سنسور اکسیژن خودرو
به یک دستگاه الکترونیکی که به اندازهگیری نسبت اکسیژن موجود در یک گاز یا مایع می پردازد؛ سنسور اکسیژن می گویند. این نسبت، تحت عنوان نسبت لامبدا شناخته می شود که موظف است مقدار اکسیژنی که در گازهای خروجی از موتور وجود دارد را اندازهگیری کند. در واقع وظیفه ی سنسور اکسیژن، ارسال اطلاعات لحظه ای به کامپیوتر ماشین در مورد اکسیژن سوخته نشده در اگزوز میباشد تا از این طریق، نسبت درست هوا به سوخت برای موتور ماشین تعيين شود و تضمین کننده ی عملکرد مناسب موتور ماشین باشد.
سنسور اکسیژن، علاوه بر کنترل آلاینده های خودرو وظیفه دارد که اگر مقدار آلایندگی خودرو افزایش یابد؛ به شما هشدار دهد. اگر این سنسور، خراب شود؛ نمایشگر خودرو قادر به نمایش نسبت درست هوا به سوخت نیست و تبعاتی ازجمله افزایش آلایندگی، مصرف سوخت بیشتر و آسیب به سایر قطعات مثل گرم شدن بیش ازحد مبدل کاتالیزوری را بهمراه دارد.
توجه داشته باشید که چنانچه سنسور اکسیژن را بموقع عوض کنید؛ نقش موثری در مصرف اقتصادی سوخت به میزان۴۰ درصد دارد. لذا اگر سوخت زیادی توسط خودرویتان مصرف شود یا در تست آلایندگی رد شود؛ باید به بررسی سنسور اکسیژن آن بپردازید.
انواع سنسور اکسیژن خودرو
سنسورهای اکسیژن خودرو به ۲ دسته ی زیر براساس ساختارشان تقسیم می شوند:
* سنسور اکسیژن تک سیم:
سنسور اکسیژن تک سیم که فاقد گرم کن بود؛ برای خودروهای قدیمی کاربرد داشت.
* سنسور اکسیژن چهار سیم:
میزان دقت سنسور اکسیژن چهار سیم، زیاد است و کاربرد آن برای خودروهای به روزتر می باشد. سنسورهای اکسیژن چهار سیم از قابلیت گرم کن برخوردار هستند.
سنسور اکسیژن چهار سیم به دو نوع پایه بلند و پایه کوتاه تقسیم میشود. این سنسورهای چهار سیم، از نظر ارتفاع و نوع سوکت با هم تفاوت دارند.
علائم خرابی سنسور اکسیژن خودرو
در ادامه با علائم متداول خرابی سنسور اکسیژن خودرو اشنا شوید:
- کاهش عملکرد موتور:
از علائم ابتدایی افشاکننده خرابی سنسور اکسیژن ماشین می توان به خرابی موتور، به سختی حرکت کردن یا بینظمی در طول درجا کار کردن ماشین اشاره کرد. علاوه براین ، دیگر عوامل مؤثر در خرابی سنسور اکسیژن، شامل خاموش شدن موتور، مکث یا از دست دادن قدرت است. درصورت مواجهه با این مشکلات و روشن شدن چراغ چک موتور میتوانید مطمئن شوید که سنسور اکسیژن ماشینتان خراب شده است.
- روشن شدن چراغ چک و بررسی آن:
چراغ چک موتور درصورت معیوب شدن سنسور اکسیژن، روشن می شود که درصورت بروز چنین اتفاقی باید به یک مکانیک مجرب، مراجعه کنید. دلایل مختلفی باعث روشن شدن این چراغ می شود؛ به همین خاطر، علت دقیق آن باید توسط یک متخصص بررسی شود. درصورت طی کردن مسافت طولانی با وسیله نقلیه ی خود، احتمال دارد که سنسور اکسیژن آن معیوب شده باشد؛ به همین خاطر باید آن را تعویض کنید.
- افزایش میزان آلایندگی:
آلایندگی ها در آلودگی هوا نقش موثری دارند و میتوانند باعث آسیب به محیط زیست شوند. یکی از نکات قابل توجه در زمان معاینه فنی خودرو، میزان آلایندگی آن می باشد. خراب بودن سنسور اکسیژن باعث افزایش تولید آلاینده ها میشود.
- افزایش مصرف سوخت:
نحوه ی شناخت خودروهای امروزی براساس اقتصادی بودن مصرف سوخت شان می باشد. خرابی سنسور اکسیژن در افزایش ناگهانی مصرف سوخت، تأثير به سزایی دارد. خرابی سنسور اکسیژن، اثرات منفی بر سیستم احتراق و سیستم سوخت رسانی خودرو برجای می گذارد. درصورت عدم کارکرد صحیح این سیستم، سنسور اکسیژن اجازه می دهد تا مقدار زیادی سوخت به موتور تزریق شود، درنتیجه مقدار مسافتی که طی میکنید نسبت به سوختی که مصرف میکنید؛ کم تر است. اگر در موتور ناشی از خرابی سنسور اکسیژن، سوخت اضافی وجود داشته باشد؛ بوی سولفور، شبیه تخم مرغ گندیده در موتور بوجود می آید.
- شتاب گیری پایین خودرو:
از دیگر نشانه های خرابی سنسور لامبدا می توان به شتاب گیری کند و پائین خودرو اشاره کرد. اگر در سنسور اکسیژن، مشکلی رخ دهد؛ تنظیم سوخت موردنیاز پیشرانه در هنگام شتاب گیری توسط ECU یا واحد کنترل الکترونیک خودرو، مختل می شود. لذا کارکرد حسگر اکسیژن در چنین شرایطی در حالت حلقه باز میباشد و اکسیژن موردنیاز و لازم موتور خودرو در هنگام شتاب گیری فراهم نمی شود.
- کارکرد نامطلوب پیشرانه:
اگر سنسور اکسیژن، خراب شود؛ اثراتی بر کارکرد و عملکرد پیشرانه خودرو می گذارد و موتور خودرو در چنین شرایطی، به صورت نامنظم و نادرست کار می کند و باعث بروز مشکلاتی نظیر متوقف شدن یا کاهش قدرت پیشرانه میشود.
از دیگر مشکلات موتور خودرو در زمان خرابی سنسور اکسیژن می توان به ریپ زدن موتور خودرو و عدم کشش و توان لازم برای بالا رفتن از سربالایی ها اشاره کرد که در نتیجه باعث معیوب شدن حسگر اکسیژن، شتاب پائین و تنبل شدن خودرو می گردد.
- مشاهده دود سیاه از اگزوز:
مقدار سوخت و هوا در موتور خودرو در زمان خرابی سنسور اکسیژن، در حالت تناسب صحیح و تعادل قرار نمیگیرد؛ به این دلیل که قطعات کنترل کننده ی میزان ورودی هوا و سوخت، عملکرد صحیحی ندارند و اثرات منفی بر راندمان احتراق می گذارد. لذا منجر به وجود سوخت محترق نشده و در نتیجه دود سیاهی از اگزوز خروج میشود.
دلایل خراب شدن سنسور اکسیژن خودرو
* کیفیت سوخت:
رابطه ی سنسور اکسیژن خودرو با سوخت، مستقیم است و چنانچه کیفیت سوخت مصرفی، پائین باشد باعث کاهش عمر سنسور اکسیژن میشود.
* ضربه:
ضربه های ناشی از تصادفات، از دیگر دلایل خراب شدن سنسور اکسیژن به شمار میرود که سنسور ها را با مشکل رو به رو میکند؛ به این دلیل که این سنسور با برخورداری از ماهیت الکتریکی، در مقابل چنین ضرباتی ایمن نیست.
* معیوب بودن شمع ها:
خرابی شمع های خودرو باعث آسیب به سنسور اکسیژن میشود؛ بدین دلیل که شمع های معویب باعث ایجاد مشکلاتی همچون احتراق ناقص و تولید دود می شوند. این دود، موجب مختل شدن عملکرد سنسور اکسیژن می گردد.
روش تشخیص خرابی سنسور اکسیژن
آزمایش و بررسی منظم سنسور اکسیژن خودرو، تنها روشیست که می توانید از عملکرد صحیح آن مطلع شوید. برخی از خودروها دارای یک لامپ اخطار خرابی سنسور هستند.
برای اندازگیری ولتاژ خروجی سنسور اکسیژن میتوانید از یک ولت متر دیجیتال استفاده کنید اما نوسانات ولتاژ، مشاهده را سخت می کند به این دلیل که اعداد، پرش زیادی دارند. بنابراین برای مشاهده تغییرات، توصیه میشود که از یک ولت متر آنالوگ استفاده کنید اما احتمالا بر روی سیستمی با تغییرات زیاد، پاسخگو نیست.
اسیلوسکوپ ذخیره ساز دیجیتال، بهترین وسیله ایست که با استفاده از آن می توانید ولتاژ خروجی سنسور اکسیژن را مشاهده کنید. یک اسکوپ، تعيين کننده ی ولتاژ خروجی سنسور اکسیژن توسط فرکانسش( نرخ تغییر سوخت غنی نسبت به سوخت رقیق) به صورت موجی شکل و در قالب دامنه نوسانات ولتاژ حداقل و حداکثر می باشد.
طول عمر مفید و زمان تعویض سنسور اکسیژن
عواملی همچون نوع خودرو در طول طول عمر سنسور اکسیژن، تأثير دارد اما در حالت کلی، طول عمر مفید آن حدود ۸۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر است. بهتر است بدانید که تعویض قطعه ای همچون سنسور اکسیژن، تأثير به سزایی در عملکرد موتور دارد؛ به همین خاطر از قطعات بی کیفیت استفاده نکنید.
گردآوری: بخش خودرو سرپوش
- 10
- 6