به گزارش دنیای اقتصاد، آمارهای انجمن واردکنندگان موبایل نشان می دهد که سامسونگ پرفروش ترین برند موبایل در ایران است و حدود نیمی از گوشی هایی که در بازار تلفن همراه کشور به فروش می متعلق این برند است، با این حال در سال های اخیر برند شیائومی با عرضه محصولاتی با امکانات مشابه و قیمتی به مراتب پایین تر از معادل همان گوشی در برندهای دیگر، توانسته روز به روز سهم خود از بازار موبایل کشورها را بیشتر کند.
این اتفاق مختص ایران نیست و برند شیائومی پیشرفت چشمگیری در کسب سهم از بازارهای جهانی نیز داشته است، به نحوی که پس از عرضه مدل های سری Mi 10، اقبال به خرید گوشی های این برند با افزایش قابل توجهی مواجه شد و حتی در ماه های اخیر شیائومی توانست جایگاه اپل در جدول پرفروش ترین گوشی های دنیا را تصاحب کند و به دومین برند پرفروش موبایل تبدیل شود. سهم برند شیائومی از بازار ایران حدود ۳۰ درصد است. باوجود آنکه سهم برند اپل از بازار موبایل ایران کمتر از ۱۰ درصد است، اما به دلیل قیمت بالای گوشی های این برند، همین میزان فروش نیز قابل توجه به حساب می آید ، خصوصا آنکه کاربران این برند عموما کاربرانی متعصب هستند و در بازار بسیار فعالند. گوشی های آی فون سری۱۳ برند اپل، گوشی های خم شونده۳ ZFold و۳ ZFlip از برند سامسونگ و گوشی می ۱۱ اولترا از برند شائومی، گوشی های جدید این سه برند پرمخاطب بازار ایرانند که اکنون در راس توجه گوشی بازهای بازار موبایل قرار دارند. بررسی های میدانی نشان می دهد که اکثرا قیمت این گوشی ها در بازار کشور نسبت به معادل دلاری آنها اندکی بیشتر است، با این حال این اختلاف قیمتی در گوشی های آیفون سری۱۳ بسیار محسوس تر بوده، به طوری که در مدل خاص آی فون ۱۳ پرومکس با حافظه یک ترابایتی، این اختلاف قیمت در ایران و بازارهای دیگر کشورها به حدود ۲۰ میلیون تومان رسیده است.
اختلاف قیمتی در ایران با بازارهای جهانی
با تبدیل نرخ جهانی گوشی های موبایل( که عموما در سایت برند تولیدکننده درج می شود) بر اساس قیمت روز ارز، حدود کلی قیمت گوشی موبایل در ایران قابل محاسبه است و با این حال با توجه به هزینه های خاصی که برای رساندن این گوشی و گذر از مرزهای گمرک صرف می شود، افزوده شدن میزانی هزینه سربار به قیمت نهایی طبیعی است. طبق آنچه رضا خوش خرام، از فعالان و واردکنندگان بازار موبایل کشور به« دنیای اقتصاد» می گوید:ماکزیمم هزینه سرباری که به واردکننده تحمیل می شود به ۱۷ درصد می رسد. در این ۱۷ درصد، از هزینه های مختلفی مانند مالیات، هزینه صراف، هزینه پروفورما، جابه جایی در دبی و...( که در رساندن گوشی به مرزهای کشوربه قیمت اضافه می شود)، تا هزینه هایی مانند عوارض گمرکی و مالیات ارزش افزوده و... لحاظ شده است.
در محاسبه تعرفه واردات، به میزان ۴ درصد قیمت ثبت شده گوشی در سامانه گمرک بابت حقوق و عوارض گمرکی لحاظ می شود و یک درصد اضافه نیز حق هلال احمر در نظر گرفته می شود؛ یعنی در مجموع ابتدا یک هزینه معادل ۵ درصد قیمت دلاری گوشی بر مبنای ارز ۴۲۰۰ تومانی لحاظ می شود.
از سوی دیگر، برای محاسبه ۹ درصد ارزش افزوده نیز باید مجموع قیمت دلاری گوشی و هزینه نقل و انتقال درج شده در فرم ها را در نظر گرفت و سپس بر مبنای ارز ۴۲۰۰ تومانی محاسبه کرد. برای برخی واردکنندگان تازه کار ، ممکن است هزینه ۲ تا ۴ درصدی دیگری نیز بابت مالیات کارت بازرگانی لحاظ شود، اما واردکنندگان باسابقه از این درصد معاف هستند. هزینه تحمیل شده بابت بخش عمده این هزینه ۱۶- ۱۷ درصدی بر مبنای ارز ۴۲۰۰ تومانی است.
با این حال حتی اگر این هزینه ۱۷ درصدی را بر مبنای قیمت ارز روز( مثلا ۲۸ هزار تومانی) به قیمت معادل دلاری گوشی اضافه کنیم، مشاهده می شود که عمده گوشی های پرچمدار موجود در ایران، قیمتی به مراتب بالاتر از آنچه در بازار جهانی به فروش می رسد ، دارند. نکته قابل ملاحظه آن است که واردکنندگان این گوشی ها برای خرید این کالا در دبی حدود ۵۰ تا ۶۰ دلار کمتر از آنچه در سایت تولیدکننده درج شده هزینه می کنند. همچنین پرداخت ارزش افزوده در پایان فصل به جای پرداخت نقدی نیز، می تواند سود محسوس دیگری در زمینه تامین سرمایه برای واردات محصول برای یک واردکننده عام ایجاد کند. یعنی مثلا واردکننده به جای آنکه مجبور باشد مبلغ ۱۰ میلیارد تومانی را اکنون بابت ارزش افزوده پرداخت کند، می تواند پرداخت آن را تا پایان دوره ۳ ماهه به تعویق اندازد و با این پول چند بار دیگر اقدام به وارد کردن محصول کند.
رصد« دنیای اقتصاد» از بازار موبایل کشور و مقایسه آن با آنچه برای واردکننده تمام می شود، نشان می دهد که قیمت پرچمداران برند اپل در ایران بین ۲ تا ۱۹ میلیون تومان بالاتر از معادل جهانی و یا وارد کردن همان گوشی به صورت مسافری است. مثلا قیمت آی فون ۱۳ با حافظه ۱۲۸ گیگابایتی، در سایت اپل ۸۴۹ دلار اعلام شده که با احتساب قیمت این گوشی بر اساس ارز ۲۸ هزار تومانی و افزودن ۱۶ درصد هزینه سربار، قیمت این گوشی باید ۲۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان باشد، اما اکنون قیمت این گوشی در بازار کشور حدود ۳۱میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است.
با این حال مشاهده می شود که برخی مدل های قدیمی تر که کم کم باید جای خود را به مدل های جدید همان برند بدهند( مانند Galaxy S21 Ultra) با قیمتی بسیار ارزان تر از قیمت درج شده در سایت تولیدکننده در بازار ایران موجودند. مثلا قیمت این گوشی ۱۲۰۰ دلاری در بازار کشور می تواند چیزی در حدود ۳۹ میلیون تومان باشد، درحالی که اکنون با قیمتی در حدود ۳۰ میلیون تومان نیز می توان آن را خریداری کرد. حتی برخی فروشندگان می گویند که با آمدن آی فون های سری۱۳، قصد دارند گوشی های آی فون سری۱۲ خود را مرجوع کنند، زیرا قیمت آن مدل های قدیمی هنوز کاهش پیدا نکرده و طبیعتا خریداران ترجیح می دهند با صرف یک قیمت مشخص، سری جدیدتر گوشی را خریداری کنند.
انجمن واردکنندگان:فروشندگان ضرر می کنند
با وجود توضیحات یکی از واردکنندگان باسابقه بازار موبایل درباره نحوه محاسبه هزینه های سربار یک گوشی موبایل برای واردکننده و قیمت نهایی تمام شده آن برای آنها، انجمن واردکنندگان موبایل در واکنش به مطرح شدن موضوع اختلاف قیمتی موجود در برخی مدل ها این موضوع را تکذیب می کند. رضا قربانی، رئیس کمیسیون ساماندهی و تنظیم بازار انجمن واردکنندگان موبایل در گفت وگو با« دنیای اقتصاد» می گوید:نرخ برخی مدل های خاص نه تنها بالاتر از نرخ واقعی نیست، بلکه تمام مدل های گوشی موجود در بازار زیر قیمتی که باید، درحال فروش هستند. وی معتقد است اکنون فروشندگان موبایل در عمل این کالاها را با ضرر به فروش می رسانند. وی در پاسخ به اعداد ارائه شده از سوی « دنیای اقتصاد» که قیمت ها با احتساب هزینه سربار ۱۶ درصدی و آن هم بر مبنای قیمت ارز روز محاسبه شده اند، می گوید:هم قیمت جهانی گوشی را نباید بر اساس قیمت اعلام شده در سایت محاسبه کرد و هم اینکه هزینه سربار بیش از ۱۶ درصد است.
درحالی که مثلا قیمت یک آی فون ۱۳ پرومکس با ظرفیت یک ترابایتی در سایت اپل ۱۵۹۹ دلار است، وی می گوید؛ این گوشی با قیمت ۱۷۹۵ دلار به دست واردکننده می رسد. این درحالی است که خوش خرام در گفت وگو با« دنیای اقتصاد» گفت که حتی این گوشی ها در خرید عمده برای واردکننده حدود ۵۰ تا ۶۰ دلار زیر قیمت اعلامی شرکت است. قربانی همچنین معتقد است که هزینه سربار ۱۶ درصدی معقول نیست و باید ۹ درصد ارزش افزوده را مجدد به این ۱۶ درصد اضافه کرد. درحالی که خوش خرام( یکی از واردکنندگان فعال در بازار ایران) تصریح کرد که با احتساب یک هزینه سربار حداکثر۱۷ درصدی، تمام هزینه های اضافه ای که تا رساندن گوشی به بازار ایران به واردکننده تحمیل می شود پوشش داده می شود و حتی با شرایط خاص، واردکنندگان می توانند مزیت های اضافه دیگری نیز از کنار این قیمت ها برای خود ایجاد کنند.
خرید بدون مزایا در ایران
تمامی این شرایط قیمتی درحالی به مصرف کننده ایرانی تحمیل می شود که اساساً خریداران در ایران تمام هزینه را موقع خرید به صورت نقد پرداخت می کنند و هیچ تسهیلات خاصی در زمینه پرداخت در اختیار آنها قرار نمی گیرد. در بسیاری از کشورهای دیگر عموما عرضه گوشی توسط اپراتورها با شرایط اقساطی بسیار مناسبی عرضه می شود و خریدار مجبور به پرداخت چنین هزینه بالایی به صورت یکجا نیست. از سوی دیگر با توجه به اینکه برندهای تولیدکننده در کشورهای دیگر نمایندگی رسمی دارند، آفرهای فروش خاص دیگری نیز برای خریداران آن کشور در نظر می گیرند که بر منافع مشتریان آن بازار می افزاید.
همچنین تامین کنندگان دیگر نیز مجبور به پرداخت هزینه های سربار حین تامین کالا نیستند و ممکن است بتوانند گوشی ها را با قیمتی پایین تر از آنچه بازرگانان ایرانی تهیه می کنند، برای ناحیه فروش خود تامین کنند.
به این مسئله باید نبود خدمات بعد از فروش شرکت های تولید کننده را هم افزود. در شرایط تحریم تقریبا هیچ شرکت تولید کننده ای در بازار ایران خدمات پس از فروش ارائه نمی دهد و به نوعی خریدار گوشی در ایران با ریسک عدم ارائه خدمات توسط شرکت سازنده مواجه است.
بر اساس آخرین آمار اعلامی از طرف گمرک، گوشی موبایل هنوز هر در صدر کالاهای وارد شده به کشور قرار دارد، به طوری که طبق گزارش منتشر شده در ۲۰ شهریور امسال، ارزش گوشی های وارد شده از ابتدای سال بیش از ۴/ ۱میلیارد دلار بوده است. بررسی روند واردات طبق آمار گمرک ایران نیز این موضوع را تایید کرده و نشان می دهد که در چهار ماه ابتدایی سال جاری که مجموع تجارت خارجی ایران در صادرات و واردات حدود ۲۹ میلیارد دلار بوده، حدود ۱۴ میلیارد دلار آن واردات است و از این میزان ۱۵۶/ ۱میلیارد دلار به واردات گوشی تلفن همراه اختصاص داشته است که در مقایسه با مدت سال قبل ۱۰۲ درصد از نظر ارزش و ۵۰ درصد از لحاظ وزنی رشد دارد.
- 15
- 2
