همه چیز درباره‌ی نرخ جذب خاص تلفن همراه (SAR)

تمام دستگاه‌های تلفن همراه دارای فرستنده‌ و دریافت‌کننده‌ی رادیویی هستند تا بتوانند به‌صورت بی‌سیم به شبکه‌ی موبایل وصل شوند. فرستنده و دریافت‌کننده‌ای که در موبایل‌ها به کار می‌رود بر اساس قوانین وضع‌شده، زمانی که دستگاه نزدیک گوش گرفته یا روی کمربند بسته می‌شود و در جیب قرار می‌گیرد، نباید بیش از حد خاصی بدن انسان را در معرض فرکانس‌های رادیویی قرار دهند.

این قوانین توسط مراکزی مانند کمیته‌ی ارتباطات فدرال آمریکا (FCC)، کمیته‌ی صنعت کانادا (IC) و شورای اتحادیه‌ی اروپا وضع شده‌اند.

بر اساس این دستورالعمل‌ها، سطح انرژی مجاز که از فرکانس‌های رادیویی به عموم مردم می‌رسد باید در محدوده‌‌ی خاصی باشد. این دستورالعمل‌ها بر پایه‌ی استانداردهایی صادر شده‌اند که توسط سازمان‌های علمی غیر وابسته طی انجام مشاهدات دوره‌ای و مطالعات علمی تعیین شده‌اند.

استاندارد قرار دادن در معرض اشعه در دستگاه‌های بی‌سیم با واحدی با عنوان نرخ جذب مخصوص (SAR) اندازه‌گیری می‌شود. متأسفانه محدوده‌های تعیین‌شده توسط FCC ،IC و شورای اتحادیه‌ی اروپا با مقدار بافت‌های مختلفی اندازه‌گیری شده‌اند و به همین دلیل مستقیما قابل قیاس نیستند.

محدوده‌ی SAR تعیین‌شده توسط FCC و IC مقدار ۱.۶ وات بر کیلوگرم برای هر گرم بافت واقعی در نظر گرفته شده است.

محدوده‌ی توصیه‌شده‌ی SAR توسط شورای اتحادیه‌ی اروپا ۲ وات بر کیلوگرم برای هر ۱۰ گرم بافت واقعی تعیین شده است.

برای تعیین نرخ SAR یک دستگاه، همواره شدیدترین حالت مصرف انرژی در نظر گرفته می‌شود. این یعنی سطح نرخ جذب خاص هنگام استفاده‌ی عادی می‌تواند بسیار پایین‌تر از عدد عنوان‌شده باشد؛ زیرا گوشی‌های موبایل به گونه‌ای طراحی شده‌اند که بسته به میزان سیگنال موجود، انرژی مصرفی آن‌ها کم و زیاد می‌شود تا برای اتصال به شبکه بهینه‌ترین میزان انرژی را مصرف کنند. به‌طور کلی، هرچه به دکل آنتن نزدیک‌تر باشید مصرف باتری گوشی شما کم‌تر و هرچه دورتر باشید بیشتر است.

نکته‌ی جالب‌ توجه دیگر این است که میزان SAR توسط FCC و IC با دو مقدار مشخص می‌‌شود؛ چرا که دو حالت صحبت کردن با گوشی توسط هندزفری و بدون آن در نظر گرفته شده است که مسلما در حالت اول گوشی در دست شما و در حالت دوم گوشی نزدیک سر شما قرار دارد. FCC و IC دو مقدار را برای این دو حالت اندازه‌گیری می‌کنند.

اما، شورای اتحادیه‌ی اروپا تنها حالت صحبت کردن بدون هندزفری یعنی در حالتی که گوشی در نزدیکی سر قرار می‌گیرد را اندازه‌گیری کرده است و معیار قرار می‌دهد. به همین دلیل برای نرخ SAR تعیین‌شده توسط این مرکز شاهد یک مقدار هستیم.

پنج روش برای اطلاع از نرخ جذب خاص گوشی

برای اطلاع از نرخ جذب خاص گوشی خود چند راه وجود دارد که می‌توانید از بین آن‌ها هرکدام که برای شما راحت‌تر است انتخاب کنید.

۱. رجوع به وب‌سایت مرجع نرخ‌های SAR گوشی‌های مختلف

می‌توانید در موتورهای جستجو نام گوشی خود را به همراه عبارت «SAR Value» وارد کنید تا نرخ جذب خاص آن را ببینید. اگر می‌خواهید مقدار تعیین‌شده توسط FCC را بررسی کنید، باید کد محصول (Product code) گوشی خود را داشته باشید. این کد به تمام دستگاه‌ها اختصاص داده می‌شود و معمولا در بخش داخلی قاب گوشی نوشته شده و در بعضی موارد ممکن است مجبور باشید باتری را در بیاورید تا کد محصول را مشاهده کنید.

در موبایل‌هایی که باتری غیر قابل تعویض دارند، این عدد معمولا در برچسب پشت گوشی یا در دفترچه‌ی راهنما پرینت شده است. وقتی کد محصول را پیدا کردید، می‌توانید به وب‌سایت FCC مراجعه و طبق دستورالعمل‌های موجود در آن عمل کنید.

اگر از مدل گوشی خود اطلاع کامل دارید، می‌توانید مشخصات آن را در این وب‌سایت بررسی کنید. کافی است نام دستگاه خود را تایپ کنید تا اطلاعات مربوط به نرخ SAR آن ظاهر شود. چنانچه دوست دارید گوشی خود را با سایر گوشی‌ها مقایسه کنید.

۲. مراجعه به وب‌سایت شرکت سازنده

شرکت‌های سازنده‌ی موبایل همگی دارای پایگاه اینترنتی برای محصولات خود هستند. اطلاعات مربوط به SAR را می‌توانید در یکی صفحات این وب‌سایت‌ها مشاهده کنید. مدل دقیق گوشی خود را از دفترچه‌ی راهنمای موجود در جعبه بررسی و اطلاعات مربوط به آن را در وب‌سایت شرکت سازنده بررسی کنید. در زیر لینک وب‌سایت تعدادی از تولیدکنندگان موبایل را شاهد هستید:

Samsung

Sony

Huawei

Apple

LG

Motorola

اگر گوشی هوشمند شما ساخت هیچ‌یک از شرکت‌های فوق نیست، همان‌طور که گفته شد می‌توانید از موتورهای جستجو کمک بگیرید و مثلا در گوگل مدل گوشی خود را به همرا SAR Value بنویسید و جستجو را بزنید. در نتایج جستجو حتما به موارد معتبر، ترجیحا وب‌سایت سازنده، مراجعه کنید.

۳. رجوع به دفترچه‌ی راهنما

بعضی مواقع، اطلاعات مربوط به میزان SAR در دفترچه‌ی راهنمای گوشی وجود دارد و بنابراین می‌توانید در آن جستجو کنید؛ اما چنانچه دفترچه‌ی گوشی خود را نگه نداشته‌اید، می‌توانید نسخه‌ی PDF آن را از اینترنت دانلود کنید. برای این کار مدل گوشی خود را به همراه عبارت «User manual PDF» در موتورهای جستجو وارد کنید.

۴. بررسی بخش تنظیمات داخل گوشی

اطلاعات مورد بحث ممکن است مستقیما در گوشی شما نیز موجود باشد. وقتی به تنظیمات گوشی می‌روید در قسمت General یا About phone در زبان انگلیسی و «عمومی» و «درباره‌ی گوشی» در منوی فارسی باید بتوانید چنین اطلاعاتی را پیدا کنید. اینکه این موارد دقیقا در چه مسیری و تحت چه عنوانی درج شده‌اند، بستگی به مدل گوشی شما دارد. مثلا در آیفون‌ها باید به مسیر settings-> general-> legal->RF exposure بروید.

۵. از طریق کد USSD

راه آخر که فعلا در ایران جواب نمی‌دهد، شماره‌گیری کد USSD است. در برخی گوشی‌ها و در بعضی کشورها می‌توانید با شماره‌گیری کد #۰۷#* (ستاره مربع صفر هفت مربع) از نرخ جذب خاص گوشی خود مطلع شوید.

باید به خاطر داشته باشید که اعداد نشان‌دهنده‌ی SAR در کشورهای مختلف متفاوت هستند. در آمریکا مقدار بیشینه ۱.۶ و در اتحادیه‌ی اروپا ۲.۰ است. نرخ جذب خاص تمامی گوشی‌هایی که وارد بازار می‌شوند باید در محدوده‌ی مجاز بین‌المللی SAR باشد. بنابراین، احتمال اینکه مقدار جذب خاص گوشی شما از این محدوده خارج باشد تقریبا صفر است؛ اما نرخ SAR در برخی گوشی‌ها در مقایسه با سایر مدل‌ها بسیار بالا و نزدیک به بیشینه است.

برای اینکه کمتر در معرض پرتوهای الکترومغناطیسی قرار بگیریم، باید یا گوشی همراهی با نرخ SAR پایین‌تر تهیه کنیم یا با رعایت برخی اصول از تأثیرگذاری پرتوهای مذکور بر بافت‌های بدن خود بکاهیم.

چطور خطرات ناشی از پرتوهای موبایل را کاهش دهیم

نرخ SAR به پرتوهایی که توسط بافت‌های سر شما جذب می‌شود ربط دارد. بنابراین، باید میزان قرارگیری سر در معرض پرتوها را کاهش داد.

اقدام اول

تا حد امکان از هندزفری یا هدفون استفاده کنید. دلیل این توصیه این است که هر چه فاصله‌ی گوشی از سر بیشتر باشد، تأثیر پرتو روی بافت‌های آن کمتر است. برای مثال، اگر نرخ SAR برای یک گوشی ۱.۵ وات بر کیلوگرم در فاصله‌ی یک سانتی‌متری از سر شما باشد، این مقدار در فاصله‌ی ۲۰ سانتی‌متری ۴۰۰ برابر کاهش می‌یابد. توجه داشته باشید که هدست‌های بلوتوث نیز پرتو ساطع می‌کنند؛ بنابراین، پایین‌ترین نرخ SAR ممکن زمانی حاصل می‌شود که از هدست سیمی استفاده شود.

اقدام دوم

هر زمان که امکانش وجود دارد، مثلا هنگام رانندگی، از اسپیکر گوشی برای مکالمه استفاده کنید. همان‌طور که در مثال قبل اشاره شد، تأثیرگذاری SAR بر بافت‌ها با فاصله‌ی آن رابطه عکس دارد؛ به‌طوری‌که با افزایش فاصله، میزان SAR‌ نیز کاهش پیدا می‌کند. بنابراین دور نگه داشتن گوشی از سر باعث کاهش فوق‌العاده‌ی تأثیرگذاری پرتوها می‌شود.

اقدام سوم

تماس‌های موبایلی خود را تا حد امکان کوتاه کنید. هرچقدر تلفن همراه خود را بیشتر در نزدیکی سر خود نگه دارید، پرتوهایی که توسط بافت‌های سر حذب می‌شوند بیشتر خواهند بود. بنابراین سعی کنید از مکالمات موبایلی طولانی و غیر ضروری خودداری کنید.

اقدام چهارم

از هدست‌های مخصوص که خطر قرار گرفتن در معرض اشعه را کاهش می‌دهند استفاده کنید. در این هدست‌ها از مواد مسدودکننده استفاده شده است. استفاده از هدست‌های ضد اشعه علاوه بر امنیتی که بابت فاصله گرفتن از گوشی ایجاد می‌شود، باعث دفع اندک پرتوهای باقی‌مانده خواهد شد.

اقدام پنجم

در مکان‌هایی که سیگنال ضعیف است از تلفن همراه خود استفاده نکنید؛ زیرا  در مناطقی که آنتن ضعیف است، تلفن همراه شما انرژی بیشتری برای ارسال امواج صرف می‌کند که این موضوع باعث افزایش قرارگیری شما در معرض اشعه می‌شود.

اقدام ششم

در صورت امکان از کیف‌های موبایل ضد اشعه استفاده کنید. این کیف‌ها پرتوهای موبایل را کاملا دفع نمی‌کنند؛ چرا که در این صورت گوشی شما آنتن نخواهد داشت؛ اما می‌توانند در جلوگیری از قرارگیری سایر ارگان‌های بدن در معرض خطر پرتو مفید عمل کنند.

اقدام هفتم

از یکی از روش‌هایی که پیش‌تر ذکر شد برای اطلاع از مقدار SAR گوشی خود استفاده کنید. مثلا به وب‌سایت سازنده مراجعه کنید. اگر دیدید مقدار درج‌شده خیلی به بیشینه‌ی مقدار مجاز در منطقه‌ی سکونت شما نزدیک است، گوشی خود را عوض کنید و مدلی با مقدار SAR کمتر بخرید. چنانچه این خرید را از کشور دیگری انجام می‌دهید، دقت داشته باشید مقدار SAR در آن کشور با محدوده‌ی در نظر گرفته‌شده در کشور شما تطابق داشته باشد.

امیرعباس کهربا