استپر موتور چیست؟
استپر موتور یا idle valve control مسئولیت باز و بسته کردن مجاری bypass هوا در مسیر هوای موتور را برعهده دارد تا به این ترتیب میزان هوایی را که به موتور میرسد طبق نیاز و بار موتور تنظیم کند. این عملگر به وسیله ECU کنترل می شود، خودروهای دریچه گاز برقی معمولاً استپرموتور ندارند. استپر موتور یکی از قطعات مهم موتور خودرو است که خرابی آن هم بر روی عملکرد موتور تأثير منفی می گذارد و هم سبب افزایش آلایندگی خودرو می شود، همچنین استپر موتور قطعه ای مکانیکی- الکترونیکی است که با آلودگی های موجود در دریچه گاز مثل هوای کثیف، دوده روغن و … رابطه زیادی دارد و پس از مدتی عملکرد آن مختل می شود و در موقع دور درجا، یا ورود به دنده (در خودروهای اتوماتیک) یا ترمزگیری شدید و یا در فصل سرما نمی تواند با سرعت مناسب و مورد نیاز اعمال تغییرات را انجام دهد و در این مواقع منجر به نوسان های شدید در دور موتور در حالت دور درجا، خاموشی پیشرانه یا گاز خوردن بیهوده می شود. استپر موتور یکی از اجزایی است که باید هرچند وقت یکبار مورد شست و شو قرار گیرد.
استپر موتور چه وظیفه ای در خودرو دارد؟
استپر موتور، وظیفه ی کنترل شرایط برای استارت خوردن موتور و صدور دستور های لازم را برای جلوگیری از خاموش شدن خودرو دارد. به بیان ساده، وظیفه ی استپر موتور، توجه به دور موتور خودرو است استپر موتور خودرو نیز سبب می شود تا در مواقع سرد بودن موتور دریچه گاز باز شده تا خودرو با یک استارت روشن شود. همچنین سبب می شود تا هوای مصرفی سیلندرها تنظیم شود.
علائم خرابی استپر موتور خودرو
- خرابی استپر موتور بعلت بالا بودن دور موتور خودرو بعد از روشن شدن
- خرابی سیستم سنسور موقعیت دریچه گاز
- عدم پایداری کلی دور موتور خودرو از علل خرابی استپر موتور
- نقص استپر موتور به دلیل خاموش شدن خودرو در زمان رها کردن غیرمنتظره پدال گاز
- خراب شدن استپر موتور به علت لرزش در زمان درجا کار کردن نوسان دور موتور
- معیوب بودن سیستم جرقه از علل خرابی استپر موتور
- معیوب بودن استپر موتور در اثر نشتی هوا در سیستم ورودی هوا
عیب یابی استپر موتور
یکی از رایج ترین عیوب مربوط به موتور پله ای، نوسانات دور موتور در حالت آرام است. یعنی زمانی که شما خودرو را در وضعیت سکون قرار می دهید و هیچ فشاری به پدال گاز وارد نمی کنید دور موتور نوسان داشته و ثابت نمی شود، علت این نقص، استپر موتور است. گاهی استپر موتور نشتی هوا دارد و اورینگ دور آن خراب است، در نتیجه باید اورینگ آن تعویض شود. عمده خرابی استپر موتور در موقع عملکرد موتور در دور ارام ظاهر می گردد. خرابی استپر موتور سبب نوسان دور موتور در دور آرام خواهد شد. معمولا نخستین کار مکانیک، جهت رفع ایراد تمیز کردن استپر موتور و محفظه آن خواهد بود که تا حدودی مشکل بر طرف خواهد شد.
روش تعویض استپر موتور
قبل از هر اقدامی فراموش نکنید دست زدن به محور استپر موتور سبب خرابی یا ایراد در عملکرد آن میشود. سویچ خودرو را تا آخرین مرحله ببندید و یک دقیقه صبر کنید بعد سوکت استپر موتور را با آزاد کردن خار آن در بیاورید، پیچهای نگهدارنده استپر را باز کنید و آنرا در بیاورید. بهتر است به کمک اسپری مخصوص یا پنبه و تینر فوری هوزینگ استپر موتور را تمیز کنید. استپر موتور جدید را از نظر داشتن اورینگ بررسی کنید امکان دارد قطعه جدید فاقد اورینگ باشد که در اینصورت باید از اورینگ استپر موتور قبلی استفاده کنید، استپر موتور جدید را در محل خود بگذارید و پیچ های آنرا ببندید و سوکت آنرا جا بزنید. قفل باطری را گذاشته و محکم کنید. سوئیچ را به بازه زمانی ۱۵ ثانیه روی برق قرار داده، سپس ۱۵ ثانیه از حالت برق خارج کنید و این عمل را ۳ مرتبه تکرار نمایید. دور موتور روی عدد ۱ قرار دارد.
نحوه ی تمیز کردن استپر موتور
اول برای انجام این کار دستکش کار بپوشید بعد بسط مثبت باتری را جدا نمایید تا برق خودرو قطع شود. بعد از آن با فیش استپر موتور جدا کنید و با ابزار مخصوص پیچ های این قطعه را باز کنید تا از دریچه گاز جدا شود. هیچوقت به شفت مرکزی استپر موتور دست نزنید و آنرا جابجا نکنید و نچرخانید. چرخاندن و ایجاد فشار به شفت باعث آسیب دیدگی دنده ها و از کار افتادن استپر موتور می شود چون شفت با یک گیربکس چرخ دنده حلزونی به موتور استپر متصل است.
پس از باز کردن استپر موتور که چرب شده و یا دوده گرفته، اسپری انژکتور شور را بردارید و یک نازل باریک نصب نمایید و آن را در مرکز شفت استپر موتور بگذارید و با فشار اسپری کنید. اسپری پاک کننده استپر موتور انژکتور شور قدرت تمیز کنندگی زیادی دارد و تمام آلودگی ها و چربی های درون استپر موتور را پاک می کند و به این علت که استپر موتور را به طرف زمین نگه داشته اید، آلودگی ها را بیرون می کشد. هنگامی که بطور کامل از شستشو و تمیز كردن استپر موتور (فضای داخل و شفت استپر موتور خودرو) اطمینان یافتید اجازه دهید که مایع انژکتور شور از رو و داخل استپر موتور خشک شود. با اسپری انژکتور شور محل قرار گیری استپر موتور و محل برخورد نوک استپر با دریچه گاز را تمیز کنید و آلودگی های باقی مانده را با دستمال تمیز پاک کنید. تنفس بخارات اسپری انژکتور شور برای ریه ها زیان بخش است از این جهت سفارش می شود از این اسپری در اماکن بازو با فاصله از بدن استفاده شود.
پیش از بستن استپر موتور بر محل قرارگیری خود از ۳ قطره روغن یا ۱۰ قطره روغن موتور استفاده کنید تا این روغن محل تلاقی چرخ دنده و حلزونی داخل استپر را به خاطر عملکرد صحیح این قطعه روانکاری کند. عدم استفاده از روغن عملکرد استپر موتور را مختل می کند.
پس از این که از خشک بودن استپر اطمینان حاصل کردیم، فیش استپر موتور و بست مثبت باتری را وصل می کنیم و پیش از این که استارت بزنید سوئیچ را تنها برای حدود ۱۰ ثانیه باز کنید و بعد فورا ببندید. این فرآیند را دو تا سه مرتبه انجام داده و بعد استارت بزنید. در صورتیکه شفت استپر را دستکاری و جابجا نکرده باشید موتور روشن شده و استپر به صورت کاملاً روان عمل کرده و هیچ اختلالی بوجود نخواهد آمد. تکرار اختلال در صورت مناسب بودن شرایط و شستشوی استپر میتواند به علت صدمه ی کامل استپر باشد و یا علل دیگری را شامل شود.
گردآوری: بخش خودرو سرپوش
- 18
- 1