خبر آنقدر ساده و تکراری و قابل انتظار بود که از شنیدنش تعجب هم نکردیم. اینکه یونان با تیم ملی ما بازی نخواهد کرد. برای بسیاری از مخاطبانی که این مطلب را خوانده‌اند، اصلا سوالی پیش نیامد که چرا یونان نباید با ایران بازی کند اما پشت‌بند این خبر، دلیل دیگری اعلام شد که می‌شود آن را یک بهانه و توجیه خواند. اینکه روابط سیاسی بین یونان و ترکیه تنش دارد و بر سر همین موضوع یونانی‌ها ترجیح می‌دهند با ایران در خاک ترکیه بازی نکنند.
این وسط چند سوال ساده پیش می‌آید که باید پرسیده شود؛ سوال‌هایی که فدراسیون فوتبال البته پاسخی برای آنها نخواهد داشت.
قبل از پرسش سوال بیایید یک نکته را با هم مرور کنیم.
شرایط یک بازی دوستانه چیست و چگونه دو فدراسیون با هم بر سر یک مسابقه توافق می‌کنند؟
فدراسیون‌ها از طریق ایجنت‌های برگزاری مسابقات که به آنها (مچ ایجنت) می‌گویند، برای تاریخ‌های خالی خود برنامه‌ریزی می‌کنند. به‌عنوان مثال فدراسیون ترکیه به اطلاع مچ ایجنت خود می‌رساند که برای تاریخ نوزدهم اکتبر دنبال یک بازی تدارکاتی با حریفی از حوزه مدیترانه یا خاورمیانه یا آمریکای لاتین باشد. شرکت طرف قرارداد نیز با فدراسیون‌هایی که با آنها قرارداد دارد یا با شرکت‌های دیگر که وکیل دیگر فدراسیون‌ها هستند مکاتباتی انجام می‌دهند و توافق اولیه صورت می‌گیرد. در چنین شرایطی فدراسیون سفارش‌دهنده متوجه می‌شود که سه تیم خواهان برگزاری مسابقه دوستانه در آن تاریخ هستند. شرایط سه تیم بررسی می‌شود و در اختیار سرمربی قرار می‌گیرد تا تصمیم خود را اعلام کند.
بعد از اینکه سرمربی انتخاب خود را انجام داد، فدراسیون‌ها از طریق واسطه، کار خود را پیش می‌برند و مکاتبات یا جلسات برای برگزاری مسابقه صورت می‌گیرد. معمولا در چنین مکاتباتی محل برگزاری، زمان و شرایط مالی مورد بحث قرار می‌گیرد. اینکه بازی در کدام شهر و ورزشگاه و در چه ساعتی برگزار شود و اینکه آیا این بازی تماشاگر دارد یا نه، بخشی از صحبت‌هایی است که باید در این مرحله به توافق رسیده باشند. مسائل مالی هم مورد توافق قرار می‌گیرد و بعد نمایندگان فدراسیون قرارداد مسابقه را امضا می‌کنند.
قرارداد مسابقه نوعی تفاهمنامه است که طی آن، دو فدراسیون به واسطه‌گری یک یا دو شرکت رسمی تحت مجوز فیفا، با هم امضا می‌کنند تا مسابقه دوستانه‌ای را برگزار کنند. این قرارداد باید متضمن بندهایی باشد که تمام ابهامات لازم پیرامون یک مسابقه را برطرف کند.
قطعا ایران و یونان هم تلفنی با هم توافق نکرده‌اند و قطعا قطعیت برگزاری این مسابقه باید به صورت مکتوب بین طرفین امضا شده باشد تا بعدها جای شکایت و ادعای خسارتی پیش نیاید. در این قرارداد بندهای زیادی وجود دارد. به‌عنوان مثال برزیل در قراردادهای خود بندی را قرار می‌دهد که طی آن تیم حریف تضمین می‌کند که بازیکنانش به هیچ عنوان برای مصدوم کردن ستاره‌ای مثل نیمار اقدام نخواهند کرد. برای مسی نیز چنین بندی تنظیم می‌شود تا یک وقت بازیکن گمنامی از یک کشور دوردست نخواهد با پاره کردن رباط صلیبی یک فوق‌ستاره خود را مطرح کند.
در چنین بندهایی همیشه یک بند یدکی دیگری هم هست به نام بند شرایط فوق‌العاده که تضمین می‌کند که حوادث بین‌المللی یا طبیعی مانند جنگ و انقلاب یا زلزله در صورت وقوع باعث فسخ شدن مسابقه می‌شوند و حق هیچ شکایتی برای طرفین محفوظ نمی‌ماند.
یک بند دیگر به بند حق شکایت در صورت فسخ شدن قرارداد و لغو شدن بازی مربوط می‌شود. طی این بند دو فدراسیون تضمین می‌دهند که در صورت لغو کردن بازی بدون بهانه منطقی باید به فدراسیون مقابل خسارت بدهند.
حالا سوال اینجاست. ما چطوری با یونانی‌ها قرارداد امضا کرده‌ایم که خیلی راحت، بدون اطلاع قبلی و در آستانه برگزاری این بازی به خود اجازه می‌دهند به بهانه واهی مسابقه را لغو کنند؟ آیا اصلا با آنها قراردادی بسته‌ایم؟ آیا اصلا با آنها بند شکایت در صورت فسخ را امضا کرده‌ایم؟ آیا اصلا با آنها قرارداد حقوقی سفت‌وسختی داشته‌ایم که مانع از رخ دادن شرایطی شویم که حالا رخ داده؟
اخباری که در رسانه‌ها منتشر شده ابهامات را افزایش داده است. گویا یونانی‌ها تمایل داشتند که بازی در آتن برگزار شود، نه در استانبول. سوال اینجاست که اگر یونانی‌ها چنین تمایلی داشتند می‌توانستند به طرف ایرانی اعلام کنند و برای تیم ملی ما بلیت هواپیما تهیه کنند.
طبعا اگر بازی در یونان برگزار می‌شد از راه بلیت فروشی به یونانی‌ها می‌شد بسیار ساده این مبلغ را تامین کرد. چرا یونانی‌ها به ما اطلاع ندادند؟ مگر قرارداد مسابقه بین دو کشور امضا نشده بود که به همین راحتی آن را لغو کردند؟
ادعا شده که شرایط سیاسی بین دو کشور از دو ماه پیش تغییر کرده و طرفین با هم مشکلات سیاسی دارند که البته بین این دو کشور مساله طبیعی است. یونان و ترکیه دهه‌هاست بر سر قبرس با هم مشکل دارند ضمن اینکه مسائل تاریخی بین این دو کشور از زمان استعمار عثمانی و مستعمره بودن یونان هم برسر جای خود باقی مانده. طبیعتا فدراسیون ما نمی‌توانسته از این تنش‌ها بی‌اطلاع باشد و سوال اینجاست که چرا قرارداد سفت‌تر و سخت‌تر امضا نشده است؟
اتفاقی که رخ داده بسیار ساده است. یونانی‌ها حتی نیازی به این پیدا نکرده‌اند که به ما اطلاع دهند که نیاز به تغییر محل بازی دارند و خیلی راحت بازی را به‌هم زده‌اند. حالا فدراسیون باید به این سوال‌ها پاسخ بدهد:
ا- آیا قرارداد یا تفاهمنامه الزام‌آوری بین دو فدراسیون امضا شده بود یا توافقات به صورت شفاهی صورت گرفته بود؟
۲- اگر بین دو کشور سندی مبنی‌بر این بازی امضا شده چرا این مسابقه لغو شده است؟ در قرارداد یا سند یا تفاهمنامه چیزی در مورد حق دو کشور برای فسخ مسابقه قید شده بود یا خیر؟
۳- جریمه فدراسیون فوتبال یونان بابت فسخ یک‌طرفه قرارداد چقدر است و یونانی‌ها چگونه بابت این حرکت غیرحرفه‌ای از ما عذرخواهی خواهند کرد؟
۴- آیا فدراسیون فوتبال ایران به فیفا شکایت می‌کند یا خیر؟
خوشحال می‌شویم اگر فدراسیون فوتبال کشورمان برای این پرسش‌ها پاسخی داشته باشد.
هومن جعفری
- 13
- 2
