دلایلی که بمب افکن سوخو تی ۴ روسی را از خط تولید خارج کرد ؟!

بمب افکن سوخو تی ۴ یک هواپیمای عجیب روسی ساخت کارخانهٔ سوخو در کشور روسیه است که توسط  نیروی هوایی شوروی سابق مورد آزمایش قرار گرفت و با توجه به تولید یک فروندی آن فقط برای چندین بار آن هم در ۲۲ اوت ۱۹۷۲ میلادی مورد استفاده قرار گرفت. 

براساس گزارش ها ۴ فروند از سوخو تی ۴ که با طراحی – پاول سوخو – انجام گرفته بود وارد مرحله تولید شد اما به دلایلی نامشخص فقط یکی از آن ها تکمیل و مورد استفاده قرار گرفت تا خط تولید سوخو تی ۴ به عنوان یک پروژه لغو شده و ناموفق در تاریخ نظامی شوروی سابق به ثبت برسد.

آن چه در خصوص دلیل اصلی ساخت بمب افکن سوخو تی ۴ نمایان است ، چیزی نبوده جز رقابت تسلیحاتی روسیه با آمریکا در آن زمان که همواره روسیه را برای دستیابی به جنگنده بمب افکن هایی بهتر مجبور به تغییر برنامه های تولیدی تسلیحاتی خود کرده است که در مقابل کشور آمریکا نیز همچین برنامه های ناتمامی را در حوزه ساخت تسلیحات نظامی داشته داشته است.

تولید هواپیمای جنگنده سوخو تی ۴ درست مصادف بود با زمانی که ایالات متحده زرادخانه استراتژیک خود را بهبود بخشیده و موفقیت قابل توجهی را در این راه به دست آورده بود.

با این حال آمریکا نیز در مقابل سال ها قبل پروژه ساخت بمب افکن استراتژیک XB-7 Valkirie را در دستور کار خود قرار داده بود که به دلیل هزینه بالای تولید آن هیچگاه وارد ارتش آمریکا نشد و تنها دو نمونه از آن برای تحقیقات ساخته شد. اولین نمونه این هواپیما در سال ۱۹۶۴ به پرواز درآمد و جالب است بدانید که ایکس‌بی-۷۰ همچنان یکی از سریع‌ترین هواپیماهای تاریخ محسوب می‌شود.

بمب افکن ایکس‌بی ۷۰ آمریکا

البته آمریکایی هواپیمای جاسوسی SR-71 را در آن زمان در اختیار داشت که در واقع نوعی هواپیمای جاسوسی SR-71 دوربرد بود که اولین فروند آن در سال ۱۹۶۴ به پرواز درآمده و از سال ۱۹۶۶ تا ۱۹۹۸ در خدمت نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا بود. بلک‌برد با بیشینه سرعتی بالای ۳ ماخ همچنان با اختلاف قابل توجه، رکورددار سریعترین هواپیمای سرنشین‌دار تاریخ است. در مجموع ۳۲ فروند از این هواپیما ساخته شد که ۱۲ فروند آن بر اثر سوانح مختلف از دست رفتند اما هیچ یک مورد اصابت آتش دشمن قرار نگرفتند.

هواپیمای جاسوسی SR-71 آمریکا

پنتاگون در مورد تولید یک بمب افکن استراتژیک دیگر نیز در جریان رقابت با شوروی بنام B-1 برنامه ریزی خاصی انجام داده بود تا در کنار پتانسیل های موشکی خود هواپیماهای پیشرفته تری در اختیار داشته باشد.

بنابراین یک به یک این پیشرفت ها از جمله زیردریایی های هسته ای نیروی دریایی ایالات متحده، ناوهای هواپیمابر که خود یک فرودگاه شناور قدرتمند بودند، نمی توانست از دید اتحاد جماهیر شوروی نادیده گرفته شود بنابراین پروژه ساخت سوخو تی ۴ بخشی از تلاش طراحان حوزه نظامی این کشور برای رقابت با تنها رقیب خود بودند که البته در زمان تولید آن روس ها به این نتیجه رسیدند که فناوری های مربوط به سوخو تی ۴ به نسبت پیشرفت های آمریکا در حوزه مقابل اصلا قابل دفاع نیوده و تولید این بمب افکن دیگر دنبال نشد.

بمب افکن سوخو تی ۴

البته نباید فراموش کرد که سوخوی تی ۴ محصول برنامه های شوروی سابق در سال ۱۹۶۳ به منظور تولید یک هواپیمای شناسایی استراتژیک و پیچیده با سرعتی مهادل سه برابر سرعت صوت بوده است که با آن بتوانند در محدوده تا ۷ هزار کیلومتر مقاصد دشمن را پیدا کرده و با کمک موشک های هدایت شونده برای از بین بردن هر گونه اهداف اقدام کنند که در این میان  اولویت را در میان ناو هواپیمابر دشمن می دانستند.

که در این میان برنامه برای طراحی یک هواپیمای بلقوه – که بعدها سوخوی تی ۴ نام گرفته – طراحی آن مابین پاول سوخوی، توپولف آندره و آلکساندر یاکولف به مسابقه گذاشته شد که در نهایت برنده این رقابت طراحی و تولید رهاشده سوخوی مدل T 4 از آب درآمد.

این در حالی بود که با قبول طرح پاول سوخو برای تولید بمب افکن سوخوس تی ۴ ، اعتراض در خصوص مشکل در طراحی این هواپیما به ویژه در خصوص سقف و وزن سنگین آن توسط آندره توپولف ارائه شد.

اگر چه مشکل برای تولید سوخو تی ۴ فقط به طراح سقف و وزن آن مربوط نمی شد اما برنامه ریزی برای تولید هواپیمایی با سرعت فوق العاده بالا، نیازمند استفاده از فلزی بود که بتواند در مقابل حرارت ناشی سرعت این جنگنده در جو زمین برای پروازهای طولانی و مداوم ، مقاومت نشان دهد چرا که در سرعت های ما فوق صوت تنها فلزاتی می توانند در برابر فشار ناشی از آن مقاومت کنند که ساخت آن می توانست وزن هواپیما را به شدت سنگین کند و کارایی آن را کاهش و نگهداری آن را هزینه بردار نماید که در هواپیمای سوخوی تی ۴ از تیتانیوم برای حل این مشکل استفاده شد.

سرانجام بعد از تولید یک فروند از هواپیمای سوخوی تی ۴ یک خلبان روسی بنام ولادیمیر ایلوشین همراه با هدایتگر NA آلفروف در کابین خلبان با اولین نمونه سوخوی  تی ۴ در فرودگاه موسسه تحقیقات پرواز شوروی به نام گروموف در شهر ژوکوفسکی آن هم در جمع طراحان، مهندسان و نظامیان برجسته روس پروازی آزمایشی انجام داد.

هواپیمای جنگنده سوخو تی ۴

بنابراین این شوروی بود که در قرن ۲۱ توانسته بود از یک هواپیمای مدرن نظامی در حالی پرده بردارد که نخستین پرواز سوخوی تی ۴ با ۴۵ دقیقه اوج با فرودی نرم در فرودگاه گروموف در حالی به زمین بنشیند که با انجام تست های مختلف در این بمب افکن نتایج به دست آمده اعضای وزارت دفاع شوروی سابق را خوشحال کرده بود طوری که رئیس نیروی هوایی وقت شوروی تولید سوخوی تی ۴ را یک معجزه خوانده بود.

معجزه ای که در همان مرحله اول یعنی درسال ۱۹۷۴ به یکباره و به دستور وزارت صنعت حمل و نقل هوایی روسیه کار بر روی هواپیما T 4 را به حالت تعلیق در آمد.

اگر چه طراح و سازندگان این هواپیما پاسخ روشنی را به منظور توقف تولید بمب افکن سوخوی تی ۴ را دریافت نکردند اما گفته شده که موقع آن است که برای تولید بمب افکن دیگری باید تلاش شود ، بمب افکنی که بعدها tu-160 یا همان توپولف ۱۶۰ نام گرفت.

این در حالی بود که بعد از انجام چندین پرواز دیگر سوخوی تی ۴ برای همیشه در پارکینگ ابدی خود در موزه نیروی هوایی مرکزی روسیه واقع در شهر Monino منطقه مسکو آرام گرفت تا بمب افکن قدرتمند tu-160 یا همان توپولف ۱۶۰ که دارای قابلیت حمل بمب هسته‌ای و متعارف بوده و آخرین بمب افکن استراتژیک ساخت شوروی نیز باشد.

یکی از شاخصه‌های بهت آور این بمب افکن این بود که پس از اوج گیری و یا اقدام برای شکست دیوار صوتی؛ دماغه آن از حالت خمیده به مسطح تغییر وضعیت می‌داد. شاید اگر ام ۵۰ توپولوف ۱۶۰ توپولوف ۲۲ ام ۳ اینقدر استثنایی‌ نبودند و هزینه‌ی نگهداری و پرواز سوخو تی ۴ اینقدر بالا نبود. الان نام مخوف‌ترین بمب افکن دنیا سوخو تی ۴ بود نه توپولوف ۱۶۰؛ به هر حال این هواپیما بدون آنکه حتی یک بمب سر آمریکایی‌ها و متحدانش بیاندازد بازنشست شد.

توپولف ۱۶۰ بزرگترین هواپیمای جنگی، بزرگترین هواپیمای مافوق صوت و بزرگترین هواپیما با قابلیت بال متغیری است که تاکنون ساخته شده‌است و تا با حال تاکنون ۳۵ عدد از این بمب‌افکن ساخته شده و تولید این بمب افکن که در دوران شوروی آغاز شد هنوز در روسیه ادامه دارد و نیروی هوایی روسیه هم اکنون ۱۶ فروند توپولف-۱۶۰ را در خدمت رسمی خود دارد.

بمب افکن توپولف ۱۶۰ بزرگترین هواپیمای جنگی و مافوق صوت جهان

پس در پایان می توان گفت که اعتراضات توپولوف بر طراحی سوخو درست بوده و شاید همین موضوع و انتخاب نادرست طرح برای ساخت بمب افکنی استراتژیک برای مقابله با تهدیدات آمریکا چند سال برنامه شوروی سابق را عقب انداخته بود و تایید این که کماکان تولید بمب افکن توپولف ۱۶۰ در روسیه ادامه دارد دال بر بی رقیب بودن این بمب افکن و برتری آن بر سوخوی تی ۴ بوده است.

مشخصات بمب افکن سوخو تی ۴:

توانایی :  بمب افکن / شناسایی

تولید کننده : سوخو

طراح : پاول سوخو.

طراح ارشد: Naum Chernyakov

خدمه: ۲

اولین پرواز: ۲۲ آگوست ۱۹۷۲

طول: ۴۴٫۰ متر

بال: ۲۲٫۰ متر

ارتفاع: ۱۱٫۲ متر

وزن خالی: ۵۵۶۰۰ کیلوگرم

وزن بارگیری: ۱۱۴۰۰۰ کیلوگرم

حداکثر. وزن برخاست: ۱۳۵۰۰۰ کیلوگرم

حداکثر سرعت: ۳٫۰ ماخ (۳۲۰۰ کیلومتر در ساعت برابر  ۱۹۸۷ مایل در ساعت)

سقف پروازی : ۲۰۰۰۰ تا ۲۴۰۰۰ متر

پیشرانه: ۴ × Kolesov RD-36-41 توربوفن، ۱۵۷ کیلونیوتن

وضعیت پروژه: لغو و بازنشسته

اپراتور: نیروی هوایی اتحاد جماهیر شوروی