همه چیز درباره گاز CNG و خودروهای دوگانه سوز

این گاز ترکیبی از متان ( تقریبا ۸۲ درصد)، واتان ( تقریبا ۱۲ درصد)، پروپان (تقریبا ۴ درصد)، بوتان و هیدروکربن های سنگین تر و بقیه گاز های غیر سوختی ازت و دی اکسید کربن به مقدار کم است. این دسته از گاز، علاوه بر تامین سوخت منازل به عنوان سوخت خودرو نیز استفاده می شود.

سی ان جی (CNG) از این نظر دارای نکات مثبتی است که در ابعاد جغرافیایی وسیعی در جهان وجود دارد و با لوله کشی، به تمامی کشورها قابل انتقال است. اما سوالی که مطرح می شود این است که، با وجود فراوانی، چرا نتوانسته تا به طور وسیع تری جایگزین سوخت های فسیلی دیگر مانند بنزین شود؟!

در پاسخ به سوال باید گفت که، تکنولوژی گران قیمت و دشواری ذخیره سازی آن در انواع خودروها به عنوان یکی از علل اصلی این امر است. به طور معمول، به منظور ذخیره کردن سی ان جی (CNG) در اتومبیل ها و ماشین ها، دو راه وجود دارد.

شیوه اول این است که می توان این گاز را تحت فشار زیاد در داخل مخزن نگه داری کرد و راه دوم اینکه، نگه داری و ذخیره آن در دمای بسیار پایین در کپسول است. در صورت اول، به منظور نگه داری از گاز طبیعی فشرده شده، حداقل فشار باید ۲۰۰ بار بوده و در صورت رعایت ایمنی کامل، کپسول نیز باید تحمل فشار ۴۵۰ بار را داشته باشد که در این صورت، کپسول گاز، سنگین وزن و گران قیمت خواهد شد.

درجه اکتان گاز طبیعی فشرده سی ان جی (CNG) در حدود ۱۳۰، در صورتی که همین مقدار در مورد بنزین  سوپر، حداکثر ۹۶ است. در نتیجه این گاز نیازی به افزودن مواد خارجی برای پس مانده زدایی یا از بین بردن کوبش (KNOCK) ندارد. سی ان جی (CNG) تمیز می سوزد و کمترین آلودگی را بر جای می گذارد. بالا بودن عدد اکتان در سی ان جی، مزیت های زیادی را در پی دارد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

 احتراق منظم و یکنواخت

 موتورها در اتومبیل های گاز سوز به صورت نرم تری کار می کنند

 بر خلاف بنزین، گاز نباید قبل از سوختن به صورت بخار در بیاید

 بر روی اجزای سرد خودرو، میعان نمی کند که این امر سبب روشن شدن آسان تر خودرو در هوای سرد خواهد شد.

واژه ی مهمی که در مورد سوخت های جایگزین بنزین به کار می رود، واژه همسان " گالن بنزین" است که عبارت از میزان حجمی از گاز طبیعی است که محتوای آن، معادل با محتوای انرژی یک گالن بنزین خواهد بود. این مفهوم بدین خاطر استفاده می شود که چون گاز طبیعی به صورت مایع نیست، بنابراین حجم آن معمولا به صورت فوت مکعب محاسبه می شود، نه واحد گالن.

بنابراین، تعریف GGE، راهی برای مشخص کردن هم ارزی حجم سوخت های مبنا بر اساس انرژی نهفته به واحد بی تی یو (BTU) است. میزان جی جی ای (GGE) برای سی ان جی، برابر با ۹۲۱/۰ متر مکعب، بیانگر این مفهوم است که ۱۲۳ فوت مکعب از سی ان جی (CNG) معادل یک لیتر بنزین، انرژی دارد.

معمولا عملیات تراکم گاز در جایگاه های سوخت گیری تا فشار ۲۰۰ بار برای مصرف خودرو انجام می گیرد. این گاز، به عنوان یکی از سوخت های دوستدار محیط زیست مطرح است که البته میزان CO2 کمتری نسبت به بنزین تولید می کند. ناگفته نماند که این سوخت، متان بیشتری نسبت به دیگر سوخت های جایگزین مانند بنزین، به محیط زیست وارد می کند که البته این مورد را می توان با استفاده از کاتالیست های خاص کاهش داد.

به لحاظ ابعاد اقتصادی گاز سی ان جی (CNG)، طی بررسی ای که در سال ۱۳۸۱ شد، نتایج نشان داد که با گاز سوز کردن یک تاکسی در همان سال پایه، هزینه های ناشی از سوخت مصرفی آن بیش از ۴ میلیون ریال کاهش خواهد یافت. این آمار در زمانی بود که بنزین با قیمت ۳۸ تومان عرضه می شد.