جدول زمانی‌ فروش عادی خودرو

سخنگوی وزارت صمت از عرضه پنج مدل خودرو بدون قرعه‌کشی از ۲۵ خردادماه سال جاری خبر داد. آن‌طور که امید قالیباف در یک برنامه تلویزیونی عنوان کرده، وزارت صمت آمادگی دارد برخی از خودروها از جمله شاهین، کوییک اس، کوییک ‌آر، ساینا اس و ساینا را بدون برگزاری قرعه‌کشی برای تمامی طرح‌های فروش (فروش فوق‌العاده، پیش‌فروش و مشارکت در تولید) از مسیر سامانه یکپارچه تخصیص خودرو به متقاضیان واگذار کند.

سخنگوی وزارت صمت همچنین از برگزاری۵۰ مدل فروش خودرو بدون قرعه‌کشی در سامانه یاد‌شده تا پایان شهریورماه امسال خبر داد. با توجه به اظهارات قالیباف به نظر می‌رسد وزارت صمت در مسیر حذف قرعه‌کشی برای عرضه خودرو قرار دارد. اواخر سال گذشته رضا فاطمی‌امین وزیر صمت وعده داد در سال  ۱۴۰۱ قرعه‌کشی از طرح‌های فروش شرکت‌های خودروساز حذف خواهد شد.  اظهارات وزیر صمت سبب شد متقاضیان با شروع سال جاری منتظر عرضه خودرو بدون قرعه‌کشی باشند. این در شرایطی است که نه‌تنها لاتاری خودرو در ۱۴۰۱ حذف نشد بلکه محصولات بخش خصوصی نیز در سیستم قرعه‌کشی جای گرفت. بر این اساس در ابتدای سال جاری موجی از انتقادات در راستای عملکرد وزیر صمت در تداوم قرعه‌کشی به راه افتاد. بعد از پیگیری متقاضیان درباره قول وزیر، منوچهر منطقی معاون حمل‌و‌نقل وزارت صمت اواخر فروردین‌ماه امسال گفت حذف قرعه‌کشی برای عرضه خودرو به صورت یک‌باره اتفاق نخواهد افتاد و این اتفاق به صورت تدریجی با افزایش تیراژ تا پایان سال جاری نهایی می‌شود. 

اما سیاست‌گذار خودرویی برای اینکه بتواند وعده داده‌شده درباره حذف قرعه‌کشی را عملیاتی کند، دو ایده را به طور همزمان در دستورکار قرار داد.  ایده اول تلاش برای افزایش تیراژ تولید و ایده دوم نیز در راستای عرضه خودرو به صورت کامل بود. مدیران ارشد وزارت صمت به خودروسازان تکلیف کردند برنامه تولید خود را به گونه‌ای پیش ببرند که منجر به تولید خودروی ناقص نشود و هر چه را تولید می‌کنند به صورت مستقیم پلاک کرده و برای مشتریان فاکتور کنند.  ایده دیگری که مدنظر وزارت‌نشینان بود تا بتوانند حذف تدریجی قرعه‌کشی را کلید بزنند، ایجاد سامانه یکپارچه برای تخصیص خودرو به صورت متمرکز بود. وزارت صمت به دنبال ایجاد فضایی بود تا با عرضه خودرو به صورت یکپارچه و جلوگیری از جزیره‌ای عمل کردن خودروسازان در اجرای طرح‌های فروش، زمینه را برای کنار گذاشتن قرعه‌کشی فراهم کند. 

با توجه به گذشت حدود ۳ ماه از سال جاری و عملیاتی شدن ایده‌های وزارت صمت در ارتباط با رشد تولید خودروی کامل و همچنین برگزاری اولین طرح فروش از مسیر سامانه یکپارچه تخصیص خودرو به صورت متمرکز، به نظر می‌رسد زمینه برای حذف قرعه‌کشی خودرو تا حدودی فراهم شده و در گام اول قرار است عرضه پنج خودروی شاهین، کوییک اس، کوییک آر، ساینا اس و ساینا عملیاتی شود. چنانچه ایده‌های یاد‌شده به صورت کامل و آن‌طور که مدنظر وزارت صمت است پیش رود، می‌توان امیدوار بود طبق اظهارات سخنگوی وزارت صمت، عرضه حدود ۵۰ مدل خودرو از مسیر سامانه یکپارچه بدون برگزاری قرعه‌کشی در شهریورماه سال جاری اتفاق بیفتد.  البته نباید از نظر دور داشت که با توجه به وضعیت حاکم بر کلان اقتصاد و همچنین بازار خودرو حذف قرعه‌کشی برای محصولات پرتقاضا اصلی‌ترین چالش سیاست‌گذار خودرویی  خواهد بود.