فروشگاه های آنلاین چگونه کالاهای دیجیتال را قیمت گذاری می کنند

در فروشگاه‌ها بخصوص فروشگاه‌های آنلاین شاهد تغییرات قیمت کالاهای دیجیتالی هستیم. کالای دیجیتالی که در کمتر از چند روز افزایش قیمت ناگهانی می‌یابد. حال این سؤال مطرح می‌شود که قیمت‌گذاری کالاهای دیجیتالی در فروشگاه‌ها بخصوص فروشگا‌های آنلاین چگونه است؟ بر چه مبنایی این قیمت گذاری‌ها انجام می‌شود؟ آیا نظارتی بر این فروشگاه‌ها صورت می‌گیرد؟ روزنامه ایران به سراغ مسئولان اتحادیه و فروشگاه‌های آنلاین رفته و علت تغییرات قیمت و چگونگی قیمت‌گذاری کالاهای دیجیتالی را جویا شده است.

فروشگاه های آنلاین زیر ذره بین ناظران

رضا الفت نسب، عضو هیأت مدیره اتحادیه کشوری کسب و کارهای مجازی درباره نحوه قیمت‌گذاری کالاهای دیجیتالی در فروشگاه‌های آنلاین گفت: بخشی از قیمت‌ها بر اساس قیمت مصوب اتحادیه‌های مربوطه تعیین می‌شود. به عبارتی با تماس با شماره ۱۲۴ نرخ قیمت‌ها مشخص می‌شود به همین دلیل بسیاری از کالاها از این طریق قیمتشان تعیین می‌شود. فروشگاه‌های آنلاین نیز بر همان اساس قیمت‌گذاری می‌کنند و نباید کالاهای خود را بیشتر از آن قیمت‌های مصوب یا درج شده روی کالاها به فروش برسانند.

سخنگوی اتحادیه کشوری کسب و کارهای مجازی افزود: کالاهای وارداتی مانند کالاهای دیجیتالی نیز با توجه به نرخ بازار تعیین می‌شود اگر در بازار نوسانات قیمت را شاهد باشیم فروشگاه‌های آنلاین نیز از این نوسانات بی‌تأثیر نیستند ولی با این حال اگر قیمت‌های چندین فروشگاه آنلاین را با هم مقایسه کنیم در نهایت می‌بینیم که این فروشگاه‌ها و فروشنده‌هایی که روی پلتفرم آنها کالا به فروش می‌رسانند با حاشیه سودهای متفاوت کالاهای خود را عرضه می‌کنند و حق ندارند از یک میزان مشخصی سود بالاتر بفروشند.

وی با اشاره به اینکه فروشگاه‌های آنلاین از سوی نهادهای مربوطه مانند تعزیرات، صنعت، معدن و تجارت و اتحادیه‌ها قیمت‌ها رصد می‌شوند و زیر ذره بین ناظران قرار دارند، گفت: اگر افزایش قیمتی را هم در کالاها بخصوص کالاهای دیجیتالی شاهد هستیم تحت تأثیر بازار فیزیکی است. از سوی دیگر اکنون دیگر کالای قاچاق در فروشگاه‌های آنلاین معتبر عرضه نمی‌شود و به همین دلیل قیمت‌ها ارزانتر از بازار نیست، چرا که آنها نیز مالیات و عوارض پرداختمی‌کنند.

مهدی میرمهدی، رئیس اتحادیه صنف فناوران و رایانه تهران نیز با بیان اینکه قیمت کالاهای دیجیتالی به‌دلیل نوسانات نرخ ارز تغییر می‌کند، گفت: در شرایط کنونی تعیین نرخ ثابت برای کالاهای دیجیتالی دشوار شده است و هیچ نهادی از صنعت، معدن و تجارت گرفته تا اتاق‌های اصناف نمی‌توانند نرخ ثابتی برای کالاها تعیین کنند از این‌رو نرخ ناشی از تأثیرات بازار تعیین می‌شود. البته دلال‌ها هم در افزایش قیمت نقش دارند و از سوی دیگر برخی افراد خارج از صنف رایانه‌ای نیز کالاهای دیجیتالی را وارد کشور می‌کنند به‌همین دلیل قیمت‌ها بالا است.

فروش کالاهای دیجیتالی تحت تأثیر بازار فیزیکی

«اکثر فروشگاه‌های آنلاین مانند فروشگاه ما تنها یک خرده فروش آنلاین هستند و کالاهای خود را از تأمین‌کننده‌ها که می‌تواند وارد‌کننده یا تولید‌کننده باشد، خریداری کرده و با حاشیه سود یک و نیم تا ۷ درصدی به دست مصرف‌کننده می‌رسانند.»

امیرحسین موسوی مدیر روابط عمومی یکی از بزرگ‌ترین فروشگاه های معتبر آنلاین کشور با بیان مطلب فوق گفت: ما تولیدکننده کالا نیستیم که مانند بسیاری از تولیدکننده‌ها کالایی را تولید و سپس قیمت‌گذاری کرده و تحویل بازار دهیم از سوی دیگر این فروشگاه وارد‌کننده کالا نیست و تاکنون به واردات کالایی اقدام نکرده است.

موسوی با اشاره به اینکه فروشگاه آنلاین ما کالاهای دیجیتالی مانند تلفن همراه را حتی با سود یک و نیم درصد نیز به فروش می‌رساند، افزود: اگر فروشگاه تلفن همراهی را ۱۰ میلیون تومان از تأمین‌کننده خریداری کرده باشد، می‌تواند ۱۰ میلیون و ۱۵۰ هزار تومان بفروشد. از آنجایی که این فروشگاه آنلاین به‌دلیل هزینه‌های سربار کالاهای کمی خریداری کرده و بیش از ۴ روز انبار نمی‌کند بنابراین موجوی‌اش هم بسرعت تمام می‌شود. وقتی موجودی تمام شد دوباره کالا را از تأمین‌کننده با قیمت روز خریداری می‌کند. حال اگر این کالا یک شبه دو میلیون تومان افزایش قیمت داشته باشد، باز با همان حاشیه سود به فروش می‌رساند.

 وی در ادامه به نرخ ارز نیز اشاره کرد و گفت: از یک سو قیمت یک کالا را نرخ ارز تعیین می‌کند و از سوی دیگر بحث عرضه و تقاضا نیز در تعیین قیمت‌ها تأثیر دارد، اگر عرضه بیشتر از تقاضا باشد کالای مورد نظر ارزانتر و اگر عرضه کالا کم باشد قیمت نیز افزایش می‌یابد و فروشگاه‌های آنلاین نیز از همین قاعده پیروی می‌کنند. به همین دلیل در این فروشگاه کالاهایی وجود دارد که به‌دلیل تقاضای اندک زیر قیمت خریداری، به فروش گذاشته شده است.

موسوی با بیان اینکه تنها ۳۰ درصد از کالاهای فروشگاه آنلاین از سوی پلتفرم خریداری و به فروش گذاشته شده است، گفت: ۷۰ درصد این فروشگاه MarketPlace است و ۱۰ هزار فروشنده از سراسر کشور کالاهای خود را به فروش می‌گذارند از این‌رو کاری که این فروشگاه می‌تواند انجام دهد این است که قیمت کالاهایی که فروشنده‌ها در این پلتفرم به فروش می‌گذارند، نظارت کند. قیمت‌ها در این فروشگاه شفاف است چون هم مصرف‌کننده وهم مسئولان اقتصادی و تعزیراتی آن را می‌بینند بنابراین قیمت گذاری‌ها سلیقه‌ای انجام نمی‌شود.

مدیر روابط عمومی این فروشگاه آنلاین افزود: قیمت‌ها نیز سه گونه است. برخی کالاها دارای قیمت چاپ شده هستند بنابراین اگر قیمت روی کالا چاپ شده باشد، هیچ فروشنده‌ای حق ندارد بیشتر از آن کالای خود را به فروش برساند. قیمت یک بخش از کالاها را نیز اصناف و سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان تعیین می‌کند که در این مورد هم فروشنده‌ها حق ندارند بیشتر از لیست قیمت مصوب کالاهای خود را به فروش برسانند.

وی در ادامه گفت: ولی همچنان گروهی از کالاها وجود دارند که نه قیمت چاپ شده و نه قیمت مصوب دارند این بخش از کالاها با ساز و کار بازار تعیین می‌شوند البته برای این بخش هم ساز و کاری تعیین شده است تا جلو تغییر قیمت ناگهانی آن گرفته شود. بر اساس این ساز وکار هیچ فروشنده‌ای حق ندارد یک شبه کالایی را دو برابر قیمت عرضه کند. فروشنده نباید در بازه زمانی یک هفته‌ای بیش از ۲۰ درصد به قیمت کالای خود بیفزاید. البته باز باید گفت زمانی سازوکارها همه بدرستی اجرا خواهد شد که بازار متعادلی داشته باشیم ولی وقتی در عرض یک ماه نرخ دلار دو برابر شده و کماکان نوسانات ارزی وجود دارد فروشگاه‌های آنلاین هم از این تغییرات و نوسانات مستثنی نیستند.

موسوی افزود: تیم نظارتی برای قیمت چاپ شده و مصوب وجود دارد. تاکنون تعداد زیادی از فروشنده‌های متخلف از فروشگاه حذف شدند و فروشگاه در پی جبران خسارت مصرف‌کنندگان بوده است. اگر مصرف‌کنندگان تخلفی مشاهده کرده و گزارش کنند رسیدگی می‌شود.

سحر افاضلی، مدیر روابط عمومی یکی دیگر از فروشگاه‌های آنلاین نیز گفت: این فروشگاه Market place است. به عبارتی یک بازار مجازی است که یکسری فروشنده در آن از طریق پنلی که این پلتفرم در اختیار آنها قرار داده است کالاهای خود را به مصرف کننندگان می‌فروشند.

افاضلی با بیان اینکه این فروشگاه هیچ کالایی را خریداری نمی‌کند و کالایی هم برای فروش ندارد، افزود: قیمت هم دست فروشنده است و پلتفرم در تعیین آن نقشی ندارد. فروشنده‌ها هم بر اساس وضعیت بازار قیمت کالای خود را تعیین کرده و می‌فروشند. بازار‌های مجازی هم تحت تأثیر قیمت‌های بازار فیزیکی هستند. البته باید گفت بیشتر افرادی که در این فروشگاه‌های آنلاین کالاهای خود را به فروش می‌گذارند، در بازار فیزیکی هم فعال هستند.

سوسن صادقی