در سالهای اول اختراع سقف کانورتیبل، قابلیت باز و بسته شدن سقف بصورت دستی بودسقف کانورتیبل
در کشور ایران به خودروی کلاس کابریولت یا کانورتیبل، خودروی کروکی می گویند که سقف این نوع اتومبیل ها قابلیت جمع شدن را دارد. این خودرو ها دارای سقفی با جنس های متنوع نظیر پارچه، فلز و شیشه ای یا پانورما می باشد. در واقع با استفاده از نوعی برزنت، پارچه ی سقف های کانورتیبل را می سازند. سقف کانورتیبل در سال های ابتدایی اختراعش، از این قابلیت برخوردار بود که به صورت دستی باز و بسته شود، ولی با پیشرفت علم، اینک به صورت برقی انجام می شود. اشکال و اندازه های متنوعی از ماشین های کروکی در بازار تولید می شوند؛ به این طریق که حداقل ظرفیت بعضی از آنها برای دو الی ۴ نفر سرنشين است ولی بعضی دیگر از مدلهای آن تنها برای دو نفر، ظرفیت دارد. نسخه ی بنزینی خودروهای کانورتیبل به اینصورتست که صدای اگزوز را کاهش می دهد، به همین خاطر نسبت به سوخت دیزلی، مخاطبان بیشتری دارد. خودرو کانورتیبل، با نام های دیگری شناخته میشود که از آن ها میتوان به کابریو، کروکی و خودرو با سقف جمع شونده اشاره کرد.
تاریخچه خودرو هایی با سقف کانورتیبل
تمام اتومبیل های تولیدی در سالهای نخست اختراع خودرو، به صورت کروکی بودند و سقف نداشتند. به مرور زمان با گسترش صنایع خودرو سازی برای این خودرو ها، اتاقک های محصوری تعبیه شد. جورج پاولین که یک دندانپزشک بود؛ در سال ۱۹۳۴ طرحی را اعمال کرد که سقف پژو های کوچک، جمع میشد ولی ایمنی پژو های کروکی باتوجه به ظاهر زیبایشان مناسب نبود.
به این ترتیب" Marcel Poutout" که یکی از حامیان و مربیان جورج پاولین بود؛ مقداری تغییرات در فرمولاسیون سقف باز شونده ی پژو برای ارتقای ایمنی خودرو ایجاد کرد. مردم و کمپانی پژو، Marcel Poutout را مورد تحسین قرار دادند. تا جایی که این شرکت، اقدام به خرید فرمول اختراع سقف های محرک از جورج پاولین نمود و خودروی مشهور ۴۰ Z BL را تولید کرد.
از سری نامهای سقف کانورتیبل میتوان به کابریو، کروکی و خودرو با سقف جمع شونده اشاره کردویژگی های سقف کانورتیبل
به خاطر این که آیرودینامیک خودرو های کانورتیبل، ضعیف است؛ کمپانی های سازنده ی خودرو از نوعی جزئیات مهندسی در روند تولید این قبیل خودرو ها استفاده می کنند. در زمان حرکت یک خودروی کانورتیبل برای نفوذ هوای آزاد، هیچ سدی وجود ندارد. مسلما نفوذ هوا علاوه بر ایجاد سر و صدای آشفته، نمی گذارد که سرنشینان، دید مناسبی داشته باشند. تعبیه ی شیشه ای کوچک در عقب پشت سری صندلی، یکی از جزئیات مهندسی شرکتهای سازنده در تولید خودرو های کروکی می باشد. جریان هوا در طول حرکت خودرو، از شیشه ی جلویی خودرو با سرعت نسبتا شدیدی عبور می کند. شیشه ی کوچک تعبیه شده، بعد از ورود باد شدید در اتاقک خودرو، موجب آرام کردن جریان هوا میشود. به همین خاطر باد با وزش شدید، تبدیل به طوفانی کوچک می شود و به این ترتیب زمینه ی آسایش سرنشینان را فراهم می کند. این روند، موجب ارتقای عملکرد آیرودینامیکی خودرو میشود.
انواع سقف های کانورتیبل
* سقف کانورتیبل پارچه ای:
قدیمی ترین نوع سقف های تاشونده، سقف های پارچه ای اتومبیل است. البته این نوع از سقف خودرو در ابتدا با استفاده از اهرم و یک سوئیچ به صورت دستی باز و بسته می شدند، که به شتاب خودرو با وزن بسیار اندک کمک میکرد و از پیچیدگی خاصی برخوردار نبود. با استفاده از چند لایه پارچه و چرم و مواد گوناگون دیگر، این سری از سقف اتومبیل را می سازند تا موجب افزایش مقاومت سقف دربرابر مایعات، جامدات و صدای بیرون از خودرو شود. ولی وقتی که سقف اتومبیل تا شونده با استفاده از فلز بوجود آمد؛ مدلهای پارچه ای این نوع سقف، دیگر کاربردی نداشت.
سقف اتومبیل پارچه ای به خاطر داشتن مزایایی همچون وزن پائین، جاگیری کم تر و استفاده راحت تر از آن، هنز هم در موارد محدودی کاربرد دارد. انواع مختلفی از سقفِ اتومبیل پارچه ای نظیر دستی و الکترونیکی تولید و نصب می شود. از خودروهایی با این نوع سقف میتوان به فراری ۴۳۰ F، مرسدس بنز کلاس s و کلاس c، اسپایدر و جگوار اف تایپ( F- TYPE) اشاره کرد.
* سقف کانورتیبل فلزی:
سقف های فلزی که نوعی از سقف های تاشو محسوب میشوند؛ به سقف های ثابت، بسیار شبیه هستند و تنها تفاوتشان در اینست که مثل سقف پارچه ای به عقب جمع می شوند و در صندوق خودرو قرار می گیرد و همچنین قابلیت باز شدن مجدد در زمان موردنیاز را دارند. بهتر است بدانید که وزن این سقف ها بیشتر از سقف های تاشو پارچه ای است و از این رو فضای بیشتری را نیز اشغال می کنند ولی استحکام این سقف ها دربرابر ضربات وارده به سقف، بیشتر است. همچنین این سقف ها مقاومت کمتری دربرابر جریان هوا دارند و به نوعی در مقابل عوامل محیطی، عایق خوبی می باشند.
امروزه اکثر خودرو سازان علاقمند به طراحی سقف های تا شونده، از سقف های فلزی استفاده می کنند. نمونه های برجسته خودروهای مجهز به سقف پارچه ای نظیر مرسدس بنز کلاس اس ال، بام و زد۴ و سری ۴ کانوِرتیبل و فِراری ۴۵۸ اسپایدر می باشد. وقتی که سقف این خودرو ها باز میشود، به دو قسمت تقسیم می شود و داخل محفظه ای مشترک با صندوق عقب قرار می گیرد. طراحی خودرو های کانورتیبل به دو صورت میباشد که شامل" هاردتاپ" و" سافت تاپ" است.
۱. سقف هاردتاپ:
جنس سقف هاردتاپ از فلز مستحکم است. به خودروهای کروکی روبازی که از قابلیت سقف فلزی جمع شونده برخوردارند، هاردتاپ می گویند. وزن سامانه سقف جمع شونده هاردتاپ، بیشتر است و مکانیزم آن از لحاظ مکانیکی و الکترونیکی، پیچیده تر است؛ ولی در جایگاه مناسب تری از نظر ایمنی، امنیتی و حفاظتی قرار می گیرد.
ظاهر و قیافه خودرو، یکی از مهمترین مزایای سقف کانورتیبل است۲. سقف سافت تاپ:
با استفاده از پارچه یا برزنت، سقف های محرک سافت تاپ را تولید می کنند. به خاطر این که برای تولید ساخت این قبیل سقف های کروکی از جنس ارزان قیمت استفاده می شود، قیمت آن ها در مقایسه با خودرو های هارد تاپ، ارزانتر است. این نکته را در نظر بگیرید که وزن خودروهای سافت تاپی بسیار ناچیز است و از درجه کیفیت کمتری دربرابر وزش باد شدید، نفوذ آب، سرقت و فرسودگی برخوردارند.
* بدون سقف:
اقدام برخی از خودرو سازان اینست که برای مدل های مخصوص پیست، تولید محدود و یا نسخه های خاص خود از سقف استفاده نمیکنند و با پیکربندی بدون سقف پیش می روند؛ یعنی در بالای سر راننده هیچگونه سایبانی تعبیه نمی شود و بر همین مبنا، سایر قسمت ها شکل می گیرند. این خودروها گاهاً این اجازه را ندارند که در خیابان عبور کنند و تنها در محافل خصوصی مجوز عبور دارند. حذف سقف به جز دلایل شخصی کمپانی ها، دو دلیل کلی دارد که از انها می توان به دستیابی به چهره خشن و اغواکننده؛ کاهش وزن خودرو و حصول اعداد و ارقام فنی بهتر اشاره کرد.
نکات مهم در رابطه با تمام خودروهای کانورتیبل
- توجه داشته باشید که نباید خودرو کانورتیبل را در زیر نور مستقیم خورشید قرار دهید.
- همیشه برای تمیز کردن سقف کانورتیبل، باید تمام سقف را تمیز کنید و توجه کنید که نباید یک قسمت از سقف را تمیز کنید.
- سقف خودرو کانورتیبل را باید با استفاده از آب بطور کامل بشوئید و مطمئن شوید که بر روی آن هیچ ماده ی پاک کننده ای باقی نمانده باشد.
- همیشه این نکته را در نظر بگیرید که قبل از استفاده از مواد محافظت کننده، سقف خودرو کانورتیبل باید خشک باشد.
- هیچگاه خودروی خود را در شب به صورت روباز ترک نکنید.
- برای تمیز کردن سقف خودروی کانورتیبل نباید از محصولات سفیدکننده و مواد با پایه ی نفتی استفاده کنید. این مواد باعث کاهش مقاومت سقف خودرو به آب میشود و درنتیجه سقف خودرو، نشت میکند.
مزایای خودروهای کانورتیبل
خودروهای کانورتیبل، در بین طرفداران از محبوبیت زیادی برخوردارست. در ادامه با مزایای کانورتیبل اشنا شوید:
- جذابیت بالای خودروهای کانورتیبل:
از مهم ترین مزایای کانورتیبل می توان به ظاهر و قیافه خودرو اشاره کرد. معمولاً در زمان گشت و گذار در کوچه و خیابان، اکثر اتومبیل های عبوری از مقابل شما سقف های ثابت فلزی دارند؛ به همین علت با دیدن یک اتومبیل روباز، نظرتان به آن جلب میشود. همین امر سبب شده تا این خودرو در نظر افراد، بسیار خاص و متعلق به شخصی ویژه باشد.
- زاویه دید بهتر در خودروهای دارای سقف کانورتیبل:
مسلما یکی از مواردی که باعث افزایش دید راننده به بیرون میشود؛ عدم حضور ستون های نسبتا ضخیم در اطراف بدنه خودرو است و اثرات بهتری بر رانندگی افراد از لحاظ میزان هوشیاری می گذارد. علاوه بر موارد مذکور در طول روز، کابین خودرو مملو از نور است و مکانی تنگ و تاریک را مثل سایر خودروهای سقف دار ندارد.
یکی از نقطه ضعف های سقف کانورتیبل، ارتعاش صدا از سقف اتومبیل است- فضای سر بیشتر:
فضای سر بیشتر برای افراد قد بلند به عنوان یکی از مزایای کانورتیبل به شمار می رود. سقف بسیاری از خودروها به خصوص خودروهای کوچک، ثابت است؛ به همین خاطر فضای سر محدودی را به کاربران اختصاص می دهد؛ بنابراین عدم حضور سقف یا وجود سقف های تاشونده، برای افراد قدبلند، مناسب است.
معایب سقف کانورتیبل
سقف های کانورتیبل علاوه بر محاسنی که دارد؛ برای سرنشینان خود، معایبی را بهمراه دارد. از مهمترین معایب خودرو های کانورتیبل می توان به موارد زیر اشاره کرد :
> کاهش مقاومت شاسی:
اتصالات سقف، مانند یک گیره محکم به صورت استوار، موجب اتصال ستون ها و شاسی در کنار هم میشوند. عدم حضور سقف ثابت فلزی، باعث میشود که استحکام بدنه و شاسی خودرو دربرابر ضربات و تصادفات، کاهش پیدا کند. حتی اضافه شدن استحکامات بیشتر به شاسی جهت جبران کاهش استقامت ناشی از حذف سقف نیز احتمالا ازدست رفتن کیفیت سواری و افزایش وزن کلی خودرو را در پی خواهد داشت. علاوه‌براین ، وقتی که نورخورشید و هوا در داخل کابین، جریان پیدا میکند؛ عمر مفید قطعات خودرو نظیر قطعات پلاستیکی، روکش صندلی و ادوات متغیر کابین خودرو در اثر هوای سرد و گرم، کاهش پیدا میکند.
> نفوذ آب:
امروزه با وجود ساخت سقف خودروهای کانورتیبل با مواد بسیار مقاوم دربرابر آب، هنوز هم برای عدم نفوذ قطرات آب به درون کابین، هیچ ضمانتی وجود ندارد. این مورد میتواند در هنگام ریزش شدید باران یا برف سنگین، برای خودروهایی که به سقف پارچه ای مجهز است؛ کمی نگران کننده باشد.
> ارتعاش صدای سقف کانورتیبل:
ارتعاش صدا از سقف اتومبیل، یکی از معایب خودرو کانورتیبل به شمار می رود. به عبارتی دیگر، با افزایش کارکرد خودرو، کم کم ، نوعی درز در محل اتصال سقف متحرک بر روی سقف ثابت ایجاد میشود که در اثر آن صدای باد، باران و صداهای خارج از کابین شنیده میشود. مسلما مقاومت یک سقف پارچه ای بسیار نرم، کم تر از سقف فلزی است. لذا احتمال دارد در این قبیل خودرو ها، سر و صدای محیط اطراف با وجود بسته بودن سقف نیز در داخل کابین نفوذ کند.
> هزینه های تعمیر و نگه داری سقف کانورتیبل:
تا زمانی که خودروی سقف ثابت دچار تصادف نشود، معمولاً هیچگونه هزینه ای از ناحیه سقف بر مالک تحمیل نمیکند؛ ولی مکانیزم سقف جمع شونده خودروهای کروک در بسیاری از موارد، با گذشت زمان دچار نقص می شود و باید تعمیر شود یا قطعات متحرک، سرویس شود؛ از این رو چنین موضوعی هزینه های اضافی را بهمراه دارد.
> ظرفیت کم اتومبیل:
بخش اعظمی از فضای خودرو در خودرو های کانورتیبل، صرف محوطه ی نگهدارنده ی سقف می شود. با این وجود، ظرفیت کمی از خودرو به سرنشینان و صندوق عقب اختصاص داده میشود. قیمت گران و هزینه های هنگفت تعمیر سقف و بدنه ی خودروهای کانورتیبل از معایب خودرو های مجهز به سقف کانورتیبل به شمار می رود.
> استهلاک بیشتر ادوات داخل کابین:
قطعاً زمان تابیدن نورخورشید یا جریان هوا درون کابین، عمر مفید برخی از قطعات خودرو نظیر روکش صندلی ها، قطعات پلاستیکی و سایر ادوات فضای داخلی خودرو کاهش پیدا می کند و کیفیت خود را در مقایسه با متعلقات مدل های سقف ثابت، سریعتر از دست می دهد. مطمئنا چنین موضوعی هزینه های چشمگیری را در دراز مدت برای ترمیم این قطعات بوجود می آورد یا افت قیمت چشم گیری را در زمان فروش، برای خودرو بهمراه دارد.
در خودروهای کانورتیبل، بخش اعظمی از فضای خودرو صرف محوطه ی نگهدارنده ی سقف میشود> قیمت بالا خودروهای دارای سقف کانورتیبل:
با توجه به ظاهر جذاب و گیرای این خودروها، برای صاحبان خودرو پرستیژ بالایی را بوجود می آورند و همین پرستیژ بالا به هزینه بالایی نیاز دارد.
گردآوری: بخش خودرو سرپوش
- 19
- 5
