نگاهی به فرمان هیدرولیک خودرو

به گزارش جام جم آنلاین، قطعات تشکیل دهنده هیدرولیک فرمان خودرو در شکل زیر نشان داده شده اند:

- روغن هیدرولیک

- شیلنکها و لوله های رفت و برگشت روغن هیدرولیک

- پمپ هیدرولیک

- مخزن هیدرولیک

- شیر هیدرولیک

- تسمه هیدرولیک فرمان

- جک هیدرولیک (دو طرفه فرمان)

طرز کار سیستم هیدرولیک فرمان

۱- پمپ هیدرولیک از طریق تسمه هیدرولیک نیروی دورانی خود را از موتور دریافت می کند.

۲- پمپ هیدرولیک، روغن هیدرولیک را با فشاری معادل ۷۰ بار، از طریق لوله فشار قوی هیدرولیک به پشت شیر هیدرولیک می رساند.

۳- شیر هیدرولیک دارای سوراخهایی است و به گونه ای طراحی شده که با چرخاندن فرمان به سمت چپ یا راست، فشار روغن به سمت چپ یا راست جک هیدرولیکهدایت می شود و در نتیجه، نیروی هیدرولیک به چرخاندن فرمان توسط راننده کمک می کند.

۴- برای اینکه روغن در سیستم هیدرولیک جریان داشته باشد و کمبودی از نظر مقدار روغن بوجود نیاید، مخزن هیدرولیک در سیستم طراحی شده و جریان روغن هیدرولیک پس از عبور از جک هیدرولیک، از طریق شیلنک برگشت (فشار ضعیف) به مخزن بر می گردد.

خرابی سیستم هیدرولیک فرمان، علائم و علت خرابی آنها

موارد زیر شایعترین دلایل خرابی سیستم هیدرولیک هستند:

۱- خراب شدن روغن هیدرولیک

در صورتیکه از روغن هیدرولیک مرغوب و مناسب استفاده نشود، و یا اینکه بیشتر از ۴۰ هزار کیلومتر از آخرین تعویض آن گذشته باشد، احتمال خرابی پمپ هیدرولیک، کاسه نمدهای شیر هیدرولیک و جک دو طرفه هیدرولیک بیشتر خواهد شد.

روغن هیدرولیک VG46 برای محصولات ایران خودرو و سایپا مناسب است، برندها بهران، کاسپین و توتال نیز در نمایندگی های مجاز وجود دارد.در صورت خرابی این قطعات، روغن از آنها نشت کرده و سطح روغن هیدرولیک در مخزن کاهش می یابد.

۲- استفاده از قطعات نا مرغوب

همواره فشار بالایی از روغن در سیستم هیدرولیک در جریان است و لذا اهمیت استفاده از قطعات مرغوب در این سیستم بیشتر است.

بطور مثال شیلنک فشار قوی هیدرولیک در پژو ۲۰۶ از بالای مانیفولد اگزوز عبور کرده و در صورت نشت روغن از محل اتصال شیلنک و لوله، روغن هیدرولیک [که قابل اشتعال است]، روی مانیفولد اگزوز ریخته می شود و بدلیل حرارت بالای مانیفولد، احتمال آتشسوزی موتور وجود دارد. موارد قابل توجهی از آتشسوزی موتور ۲۰۶ بعلت نشت روغن هیدرولیک گزارش شده است.

۳- استفاده از رینگ و لاستیک غیر استاندارد - بر هم خوردن زوایای ۵ گانه جلوبندی

بر هم خوردن زوایای ۵ گانه جلوبندی و یا استفاده از رینگ یا لاستیک با سایزی غیر از آنچه که تولید کننده خودرو تعیین کرده، باعث می شود که فشار بیشتری به سیستم هیدرولیک برای چرخاندن فرمان وارد آید. در این حالت، در برخی مواقع نیز پمپ هیدرولیک برای انجام وظیفه خود صدای غیر عادی تولید می کند.

علائم خرابی سیستم هیدرولیک

۱- روغن ریزی از هر یک از قسمتها

اگر سطح روغن هیدرولیک در مخزن آن به مرور زمان کم شود، یکی از قطعات زیر نشتی دارند که بسادگی با مشاهده روغن در اطراف آن قابل تشخیص خواهد بود:

i- مخزن یا شیلنکهای هیدرولیک

ii- سوئیچ الکتریکی لوله فشار قوی

iii- پمپ هیدرولیک

iv- شیر هیدرولیک یا جک دو طرفه

۲- ایجاد صدا در هنگام کار کردن درجا، یا چرخاندن فرمان به سمت چپ یا راست

شنیدن صدای غیر عادی از سیستم هیدرولیک شامل موارد زیر است:

i- اگر پمپ هیدرولیک در هنگام کارکردن درجای موتور صدای اضافه تولید کند، به احتمال زیاد پمپ دچار مشکل شده است.

ii- ولی اگر فقط در هنگام چرخاندن فرمان به طرفین صدای غیرعادی شنیده شود، احتمالا سطح روغن هیدرولیک در مخزن کافی نیست و موارد مربوط به نشت روغن باید بررسی شود. (همچنین احتمال پایین بودن کیفیت روغن هیدرولیک نیز وجود دارد).

iii- اگر در زمان چرخاندن فرمان، صدایی شبیه به سوت یا جیغ از تسمه هیدرولیک شنیده شود، دو موضوع باید بررسی شود:

۱- فولی تسمه روی میل لنگ معیوب است.

۲- سایز تسمه هیدرولیک مناسب نیست و یا اینکه باید ریگلاژ شود.

۳- سفت شدن فرمان با وجود روشن بودن موتور خودرو

در صورت سفت شدن فرمان با وجود روشن بودن موتور، باید به ترتیب زیر عمل کرد:

۱- ابتدا باید از سالم بودن تسمه هیدرولیک اطمینان حاصل شود.

۲- از کافی بودن سطح روغن هیدرولیک در مخزن آن و رسیدن روغن هیدرولیک به پمپ هیدرولیک اطمینان حاصل شود.

۳- از کیفیت روغن هیدرولیک اطمینان حاصل شود. (اینکه روغنِ مناسب وجود داشته باشد و کارکرد آن بیش از حد نباشد).

در صورت درست بودن موارد ۱ ، ۲ و ۳، علت سفت شدن فرمان با وجود روشن بودن موتور خودرو، یکی از موارد زیر است که توسط تکنیسین خودرو باید بررسی شود:

i- پمپ هیدرولیک

ii- شیر هیدرلیک فرمان

iii- جک دو طرفه هیدرولیک

iv- در برخی موارد خرابی جعبه فرمان یا یکی از قطعات سیستم تعلیق

خرابی های رایج در سیستم هیدرولیک خودروهای سواری (پژو (۲۰۶ تیپ ۲،۳،۵،۶، SD، 405 پارس) سمند، تندر ۹۰ (ال۹۰) و پراید):

برای پژو ۴۰۵، پارس و سمند، خرابی و لق شدن بوش های جک هیدرولیکعلائم خرابی:

وقتی خودرو روشن باشد، اگرفرمان را بسرعت به سمت چپ یا راست بچرخانیم، صدای تق تق شنیده می شود، ولی اگر خودرو خاموش باشد این صدا وجود ندارد.

برای کلیه خودروهای پژو، سمند و پراید، روغن ریزی از شیر هیدرولیک، و شیلنکهای مخزن هیدرولیک:

علائم خرابی:

- کم شدن سطح روغن هیدرولیک داخل مخزن هیدرولیک،

- شنیدن صدای اضافه هنگام چرخاندن فرمان،

- چرب شدن اطراف محل روغن ریزی،

خرابی "جک هیدرولیک" در خودروهای پژو ۴۰۵، پارس و سمند نیز علائم فوق را بهمراه دارد.

برای پژو ۲۰۶، روغن ریزی از شیر هیدرولیک، سوئیچ الکتریکی فشار روغن هیدرولیک (فشنگی هیدرولیک)، مخزن و پمپ هیدرولیک:

علائم خرابی:

- کم شدن سطح روغن هیدرولیک داخل مخزن هیدرولیک،

- شنیدن صدای اضافه هنگام چرخاندن فرمان،

- چرب شدن اطراف محل روغن ریزی،

نکته مهم:

روغن هیدرولیک قابل اشتعال است و در انواع ۲۰۶، مخصوصا مدل های قبل از ۸۶، شیلنک فشار قوی هیدرولیک به دلیل پوسیدگی و مجاورت با حرارت بالای مانیفولد اگزوز، نشت می کنند و این نوع نشت روغن، ممکن است باعث آتشسوزی موتور شود.

برای پراید، نشت روغن هیدرولیک از شیر هیدرولیک، شیلنکهای مخزن هیدرولیک،

علائم خرابی:

- کم شدن سطح روغن هیدرولیک داخل مخزن هیدرولیک،

- شنیدن صدای اضافه هنگام چرخاندن فرمان،

- چرب شدن اطراف محل روغن ریزی،