شیفت مشتریان به خودروهای دست‌دوم

به گزارش دنیای اقتصاد، آن طور که از بازار خودروهای دست‌دوم خبر می‌رسد، این بازار علاوه‌بر مشتریان همیشگی، با موجی از متقاضیان جدید نیز روبه‌رو شده است. این متقاضیان جدید همان‌هایی هستند که تا پیش از انفجار قیمت در بازار خودرو، مشتری صفرکیلومترها بودند، اما کاهش قدرت خریدشان در کناررشد قیمت، آنها را روانه محدوده دست‌دوم‌ها کرده است.

طی سال‌جاری، بازار خودرو نیز به موازات سایر بازارها رشد قیمت را تجربه کرده و اخیرا نیز رکوردهایی جدید را به ثبت رساند، از جمله پراید ۵۰ میلیونی و پژو  ۲۰۶ بالای ۱۰۰ میلیون تومان. با توجه به این اتفاق، فاصله‌ای بزرگ میان قیمت خودروها و قدرت خرید مشتریان ایجاد شد و در نتیجه خیلی‌ها از بازار خودروهای صفر کیلومتر خارج شدند. در بین مشتریانی که قدرت خرید خود را در بازار صفر کیلومترها از دست دادند، بخشی از آنها توانستند به بازار دست‌دوم‌ها ورود کرده و شانس خود را برای خرید، آنجا امتحان کنند.

به‌عنوان مثال، دسته‌ای از مشتریان که قصد داشتند با شرکت در طرح‌های پیش‌فروش خودروسازان، صاحب خودرو شوند، پس از رشد شدید قیمت‌ها تصمیم گرفتند محصولی دست‌دوم را خریداری کنند. احتمالا آنها با یک حساب سرانگشتی به این نتیجه رسیده‌اند که با توجه به صعود منحنی قیمت خودروهای صفر کیلومتر، توان خرید در این بخش را ندارند و بهتر است خودرویی دست‌دوم بخرند. این ماجرا البته فقط مختص خودروهای داخلی نیست، چه آنکه انفجار قیمت وارداتی‌ها نیز بخشی از مشتریان مدل‌های صفر کیلومتر را در این بازار به سمت دست‌دوم‌ها سوق داده است. اگر بخواهیم دلایل کلی رونق گرفتن بازار خودروهای دست‌دوم را بررسی کنیم، با چند علت اصلی و فرعی مواجه می‌شویم که هر کدام نقش خاصی در این رونق داشته و دارند.

بدون شک اصلی‌ترین دلیل رونق گرفتن بازار خودروهای دست‌دوم، رشد شدید قیمت صفر کیلومترها است. هرچند قیمت در بازار مدل‌های دست‌دوم نیز متناسب با صعود قیمت صفر کیلومترها بالا رفته، با این حال این بازار باز هم مقصدی قابل‌قبول برای بخشی از مشتریان که قدرت خریدشان را در بازار اصلی از دست داده‌اند، بوده و است.

به‌عنوان مثال، کسی که تا قبل از رشد قیمت‌ها قدرت خرید تندر۹۰ صفر کیلومتر را داشته، حالا توانایی خرید مدل دست‌دوم این محصول یا محصولاتی دیگر را دارد. این ماجرا در مورد آنهایی که در طرح‌های پیش‌فروش خودروسازان شرکت کرده و مشمول قیمت‌گذاری در حاشیه بازار شده‌اند نیز صدق می‌کند. این دسته از مشتریان، با در نظر گرفتن توان خرید خود اقدام به شرکت در پیش‌فروش‌ها کرده‌اند و حالا باید چند میلیون تومان بالاتر از آنچه تصور می‌کردند و متناسب با توان خریدشان بوده، هزینه کنند تا خودروی ثبت‌نامی را تحویل بگیرند. با این حساب، بسیاری از آنها ناچار شده‌اند قید خودروی ثبت‌نامی را زده و به بازار دست‌دوم‌ها رجوع کنند.

جدا از بحث کاهش قدرت خرید، احتمالا هستند برخی شهروندان نیز که تورم انتظاری، آنها را به سمت خرید خودروهای دست‌دوم برده تا از این راه، ارزش پول خود را حفظ کنند. چشم‌اندازی که از آینده خودروسازی کشور و منحنی قیمت وجود دارد، به هیچ وجه امیدوارکننده نیست و تصور عمومی بر افت تولید و افزایش قیمتی بیش از اینها استوار است. این همان تورم انتظاری است که هم بازار خودروهای صفر کیلومتر را تحت تاثیر قرار داده و هم دست‌دوم‌ها را.

برخی که توان مالی‌شان اجازه می‌دهد، به سراغ خرید خودروهای صفر کیلومتر رفته‌اند و برخی دیگر، دست‌دوم‌ها را انتخاب کرده‌اند و هر دو دسته این اقدام را در راستای سرمایه‌گذاری و حفظ ارزش پول خود انجام داده‌اند؛ بنابراین گزاف نیست اگر بگوییم بخشی از نقدینگی موجود در جامعه، سر از بازار خودروهای دست‌دوم درآورده و به نوبه خود سبب رونق گرفتن آن شده است.   

اما اگرچه خاصیت اصلی خودروهای دست‌دوم، قیمت پایین‌تر آنها نسبت به مدل‌های صفر است، با این حال گاهی عدم اطمینان به سطح کیفی خودروهای جدید نیز عاملی می‌شود در راستای رونق بازار دست‌دوم‌ها. این مورد معمولا خود را در دوران تحریم نشان می‌دهد، زیرا بخشی از مشتریان با پیگیری اخبار مربوط به تامین قطعات، به این نتیجه می‌رسند که خودروهای جدید از کیفیت مناسبی برخوردار نیستند و بهتر است مدل‌های دست‌دوم را خریداری کنند.

در واقع استدلال این دسته از مشتریان این است که خودروهای دست‌دوم (تولید شده در دوران پیش از تحریم) به‌دلیل استفاده از قطعات اصلی، کیفیت بالاتری در مقایسه با تولیدات تحریمی دارند و بنابراین آنها را برای خرید انتخاب می‌کنند. این موضوع در دوران تحریم‌های قبلی به وضوح خود را نشان داد، چه آنکه به‌تدریج مشخص شد خودروسازان به‌دلیل محدودیت‌های ناشی از تحریم، مجبور شده‌اند قطعات موردنیاز خود را از منابع فرعی تامین کنند.

قطعات موردنظر طبعا از سطح کیفی مناسبی در مقایسه با نمونه‌های اصلی برخوردار نبودند و این موضوع سبب شد کیفیت خودروهای داخلی پایین بیاید. در مقطع فعلی نیز که تحریم‌ها به شکلی سخت‌تر گریبان خودروسازی کشور را گرفته، نااطمینانی از کیفیت قطعات و خودروهای داخلی باز هم بالا رفته و این موضوع برخی را به سمت بازار دست‌دوم‌ها سوق داده است.

در کنار اینها، بخشی دیگر از مشتریان نیز هستند که به جای خرید خودروهای صفر کیلومتر، به سراغ مدل‌هایی بالاتر اما دست‌دوم می‌روند، چه آنکه برای آنها سطح کیفی اولویت‌دارتر از نو بودن محصول است. به‌عنوان مثال، ممکن است برخی مشتریان ترجیح دهند به جای آنکه ۲۰۰ میلیون تومان برای خرید خودرویی چینی و پر آپشن پول بدهند، این مبلغ را صرف خرید یک خودروی دست‌دوم وارداتی کنند.