلفرد خیلی سریع کارخانه تولید نیتروگلیسیرین برای استفاده همزمان با کلاهک‌های انفجاری خود ساخت. این کارخانه ها تا جایی که دانش آن زمان اجازه می داد ایمن بودند اما هنوز هم انفجارهایی تصادفی اتفاق می افتاد. 

اختراع دنیامیت توسط آلفرد نوبل

اختراع دینامیت توسط آلفرد نوبل:

دومین اختراع مهم این دانمشند در حقیقت دینامیت بود که در سال ۱۸۶۷ تولید شد. او به صورت اتفاقی که نیتروگلیسیرین می تواند توسط کیزلگور یا خاک دیاتومه‌دار (یک خاک سیلیسی متخلخل) جذب و خشک شود، در نتیجه ترکیب حاصل شده از آن بسیار ایمن تر خواهد بود همچنین راحت تر می توان از نیتروگلیسیرین تنها استفاده کرد. نام این محصول توسط آلفرد نوبل دینامت ثبت شد، در حقیقت دینامیت واژه ای از ریشه کلمه ی یونانی دینامیس به معنای قدرت بود. این اختراع از سال ۱۸۶۷ در بریتانیای کبیر و در ۱۸۶۸ در ایالات متحده به نام نوبل ثبت شد و خیلی سریع این دانشمند را به شهرت جهانی رساند. از دینامیت خیلی سریع برای منفجر کردن تونل، برش کانال، ساخت راه آهن و جاده استفاده کردند. 

در طول دهه های ۱۸۷۰ تا ۱۸۸۰ شبکه ای از کارخانه ها در سرتاسر اروپا تشکیل شد که مخصوص تولید دینامیت بودند، همچنین برای تولید و عرضه این مواد منفجره شبکه ای از شرکت ها ایجاد شدند. او به آزمایشات خود برای جستوجوی نمونه های بهتر ادامه داد تا اینکه در سال ۱۸۷۵ به شکل قوی تری از دینامیت دست پیدا کرد و بعد از گذشت یک سال آن را ثبت کرد. 

نوبل یکبار دیگر به صورت اتفاقی کشف کرد که نیتروگلیسیرین با یک ماده کرکی معروف به نیتروسلولز در نهایت موجب تولید یک ماده پلاستیکی سفت و محکم با مقاومت در برابر آب و قدرت انفجار تولید می کند همچنین می تواند بیشتر از دینامیت های معمولی انفجار داشته باشد. 

در سال ۱۸۸۷ آلفرد نوبل توانست یکی از اولین پودرهای بدون دود نیتروگلیسیرین و پیش‌ساز کوردیت را به نام بالستیت معرفی کند، در همان زمان میدان های نفتی تازه ای توسط برادرانش هم کشف شدند که در نزدیکی باکو و در امتداد دریای خزر بودند، در نتیجه ثروت هنگفتی را به چنگ زدند. 

دارایی هایی که شرکت های برادرانش داشتند همراه با علایق جهانی این دانشمند در خصوص مواد منفجره سبب شد که ثروت زیادی برای خانواده نوبل رقم بخورد. او در سال ۱۸۹۳ به صنعت اسلحه سازی در سوئد علاقه مند شد و بعد از گذشت یک سال کارخانه آهن در بوفورس نزدیک ورملند را خریداری کرد که هسته اصلی اصلی کارخانه اسلحه سازی معروف بوفورس محسوب می‌شود. 

نوبل علاوه بر اینکه مواد منفجره را اختراع کرد توانست ابریشم و چرم مصنوعی تولید کند به طور کلی این دانشمند بیشتر از ۳۵۰ اختراع از خودر در کشورهای مختلف به ثبت رسانده است. 

استفاده از دینامیت اختراع آلفرد نوبل، در جنگ ها

جوایز نوبل:

زمانی که در سال ۱۸۸۸ یک روزنامه فرانسوی خبر فوت دروغین نوبل را منتشر کرد در حالی که از وی به دلیل اختراع دینامیت یک گناهکار ساخته بود، ایشان را به فکر فرو برد تا تصویری بهتر از خود برای آیندگان برجای بگذارد. این نشریه اینگونه از وی یاد کرده بود: 

«فرشته مرگ مرده‌است، دکتر آلفرد نوبل، فردی که برای ایجاد راهی برای کشتن افراد بیشتر در زمان کمتر ثروتمند شده بود؛ دیروز فوت کرد.»

نوبل در ۲۷ نوامبر سال ۱۸۹۵ آخرین وصیت‌نامه خود را در باشگاه نروژی ها-سوئدی‌ها در پاریس امضا کرد و بیشتر دارایی های خود را به جایزه ای اختصاص داد که هرساله بدون توجه به ملیت به افراد شایسته اهدا شود. نوبل در نهایت در اثر سکته قلبی از دنیا رفت و  ۳۱ میلیون کرون سوئد، حدوداً معادل ۴٫۲ میلیون دلار آمریکا به جایزه مذکور اختصاص داد. ایشان هرگز ازدواج نکرد و در یک گورستان شمالی در سولنا به خاک سپرده شد. 

آلفرد نوبل و جایزه نوبل

درگذشت آلفرد نوبل:

در سال ۱۸۹۵ آلفرد نوبل مبتلا به آنژین صدری شد و در سال ۱۸۹۶ در اثر خونریزی مغزی از دنیا رفت. امپراتوری تجاری وی در زمان مرگش شامل بیش از ۹۰ کارخانه تولید مواد منفجره و مهمات در سراسر جهان بود. امروزه بسیاری از این شرکت ها تبدیل به شرکت‌های صنعتی شده اند و هنوز هم در پیشبرد اقتصاد جهان نقش بسیار مهمی دارند. 

آرامگاه آلفرد نوبل

وصیت‌نامه آلفرد نوبل:

در ۲۷ نوامبر ۱۸۹۵ وصیت نامه ای که آلفرد نوبل در پاریس تنظیم کرده بود شگفتی را برای خانواده. دوستان و عموم مردم از وی نمایش داد. ایشان در طول عمر خود هیچ فعالیت سخاوتمندانه ای در امور خیریه و بشردوستانه و نیز مسائل علمی نداشت در نتیجه ای اقدام برای اطرافیان او شگفت انگیز بود. این دانشمند بخش هنگفتی از ثروت خود را به پایه گذاری جایزه نوبل اختصاص داد که امروزه به عنوان مهم ترین جوایز بین المللی شناخته می شود.

گمان های بسیاری در خصوص این اقدام نوبل وجود دارد برخی می گویند اشتباه گرفتن مرگ برادر نوبل به نام لودویگ تحت عنوان" تاجر مرگ مرده است" در حقیقت دلیل این موضوع بوده است و آلفرد نوبل با پایه‌گذاری جایزه نوبل پیش از مرگ از نوشته شدن این مرثیه زود هنگام برای پس از مرگش جلوگیری کرده است، اما به طورکلی می توان گفت جایزه نوبل بیشتر از هر چیزی می تواند نشان‌دهنده علاقه وافر آلفرد نوبل در زمینه‌های فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و ادبیات است و بر وجهه صلح‌طلبی او تأکید دارد.

گردآوری: بخش بیوگرافی سرپوش