زندگینامه دکتر حسابی؛ پدر علم فیریک ایران

عکس دکتر حسابی

چکیده ای از زندگینامه دکتر حسابی:

نام اصلی: محمود خان میرزا حسابی

زادروز: دوشنبه ۳ اسفند ۱۲۸۱

درگذشت: پنجشنبه ۱۲ شهریور ۱۳۷۱   

علت مرگ: به هنگام درمان قلبی

آرامگاه: شهر دانشگاهی تفرش

محل زندگی: ایران، فرانسه، لبنان، ایالات متحده آمریکا

ملیت: ایرانی

نام‌های دیگر: پروفسور محمود حسابی، پروفسور حسابی

تحصیلات: لیسانس: ادبیات، مهندسی راه و ساختمان، ریاضیات، ستاره‌شناسی و زیست‌شناسی، مهندسی برق، مهندسی معدن و دکتری فیزیک

از دانشگاه    دانشگاه تهران، دانشگاه سوربن، دانشگاه پرینستون، دانشگاه شیکاگو

پیشه: فیزیکدان، سناتور، وزیر آموزش و پرورش

لقب: پدر علم فیزیک ایران،

پدر مهندسی نوین ایران،

پدر فرهنگستان ایران،

پدر علوم نوین ایران

دین:  اسلام

مذهب: شیعه

همسر: صدیقه حائری

فرزندان: ایرج حسابی ، انوشه حسابی

مادر: گوهرشاد حسابی

پدر: عباس معزالسلطنه

جایزه‌ها: نشان علمی کوماندور دولا لژیون دونور

نشان علمی افیسیه دولا لژیون دونور

زندگینامه دکتر حسابی:

استاد دکتر محمود حسابی چهره برجسته علم و فرهنگ معاصر و بنیانگذار فیزیک نوین ایران در سال ‪ ۱۲۸۱‬شمسی از پدر و مادری تفرشی در تهران متولد شد.

دکتر حسابی در ‪ ۷‬سالگی تحصیلات ابتدایی خود را در بیروت با تنگدستی و مرارت‌های غربت آغاز و از ابتدا تا پایان تمامی تحصیلات عالیه در میان همشاگردی‌هایی از کشورهای مختلف سپری کرد. در منزل قرآن کریم، گلستان و بوستان سعدی، غزلیات حافظ و منشات قائم مقام را نزد مادرش "گوهرشاد حسابی" آموخت.

دکتر حسابی علاوه بر تسلط بر چهار زبان زنده دنیا، در موسیقی و نواختن ویولن و پیانو دستی داشت و در چند رشته ورزشی کسب موفقیت کرد و در شنا دارای دیپلم نجات غریق شد.

محمود حسابی در ۱۲ شهریور سال ۱۳۷۱ هجری شمسی در بیمارستان دانشگاه ژنو درگذشت. آرامگاه (خانوادگی) وی در شهر تفرش قرار دارد.

تحصیلات دانشگاهی دکتر حسابی:

مدرک دانشگاهی دکتر حسابی

دکتر حسابی در سن‌ هفده‌سالگی‌ لیسانس‌ ادبیات‌، در نوزده‌ سالگی‌ لیسانس‌ بیولوژی‌ و پس‌ از آن‌، مدرك‌ مهندسی‌ راه‌ و ساختمان‌ را اخذ نمودند. در آن‌ زمان‌ با نقشه‌كشی‌ و راه‏سازی‌ به‌ امرار معاش‌ خانواده‌ کمك‌ می‌كردند. استاد همچنین‌ در رشته‌های‌ پزشكی‌، ریاضیات‌ و ستاره‌شناسی‌ به‌ تحصیلات‌ آكادمیك‌ پرداختند. شركت‌ راه‏سازی‌ فرانسوی‌ كه ‌استاد در آن‌مشغول‌ به كار بودند، به پاس‌ قدردانی‌ از زحماتشان‌ ایشان‌ را برای‌ ادامه‌ تحصیل‌، به‌ كشور فرانسه‌ اعزام‌كرد و بدین‌ ترتیب در سال‌ ۱۹۲۴ م به‌ مدرسه‌ عالی‌ برق‌ پاریس‌ وارد و در سال ‌ ۱۹۲۵ م فارغ‌التحصیل‌ شدند.

دکتر حسابی هم‏زمان‌ با تحصیل‌ در رشته‌ معدن‌، در راه‌آهن‌ برقی‌ فرانسه‌ مشغول‌ به‌ كار گردیدند، و پس‌ از پایان‌ تحصیل‌ در این ‌رشته، كار خود را در معادن‌ آهن‌ شمال‌ فرانسه‌ ومعادن‌ زغال‌ سنگ‌ ایالت‌ «سار» آغاز كردند. سپس به دلیل‌ وجود روحیه‌ علمی‌، به‌ تحصیل‌ و تحقیق‌ در دانشگاه‌ سوربن‌ در رشته‌ فیزیك‌ پرداختند، و در سال‌ ۱۹۲۷ (م) در سن‌ بیست‌ و پنج‌ سالگی، دانش‏نامه‌ دكترای‌ فیزیك‌ خود را با ارایه‌ رساله یی تحت‌ عنوان‌ «حساسیت‌ سلول‏های ‌فتو الكتریك» با درجه‌ عالی‌ دریافت‌ كردند.

موزه دکتر حسابی:

اندک زمانی پس از مرگ دکتر حسابی در سال ۱۳۷۲، خانه او تبدیل به موزه ای شد که در آن وسایل شخصی، مدارک علمی و تحصیلی، نشان ها و تقدیرنامه ها و عکس های قدیمی و متن نطق‌ها و نوشته‌ها، از جمله پژوهش های مربوط به بی نهایت بودن ذرات، در آن به نمایش گذاشته شده است. این موزه در خیابان تجریش – خیابان مقصودبیک قرار دارد.

موزه دکتر حسابی

افتخارات دکتر حسابی:

دکتر حسابی به سبب تلاشهای خستگی ناپذیر لقب پدر علم فیزیک و مهندسی نوین ایران در کشور را کسب نمود.

ایشان همچنین به دریافت بالاترین نشان علمی فرانسه یعنی لژیون دونور مفتخر شدند.

دکتر حسابی در سال ۱۹۹۰ به عنوان “مرد اول علمی جهان” برگزیده شد.

برخی از  اقدامات  و خدمات دکتر حسابی:

_ اولین نقشه برداری فنی و تخصصی كشور (راه بندرلنگه به بوشهر)

_ اولین راهسازی مدرن و علمی ایران (راه تهران به شمشك)

_ پایه گذاری اولین مدارس عشایری كشور

_ پایه گذاری دارالمعلمین عالی

_ پایه گذاری دانشسرای عالی

_ ساخت اولین رادیو در كشور

_ راه اندازی اولین آنتن فرستنده در كشور

_ راه اندازی اولین مركز زلزله شناسی كشور

_ راه اندازی اولین رآكتور اتمی سازمان انرژی اتمی كشور

_ راه اندازی اولین دستگاه رادیولوژی در ایران

_ تعیین ساعت ایران

_ پایه گذاری اولین بیمارستان خصوصی در ایران, به نام بیمارستان "گوهرشاد"

_ شركت در پایه گذاری فرهنگستان ایران و ایجاد انجمن زبان فارسی

_تدوین اساسنامه طرح تاسیس دانشگاه تهران

_ پایه گذاری دانشكده فنی دانشگاه تهران

_ پایه گذاری دانشكده علوم دانشگاه تهران

_ پایه گذاری شورای عالی معارف

_ پایه گذاری مركز عدسی سازی اپتیك كاربردی در دانشكده علوم دانشگاه تهران

_ پایه گذاری بخش آكوستیك در دانشگاه و اندازه گیری فواصل گام های موسیقی ایرانی به روش علمی

_ پایه گذاری و برنامه ریزی آموزش نوین ابتدایی و دبیرستانی

_ پایه گذاری موسسه ژئوفیزیك دانشگاه تهران

_ پایه گذاری مركز تحقیقات اتمی دانشگاه تهران

_ پایه گذاری اولین رصدخانه نوین در ایران

_ پایه گذاری مركز مدرن تعقیب ماهواره ها در شیراز

_ پایه گذاری مركز مخابرات اسدآباد همدان

_ پایه گذاری انجمن موسیقی ایران و مركز پژوهش های موسیقی

_ پایه گذاری كمیته پژوهشی فضای ایران

_ ایجاد اولین ایستگاه هواشناسی كشور (در ساختمان دانشسرای عالی در نگارستان دانشگاه تهران)

_ تدوین اساسنامه و تاسیس موسسه ملی ستاندارد

_ تدوین آیین نامه كارخانجات نساجی كشور و رساله چگونگی حمایت دولت در رشد این صنعت

_ پایه گذاری واحد تحقیقاتی صنعتی سغدایی (پژوهش و صنعت در الكترونیك, فیزیك, فیزیك اپتیك, هوش مصنوعی)

_ راه اندازی اولین آسیاب آبی تولید برق (ژنراتور) در كشور

_ ایجاد اولین كارگاه های تجربی در علوم كاربردی در ایران

_ ایجاد اولین آزمایشگاه علوم پایه در كشور

جملات قصار  از دکتر حسابی:

تصویر دکتر حسابی پدر علم فیزیک ایران

زندگی، یعنی پژوهش، و فهمیدن چیزی جدید.

۴ اصل پیشرفت: مردانگی، عدالت، شرم و عشق است.

یک عمل درست، بهتر است از هزار نصیحت.

راه پیشرفت، ارزش نـهادن به علم و تحقیق، احترام به معلمین، اساتید، دانش آموزان و دانشجویان است.

تقلید (از غرب)، خطری است جدی، که چشمه های نبوغ را، خشک می‌کند.

حفظ سنن اعتقادی، ملی و نبوغ نژادی، واجب است.

فعال باشیم، ولی ملایم، عادل باشیم، ولی با گذشت.

سادگی و عشق از عوامل پیشرفت است، که در قلب ما ایرانیان است.

احساس اجبار به فداکاری، لازمه زندگیست.

انجام وظیفه، لازمه جهش بسوی پیشرفت است.

کار کنیم، زحمت بکشیم، از سرمایه چیزی کم نداریم.

سازماندهی، لازمه و خواسته الگوی پیشرفت است.

نظامی که، دارای سازمان باشد، چارچوبی استوار دارد.

باید جوانان، حفظ سازمان را، آموزش داد.

عشق، به وجود آورنده اعمال زیباست.

دولت، وظیفه دارد، خوشحال کنندگان مردم را، تشویق کند.

داشتن هدف، و رفتن به دنبالش، خوب است ولی عاشق هدف بودن و گرفتار شدن چیز دیگری است.

ایران، جزیره هوش و ذکاوت است.

با بچه ها، با اطمینان رفتار کنید تا قابل اطمینان بار بیایند، و قابل اطمینان شوند.

طنز در مملکت ما، یک مقاومت ملی است، و همیشه حافظ ایران بوده است.

موسیقی خوب ایرانی، یک طرز تفکر است. یک فلسفه است، و بیان یک آرزوست.

هنر، با احساسات آدمی بازی می کند.

شخصیت یک ملتی را ادبا و هنرمندان آن می‌سازند.

هنر، چاشنی زندگیست.

عشق زندگی را به شیوش می‌آورد.

بزرگترین خوشحالی من در زندگی: هوش و استعداد جوانان ایرانی است.

سه اصل عاشقی: محبت ، احترام و راستگویی است.

باید به جوانان، حفظ سازمان را آموزش داد.

گردآوری: بخش بیوگرافی سرپوش