سوزوکی هایابوسا GSX1300R؛ موتورسیکلت ژاپنی که قوانین را تغییر داد

سوزوکی GSX1300R یا هایابوسا، پرنده‌ی شکارچی معروف دنیای موتورسیکلت است که باهدف ازبین بردن تمام رقبا تولید شد. هایابوسا به‌قدری سریع بود که قوانین محدودیت سرعت در موتورسیکلت‌ها را تغییر داد؛ GSX1300R تمام قوانین کلاس موتورسیکلت‌های اسپرت را زیر چرخ‌های سنگینش له کرد و زمینه‌ساز دوره‌ای جدید در تیونینگ و تولید مدل‌های سفارشی شد.

۲۰ سال است که سوزوکی مدل افسانه‌ای GSX1300R هایابوسا را تولید می‌کند. این موتورسیکلت ژاپنی در برخی مناطق و کشورها از خط تولید کنار رفته است و به‌زودی فروشش برای همیشه متوقف خواهد شد. اما در طول این دو دهه، سوزوکی هایابوسا در نگاه طرفداران دنیای موتورسیکلت همیشه جایگاهی ویژه و تکرارنشدنی داشته است. در این مقاله‌، از داستان تولید این موتورسیکلت قدرتمند می‌گوییم و دلایل محبوبیت و ماندگار شدن جواهر سوزوکی را بررسی می‌کنیم.

جنون سرعت در دنیای موتورسیکلت

گلن کرتیس و موتورسیکلت سفارشی‌اش

در دنیای خودرو، نهایت سرعت یکی از مهم‌ترین موارد هر محصول بوده است؛ همان‌طور که می‌توان حدس زد، این مورد در بین طرفداران و تولیدکننده‌های موتورسیکلت هم حتی در سطحی بالاتر و شدیدتر وجود دارد. یکی از اولین تلاش‌ها برای ثبت رکورد سرعت با موتورسیکلت، سال ۱۹۰۷ انجام شد. گِلِن کِرتیس، هوانورد آمریکایی و طرفدار موتورسیکلت، مدلی کاملا سفارشی با پیشرانه‌ی V8 هواپیما ساخت و نهایت سرعت ۲۱۹ کیلومتربرساعت را ثبت کرد (غیررسمی). برنامه‌ی تولیدکننده‌ها برای عرضه‌ی موتورسیکلتی با بیشتر نهایت سرعت از همان سال‌های ابتدایی این صنعت آغاز شد و در طول چند دهه، از سرعت‌های ۴۰ کیلومتربرساعت به بالای ۱۰۰ کیلومتربرساعت رسید.

وینسنت بلک شدو بلک لایتنینگ

شرکت بریتانیایی وینست (Vincent H.R.D) اولین برندی بود که به رقابت رکورد نهایت سرعت موتورسیکلت استاندارد و جاده‌ای شتاب زیادی بخشید. درحالی‌که قدرتمندترین و سریع‌ترین موتورسیکلت‌های دهه‌ی ۱۹۴۰ به‌زحمت به سرعت‌های بالای ۱۵۰ کیلومتربرساعت می‌رسیدند، وینست محصولی را معرفی کرد که تجربه‌ی سواری روی دوچرخ با سرعت بیش از ۲۰۰ کیلومتربرساعت را ممکن می‌کرد.

پس از تولید موتورسیکلت بلک شَدو (Black Shadow)، متخصص‌های وینست تصمیم گرفتند که نسخه‌ای ویژه از این مدل برای ثبت بالاترین سرعت تولید کنند. البته مدل استاندارد وینست بلک شدو با نهایت سرعت ۲۰۱ کیلومتربرساعت، سریع‌ترین موتورسیکلت بازار بود؛ اما نسخه‌ی جدیدش کاملا در سطح دیگری قرار می‌گرفت.

وینسنت بلک شدو بلک لایتنینگ

وینست نسخه‌ی جدید از بلک شدو را بلک لایتنینگ (Black Lightning) نامید. در این مدل از قطعات مسابقه‌ای با جنس آلیاژهای منیزیوم استفاده شده بود؛ پیشرانه از نوع دو سیلندر V شکل هواخنک با حجم ۹۹۸ سی‌سی بود که در مدل استاندارد بلک شدو هم وجود داشت. استفاده از قطعات مسابقه‌ای مثل کاربراتور، کاهش وزن به ۱۷۰ کیلوگرم (مدل استاندارد بلک شدو ۲۰۸ کیلوگرم وزن داشت) و قدرت ۷۰ اسب‌بخار به وینست بلک لایتنینگ اجازه داد تا رکورد رسمی نهایت سرعت ۲۴۰ کیلومتربرساعت را ثبت کند. شرکت وینست پیش از ورشکستگی و انحلال کامل در اواخر دهه‌ی ۱۹۵۰، خط تولیدش را فعال نگه داشت و ۳۱ دستگاه از موتورسیکلت قدرتمند بلک لایتنینگ بین سال‌های ۱۹۴۸ تا ۱۹۵۲ تولید کرد.

عصرجدید موتورسیکلت‌های اسپرت با کاوازاکی نینجا

کاوازاکی نینجا ۹۰۰

وینست بلک لایتنینگ اولین موتورسیکلت جهان بود که نهایت سرعتش به ۲۴۰ کیلومتربرساعت (۱۵۰ مایل‌برساعت) رسید؛ جالب این است که رکورد این موتورسیکلت بریتانیایی تا ۳۵ سالم دوام آورد. پس از سال‌ها تلاش و سرمایه‌گذاری، صنعت خودرو و موتورسیکلت ژاپن در دهه‌ی ۱۹۸۰ به‌قدری رشد کرد که در سطح جهانی مطرح شد. در این دوران، کاوازاکی (با تلفظ صحیح ژاپنی کاواساکی) با تولید موتورسیکلت زیبای GPZ900R یا نینجا ۹۰۰، سرانجام به رکورد ۳۵ ساله‌ی وینست پایان داد. نینجای کاوازاکی در سال ۱۹۸۴ با اولین پیشرانه‌ی ۴ سیلندر و ۱۶ سوپاپه آب‌خنک تاریخ موتورسیکلت‌‌ها، طراحی انقلابی و مشخصات فنی درخورتوجه رونمایی شد.

البته در سال ۱۹۸۳، هوندا مدل VF750 اینترسپتور را عرضه بود و پایه‌گذار واقعی طراحی مدرن موتورسیکلت‌ها محسوب می‌شود؛ می‌توان گفت که نینجا با الهام از اینترسپتور هوندا طراحی شده است. تیم مهندسی کاوازاکی پروژه‌ی نینجا را به‌صورت مخفیانه در طول بیش از ۶ سال به ثمر رساند. عصر جدید موتورسیکلت‌های اسپرت با سرعت بالا و طراحی زیبا و متفاوت با نینجا ۹۰۰ شروع شد.

اولین نینجای کاوازاکی از پیشرانه‌ی چهار سیلندر خطی DOHC با حجم ۹۰۸ سی‌سی، ۱۱۵ اسب‌بخار قدرت و ۸۵ نیوتن‌متر گشتاور می‌گرفت؛ به‌لطف طراحی و مهندسی پیچیده، نینجا ۹۰۰ به نهایت سرعت ۲۴۳ کیلومتربرساعت رسید و به دوران طولانی سلطنت بریتانیایی‌ها در دنیای موتورسیکلت پایان داد.

کاوازاکی، هوندا و سوزوکی؛ رقابت سریع‌ترین‌های قرن بیستم

سوزوکی GSX-R1100

درحالی که کاوازاکی با نینجا موفقیت بزرگی کسب کرده بود، سوزوکی شرایط ایده‎آلی نداشت. مدل GSX1100 یا کاتانا سوزوکی سه‌سال پیش از رونمایی سوزوکی نینجا، به‌عنوان قدرتمندترین موتورسیکلت تولیدی جهان عرضه شده بود. شمشیر سامورایی ژاپنی سوزوکی ازلحاظ طراحی در آن دوران کاملا منحصربه‌فرد بود؛ زاویه‌های تیز و هم‌راستا بودن پنل‌های بدنه با شاسی از جالب‌ترین ویژگی‌های طراحی کاتانا بود. متخصص‌های سوزوکی دو سال تلاش کردند تا مدل GSX-R 1100 را رونمایی کنند.

این موتورسیکلت زیبا از پیشرانه‌ی چهار سیلندر خطی ۱٬۰۵۲ سی‌سی با قدرت ۱۲۵ اسب‌بخار استفاده می‌کرد و با ثبت نهایت سرعت ۲۵۷ کیلومتربرساعت، رکورد نینجای کاوازاکی را درهم شکست. زمانی‌که کاوازاکی و سوزوکی به‌شدت درحال رقابت برای تولید سریع‌ترین موتورسیکلت جهان بودند، هوندا هم که در سال ۱۹۸۴ با مدل مسابقه‌ای VF1000R به رکورد وینست بلک لایتنینگ رسیده بود، دوباره به میدان رقابت تمام ژاپنی وارد شد.

هوندا CBR1000F

نهایت سرعت یاماها FZR1000 EXUP، بهترین موتورسیکلت دهه ۱۹۸۰، ۲۶۹ کیلومتربرساعت بود

محصول جدید هوندا، CBR1000F با پیشرانه‌ی چهار سیلندر خطی ۹۹۸ سی‌سی و ۱۳۲ اسب‌بخار قدرت بود که سال ۱۹۸۷ در ژاپن عرضه شد. CBR1000F می‌توانست به نهایت سرعت ۲۴۷ کیلومتربرساعت برسد که با رکوردهای سوزوکی و کاوازاکی اختلافی زیادی داشت؛ اما موتورسیکلت جدید هوندا آتش‌های جنگ ژاپنی موتورسیکلت‌های سریع را روشن نگه داشت. یاماها بازیگر بعدی میدان بود که با مدل FZR1000 جنسیس از راه رسید.

این مدل جذاب از پیشرانه‌ی ۹۸۹ سی‌سی چهار سیلندر خطی ۱۳۵ اسب‌بخار قدرت می‌گرفت اما با نهایت سرعت ۲۵۵ کیلومتربرساعت، نتوانست عنوان سریع‌ترین موتورسیکلت را کسب کند. در سال ۱۹۸۸، کاوازاکی از موتورسیکلت اسپرت جدیدش رونمایی کرد و رکورد سرعت سوزوکی شکسته شد.

یاماها FZR1000 EXUP

کاوازاکی مدل نینجا ZX-10 را به پیشرانه‌ی چهار سیلندر خطی ۹۹۷ سی‌سی با قدرت ۱۳۵ اسب‌بخار مجهز کرده بود. نهایت سرعت نینجای جدید به ۲۶۶ کیلومتربرساعت می‌رسید؛ اما رکورد سرعت کاوازاکی نینجا ZX-10 تنها یک سال دوام آورد. یاماها در دومین تلاش برای قرار گرفتن در جمع سریع‌ترین‌های جهان، مدل FZR1000 EXUP را با طراحی دوست‌داشتنیِ چراغ جلوی دایره‌ای دوگانه تولید کرد. FZR1000 EXUP به‌لطف پیشرانه‌ی ۱٬۰۰۳ چهار سیلندر با ۲۰ سوپاپ و ۱۳۵ اسب‌بخار قدرت، در زمان ۲/۹ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت می‌رسید.

نهایت سرعت یاماها FZR1000 EXUP که به بهترین موتورسیکلت دهه ۱۹۸۰ هم شهرت دارد، ۲۶۹ کیلومتربرساعت بود. در همان سال و پس از رونمایی یاماها FZR1000 EXUP، بیموتا (Bimota) هم به رقابت ژاپنی‌ها وارد شد.

بیموتا YB6 EXUP

نماینده‌ی ایتالیا، بیموتا YB6 EXUP با پیشرانه‌ی چهار سیلندر خطی ۱٬۰۰۲ سی‌سی و ۱۴۷ اسب‌بخار قدرت بود. موتورسیکلت ایتالیایی‌ها در رقابتی که ژاپنی‌ها برپا کرده بودند، بانهایت سرعت ۲۷۰ کیلومتربرساعت مقام اول را کسب کرد؛ البته چند ماه بعد، کاوازاکی دوباره سریع‌ترین موتورسیکلت جهان را تولید کرد. در سال ۱۹۹۰، کاوازاکی مدل نینجا ZX-11 یا ZZ-R1100 را رونمایی کرد. نینجای جدید با پیشرانه‌ی ۱٬۰۵۲ سی‌سی و ۱۴۵ اسب‌بخاری بین ۲۷۲ تا ۲۸۳ کیلومتربرساعت سرعت می‌گرفت و استانداردها برای موتورسیکلت‌های دهه‌ی ۱۹۹۰ را بالا برد.

بیموتا در سال ۱۹۹۲ سعی کرد با مدل مسابقه‌ای YB8 Furano از نینجا سریع‌تر باشد، اما با ثبت نهایت سرعت ۲۷۷ کیلومتربرساعت، از رسیدن به این هدف بازماند. چند سال از رکورد نینجا گذشت و به‌نظر می‌رسید که هیچ شرکت ایتالیایی یا ژاپنی پاسخ قاطعی برای عملکرد فنی محصول جذاب کاوازاکی ندارد؛ اما سرانجام در سال ۱۹۹۶، هوندا پس از تقریبا یک دهه غیبت از صحنه‌ی رقابت سریع‌ترین موتورسیکلت‌ها، با پرنده‌ی سیاه از راه رسید.

هوندا CBR1100XX Super Blackbird

هوندا CBR1100XX Super Blackbird در اولین آزمایش سرعت مستقل، رکورد ۲۸۷/۳ کیلومتربرساعت را ثبت کرد

هوندا در سال ۱۹۹۶ موتورسیکلت CBR1100XX سوپر بلک‌برد را به‌عنوان جدیدترین عضو خانواده‌ی CBR رونمایی کرد. این مدل که به‌طور ویژه برای رقابت با نینجا ZX-11 تولید شده بود، از بزرگ‌ترین پیشرانه‌ی سری CBR استفاده می‌کرد. مقام‌های هوندا حتی برای نام‌گذاری CBR1100XX Super Blackbird برنامه داشتند و از هواپیمای لاکهید SR-71 بلک‌برد الهام گرفتند. SR-71 Blackbird سریع‌ترین هواپیمای جهان است و هوندا با استفاده از نام مستعارش، به سرعت بالای CBR جدید اشاره می‌کرد. CBR1100XX Super Blackbird در اولین آزمایش سرعت مستقل، رکورد ۲۸۷/۳ کیلومتربرساعت را ثبت کرد و به‌طور رسمی کاوازاکی نینجا ZX-11 را پشت سر گذاشت.

پیشرانه‌ی چهار سیلندر خطی ۱۶ سوپاپه DOHC با حجم ۱٬۱۳۷ سی‌سی در ۱۰٬۰۰۰ دوربردقیقه به موتورسیکلت اسپرت تورینگ هوندا ۱۶۴ اسب‌بخار داده بود. درکنار طراحی آیرودینامیک، هوندا موفق شد که سریع‌ترین موتورسیکلت استاندارد جهان را تولید کند اما این موفقیت تنها دو سال دوام داشت. سوزوکی پس از عرضه‌ی مدل GSX-R 1100 در سال ۱۹۸۶، در کلاس سریع‌ترین موتورسیکلت‌ها نبود اما در سال ۱۹۹۹ همه‌چیز تغییر کرد.

سال ۱۹۹۹؛ سوزوکی هایابوسا همه‌چیز را تغییر داد

سوزوکی GSX1300R یا هایابوسا (Hayabusa) سال ۱۹۹۹ رونمایی شد. این موتورسیکلت ژاپنی جدید با ابعاد بزرگ و طراحی متفاوت درنگاه اول بسیار عجیب بود. حتی نام هایابوسا هم برای بسیاری از افراد درک‌کردنی نبود؛ اما زمانی‌که مشخصات فنی هایابوسا و هدف از تولیدش اعلام شد، همه شیفته‌ی محصول جدید سوزوکی شدند.

هایابوسا در زبان ژاپنی به‌معنی شاهین معمولی (بحری) است. نام هایابوسا پیش‌از این در جنگ جهانی هم مشهور شده بود. ناکاجیما Ki-43 هایابوسا، یکی از هواپیماهای جنگنده‌ی نیروی هوایی ارتش امپراتوری ژاپن در جنگ جهانی دوم بود که حملات انتحاری کشتی‌های متفقین را از بین برد. این پرنده‌ی زیبا به‌دلیل چابکی بسیار زیادش در شکار با سرعت بین ۲۹۰ تا ۳۲۵ کیلومتربرساعت با زاویه‌ی عمود (سریع‌تر از هر پرنده‌ی دیگر) شهرت دارد.

اما سوزوکی تنها به‌خاطر سرعت بالا، نام شاهین یا هایابوسا را به دنیای موتورسیکلت وارد نکرد؛ یکی از طعمه‌های شاهین معمولی توکای سیاه یا همان پرنده‌ی سیاه (بلک‌برد) است. سوزوکی هایابوسا از همان ابتدا قرار بود که هوندا سوپر بلک‌برد را ببلعد. سوزوکی هایابوسا با رسیدن به نهایت سرعت ۳۱۲ کیلومتربرساعت، سریع‌ترین موتورسیکلت جهان شد و مرز سرعت باورنکردنی ۳۰۰ کیلومتربرساعت را پشت سر گذاشت.

پیشرانه‌ی چهار سیلندر سوزوکی؛ ۳۰۰ کیلومتربرساعت

سوزوکی هایابوسا برای رسیدن به سرعت بالای ۳۰۰ کیلومتربرساعت از پیشرانه و طراحی آیرودینامیک برجسته کمک گرفت و درحقیقت، استاندارد جدید دنیای موتورسیکلت شد. نسل اول هایابوسا به پیشرانه‌ی چهار سیلندر خطی ۱٬۲۹۹ سی‌سی DOHC با ۱۶ سوپاپ مجهز بود. طرح کلی پیشرانه چیز جدیدی نبود، اما حجم بالای موتور درکنار سیستم مکش هوای پرفشار، قدرت هایابوسا را به ۱۷۳ اسب‌بخار رسانده بود.

سوزوکی پس از آزمایش‌های فراوان به این نتیجه رسیده بود که پیشرانه‌ی بزرگ‌تر برای رسیدن به نهایت سرعت بیشتر ضروری است. دو رقیب اصلی هایابوسا یعنی کاوازانی نینجا ZZR1100 و هوندا CBR سوپر بلک‌برد از پیشرانه‌های ۱٬۰۵۲ و ۱٬۱۳۷ سی‌سی با قدرت‌های ۱۴۵ و ۱۶۲ اسب‌بخار استفاده می‌کردند. سوزوکی مجبور بود برای رسیدن به قدرت بالای ۱۷۰ اسب‌بخار، از پیشرانه‌ی بزرگ‌تر استفاده کند. پیشرانه‌ی سوزوکی فناوری انقلابی نداشت؛ جدیدترین نمونه‌های انژکتور و شمع‌های مستقل برای هر سیلندر پیشرفته‌ترین طرح در موتور بود.

برجستگی قوای محرکه سوزوکی هایابوسا در تعادل بی‌نظیر قطعاتش، قابلیت اطمینان و توانایی تیونینگ نهفته بود. این ویژگی‌ها باعث شد که پیشرانه‌ی سوزوکی حس عضلانی داشته باشد تا قدرت زیاد در دورموتور بالا. هایابوسا بیشتر به قدرت و سرعتش شهرت دارد، اما گشتاور این موتورسیکلت بسیار جذاب‌تر است. برای مثال، مدل جدید دوکاتی پانیگاله V4 در ۱۰٬۰۰۰ دوربردقیقه ۱۲۴ نیوتن‌متر گشتاور تولید می‌کند که مشابه هوندا بلک‌برد قدیمی است. اما سوزوکی هایابوسا تمام ۱۴۱ نیوتن‌متر گشتاورش را از ۷٬۰۰۰ دوربردقیقه آزاد می‌کند.

هایابوسا؛ طراحی منحصربه‌فرد در خدمت آیرودینامیک

سوزوکی هایابوسا در بخش فناوری‌های فنی و قوای محرکه انقلابی نبود، اما در طراحی بدنه و استفاده از جادوی آیرودینامیک به‌بهترین شکل، دوران جدیدی را در دنیای موتورسیکلت‌ آغاز کرد. اگر بخواهیم صادق باشیم، افراد کمی وجود دارند که طراحی هایابوسا را زیبا توصیف می‌کنند؛ به‌خصوص ۲۰ سال پیش، خطوط عجیب و غریب، چراغ‌های انباشته شده در جلو، صندلی بلند و بخش انتهایی طویل بدنه هیچ ارتباطی با زیبایی نداشتند.

اما همین طراحی متفاوت نقش مهمی در شناخته‌شدن هایابوسا داشت. قطعا در سال ۲۰۱۹ هم با دیدن این محصول سوزوکی، چیزی جز افسانه‌ی سریع‌ترین موتورسیکلت قرن بیستم یادآوری نمی‌شود. دلیل اصلی طراحی منحصربه‌فرد سوزوکی هایابوسا، مخالفت با سلیقه‌ی عمومی و تلاش برای خاص بودن محصول در بازار نبود؛ شاهین ژاپنی‌ها دراصل براساس علم شکل گرفته بود تا هنر خالص یک طراح.

مسئولیت اصلی طراحی هایابوسا برعهده‌ی کوجی یوشیورا بود. یوشیورا را باید از جسورترین و خلاق‌ترین طراحان دنیای موتورسیکلت دانست که توانست ایده‌هایش را به همه ثابت کند. یوشیورا برای طراحی محصول جذاب سوزوکی که به عقیده‌ی بسیاری از افراد پایه‌گذار نسل جدید هایپربایک است، از تونل باد کمک گرفت. یوشیورا مدل اولیه‌ی هایابوسا را ساعت‌ها در تونل باد آزمایش کرد (در حالتی که موتورسیکلت‌سوار هم روی موتور نشسته باشد) تا خطوط بدنه کاملا باهدف «سواری راحت در بالاترین سرعت حرکت» شکل بگیرند و موتورسیکلت ۲۵۰ کیلوگرمی همیشه در تعادل باشد. دو دریچه‌ی هوا در کنار چراغ‌های جلو، خطوط جانبی، طرح کلی باک بنزین و بالا رفتن انتهای بدنه و صندلی همه براساس داده‌های به‌دست‌آمده از تونل باد طراحی شده‌اند.

هایابوسا بهترین موتورسیکلت برای مسیرهای پر پیچ‌وخم نبود، اما در مقایسه با ZZR1100 یا سوپر بلک‌برد بسیار چابک‌تر  بود

پیش از اینکه سوزوکی با هایابوسا از راه برسد، سریع‌ترین موتورسیکلت‌های جهان معمولا فرمان‌پذیری بهتر را فدای سرعت، راحتی و تعادل می‌کردند. با اینکه هایابوسا بهترین موتورسیکلت برای مسیرهای پر پیچ‌وخم نبود، در مقایسه با ZZR1100 یا سوپر بلک‌برد بسیار چابک‌تر و با فرمان‌پذیری روان‌تر بود. شاید دربرابر موتورسیکلت‌های امروزی، هایابوسا سنگین و بیش‌از حد حجیم به‌نظر برسد اما در آن دوران هیچ نقدی به فرمان‌پذیری محصول پرچم‌دار سوزوکی وارد نبود. این ویژگی‌ها را در کنار پیشرانه‌ی سرزنده و سواری لذت‌بخش بگذارید تا سوزوکی هایابوسا یکی از بهترین موتورسیکلت‌های تاریخ شود. از مهم‌ترین قابلیت‌های هایابوسا، تقدیم کردن سواری راحت موتورسیکلت‌های تورینگ بدون حس سنگینی و فرمان‌پذیری خسته‌کننده است.

چرا هایابوسا رقیبی نداشت؟

معمولا برای اینکه یک موتورسیکلت تا ۲۰ سال تولید شود، باید چندمرتبه در قالب مدل و نسخه‌ی جدیدتر به‌روزرسانی دریافت کند. اما سوزوکی هایابوسا تقریبا بدون تغییر بزرگ تولید شد و تنها در سال ۲۰۰۸ به‌عنوان نسل دوم یا فیس‌لیفت، اصلاحات مشخصی روی آن انجام شد. دلیل اصلی این اتفاق، توافق‌ غیررسمی بین تولیدکنندگان و بی‌رقیب ماندن هایابوسا بود. با گذشتن یک سال از عرضه‌ی سوزوکی هایابوسا و ثبت رکورد سرعت ۳۱۲ کیلومتربرساعت، کاوازاکی آماده بود تا نینجای جدیدش را به میدان بفرستد.

نینجا ZX-12R باهدف کنار زدن هایابوسا در حال تولید بود؛ دقیقا در همین زمان و بالا گرفتن رقابت بر سر تولید سریع‌ترین موتورسیکلت جهان، همه چیز تغییر کرد. موتورسیکلت‌ها هر روز سریع‌تر می‌شدند و نگرانی‌ها در مورد ایمنی در جاده‌ها افزایش یافته بود. کار به‌جایی کشید که موضوع ممنوع کردن تردد موتورسیکلت‌های سریع و اسپرت در اروپا شایعه شده بود.

شرکت‌های ژاپنی و اروپایی تولیدکننده‌ی موتورسیکلت به این نتیجه رسیدند که رقابت چند ساله برسر عرضه‌ی سریع‌ترین مدل، بیش از حد طولانی شده است. برای جلوگیری از قانون‌گذاری ممنوعیت فروش تردد، ژاپنی‌ها و اروپایی‌ها طی توافق‌نامه‌ای غیررسمی پیمان بستند که تمام موتورسیکلت‌های جدیدشان با محدودیت سرعت ۳۰۰ کیلومتربرساعت (به‌طور دقیق‌تر، ۲۹۹ کیلومتربرساعت) عرضه شود. این توافق‌ دقیقا پس از معرفی اولیه کاوازاکی نینجا ZX-12R عملی شد؛ نینجای جدید قرار بود که رکورد سرعت ۳۲۲ کیلومتربرساعت را ثبت کند و حتی تمام مقدمات لازم برای برگزاری مراسم تاج‌گذاری محصول جدید کاوازاکی انجام شده بود. اما همه‌ی برنامه‌های کاوازاکی لغو شد؛ حتی برای پایبند بودن به توافق‌نامه و محدودیت سرعت ۳۰۰ کیلومتربرساعت، تنظیمات ECU نینجا ZX-12R درست پیش‌ از تولید تغییر کرد.

بی‌ام‌و K1200S

کاوازاکی سرانجام بدون هیچ‌گونه شلوغ‌کاری، نینجای جدیدش را با نهایت سرعت محدودشده به ۳۰۰ کیلومتربرساعت رونمایی کرد و دیگر برندها هم برنامه‌های آینده‌شان را براساس توافق غیررسمی تغییر دادند. بی‌ام‌و که یکی از مهم‌ترین امضاکننده‌های توافق‌نامه بود (به عقیده‌ی بسیاری از کارشناس‌ها، بی‌ام‌و قطب اصلی پیمان غیررسمی محدودیت سرعت بود)، مدل K1200S را به یک موتورسیکلت در کلاس تورینگ تغییر داد. تریموف هم که مدل A13HC با پیشرانه‌ی چهار سیلندر ۱٬۳۰۰ سی‌سی را برای تولید درنظر داشت، همه‌چیز را لغو کرد. تنها رقیب واقعی هایابوسا، کاوازاکی نینجا ZX-12R بود که آن هم تنها تا سال ۲۰۰۶ تولید شد.

بنابراین، در این دوره تمام موتورسیکلت‌ها به سرعت ۲۹۹ کیلومتربرساعت محدود شدند و برای چند سال، مدل ۱۹۹۹ از سوزوکی هایابوسا سریع‌ترین مدل کارخانه‌ای و استاندارد جهان بود. تمام این اتفاقات باعث شد تا نسل اول هایابوسا بدون تغییر خاص جز تنظیم سیستم برقش در سال ۲۰۰۳، هر سال تنها در انواع رنگ‌ها فروخته شود.

قوانین آلایندگی جدید؛ قاتل سوزوکی هایابوسا

نسل دوم سوزوکی هایابوسا سال ۲۰۰۸ با تغییرات کم در طراحی و پیشرانه رونمایی شد. هایابوسای جدید که تاحدودی برای سازگار بودن با قوانین یورو ۳ تغییر کرد، پیشرانه‌ی ۱٬۳۴۰ سی‌سی با قدرت ۱۹۴ اسب‌بخار (تا ۱۹۷ اسب‌بخار) داشت. یوشیورا برای طراحی نسل دوم هایابوسا به آمریکا سفر کرد تا از نزدیک نظرات علاقه‌مندان از مدل اول را بررسی کند. یوشیورا در این سفر انواع مدل‌های تیونینگ‌ و شخصی‌سازی شده از هایابوسا را مشاهده کرد. طراحی نسل دوم هایابوسا براساس نمونه‌های شخصی‌سازی شده شکل گرفت و یوشیورا سعی کرد تا مدل جدید عضلانی‌تر باشد.

تغییرات در ترمز، تعلیق و شاسی ۱۰ سال به عمر هایابوسا اضافه کرد. در سال ۲۰۱۶ قوانین یورو ۴ مطرح شد؛ اروپایی‌ها دو سال به تولیدکنندگان فرصت دادند تا محصولاتشان را با قوانین جدید سازگار کنند، اما مقام‌های سوزوکی به این نتیجه رسیدند که هایابوسا با چنین فناوری و شاسی باید بازنشسته شود. بنابراین تولید سوزوکی هایابوسا از سال ۲۰۱۸ در اروپا متوقف شد، اما آمریکا و کشورهای دیگر مثل هندوستان، هنوز هم پذیرای سریع‌ترین موتورسیکلت جهان در قرن بیستم هستند.

سوزوکی هایابوسا مدل ۲۰۲۰ در آمریکا با ضمانت ۱۲ ماهه بدون محدودیت کارکرد فروخته می‌شود. 

دهه‌ی ۲۰۰۰؛ توافق‌نامه غیررسمی کنار گذاشته شد

ام‌وی آگوستا F4 R 132

از بین شرکت‌های موتورسیکلت‌سازی تنها هوندا بود که طی بیانیه‌ی رسمی محدود کردن نهایت سرعت محصولاتش از سال ۲۰۰۰ را اعلام کرد. هیچ‌کدام از موتورسیکلت‌های اسپرت و سریع تولید سال ۲۰۰۰ در مدل کارخانه‌ای بیشتر از ۳۰۰ کیلومتربرساعت سرعت نمی‌گرفتند؛ حتی مدل‌های ۲۰۰۰ به‌بعد سوزوکی هایابوسا هم محدودیت سرعت داشتند. با این حال، علاقه‌مندان موتورسیکلت با دست‌کاری سطحی تنظیمات ECU، محدویت سرعت کارخانه‌ای را از بین می‌بردند و میدان سریع‌ترین‌های دوچرخ هنوز هم شلوغ بود. پس از هایابوسا، کاوازاکی مدل‌های ZX-12R و ZX-14 را تولید کرد که تا سال ۲۰۰۶، پرچمداران دنیای موتورسیکلت با نهایت سرعت محدودشده به ۳۰۰ کیلومتربرساعت بودند. اما در سال ۲۰۰۷، ام‌وی آگوستا (MV Agusta) که در توافق‌نامه‌ی غیررسمی تولیدکنندگان شرکت نداشت، محدودیت سرعت را نادیده گرفت.

بی‌ام‌و S1000RR

مدل F4 R 312 از ام‌وی آگوستا نهایت سرعت ۳۱۲ کیلومتربرساعت را ثبت کرد و شرکت‌های دیگر کم‌کم پیمان‌شان را نادید گرفتند. اولین پیمان‌شکن که به‌عنوان پایه‌گذار توافق‌نامه غیررسمی محدودیت سرعت هم شناخته می‌شود، بی‌ام‌و بود. بی‌ام‌و در سال ۲۰۱۰ با مدل S1000RR توافقش با ژاپنی‌ها را کنار گذاشت و موتورسیکلتی با نهایت سرعت ۳۰۳ کیلومتربرساعت تولید کرد.

بی‌ام‌و در سال ۲۰۱۰ با مدل S1000RR توافقش با ژاپنی‌ها را کنار گذاشت

سال ۲۰۱۳، دوکاتی هم که عضوی مهم در توافق‌نامه بود، مدل پانیگاله آر (Panigale R) با نهایت سرعت ۳۲۵ کیلومتربرساعت (سیستم اگزوز مسابقه‌ای) را عرضه کرد. اولین برند ژاپنی که قانون غیررسمی محدودیت سرعت را کنار گذاشت، هم‌اکنون سریع‌ترین موتورسیکلت جهان را تولید می‌کند. کاوازاکی در سال ۲۰۱۵ سری نینجا H2 را با پیشرانه‌ی سوپرشارژ معرفی کرد.

کاوازاکی نینجا H2R

کاوازاکی با نینجا H2 به سرعت ۳۳۷ کیلومتربرساعت رسید اما نسخه‌ی مخصوص پیست H2R این شرکت، بیش از ۴۰۰ کیلومتربرساعت سرعت گرفت. باید دید که سوزوکی برای نسل جدید هایابوسا چه برنامه‌ای خواهد داشت؛ در شرایط فعلی، کاوازاکی با جدیدترین سری نینجا، حرف اول را در دنیای موتورسیکلت‌های سریع می‌زند. فهرست سریع‌ترین موتورسیکلت‌های استاندارد تاریخ از سال ۱۹۴۹ تا ۲۰۱۹ در جدول زیر آورده شده است.

سوزوکی هایابوسا در موتوراسپرت

سوزوکی هایابوسا هیچ‌وقت به‌عنوان موتورسیکلتی مسابقه‌ای طراحی و تولید نشده است، اما باتوجه به ظرفیت و قابلیت اطمینان بالای پیشرانه، خیلی زود به دنیای رقابت‌های درگ وارد شد. تیم مهندسی سوزوکی پیشرانه‌ای ساخته بودند که بدون حتی تغییر یک قطعه در آن، می‌توانست در کنار توربوشارژر قرار بگیرد.

بسیاری از علاقه‌مندان موتورسیکلت، با نصب توربوشارژر روی هایابوسا، قدرت نهایی را به بیش از ۲۵۰ اسب‌بخار می‌رساندند، درحالی‌که هیچ نگرانی درباره‌ی خرابی پیشرانه و قطعات کارخانه‌ای وجود نداشت. هایابوسا هنوز هم در مسابقات درگ و سرعت استفاده می‌شود؛ مهم‌تر از همه، رکورد بالاترین سرعت ثبت شده با موتورسیکلت در گینس هم به‌نام هایابوسا است.

ثبت رکورد سرعت راکی رابینسون

سال ۲۰۱۰، راکی رابینسون پشت فرمان موتورسیکلت سفارشی‌اش که از دو پیشرانه‌ی ۱٬۲۹۹ سی‌سی سوزوکی هایابوسا و یک توربوشارژر گرت (Garrett) با قدرت بیش از ۱۰۰۰ اسب‌بخار استفاده می‌کرد، رکورد سرعت میانگین ۶۰۵/۶۹۷ کیلومتربرساعت را در مسیر رفت و برگشت یک کیلومتری ثبت کرد. رابینسون با این موتورسیکلت مخصوص، به بیشینه‌ی سرعت ۶۳۴ کیلومتربرساعت (در مسیر یک‌طرفه) هم رسید. به‌دلیل قابلیت‌های برتر هایابوسا در سرعت‌گیری، از این موتورسیکلت در رقابت‌های دیگر مثل مسابقه در پیست استفاده نمی‌شود.

سوزوکی هایابوسا در دنیای تیونینگ و شخصی‌سازی موتورسیکلت

بسیاری از کارشناس‌ها، سوزوکی هایابوسا را محبوب‌ترین موتورسیکلت در دنیای تیونینگ معرفی می‌کنند. طراحی خاص و پیشرانه‌ی خوش‌ساخت به شرکت‌های تیونینگ و علاقه‌مندان شخصی‌سازی موتورسیکلت اجازه داده است تا انواع نمونه‌های زیبا و منحصربه‌فرد از شاهین سوزوکی را تولید کنند. همچنین شرکت‌های تولیدکننده‌ی قطعات هم از سال ۱۹۹۹ تا امروز، محصولات متنوعی برای هایابوسا عرضه کرده‌اند تا با سلیقه‌ی هر موتورسوار هماهنگ باشند. علاوه بر این، بسیاری از قطعات هایابوسا را می‌توان با دیگر محصولات سوزوکی تعویض کرد. تمام این موارد باعث شدند که طراح هایابوسا برای تولید نسل دوم این موتورسیکلت از دنیای تیونینگ و نمونه‌های شخصی‌سازی شده کمک بگیرد. استفاده از تایر عقب با پهنای ۳۰۰ میلی‌متر، طرح‌های رنگی بدنه، اگزوز سفارشی، تغییر پنل‌های بدنه و استفاده از توربوشارژر و سیستم تزریق نیتروژن از مهم‌ترین شخصی‌سازی‌ها برای هایابوسا است.

نمونه‌های سفارشی زیبایی از سوزوکی هایابوسا تولید شده است، اما پیشرانه‌ی این مدل افسانه‌ای در خارج از دنیای موتورسیکلت هم نقش پررنگی دارد. وست‌فیلد مگابوسا (Westfield Megabusa) یکی از جذاب‌‌ترین خودروهایی است که از پیشرانه‌ی هایابوسا استفاده می‌کند. در این مدل که درواقع براساس لوتوس سِوِن ساخته شده، پیشرانه‌ی ۱٬۲۹۹ سی‌سی سوزوکی هایابوسا به جعبه‌دنده‌ی ۶ سرعته سکوئنشال متصل است. سوزوکی هم از پیشرانه‌ی هایابوسا در خودرو استفاده کرده است؛ برای مثال، مدل مفهومی GSXR/4 با وزن ۶۴۰ کیلوگرم و نهایت سرعت ۲۹۱ کیلومتربرساعت و نمونه‌ی مسابقه‌ای فرمولا هایابوسا (Formula Hayabusa) از پیشرانه‌ی موتورسیکلت پرچم‌دار سوزوکی قدرت می‌گرفتند.

شرکت بریتانیایی رادیکال (Radical Sportscar) یکی دیگر از مشتری‌های پیشرانه‌ی سوزوکی است. چند خودروی مسابقه‌ای این شرکت از موتور ارتقا داده شده‌ی هایابوسا با حجم ۱/۶ لیتر استفاده می‌کنند. مهندس‌های رادیکال حتی با دو پیشرانه‌ی هایابوسا، موتور ۲/۸ لیتری V8 هم تولید کرده‌اند که در مدل SR8 رکورددار سابق پیست نوربرگ‌رینگ، تا ۴۵۵ اسب‌بخار قدرت دارد. پیشرانه‌ی هایابوسا در محصولات اسمارت، مدل بازسازی هوایپمای بوگاتی و خودروهای آفرود مخصوص صحرانوردی هم استفاده شده است.

نسل سوم سوزوکی هایابوسا تولید می‌شود؟

رندر غیررسمی از نسل جدید سوزوکی هایابوسا

پس از اینکه قوانین یورو ۴ مطرح شد و مقام‌های سوزوکی به‌روز نشدن هایابوسا و توقف تولیدش را تأیید کردند، شایعه‌های فراوانی پیرامون نسل سوم این موتورسیکلت شکل گرفت. در مصاحبه‌ی اخیر مدیرعامل سوزوکی، مدل‌های جدید برای سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ وعده داده شد؛ مدتی پیش هم پتنت‌های موتورسیکلت‌های آینده‌ی این شرکت منتشر شد.

کارشناس‌ها پیش‌بینی می‌کنند که نسل سوم هایابوسا سال ۲۰۲۱ با پیشرانه‌ی ۴ سیلندر خطیِ ارتقاداده‌شده و بیش از ۲۰۰ اسب‌بخار قدرت معرفی شود. با این وجود، تولید نسل جدید هایابوسا به‌طور رسمی تأیید نشده و تنها نشانه از مدل آینده، نمونه Concept GSX سال ۲۰۱۵ است. باید صبر کرد و دید که سوزوکی برای سریع‌ترین نینجای کاوازاکی چه پاسخی خواهد داشت.

کلام آخر

سال ۱۹۹۹ دنیای موتورسیکلت با سوزوکی هایابوسا GSX-1300R تغییر کرد. هایابوسا تولیدکنندگان را مجبور کرد که حداقل برای چند سال آتش‌بش کنند و به‌عنوان سریع‌ترین موتورسیکلت قرن بیستم در تاریخ ماندگار شد. پس از گذشت دو دهه، هایابوسا حالا نامی مقدس در کنار نینجا، کاتانا، بلک لایتنینگ، تاندربرد، اینترسپتور، بلک‌برد، دیتونا و رود کینگ است و هرروز هم ارزشمندتر می‌شود.

سوزوکی با هایابوسا و طراحی متفاوتش بسیاری از افراد را به دنیای موتورسیکلت علاقه‌مند و یکی از بهترین پیشرانه‌های چهار سیلندر را تولید کرد. احتمالا بسیاری از ما تجربه‌‌ای مشابه با هایابوسا داریم؛ زمانی‌که این موتورسیکلت بزرگ و خوش‌صدای ژاپنی با سرعت از ما سبقت گرفته است. اگر جزو افرادی هستید که پشت فرمان هایابوسا مدل ۱۹۹۹ از دیگران سبقت گرفته‌اید، نام خودتان را در فهرست خوش‌شانس‌های ۲۰ سال گذشته بنویسید.