بارسا بدون رئال و رئال بدون بارسا؟

دیروز بود، یکی از روزهای نوامبر ۲۰۱۴. همان روزی که ژاوی با تکه کاغذی در دستش در صف درازی آرام آرام به سوی صندوق رای رفت، همین طور سرجیو روبرتو و مارتین مونتایا، همین طور ساندرو راسل، خوان لاپورتا و جوزپ ماریا بارتومئو روسای گذشته و حال بارسا. پپ گواردیولا هم آن جا بود و با تکه کاغذ مشابهی جلو می رفت. بازیکنان بارسلونا پس از پیروزی ۱-۲ برابر آلمیرا خود را به آن جا رسانده بودند و پپ از مونیخ راهی بارسلونا شده بود تا رای بدهد. آنها در یکی از هزار و سیصد و هفده شعبه رای گیری در ایالت کاتالونیا به دو سئوال پاسخ دادند: اول این که "آیا کاتالونیا باید یک ایالت باشد؟" و دوم "اگر آری، آیا کاتالونیا باید یک ایالت مستقل باشد؟"

حدود ۷/۸۷ درصد رای دهندگان به هر دو پرسش پاسخ مثبت دادند. دولت اسپانیا آن نظرخواهی را هم "ضد دمکراتیک" خواند و هم "غیرقانونی" و هرگونه مذاکره ای در این زمینه را رد کرد. با این وصف آن رای گیری آزمایشی نشان داد مردمان کاتالونیا به "استقلال" می اندیشند.

حالا چی؟، "تکلیف باشگاه های کاتالونیا چه می شود، تکلیف بارسا چی؟"

روز بعد گروهی در خیابان های بارسلونا با تی شرتی که رویش نوشته بود "این هم گلی برای شما آقای راجوی" راه رفتند. راجوی ماریانو نخست وزیر اسپانیا آن رای گیری را مسخره کرده بود. رویکرد بارسلونایی ها نکوهشگران پرشماری داشت. طرفداران آلمیرا در همان دیدار خطاب به بازیکنان بارسا فریاد "اسپانیا کشور تو است، اسپانیا کشور تو است" و همین طور شعار "اگه می خوای بری، برو، ولی جایی در لیگ نداری"را سر داده بودند.

برای خیلی ها خارج از اسپانیا، غلط یا درست، کاتالانیسم با بارسا تعریف شده. بارسا که خودش را "چیزی بیش از یک باشگاه" خوانده. با طرفداران بومی که خیلی هایشان شعارهای استقلال طلبانه روی سکوهای نوکمپ را روشن نگاه داشتن آتش آزادی در کاتالونیا می خوانند. طی دو سال اخیر هر بار عقربه ساعت به دقیقه ۱۷ دقیقه و ۱۴ ثانیه از هر دیدار رسیده شعارهای استقلال طلبانه در اشاره به رخدادهای سال ۱۷۱۴ که کاتولونیا استقلالش را از دست دادف سکوهای نوکمپ را فرا گرفته اند.

گروهی به راه حل های غریبی اشاره کرده اند، به حضور بارسا در یک لیگ اروپایی دیگر، به بازی در لیگ پرتغال یا حضور در لیگ فرانسه، به این که کاتالونیا آزاد با استقبال بسیاری از اروپایی ها روبه رو خواهد شد... که جملگی مضحک به نظر می رسند...ولی این که باشگاه بارسلونا در موقعیت پیچیده ای قرار گرفته کتمان ناپذیر است. مدیران باشگاه تلاش کرده اند خود را از جدل های سیاسی دور نگاه دارند، ادعا کرده اند "غیر سیاسی" هستند، گفته اند آتش بیار معرکه نخواهند شد. از سوی دیگر خیلی ها هم گفته اند بارسا باید متهورانه موضعش را در قبال آن رای گیری و پیامدهای احتمالی اش روشن کند. گفته اند برخورد منفعلانه یعنی فرار از حقیقت.

در چنین تب و تابی خاویر تبس رئیس لالیگا گفته "اگر کاتالونیا مستقل شود، بارسا اجازه بازی در لیگ را نخواهد داشت"، گفته "قصه جدایی بارسا به آن سادگی که خیلی ها فکر می کنند نیست" و سپس با طعنه افزوده "کاتالونیا می تواند لیگ سه نفره اش را برگزار کند". بر اساس قوانین لالیگا تنها تیم های غیراسپانیایی که در رقابت های اسپانیا شرکت می کنند تیم های آندورا هستند. ششمین کشور کوچک اروپا در جایی بین کوهستان های اسپانیا و فرانسه که فقط چهار صد و شصت و هشت کیلومتر مربع وسعت دارد و هشتاد و پنج هزار جمعیت... کاتالونیا سه باشگاه دارد: بارسا، اسپانیول و همین طور گیرونا که در هر بازی اش فقط پنج هزار نفر روی سکوها می نشینند. چهارمین تیم کاتالونیا، تیم بارسا ب است.

هرچند رفتن بارسا از لالیگا به خواب و خیال می ماند؛ ولی در صورت وقوع چنین رخدادی، لالیگا فقیر می شود. اسپانسرها، قراردادها، پخش های تلویزیونی مستقیم و غیر مستقیم درهم می پیچند و در کنار همه اینها رئال مادرید تنها می شود. در حقیقت با نزدیک شدن زمان رای گیری واقعی است که بیش از همیشه می توانیم درک کنیم بارسا بدون رئال و رئال بدون بارسا چقدر محال به نظر می رسد.

پرسش "اگر کاتالونیا استقلال پیدا کند چه بر سر حضور بارسا در رقابت های لالیگا خواهد آمد؟" به میلیون ها نفر در سراسر جهان مربوط می شود. "اگر مقامات لالیگا جلوی حضور بارسا در مسابقات را بگیرند چی؟"، "تکلیف باشگاه اسپانیول که همیشه وفادار به حکومت مرکزی بوده چی می شود؟" 

حقیقت اصلی تر این است که بارسا یک باشگاه جهانی شده و دیگر به مردمان کاتالونیا تعلق ندارد. میلیون ها نفر در سراسر نقاط جهان بارسایی به شمار می روند بی آن که یک کلمه کاتالانی حرف زده باشند. نگاهی به پیراهن بارسا بازگوکننده جایگاه باشگاه است. پیشتر نام "یونیسف" روی پیراهن های آبی اناری جلب نظر می کرد و اکنون نام "قطر".

با این وصف اول اکتبر ۲۰۱۷ همین نزدیکی است و رای گیری استقلال کاتالونیا پیش رو.

حمیدرضا صدر