ورشکستگی باشگاه‌ها سرشکستگی فوتبال

انگار قرار است ضرب‌المثل‌های قدیمی ما هم کاربرد عکس داشته باشند. باشگاه‌های فوتبال ما نه‌تنها دو بار که ده‌ها بار از یک سوراخ گزیده می‌شوند و از این بلایا درس که نمی‌گیرند هیچ، بازهم روز از نو،‌ روزی از نو، همان آش سوخته و همان کاسه شکسته! بازوی اجرایی قوانین فیفا و کمیته تعیین وضعیت بازیکنان فدراسیون جهانی فوتبال این بار از ‌آستین زوران کنژویچ، بازیکن صربستانی پیشین تیم فوتبال پدیده مشهد که سال ۲۰۱۴ به نماینده خراسان رضوی در لیگ برتر فوتبال ایران پیوسته بود بیرون آمد.

او به‌سان بسیاری از بازیکنان و مربیان خارجی که روزگاری به فوتبال کشورمان می‌پیوندند، پس از چندی با دلخوری، به دلیل خلف وعده مسئولان باشگاه‌های کشورمان، عطای فوتبال ایران را به لقایش ‌بخشید. حقوق کنژویچ پرداخت نمی‌شود و بازیکن صربستانی به فیفا شکایت می‌‌کند. اتفاقی که سرانجامی غم‌انگیز برای پدیده مشهد داشت.

کسر ۶ امتیاز از شاگردان رضا مهاجری در پایان این فصل، تیم مشهدی را که با ۲۴ امتیاز در رده پنجم جدول ایستاده بود به رده دهم جدول تنزل داد. بُعد تراژیک این موضوع اما زمانی دردناک‌تر می‌شود که اتفاقات مشابه آن را به‌وفور در فوتبال ایران پیدا می‌کنیم. ۱۰ سال پیش و زمانی که پرسپولیس با افشین قطبی در کورس قهرمانی با سپاهان قرار داشت،‌ با حکمی مشابه روبه‌رو شد و هرچند شاگردان قطبی در بازی آخر سپاهان را شکست ‌دادند و با وجود کسر ۶ امتیاز قهرمان شدند، اما این زنگ خطری بود که یک دهه پیش برای فوتبال باشگاهی ما به صدا درآمد.

زنگ خطری که انگار قرار نیست جدی گرفته شود و باز هم باشگاه‌های ایران باید قربانی چنین احکامی شوند.استقلال و تراکتورسازی فصل پیش به‌ترتیب از یک و دو پنجره نقل و انتقالاتی محروم شدند و حالا هم این اتفاق به نوعی دیگر برای پدیده مشهد تکرار شده است.

در این میان مسئولان تیم فوتبال پدیده با فیفا مکاتباتی انجام داده‌‌اند و این موضوع را همچنان دنبال می‌کنند. این پیگیری نه به معنای تعلیق حکم صادره (حکم فیفا قطعی و لازم‌الاجراست) که برای بررسی روند اداری صدور این حکم است. حالا مهلت اعتراض به حکم و فرجام‌خواهی هم گذشته و بدون شک تیم پدیده نمی‌تواند امید زیادی به تغییر حکم فیفا داشته باشد. دلیل مکاتبه با فیفا هم متن دادخواست بازیکن صربستانی است.

او اظهار کرده زمانی که برای دریافت مطالباتش با مسئولان باشگاه مکاتبه کرده کسی پاسخگویش نبوده است، اما مشهدی‌ها به‌صراحت این موضوع را رد و تاکید می‌کنند هرگز نامه‌ای به دست‌شان نرسیده است. به هرحال امیدواریم ادعای مسئولان پدیده حقیقت داشته باشد و تیم خوب فوتبال ایران چنین تاوان سنگینی نپردازد.

کمیته تعیین وضعیت بازیکنان فوتبال کشورمان که خردادماه سال جاری در فدراسیون فوتبال تاسیس شده است، اوایل این هفته با صدور بیانیه‌ای تاکید کرد تیم‌های بدهکار حاضر در لیگ برتر و لیگ یک فوتبال ایران تنها در صورتی مجاز به حضور در نقل و انتقالات نیم‌فصل فوتبال هستند که با شاکیان خود تسویه‌حساب کنند یا با جلب رضایت آن‌ها، پرونده‌های خود را در فیفا مختومه ببینند.

هرچند پیش از این اقدامات مشابهی در فدراسیون فوتبال دیده شده بود، با تاسیس کمیته تعیین وضعیت بازیکنان فوتبال، این نهاد متولی رسیدگی به موضوع حضور باشگاه‌های بدهکار در نقل و انتقالات شد. عملکردی که نتیجه آن در نیم‌فصل به‌خوبی نمایان می‌شود. البته کمیته تعیین وضعیت بازیکنان فوتبال، اتفاقا ابتدای فصل همین تیم پدیده مشهد را از جذب بازیکن و مربی خارجی محروم کرد؛ یعنی این کمیته پیش از فیفا به تیم مشهدی تلنگر زده بود.

اما کمیته تعیین وضعیت بازیکنان فدراسیون جهانی فوتبال چه نهادی است؟ حدود اختیاراتش چیست و چه رابطه‌ای با فدراسیون‌های عضو فیفا دارد؟ در پاسخ به پرسش نخست باید گفت این کمیته متولی رسیدگی به شکایات بازیکنان فوتبال در لیگ‌ فدراسیون‌های عضو فیفاست. اخطار به باشگاه‌ها، توبیخ آن‌ها، در نظر گرفتن جریمه نقدی و بسته شدن پنجره نقل و انتقالات در حدود اختیارات این سازمان نوشته شده است.

حال این پرسش پیش می‌آید که کسر امتیاز و بسته شدن پنجره نقل و انتقالات چگونه و با حکم چه نهادی برای باشگاه‌ها در نظر گرفته می‌‎شود؟ پاسخ این پرسش هم نهاد دیگری در دل فیفاست؛ ارگانی به نام «کمیته انضباطی فدراسیون جهانی فوتبال». زمانی که کمیته تعیین وضعیت بازیکنان حکمی را تصویب می‌کند و اجرا نمی‌شود، آن حکم خودکار به کمیته انضباطی فیفا ارجاع داده می‌شود. البته کمیته تعیین وضعیت هم می‌تواند در رأی اولیه خود حکم به بسته شدن یک تا دو پنجره نقل و انتقالاتی بدهد.