اگر نگاهی کوتاه به تاریخ صنعت خودروسازی داشته باشیم، توجه ویژه به خودروهای مختلف در هر دوره محسوس است. سالها پیش خودروهای ۳ چرخ در مدلهای متنوع به دلایل مختلف که بیشتر متوجه ابعاد کوچکتر و مصف کمتر سوخت بود، تولید میشدند. جالب است که این روند در چند سال اخیر هم پیشرفت داشته است. امروز اما در کنار خودروهای بزرگ و چند محوره، هنوز هم برخی شرکتهای کوچک خودروهای ۳ چرخ جادهای یا مخصوص پیست عرضه میکنند. همهی ما به وجود خودروهای ۴ چرخ عادت کردهایم و به محض دیدن یک مدل ۳ چرخ با خنده، و شاید کمی تحسین سازنده و خریدار واکنش نشان میدهیم.
باید در نظر داشته باشیم که اولین خودروی مجهز به پیشرانهی درونسوز صنعت خودروسازی، یک مدل ۳ چرخ در اواخر قرن ۱۹ بود و نقش مهمی در پیشرفت طراحی خودروهای امروزی داشت. از آنجایی که نسلهای جوان امروز، احتمالاً با خودروهای ۳ چرخ چندان آشنایی ندارند، در این مطلب به معرفی برترین مدلهای تولیدی میپردازیم. ۱۰ مدل معرفی شده در این مقاله، فقط بخشی از محصولات ۳ چرخ برندهای مختلف خودروساز هستند؛ در ادامه مشهورترین خودروهای ۳ چرخ دنیا، از مدلهای قدرتمند مخصوص پیست تا وانت معرفی شدهاند.
کامپانیا T-Rex
شرکت کوچک کانادایی کامپانیا موتورز (Campagna Motors) در سال ۱۹۸۸ با هدف تولید خودروهای ۳ چرخ قدرتمند با طراحی متفاوت بنیان نهاده شد. اولین محصول این شرکت، خودروی ۳ چرخ تی-رکس بود که در سال ۱۹۸۸ توسط بنیانگذار شرکت ساخته شد. تی-رکس از سال ۱۹۸۸ تا بهامروز پیشرفت فراوانی کرده است و بدون شک یکی از جذابترین مدلهای موجود در بازار کمتعداد خودروهای ۳ چرخ است. تی-رکس با ظرفیت دو سرنشین در طول این سالها از پیشرانهی موتورسیکلتهای مختلفی چون سوزوکی GSX-R1100، کاوازاکی ZX-12R و ZX-11 و هارلی دیویدسن استفاده کرده است.
مدل مشهور «نسخهیی ۲۰ سالگی» کامپانیا تی-رکس از پیشرانهی ۶ سیلندر خطی ۱.۶۵ لیتری بیامو (موتورسیکلت سری K1600) با قدرت ۱۶۰ اسب بخار در دور موتور ۷۷۵۰ دور بر دقیقه و گشتاور ۱۷۵ نیوتنمتر از دور موتور ۵۲۵۰ دور بر دقیقه استفاده میکند. سیستم تعلیق قابل تنظیم، ترمزهای قدرتمند و گیربکس ۶ سرعته سکوئنشال از دیگر ویژگیهای منحصربهفرد تی-رکس است. اخیراً مدل تمام برقی تی-رکس نیز با قدرت ۱۴۰ اسب بخار، نهایت سرعت ۱۸۰ کیلومتر بر ساعت و زمان ۳.۲ ثانیه در تست سرعت صفر تا ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت رونمایی شده است.
شرکت کامپانیا که بازار اصلی فروش آن کانادا و بیشتر صادرات آن به خاورمیانه است، در حال حاضر ۳ محصول تی-رکس بنزینی و برقی و رودستر V13R با پیشرانهی هارلی دیویدسن را در خط تولید دارد.
کارور وان
خودروی ۳ چرخ و متفاوت کارور وان (Carver One) توسط شرکت هلندی فندنبرینک که بعدا به «کارور اروپا» تغییر نام داد، از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۹ ساخته شد. کارور وان ترکیبی از موتورسیکلت و خودرو بود این مورد هم در طراحی و هم در عملکرد آن قابل مشاهده است. کابین این خودروی ۳ چرخ جالب قابلیت گردش جانبی تا ۴۵ درجه داشت که توسط «سیستم کنترل پویا» متعادل میشد. در واقع کارور وان اولین خودروی ۳ چرخ تاریخ با بدنهی چرخان است. کابین دو سرنشینه این مدل متفاوت بهقدری هوشمند چرخش پیدا میکرد که تجربهی سواری با خودرو و موتورسیکلت همزمان فراهم میشد. کارور وان از پیشرانهی ۴ سیلندر ۶۶۰ سیسی توربوشارژ با قدرت ۶۸ اسب بخار (دور موتور ۷۵۰۰)، گشتاور ۱۰۰ نیوتنمتر (دور موتور ۴۰۰۰) و گیربکس ۵ سرعته دستی مجهز به دنده عقب استفاده میکرد. این مدل با نهایت سرعت ۱۸۵ کیلومتر بر ساعت، در زمان ۸ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت میرسید.
کارور وان سال ۲۰۰۳ در برنامهی پرطرفدار تاپگیر توسط جرمی کلارکسون آزمایش شد؛ کلارکسون این خودروی ۳ چرخ را نهایت لذت توصیف کرد. جنسن باتن قهرمان سابق مسابقات فرمول یک نیز تجربهی سواری با کارور وان را عجیب و متفاوت دانست.
الیو P5
شرکت آمریکایی الیو موتورز (Elio Motors) سال ۲۰۰۹ تأسیس شد تا با تولید خودروهای ۳ چرخ کم مصرف، گزینهی متفاوتی برای حمل و نقل آمریکاییها ارائه دهد. مدل الیو P5 از پیشرانهی ۳ سیلندر ۹۰۰ سیسی با قدرت ۵۵ اسب بخار و نهایت سرعت ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت بهره میبرد. این خودروی ۳ چرخ آمریکایی با مصرف ۲.۸ لیتر سوخت در هر ۱۰۰ کیلومتر، در زمان ۹.۶ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت میرسد. P5 جدیدترین نسخه از سری پروتوتایپ P است که قرار بود سال ۲۰۱۲ عرضه شود. از سال ۲۰۱۲ تا امروز، مقامات این شرکت تاریخ عرضهی خودروی خود را عقب انداختهاند و در حال حاضر، اوایل سال ۲۰۱۹ برای فروش رسمی P5 با قیمت پایه ۷۴۵۹ دلار اعلام شده است. از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷، بیش از ۶۵ هزار پیشفروش P5 ثبت شده است اما بر اساس گزارشهای منتشر شده، الیو موتورز با کسری بودجه ۱۲۳ میلیون دلاری روبرو است.
مزدا K360
وانت اقتصادی مزدا K360 سال ۱۹۵۹ بهعنوان جایگزین مدل Mazdago رونمایی شد و تولید آن بهمدت ۱۰ سال ادامه یافت. K360 با طول ۲.۹ متر، عرض ۱.۲ متر، ارتفاع ۱.۴ متر و وزن ۴۸۵ کیلوگرم در تعداد ۲۸۰ هزار دستگاه تولید شد. ابعاد کوچک، مزدا K360 را به یکی از محبوبترین خودروهای ژاپن تبدیل کرد. K360 مجهز به پیشرانهی ۲ سیلندر با نهایت سرعت ۶۵ کیلومتر بر ساعت و با داشتن فرمان بهجای میلهی کنترلی، کابین جادار برای دو سرنشین، شیشهی جلوی ایمن، شیشههای جانبی و دو در مدلی کاملاً جدید در کلاس خودروهای ۳ در آن دوران محسوب میشد.
خودروی ۳ چرخ مورگان
شرکت خودروسازی مورگان (Morgan) بریتانیا به واسطهی رویکرد متفاوت در ساخت خودرو، یکی از مشهورترین خودروسازان خصوصی جهان است. همانند دیگر محصولات مورگان، خودروی ۳ چرخ این شرکت محصول سال ۲۰۱۱ هم، ترکیبی از طراحی کلاسیک و فناوریهای مدرن و البته کاملاً دستساز است. این مدل از پیشرانهی ۲ سیلندر V شکل ۱۹۸۳ سیسی برند S&S با قدرت ۸۲ اسب بخار و گیربکس ۵ سرعته دستی مزدا استفاده میکند. ریچارد هموند مجری محبوب بریتانیایی طرفدار سرسخت محصولات مورگان است؛ او در برنامهی تاپگیر خودروی ۳ چرخ مورگان را بهصورت کامل بررسی کرد. مهندسان برند اصیل مورگان از سال ۲۰۱۶ در حال توسعه و ساخت مدل برقی این خودروی ۳ چرخ با مشخصات ۱۰۱ اسب بخار قدرت، باتری لیتیون-یون ۲۰ کیلووات ساعتی و شعاع حرکتی ۲۴۰ کیلومتر هستند.
پولاریس اسلینگشات
شرکت صنایع پولاریس بیشتر در حوزهی تولید خودروهای اسنوموبیل یا برفرو، همه جارو (ATV) و مدلهای برقی شهری NEV شهرت دارد، اما در سال ۲۰۱۴ خودروی ۳ چرخ این برند رونمایی شد. پولاریس اسلینگشات (Polaris Slingshot) با ظاهر جذاب، کابین مجهز به پوشش ضدآب، فرمان قابل تنظیم و ظرفیت دو سرنشین در بازارجهانی فروخته میشود. اسلینگشات با وزن ۷۹۱ کیلوگرم، از پیشرانهی ۴ سیلندر ۲.۴ لیتری اکوتک جنرال موتورز که پیش از این زیر کاپوت خودروی اسپرت پونتیاک سالستیس (Solstice) قرار داشت، استفاده میکند. اسلینگشات با ۱۷۳ اسب بخار قدرت و ۲۲۵ نیوتنمتر گشتاور از گیربکس ۵ سرعته دستی بهره میبرد.
ریلاینت ریگال
ریگال ۳ چرخهی شرکت انگلیسی ریلاینت موتورز (Reliant Motors) محصول سال ۱۹۵۳ بود که در دو تیپ سواری و ون تا سال ۱۹۷۳ در چند نسل مختلف تولید شد. مدلهای مختلف ریگال با پیشرانههای ۲۵ و ۲۰ اسب بخاری در بریتانیا جزء کلاس موتورسیکلتهای ۳ چرخ طبقهبندی میشوند. دو محصول ۳ چرخ ریلاینت موتورز شامل ریگال و رابین، بخشی از فرهنگ منحصربهفرد بریتانیا را تشکیل میدهند و بارها در فیلمها سینمایی و سریالهای تلویزیونی مانند مستر بین و تاپگیر از آنها استفاده شده است.
تویوتا i-Road
i-Road مدل مفهومی تویوتا محصول سال ۲۰۱۳، ترکیبی از خودرو و موتورسیکلت بوده و به عنوان وسیهی نقلیهی شهری طراحی شده است. با وزن تنها ۳۰۰ کیلوگرم، دو موتور التریکی هر کدام باقدرت ۲.۷ اسب بخار، باتری لیتیوم-یون و ظرفیت دوسرنشین، تویوتا i-Road بهعنوان خودروی شهری برای آینده تعریف شده است.
بنز پتنت-موتورواگن
اولین خودروی مجهز به پیشرانهی درونسوز، از ۳ چرخ برای حرکت استفاده میکرد. خودروی کارل بنز در سال ۱۸۸۵ نقش مهمی در پیشرفت صنعت خودروسازی داشت. اولین مدل بنز پتنت-موتورواگن از اولین پیشرانهی کارل بنز (محصول سال ۱۸۷۹) یک لیتری دوزمانه با قدرت ۰.۶۶ اسب بخار استفاده نمیکرد، بلکه نوع یک لیتری چهارزمانه با قدرت ۰.۷۵ اسب بخار روی آن نصب شده بود. قدرتمندترین مدل بنز پتنت-موتورواگن با استفاده از پیشرانهی ۲ اسب بخاری، به نهایت سرعت حدود ۱۶ کیلومتر بر ساعت میرسید.
وندرهال ونیس
۳ چرخهی وندرهال ونیس (Vanderhall Venice) محصول شرکت آمریکایی وندرهال موتور ورکز، با پیشرانهی ۴ سیلندر ۱.۴ لیتری در سال ۲۰۱۰ معرفی شد. وندرهال ونیس با قدرت ۲۰۰ اسب بخار همراه شده است که رسیدن به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت را در ۴.۵ ثانیه ممکن میکند. ونیس در چند مدل اسپدستر، رودستر، برقی و لاگونا تولید میشود. جالب این است که ۳ چرخههای وندرهال در ایالتهای مختلف آمریکا در دو کلاس خودرو و موتورسیکلت طبقهبندی شدهاند. درواقع مالک این مدل برای تردد در یک ایالت به گواهینامه خودرو و در ایالتی دیگر به گواهینامه موتورسیکلت نیاز دارد.
- 14
- 5