چرا «جک ما» شرکت علی بابا را ترک کرد؟

میلیاردرهای چینی به سرعت در حال افزایش‌ هستند اما ظاهرا نسلی از آنها به سمت فعالیت‌های بشردوستانه و نهادهای غیرانتفاعی سرازیر شده‌اند. جک ما، بنیانگذار شرکت علی‌بابا و ثروتمندترین مرد چین که حالا خود را برای واگذاری این شرکت به جانشینش آماده می‌کند گفته قصد دارد در بقیه سال‌های زندگی بخشی از فعالیت و ثروتش را برای توسعه آموزش اختصاص دهد. Charles Chen Yidan که یکی از پنج بنیانگذار بزرگ‌ترین شرکت اینترنتی چین یعنی تن‌سنت (Tencent) است نیز بخشی از ثروتش را وقف نهادهای خیریه و آموزشی کرده است.

تن سنت طی سال‌های اخیر بسیار رشد کرده و در سال ۲۰۱۷ به‌عنوان پنجمین شرکت با ارزش جهان انتخاب شده است.  آقای Yidan اما در سال  ۲۰۱۳  تن‌سنت را با هدف تمرکز روی کارهای عام المنفعه ترک کرد و بازنشسته شد. او برای توسعه آموزش، جایزه‌ای را به نام خودش (Yidan) پایه‌گذاری کرده، جایزه‌ای که به افرادی داده می‌شود که در زمینه ارائه روش‌های پایدار آموزشی فعالیت چشمگیری کرده باشند.او امسال در هنگ‌کنگ برنده جایزه ۶/ ۷میلیون دلاری‌اش را اعلام کرد. برنده امسال  Larry Hedges از دانشگاه Northwestern بود که در زمینه استفاده از آمار در سیاست‌های آموزشی تحقیق می‌کند.  یک برنده دیگر Anant Agarwal بنیانگذار پلت‌فرم آموزش آنلاین مشهور edx است.  در گفت‌وگویی که اخیرا Yidan با بلومبرگ انجام داده از فعالیت‌ها و انگیزه‌هایش می‌گوید.

چرا به آموزش و توسعه دانش علاقه‌مندید ؟

پدرم یک روستایی بود. او نخستین عضو خانواده بود که به اصرار مادربزرگم به دانشگاه رفت. آموختن، زندگی پدرم را دگرگون کرد و این دگرگونی شامل من هم شد. چین یک کنکور سراسری برای ورود به دانشگاه دارد. اگر خودتان را برای آن آماده نکنید نمی‌توانید وارد دانشگاه خوبی بشوید. فشار غیر مستقیم زیادی از سوی خانواده، جامعه و معلمان برای این کنکور به دانش‌آموزان تحمیل می‌شود که همین آن را مهم می‌کند. امروزه مسیرهای زیادی برای رفتن به دانشگاه هست اما در آن زمان کنکور تنها راه رسیدن به  یک زندگی خوب بود. اگر از دانشگاه خوبی فارغ‌التحصیل می‌شدید در شغل دولتی خوبی استخدام می‌شدید. این سیاست استخدام در سال ۱۹۹۳ متوقف شد در سالی که من فارغ‌التحصیل شدم. اما تا قبل از آن اگر شما از خانواده روستایی بودید رفتن به  دانشگاه تنها راه تغییر مدل زندگی‌تان بود.

شما دانشجوی خوبی بودید؟

من فشار زیادی را روی خودم حس می‌کردم. دروس مورد علاقه‌ام ریاضیات و زبان چینی بود. انگلیسی‌ام ضعیف بود اما در مجموع نمره‌هایم قابل قبول بود. دانشگاه چیزی ورای آن است که استادها تصور می‌کردند درباره دوست‌ها و همراهان شماست. من Tencent را به همراه دوستان دانشگاهی‌ام بنیان گذاشتم ما از دوم دبستان تا دانشگاه با هم بودیم. در دانشگاه همچنین همسرم را ملاقات کردم.

چه چیزی باعث شد تمام فعالیت‌هایتان را کنار بگذارید و تمام زمان‌تان را روی کارهای عام‌المنفعه بگذارید؟

تصمیم ساده‌ای نبود. اعتراف می‌کنم که رشد شرکت تن‌سنت بیش از تصور بنیانگذارانش بود. در آغاز ما فقط می‌خواستیم حضوری روی اینترنت داشته باشیم و فعالیت‌هایمان را خوب انجام دهیم. در واقع کار در تن‌سنت دومین شغل من بود اما در زمانی بود کهاینترنت در چین در حال انفجار بود در سال ۲۰۱۳۳ شرکت به شکل سریعی بزرگ شد و من نگران بودم که چگونه از این ماشین پرسرعت باید پیاده شوم؟ می‌دانستم تا زمانی که انرژی دارم و چند سال قبل از بازنشستگی باید کارمورد علاقه‌ام را شروع کنم و  کاری که مورد علاقه من و خانواده‌ام بود آموزش بود. همسرم هم می‌گفت به چیزی که قلبا دوست داری فکر کن و من به حرفش گوش دادم. خود او برای راضی کردنم به شروع به کار در تن‌سنت خیلی تشویقم کرد.

در زمینه آموزش نکات مهم و ویژه‌ای هستند که می‌توانند مورد توجه قرار گیرند شما چگونه یکی را به دیگری ترجیح می‌دهید و انتخاب می‌کنید؟

در مورد آموزش حسم این است که دو چیز مهم است یکی مکانیزم و دیگری زمان. چه چیزی باعث خوب بودن یک روش آموزشی می‌شود؟ در موردش فکر کنید. شبکه‌های اجتماعی امروزه یک پلت‌فرم است. من یک دیدگاه شخصی در مورد بهترین نوع مدل آموزش ندارم اما به مکانیزم اعتقاد دارم. هدف ما دادن جایزه برای جذب افراد و توجه به این موضوع است. در واقع پاداش بیش از یک جایزه (مادی) است این کار یک پلت‌فرم است که فرصت‌های زیادی برای همکاری (و بهره گرفتن از ایده‌های انتخاب شده) فراهم می‌کند.

به نظرتان مسیری را که برای کارهای عام‌المنفعه انتخاب کردید توسط بقیه چینی‌ها دنبال می‌شود؟

بله فکر می‌کنم اشتیاق زیادی را شاهد خواهیم بود. فرهنگ سنتی چین از کارهای عام المنفعه به شدت استقبال می‌کند. یکی از افراد علاقه‌مند تاجری به نام Tan Kah Kee است که خیلی در این زمینه شهرت دارد. موضوع این است که فقط بحث اعانه (پول) نیست موضوع استفاده از منابع و تجربه برای ایجاد یک فضای همکاری است.