نگاهی کامل به اولین اطلاعات رسمی کنسول پلی استیشن ۵

سونی و به‌طور دقیق‌تر مارک سرنی، طراح پلی‌استیشن ۴، اخیرا در مصاحبه‌ای مفصل با سایت وایر اطلاعاتی از کنسول بعدی پلی‌استیشن یعنی به‌احتمال زیاد پلی استیشن ۵ ارائه کرده‌اند. به گفته سرنی، این کنسول در سال ۲۰۱۹ عرضه نخواهد شد ولی ساخت آن آغاز شده است. کنسول جدید از قابلیت گرافیکی Ray Tracing (تکنیکی برای رندر گرفتن فوق‌العاده باورپذیر از اجسام و واکنش نور در برخورد با آن‌ها) پشتیبانی می‌کند و با استفاده از Hard Driveهای SSD یا Solid-state drive، قصد امضای سندِ خداحافظی‌تان با صفحات لودینگ طولانی در بازی‌ها را دارد. مارک سرنی در تازه‌ترین گزارش‌ها اطمینان می‌دهد که کنسول ویدیوگیمی بعدی سونی که در چهار سال گذشته پروسه‌ی ساخت خود را پیش می‌برد، صرفا قرار نیست یک آپگرید دیگر برای پلی‌استیشن ۴ باشد. این یعنی اگر عرضه‌ی کنسول‌هایی همچون Xbox One S و PS4 Pro و Xbox One X به‌عنوان دستگاه‌هایی میان‌نسلی که عملا همان کارِ محصولات قبلی‌شان را با قدرتی بیشتر انجام می‌دادند، سبب شده تا فکر کنید که حالا با گذر چندین و چند سال مجددا قرار است دنباله‌ای بر همان کنسولِ میان‌نسلی ژاپنی‌ها را ببینید، سخت در اشتباه هستید. به بیان واضح‌تر، پلی‌استیشنِ بعدی یا احتمالا پلی استیشن ۵، قرار نیست در مقابل پلی‌استیشن ۴ پرو، حکم آن کنسول در مقابل پلی‌استیشن ۴ اصلی را داشته باشد. مارک سرنی در این‌باره می‌گوید:

سؤال کلیدی این‌جا است که آیا کنسولِ بعدی، سطحِ تازه‌ای را به تمام تجربه‌های ویدیوگیمی شما تا پیش از عرضه‌اش می‌افزاید یا فراتر از آن، اجازه‌ی به وجود آمدن تغییراتی اساسی را در آن‌چه که ما بازی ویدیویی خطابش می‌کنیم، می‌دهد؟

نویسنده‌ی وب‌سایت Wired با حضور در کنفرانسی کاملا سری درون شهر فاستر سیتیِ ایالتِ کالیفرنیا، تبدیل به ژورنالیستی شد که فرصت شنیدن جزئیات تولیدی کنسولِ نسل نهمی و نام‌گذاری نشده‌ای را که در ماه‌های آتی جایگزین PS4 خواهد شد، به دست آورد. به همین خاطر، این مقاله که صفحه‌ی رسمی پلی‌استیشن در شبکه‌های اجتماعی نیز از آن با عنوان «اولین نگاه به برنامه‌های پلی‌استیشن برای نسل بعد» یاد می‌کند، شامل تمام اطلاعات رسمیِ منتشرشده از کنسول بعدی شرکت ژاپنی می‌شود؛ تک‌تک مواردی که مخاطبان باید از کنسول نسل بعدی سونی، انتظار داشته باشند.

اگر به گذشته نگاه بیاندازیم، احتمالا PlayStation 5 را منطقی‌ترین نام ممکن برای کنسول نسل نهمی سونی می‌دانیم. اما مارک سرنی در مقابل سوالات خبرنگارانی که می‌خواستند از نام‌گذاری محصول مورد بحث با همین اسم مطمئن شوند، لبخندی مرموز را به نمایش گذاشت و هرگز از این دستگاه، با نامی جز «کنسول نسل بعد»، یاد نکرد. او گفت که این کنسول یقینا در سال ۲۰۱۹ عرضه نخواهد شد و از چند وقت قبل، برخی از استودیوها به سختی مشغول کار روی آن شده‌اند. سونی نیز به‌تازگی با تسریع پروسه‌ی ساخت کیت‌های توسعه‌ی بازی برای کنسول بعدی‌اش و ارائه‌ی آن‌ها به بازی‌سازهای گوناگون، تمام تلاشش را کرده است که آن‌ها فرصت لازم برای آشنایی کامل با قابلیت‌های جدیدترین عضو از خانواده‌ی PlayStation را داشته باشند. راستی، اگر همه‌ی این صحبت‌ها باعث شده‌اند که فکر کنید دقیقا به مانند پلی‌استیشن ۴، نفر اول تیم ساخت کنسول نسل بعدی سونی هم شخصی جز مارک سرنی نیست، اصلا اشتباه نکرده‌اید. کسی که می‌گوید با خلق سیستمِ بعدی پلی‌استیشن، می‌خواهد به یکپارچه‌سازی آرزوهای خودش و بازی‌سازان موقع کار با یک کنسول بپردازد و چیزی را به بازار بفرستد که بیشتر از دستگاهی تکامل‌یافته، شبیه محصولی تماما انقلابی باشد؛ پلی‌استیشنی برای نود میلیون دارنده‌ی PS4 و صد البته بازیکنانی تازه‌واردتر.

یک جهش بزرگ به سمت جلو در دنیای تکنولوژی، وابسته به آن است که محصولِ در حال آماده‌سازی، از برخی بهینه‌سازی‌های بنیادین بهره ببرد. افزایش قدرت CPU و GPU یک کنسول، سبب می‌شود که این محصول در ارائه‌ی گرافیک باورپذیر و افکت‌های تصویری خاصی که کنسول‌های قبلی توانایی ارائه‌شان را نداشتند، به در بسته نخورد. از طرفی افزایش مقدار و سرعت حافظه‌ی کنسول‌ها هم جزو مواردی هستند که یقینا از یک دستگاه جدید، انتظار می‌روند. البته با این تفاوت که همزمان با رشد حافظه‌ها، فایل‌های بازی‌ها نیز حجیم‌تر می‌شوند تا هم سخت‌افزارهای تازه را همچون سابق به چالش بکشند و هم بازیکنان را محتاجِ به سرانجام رساندن دانلودهای سنگین‌تری کنند. علاوه‌بر تمامی موارد گفته‌شده، هر کنسول جدید، احتیاج به پشتیبانی از دیسک‌های فیزیکی حجیم‌تری نیز دارد تا بتواند بازی‌های سنگین‌تری را که در ادامه از راه می‌رسند، پذیرا باشد. و بهتر است برای شروع بدانید که کنسولِ نسل بعدیِ پلی‌استیشن، تمامی موارد ذکرشده در این پاراگراف را شامل می‌شود.

چیپ مرکزی پلی‌استیشن بعدی، ساخته‌ی شرکت AMD خواهد بود و CPU آن نیز مطابق استانداردهای نسل سوم پردازنده‌های هشت هسته‌ای Ryzen همین شرکت و با بهره‌برداری از چیپ‌های میکروسکوپیک و ۷ نانومتریِ Zen 2، ساخته خواهد شد. پردازنده‌ی گرافیکی کنسول هم نسخه‌ای شخصی‌سازی‌شده از GPUهای خانواده‌ی محصولات Radeon’s Navi است که از فناوری Ray Tracing پشتیبانی می‌کند؛ فناوریِ به خصوصی برای شبیه‌سازی حرکت نور در محیط‌های پیچیده‌ی سه‌بعدی و فعل و انفعالات آن در مقابل اجسام گوناگونِ حاضر در آن محیط‌ها، که بخشی اساسی از طراحی برترین جلوه‌های ویژه‌ی کامپیوتری پرخرج‌ترین بلاک‌باسترهای هالیوودی است. Ray Tracing را می‌شود تکنیکی به حساب آورد که اصولا در نگاه اکثر افراد، فقط می‌توان در دستگاه‌هایی با پردازنده‌های فوق‌العاده قدرتمند و ده‌هزار دلاری عملکرد آن را دید و تا پیش از پلی‌استیشنِ نسلِ نهم، هیچ کنسولی ادعای استفاده از آن را نداشته است. تکنیکی که راهِ افکت‌های گرافیکی کاملا تازه‌ای را به دنیای ویدیوگیم باز می‌کند و بدون تعارف، بهره‌برداری کنسول نسل نهمی سونی از آن، معرکه به نظر می‌رسد.

Ray Tracing با تحت تاثیر قرار دادن مستقیم نحوه‌ی جابه‌جایی نور مابین اشیا متفاوت در یک صحنه و واکنش آن به سطوح بازتابنده و شکستش هنگام هبور از شیشه‌ها یا مایعات، فواید زیادی برای جلوه‌های گرافیکیِ بازی‌های ساخته‌شده توسط شرکت‌های گوناگون خواهد داشت و دقتِ آن‌ها را در جلوه دادنِ موارد گفته‌شده، افزایش خواهد داد. موردی که به‌سادگی میزانِ واقع‌گرایی تصویرسازی‌های گرافیکی را افزایش می‌بخشد و البته بنا به‌گفته‌ی مارک سرنی، پیامدهایی بزرگ‌تر از آن هم دارد:

اگر شما قصد انجام آزمایشاتی برای درک شنیده شدن یا نشدن اصواتی مشخص از بازی‌تان توسط بازیکنان یا چگونگی واکنش نشان دادن دشمنان به صداهای تولیدشده توسط گام‌های آن‌ها را داشته باشید، می‌توانید از Ray Tracing بهره ببرید. چرا که موقع کار کردن با حرکتِ صدا در محیط نیز دقیقا با چیزی مشابه با حرکت یک اشعه در طول و عرض آن، سر و کار دارید.

چیپ خلق‌شده توسط AMD برای این کنسول، یک واحد اختصاصی برای تولید صدای سه‌بعدی را شامل می‌شود که سرنی معتقد است از ابتدا، وظایفِ «صدا» در یک بازی ویدیویی را تعریف می‌کند:

به‌عنوان یک گیمر، اینکه کیفیت اصوات در PlayStation 3 و PlayStation 4 آن‌چنان تغییر عظیمی را تجربه نکرد، برای من ناامیدکننده بود. با کنسول بعدی اما آرزوی اصلی ما چیزی نیست جز نمایش دادن حد تفاوت دراماتیکی که می‌تواند به کمک استفاده از سخت‌افزارهای قدرتمند، در بالا بردن سطح تجربه‌ی صوتیِ بازی‌ها اعمال شود. پیشرفتی که به شما بیش از قبل، احساس غرق شدن در بازی را می‌بخشد و کاری می‌کند که صداهایی که از بالا، کنار یا پشت سر شخصیتِ اصلی به گوش می‌رسند، قابل تشخیص‌تر از همیشه باشند. در همین حین، لذت بردن از این تجربه‌ی جدید احتیاجی به سخت‌افزارهای اضافی ندارد. چرا که تغییرات آن، ازطریق بلندگوهای تلویزیون هم قابل درک هستند. البته برای رساندن این تجربه به استاندارد طلایی‌اش، استفاده از هدفون‌ها ضروری به نظر می‌رسد.

سرنی اعتقاد دارد که سیستم صوتیِ جدید پلی‌استیشنِ بعدی، دقیقا به مانندِ هدست‌های واقعیت مجازی، حسِ حضور بازیکن در محیطی شبیه‌سازی‌شده را تقویت می‌کند. افزون بر این، هیچ‌کس فراموش نکرده است که هدستِ PlayStation VR با فروش چهار میلیونی‌اش از زمان عرضه در سال ۲۰۱۶، یکی از محبوب‌ترین دستگاه‌ها برای ورود به دنیای واقعیتِ مجازی به شمار می‌رود. به همین خاطر، نویسنده‌ی وب‌سایت وایرد هم در طول کنفرانس، از مارک سرنی درباره‌ی جایگاهِ VR در کنسول نسل بعدی سونی و عرضه یا عدم عرضه‌ی نسخه‌ی بهتری از آن همراه‌با این دستگاه سؤال کرده است و سرنی، چنین پاسخی را تحویل او می‌دهد:

من امروز درباره‌ی جزئیات استراتژی‌مان برای [آوردنِ واقعیت مجازی به نسل نهم] صحبت نمی‌کنم. فقط همین‌قدر می‌گویم که واقعیت مجازی برای ما اهمیت زیادی دارد و تمامِ نسخه‌های فعلی پلی‌استیشن VR به پلی‌استیشنِ نسل نهم نیز وصل می‌شوند.

پس از صحبت راجع به قطعات سخت‌افزاریِ به‌روز، قدرت ارائه‌ی تصاویر و اصواتی بی‌سابقه در بازی‌ها و پشتیبانی از هدستِ واقعیت مجازی (که احتمالا چند سال بعد به عرضه‌ی نسخه‌ی دوم PS VR نیز منجر می‌شود)، همچنان نکته‌ی به خصوصی درباره‌ی کنسول جدید وجود دارد که مارک سرنی آن را عنصری که همه‌چیز را تغییر خواهد داد، صدا می‌زند. سخت‌افزاری که در نگاه او، کلید اصلیِ ورود به نسل بعدیِ کنسول‌ها است.

همه می‌دانند که بیشتر شدن حجم یک بازی، در اکثر مواقع، هم‌معنی با طولانی‌تر شدن بارگذاریِ آن است. گاهی صفحات لودینگ بازی‌ها، چندین و چند دقیقه بازیکن را معطل می‌کنند تا همه‌ی موارد لازم برای اجرای اثر را از کارت حافظه بیرون بکشند. بعضی از این لودینگ‌ها هنگام Fast Travel گیمر مابین دو نقطه‌ی دور از همِ نقشه‌ی یک اثر جهان‌باز مثل بازی Red Dead Redemption 2 ظاهر می‌شوند و بعضی از آن‌ها هم همزمان با تلاش او برای باز کردن یک در و رفتن به محیطی دیگر! چنین مواردی کاری کردند که وقتی در سال ۲۰۱۵ برنامه‌ریزی برای آفرینشِ پلی‌استیشنِ بعدی آغاز می‌شد، مارک سرنی قبل از هر چیز، از مهندسانِ مقابلش یک سؤال بپرسد. سوالی که صرفا می‌گفت «می‌دانم غیرممکن است. اما آیا امکان استفاده از هارد درایوهای SSD در کنسولِ بعدی وجود دارد؟».

هاردهای SSD تقریبا ده سالی است که پا به دنیای کامپیوترهای خانگی و همراه گذاشته‌اند و حتی مدتی قبل، بعضی هاردهای اکسترنال SSD برای Xbox One و PS4 نیز عرضه شدند. حافظه‌هایی که سازندگان‌شان، ادعای بهبود سرعت بارگذاری بازی‌ها با استفاده از آن‌ها را داشتند. اما واقعیت این است که همه‌ی کارت‌های حافظه‌ی SSD، به شکلی یکسان تولید نمی‌شوند و کنسولِ نسلِ بعدی سونی، از نسخه‌ای کم‌وبیش پیشرفته‌تر از آن‌ها، بهره می‌برد. مارک سرنی در جایی از صحبت‌های خود، این تفاوتِ SSD به کار رفته در پلی‌استیشن نسل نهم را به کمک بیان حقیقتی خنده‌آور، توصیف کرد:

من روی لپ‌تاپ شخصی‌ام هارد SSD دارم و در عین حال برای رفتن از نرم‌افزار Excel به Word، باید نزدیک به پانزده ثانیه منتظر باشم.

برای اثبات میزان اهمیتِ تفاوتِ به وجود آمده در ساخت پلی‌استیشنِ بعدی، مارک سرنی که خودش در مقامِ یک بازی‌ساز، سابقه‌ی کار در تیم‌های ساخت آثاری همچون Crash Bandicoot و Spyro the Dragon و Ratchet and Clank را دارد، بازیِ جدید و تحسین‌شده‌ی اینسامنیاک گیمز یعنی Spider-Man را روی پلی‌استیشن ۴ پرو اجرا کرد. او مقابل نگاه همه‌ی حاضران، با اعمال یک دستورِ Fast Travel مابین دو منطقه‌ی کاملا متفاوت از نقشه‌ی بازی، نشان داد که رفتن از یک نقطه‌ی شهر به نقطه‌ی دیگر در محصول مورد بحث، پانزده ثانیه زمان می‌برد. سپس وی همین بازی را روی کیتِ توسعه‌ی پلی‌استیشن بعدی که درون قالبی نقره‌ای‌رنگ پنهان شده بود، اجرا کرد و به تمامی حاضران فهماند که دقیقا همان Fast Travel قبلی روی این دستگاه، برای انجام شدن تنها به ۰.۸ ثانیه زمان، احتیاج دارد! ۰.۸ ثانیه دربرابر ۱۵ ثانیه و تازه این در حالی است که سرنی، سرعتِ کیتِ توسعه‌ی کنسول را کمتر از نسخه‌ی نهایی آن اعلام می‌کند.

تازه این مورد، تنها یکی از خواص استفاده از SSD در سر و شکل بخشیدن به کنسول جدید خواهد بود. چرا که این کار سرعت رندر شدن دنیای بازی و سرعت جابه‌جایی کاراکتر در طول و عرض آن را نیز افزایش می‌دهد. برای اثبات این مورد، سرنی یک بار دیگر آزمایش قبلی را تکرار کرد و این‌دفعه، نشان داد که هرچه‌قدر هم شما قدرت‌های مرد عنکبوتی را آپگرید کنید، به سبب محدودیت سخت‌افزاری پلی‌استیشن ۴ پرو، نمی‌توانید سرعت حرکت شخصیت و دوربین در بازی را افزایش دهید. محدودیتی که سرنی به‌سادگی آن را در یک جمله توضیح می‌دهد:

علت به وجود آمدن این مشکل، به‌سادگی دقیقا همین بود که [سرعت حرکت دوربین و جابه‌جایی شخصیت اصلی] برابر با سرعتی است که کنسول می‌تواند اطلاعات را از کارت حافظه بیرون بیاورد.

اما روی کنسول نسل نهمی، دوربین به‌سادگی هرچه تمام‌تر و با سرعت جت، بالا و پایین می‌شود. سرنی هم برای اینکه شکی در وجود حاضران باقی نماند، در میانه‌ی حرکت دادن دوربین با همین سرعت، دکمه‌ی Pause را می‌فشارد تا همه درک کنند که محیط واقعا در طول این حرکت لود شده است و درون تصویر متوقف‌شده، می‌توان قسمت‌هایی از شهر را که نقطه به نقطه‌اش واضح و شفاف به نظر می‌رسد، تماشا کرد. افزون بر مورد گفته‌شده، باید به یاد داشته باشید که پلی‌استیشنِ بعدی، توانایی خروجی دادن با رزولوشن ۸K را دارد. هرچند که به سبب تعداد کم و قیمت بالای نمایشگرهایی با این کیفیت در بازار، سرنی هم فعلا برای نمایش قدرت آن از یک تلویزیون ۴K استفاده کرده است.

مارک سرنی حتی باور دارد که هنوز نمی‌توان به‌طور کامل گفت که بازی‌سازها، شانس انجام چه کارهای تازه‌ای با این حافظه‌های جدید را پیدا می‌کنند. در حقیقت او معتقد است که SSDهای به کار رفته در پلی‌استیشن بعدی، عصری تازه را برای کنسول‌های سونی آغاز می‌کند و این خودِ بازی‌سازها هستند که باید روش‌های خلاقانه برای بهره بردن از آن را بیابند. او با کمکِ اشاره به گذشته، میزانِ بزرگی دستاوردِ حاصل‌شده در حذفِ تقریبیِ صفحات لودینگ را به یاد مخاطبان می‌آورد:

ما به فرستادنِ لوگوها روی صفحه‌ی نمایشگر در ابتدای بازی‌ها و ساخت منوهایی خوش‌جلوه، عادت کرده‌ایم. حتی یاد گرفته‌ایم که در بازی‌های‌مان، لابی‌هایی برای تجربه‌های مولتی‌پلیر بسازیم یا با شکلی گرافیکی، میزان پیشرفتِ پروسه‌ی بارگذاری بازی را به بازیکن نشان دهیم. فقط به آن دلیل که نمی‌خواهیم مخاطب را صرفا در حال انتظار کشیدن، نگه داریم.

فعلا سونی نمی‌خواهد جزئیاتی درباره‌ی سازنده‌ی این SSDها یا استفاده یا عدم استفاده‌ی آن از استاندارد PCIe 4.0 را با رسانه‌ها به اشتراک بگذارد. ولی سرنی به‌صورت سربسته ادعا می‌کند که پهنای باند خامِ این SSDها، از SSDهایی که برای کامپیوترهای خانگی در دسترس قرار می‌گیرند، بالاتر است. همان موردی که باعث می‌شود مطابق دموهای به نمایش درآمده، پلی‌استیشنِ جدید، ۱۹ مرتبه سریع‌تر از پلی‌استیشن ۴ باشد.

سرعت خامِ خوانده شدن اطلاعات، اهمیت زیادی دارد. اما علاوه‌بر آن، جزئیاتی که ما در راه طراحی مکانیزم‌ها و نرم‌افزار ورود و خروجِ اطلاعات از حافظه به کار برده‌ایم، حتی از سرعت خام خوانده شدن اطلاعات SSD، اهمیت بیشتری دارند. برای اثباتش هم این را در نظر بگیرید که من روی یک PlayStation 4 Pro، هارد SSD گران‌قیمتی را که هم‌اندازه با خود کنسول قیمت داشت، قرار دادم و فقط و فقط، با نزدیک به ۳۰ درصد افزایش سرعت کنسول مواجه شدم.

همان‌گونه که خودتان هم متوجه شده‌اید، در ذره‌ذره‌ی مقاله‌ی آماده‌شده برای شما، ما تنها راجع به سخت‌افزار صحبت کرده‌ایم. سرنی هنوز آمادگیِ گفت‌وگو درباره‌ی سرویس‌ها، قابلیت‌های نرم‌افزاری، بازی‌ها و حتی قیمت کنسول جدید را ندارد. همچنین به سبب عدم حضور ژاپنی‌ها در E3 برای نخستین بار، هنوز مشخص نیست که چه زمانی مخاطبان از موارد بیشتر مرتبط با کنسول، اطلاع پیدا می‌کنند. کنسولی که خوش‌بختانه از دیسک‌های فیزیکی هم پشتیبانی خواهد کرد و ابدا قرار نیست در فروش بازی‌ها، تماما دیجیتال‌محور باشد. این را هم از یاد نبرید که پلی‌استیشنِ بعدی، از Backward compatibility پشتیبانی می‌کند و حداقل، توانایی اجرای بازی‌های PS4 را دارد.

بعد از اعلام این خبر توسط سرنی، حاضران از او درباره‌ی بازی Death Stranding سؤال کردند و گفتند که آیا این اثر هم با استفاده از همین قابلیت برای پلی‌استیشنِ بعدی در دسترس قرار می‌گیرد؟ پرسشی که سرنی با لبخند به آن پاسخی متفاوت داد و با اعلامِ اینکه ساخته‌ی جدید هیدئو کوجیما به‌عنوان یک بازیِ دوپلتفرمه، پس از عرضه برای PS4 مستقیما برای پلی‌استیشنِ بعدی هم منتشر خواهد شد، آن را عملا خالی از ارزش کرد.

مارک سرنی (با اشاره به آغاز به کار سیستم PlayStation Now از مدت‌ها قبل): ما پیش‌گام‌های اجرای ابریِ بازی‌ها هستیم و باید چشم‌اندازمان برای آینده‌ی آن را همزمان با نزدیک شدن به زمانِ عرضه‌ی کنسول، مشخص کنیم.

یقینا هنوز موارد کوچک‌وبزرگ زیادی از نقشه‌ی سونی برای نسلِ بعدیِ کنسول‌های ویدیوگیمی وجود دارند که هیچ‌کس چیزی درباره‌شان نمی‌داند. بااین‌حال، همه‌ی اخبار رسمی تا به این‌جای کار، خوشحال‌کننده و هیجان‌انگیز به نظر می‌رسند. و احتمالا فعلا، همین برای دوست‌دارانِ همیشگیِ خالقان انحصاری‌های داستان‌محورِ تحسین‌شده در سال‌های اخیر، کافی باشد.