خداحافظی برندهای موبایل از ایران

برندهای جهانی موبایل درحال ترک ایران هستند. فروشندگان علاءالدین می‌‏گویند که اگر دقت کنید دیگر اثری از تبلیغات گوشی روی بیلبوردهای شهر و شبکه‌های تلویزیونی و ‏آگهی‌های روزنامه‌ای نمی‌بینید. آنها توضیح می‌دهند که نمایندگی‌های رسمی فروش گوشی در ایران ‏از سمت کشور مادر برای ترک ایران تحت فشار قرار گرفته‌اند و نمونه آن سونی است که از ایران ‏رفته است، هواوی هم دست و پایش را جمع می‌کند که برود و سامسونگ که کجدار و مریز مانده، اما ‏بسیاری از مدل‌های گوشی را به ایرانی‌ها نمی‌فروشد. ‏

آیدین آرام، عضو هیأت‌مدیره اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی با تأیید این موضوع به «شهروند» می‌‏گوید که برخی برندها مانند اچ.تی.سی بازارش کوچک شده و در ویترین‌های کل دنیا حضورش را کمتر ‏کرده است و ال.جی هم سیاست‌های فروش خود را تغییر داده و در بازار خاورمیانه کمتر حضور دارد، ‏اما برندهایی که فروشندگان علاءالدین می‌گویند برای فروش در ایران دچار مشکل شده‌اند. ‏

او البته تأکید می‌کند که اگر برندها نمایندگی‌های خود را در ایران تعطیل کنند، مشکل چندانی برای ‏تامین گوشی وجود ندارد و تنها واردکنندگان ناچارند مانند گوشی‌های اپل هزینه‌های بیشتری بدهند، اما ‏مشکل اصلی که برای واردات گوشی ایجاد شده تأمین دلار برای واردات است. زیرا واردکنندگان ‏ناچارند صادرکننده‌ای را پیدا کنند که حاضر باشد دلارش را برای واردات گوشی به تاجران موبایل ‏بدهد و از آن گذشته پروسه ثبت سفارش و گرفتن مجوزهای واردات درحال حاضر چیزی حدود ٢٠ ‏روز تا یک ماه طول می‌کشد و این موضوع موجب شده است که واردات گوشی با مشکل مواجه شود. ‏

‏فروش گوشی نصف شد

‏«خرداد ماه برمی‌گردیم»، «تا اطلاع ثانوی تعطیل هستیم و سفارش‌های شما را از طریق کانال ‏تلگرامی‌مان می‌پذیریم» و «مدل‌های موجود در مغازه به شرح زیر است، سوال نفرمایید!». اینها ‏اطلاعیه‌هایی هستند که موبایل فروش‌های راسته جمهوری روی در مغازه‌شان چسبانده‌اند. ماجرا را که ‏جویا می‌شویم می‌گویند کار و کاسبی بشدت دچار مشکل شده است و فروش گوشی در ایران به چیزی ‏حدود نصف سال‌های گذشته رسیده است. حرف بیشتر آنها یکی است: «گوشی در بازار خریدار ندارد.»  ‏مهدی محبی، رئیس اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی و گوشی تلفن همراه هم این موضوع را تأیید کرده و ‏گفته است:  «تقاضا برای گوشی تلفن همراه از ماهانه یک‌میلیون دستگاه به ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزاردستگاه ‏کاهش یافته است. همچنین باید در نظر داشت ٩٠درصد نیاز بازار درحال حاضر از طریق گوشی‌های ‏مسافری تأمین می‌شود. همچنین شرکت‌های وارد‌کننده به دلیل نبود توجیه اقتصادی برای واردات این ‏کالا فقط به خدمات‌رسانی برای گوشی‌های درحال استفاده مشغول هستند‎.‎‏»‏

از فروشنده به تعمیرکار تبدیل شدیم

‏ البته این بخشی از ماجراست. چرا که بد نیست گشت‌وگذاری در  بازار‌های موبایل  مانند  ‏علاءالدین بازار موبایل و.... بزنید که  بورس‌های خرید تلفن همراه به شمار می‌آیند.  از پل حافظ به سمت ‏جمهوری که می‌روید تک و توک  موبایل فروشی‌هایی به چشم می‌خورد که باز هستند و مانند گذشته ‏فعالیت می‌کنند. ‏

در علاءالدین هم با ورود به پاساژ چیزی که توجه هر خریداری را به خود جلب می‌کند، کاغذ‌هایی است ‏که با این مضمون به پشت شیشه ٩٠‌درصد مغازه‌ها چسبیده و نوشته شده: «تعمیر و تعویض  موبایل ‏انجام می‌شود.»  و مغازه‌داران می‌گویند که از فروشنده به تعمیرکار تغییر شغل داده‌اند!‏

داخل یکی از فروشگاه‌ها می‌روم  و  از حال و روز این روزهایشان می‌پرسم. مهرداد چند سالی است ‏که در این پاساژ به همراه  دوستان خود مغازه دارد  و می‌گوید:  « تا به حال اوضاع به این بدی را ‏تجربه نکرده بودم، اگر شرایط همین‌طور پیش برود مجبوریم مغازه‌مان را تعطیل کنیم و کار دیگری ‏برای خودمان دست و پا کنیم.»مکثی می‌کند  و نگاهی به مشتری که تنها برای مظنه قیمت آمده است ‏می‌کند و پاسخی کوتاه و مفید به مشتری می‌دهد و می‌گوید:  «ببینید وضع ما این است. مردم قدرت خرید ‏ندارند و هیچ چیزی هم برای فروش نمانده است. ‌سال گذشته نگذاشتند به فروشمان رونق دهیم و تلفن‌‏های  همراه را در گمرک نگه داشتند، ما هم به امیدی برای عید تعطیل نکردیم، اما فروشمان  تقریبا ‏صفر بود.»‏

تمام عید سرکار آمدیم اما...‏

آرش در پاساژ چهارسو نمایندگی گوشی‌های سامسونگ را دارد. او به «شهروند» می‌گوید: «تمام ‌سال ‏گذشته کاروکاسبی‌مان خوابید و به امید جبران بخشی از این زیان تمام تعطیلات عید را سر کار آمدیم ‏اما امید بیهوده‌ای بود و کاسبی بشدت خوابیده است. »‏ این فعال بازار موبایل در ادامه توضیح می‌دهد: «نسبت به ‌سال گذشته این موقع که هیچ، حتی نسبت به ‏قبل از عید هم فروشمان بشدت افت کرده.»

‏

همین حین  یکی دو مشتری برای پرسیدن قیمت‌ها وارد می‌شوند و بعد از شنیدن پاسخ بدون ‏کنجکاوی بیشتر می‌روند. آرش می‌گوید: «مشتریان فقط برای اطلاع قیمت می‌آیند و این وضع ماه‌‏هاست ادامه دارد.»‏

نگاهی به مغازه‌های سوت و کور آن‌طرف‌تر می‌کند و با دست اشاره می‌کند: «آن مغازه برای ‏خودش ابهتی داشت، فروش داشت و ایام به کامش بود اما حالا دست‌دوم می‌فروشد و گوشی تعمیر می‌‏کند. شرایط به قدری بد شده است که بسیاری از همین مغازه‌داران جمع می‌کنند و می‌روند.‏» او ادامه می‌دهد: «کرایه مغازه در پاساژهای بزرگ و معتبر هزینه سنگینی دارد و فروش آنقدری نیست ‏که جوابگوی هزینه‌ها باشد. بنابراین موبایل‌فروش‌های بسیاری به فکر تغییر شغل افتاده‌اند.»‏

موجود نیست!‏

بسیاری از مغازه‌ها حالا تقریبا تغییر کاربری داده‌اند و در کنار فروشندگی به تعمیر موبایل ‏مشغولند. حمید یکی از آنهاست که می‌گوید: «جنس برای فروش نداریم، اگر هم بود، مردم توانایی ‏خریدشان پایین آمده. این یعنی جمع‌شدن برند‌هایی که ما درگذشته آنها را می‌فروختیم.» این جملات را ‏بی‌وقفه می‌گوید، انگار دل پری دارد و این روزها به کامش نیست. «وضع ما را ببینید اگر جنس ‏در بازار بود، تعمیرات می‌کردیم؟!»‏

چرخی در بازار می‌زنم حق با حمید است؛ برند‌هایی چون  سونی، ال‌جی و نوکیا به ندرت پیدا می‌‏شوند، اگر هم باشند، یک جای کار می‌لنگد؛ گویا قرار است دیگر این برند‌ها را همچون اچ‌تی‌سی در ‏بازار نداشته باشیم.  ‏

اگرچه حالا هواوی به جهت قیمت مناسبی که دارد، بازار خوبی در میان برند‌های دیگر پیدا کرده بود، ‏اما از ‌سال گذشته زمزمه‌های قطع همکاری‌اش با ایران شنیده می‌شد. حالا فروشندگان این برند ‏همین را می‌گویند. «شرکت‌های هواوی همکاری خود را با ایران قطع کرده‌اند و تبلیغاتی انجام نمی‌‏دهند، برای همین کم‌کم باید  با این برند هم خداحافظی کنیم.»  

‏«تمام‌شدن گوشی‌های ارز دولتی بازارمان را کساد کرد.» این را اکثر فروشندگانی می‌گویند که تا قبل ‏از عید گوشی‌های ارز دولتی می‌فروختند. خودشان می‌گویند: «بازار خیلی خوبی داشتیم، اما با تمام‌شدن ‏این گوشی‌ها بازارمان دوباره کساد شد و قیمت‌ها بالا رفت؛ چراکه برخی از مدل‌ها در بازار نیست‏‏. مثلا گوشی‌ای که با ارز دولتی ٢میلیون و ١٠٠‌هزار تومان قیمت داشت، حالا به ٢میلیون و ٨٠٠ ‏هزار تومان رسیده.»‏‎ ‎البته این‌طور که فروشندگان ادعا می‌کنند، بیشترین گرانی برای گوشی‌هایی است ‏که با نرخ دولتی به فروش می‌رسیدند. حالا خریداران هم به قدری قدرت خرید ندارند که بخواهند گوشی‌های گرانقیمت خریداری کنند. ‏

برندهای کوچک و ناشناس جایگزین برندهای بزرگ

حالا جای برندهای بزرگ تا دلتان بخواهد برند شرکت‌های کوچک چینی آمده است که در بازار جهان ‏شناخته‌شده نیستند. برند‌هایی چون؛ تکنو، بلو، مارشال، پنتک، کداک و... که ممکن است تا به‌حال ‏حتی اسمش به گوشتان نخورده باشد. با این وجود، این گوشی‌ها هم چندان ارزان نیستند. به‌عنوان مثال ‏برند ویوو قیمت گوشی‌هایی که دارد، از ٣‌میلیون تومان شروع می‌شود و این قیمت‌ها تا ٢٠‌میلیون ‏تومان ادامه دارد. یا شیائومی که از رنج قیمتی ٥‌میلیون تومانی دارد اما گوشی‌های ارزان‌تری هم ‏می‌شود پیدا کرد؛ شاید برای همین است که شیائومی در میان برند‌های چینی توفیق بیشتری را نصیب ‏خود کرده است، البته در میان این برند‌ها، برند لنوو هم قیمت مناسب دارد و محدوده قیمت  تلفن‌های ‏همراه آن از دو‌میلیون تومان شروع می‌شود. فروشندگان هم می‌گویند که تقاضا برای گوشی‌های ‏ارزان در بازار ایران بالا رفته است و دیگر با این قیمت دلار و ریزش ارزش ریال برندهای بزرگ ‏پیشنهادی برای ایرانی‌ها ندارند!‏

فاطمه صفری