تمرینات اینستاگرامی بلای جان فوتبال ایران

به گزارش ورزش سه، برخی معتقدند که در زمان حضور کارلتو روی نیمکت  بایرن، این تیم خوب تمرین نمی کرد و تیم پزشکی و مربیان بدنسازی باشگاه هم عملکرد نامطلوبی داشتند. صرف نظر از اینکه تمرینات آنچلوتی مطلوب بوده اند یا خیر بحث ما در اینجا تمرینات اختصاصی بازیکنان است. آیا تمرینات اختصاصی می تواند برای بازیکنان مفید باشد؟ پاسخ را شاید در جمله لواندوفسکی بتوان پیدا کرد. آنجا که صراحتا اعلام می کند که هر تمرین اختصاصی منجر به موفقیت و آمادگی بیشتر نمی شود. حتی برعکس، تمرینات اختصاصی بی برنامه قطعا می تواند موجب افت عملکرد و آسیب دیدگی شود.

اصول تمرینات اختصاصی در فوتبال

فوتبال یک ورزشی گروهی است؛ اما آمادگی در آن بایستی به شکل انفرادی بدست آید. تفاوتهای فردی، پست های مختلف، وظایف و نقش های متفاوت و... همگی موجب می شوند تا بازیکنان نیاز به آماده سازی های متفاوتی داشته باشند. اگرچه تمرینات به شکل گروهی انجام می شود؛ اما توجه به این تفاوتها برای داشتن یک آمادگی مطلوب ضروری است. بنابراین نقش تمرینات اختصاصی در فوتبال غیرقابل انکار است. بازیکنان در طول یک هفته، ۲ جلسه نیاز به تمرینات اختصاصی دارند. یک جلسه بر اساس وظایف و پستهای متفاوتشان و یک جلسه بر مبنای نقاط ضعف و رفع آنها. همچنین بازیکنانی که دوران مصدومیت خود را سپری کرده اند قبل از شروع تمرینات گروهی نیاز به تمرینات انفرادی و اختصاصی ویژه دارند.

تمرینات اختصاصی یا انفرادی با هدف افزایش آمادگی پس از مصدومیت، رفع نقاط ضعف و پوشش نیازهای جسمانی، تکنیکی و تاکتیکی بازیکن در پست مورد نظرش انجام می شود. پس تمرینات اختصاصی در کنار تمرینات گروهی (و نه به تنهایی) در فوتبال نقش حیاتی و قابل توجهی در آمادگی بازیکنان دارند. اما این تمرینات از اصول مشخص و دقیقی پیروی می کنند که عدم توجه به آنها نه تنها کمک کننده نخواهد بود، بلکه قطعا به عملکرد بازیکنان لطمه خواهد زد. زمان بندی تمرینات در بین پلن های تمرینی، هفتگی، ماهانه و حتی سالانه برای تمرینات گروهی و اختصاصی بسیار مهم است.

بار تمرین برای هر جلسه، هر هفته و هر ماه در هر تمرینی اعم از گروهی یا اختصاصی نیاز به بررسی و کنترل دقیق دارد تا تمرین اثرگذار باشد. علاوه بر این اغلب تمرینات اختصاصی در محیط چمن، همراه با توپ و بر اساس نقاط ضعف و مورد نیاز بازیکن طراحی و اجرا می شود. این جزئیات به قدری گسترده و مفصل هستند که از یک بازیکن تا بازیکن دیگر می تواند متفاوت باشند. با رعایت این اصول می توان از مزایای تمرینات اختصاصی بهره مند شد؛ اما بدون در نظر گرفتن شرایطی که اشاره شد این تمرینات نه تنها مفید نخواهد بود، بلکه در طول زمان موجب افت عملکرد و آسیب دیدگی می شود.

تمرینات اختصاصی بی برنامه در فوتبال ایران

در فوتبال ایران اما تمرینات اختصاصی شکل و فرم دیگری به خود گرفته است. این تمرینات اکثرا در سالن های بدنسازی و با رویکرد تبلیغاتی انجام می شود. کافی است چرخی در شبکه های اجتماعی بزنیم تا همه گیر شدن این تمرینات را حتی در تیمهای بزرگ فوتبال مان به راحتی مشاهده کنیم. مسئله ی بغرنج تر اینکه اکثر این تمرینات زیر نظر مربیانی خارج از مربیان تیم خودی انجام می شود. در واقع بازیکنان تمرینات اختصاصی شان را زیر نظر مربیانی که جزو کادر فنی تیم خود نیستند انجام می دهند. این رویکرد جای هیچ گونه دفاعی ندارد و خارج از اصول و قواعد فوتبال حرفه ای است.

با تمرین در سالن و وزنه زدن، برخی از فاکتورهای مهم مثل قدرت، استقامت عضلانی و تعادل را می توان تمرین داد؛ اما برای فاکتورهای دیگر همچون چابکی، سرعت، توان، شتاب و تکنیکهایی چون پاس، شوت، دریبل حتما بایستی تمرینات در محیط چمن انجام شود. ضمن اینکه اولین و ساده ترین اصل تمرین شبیه بودن آن به شرایط مسابقه است و بدیهی است که در سالن بدنسازی (به تنهایی) نمی توان این اصل مهم را به طور کامل انجام داد. نکته ی مهمتر هم اینکه زمان بندی و بار تمرینات را تنها مربیان تیم که به طور مستقیم با بازیکنان کار می کنند در جریان هستند. مربیان با سبکهای مختلف از زمان بندی های گوناگون، شدتها، حجمها و متغیرهای تمرینی متفاوت استفاده می کنند. پس تمرین زیر نظر مربیانی خارج از کادر فنی تیم فاقد این اصل مهم تمرینی است چرا که قطعا آنها از جزئیات تمرینی تمرینات تیم اطلاع کافی ندارند.

تمرین کردن بدون توجه به این موارد مانند حرکت در مسیری است که مقصد  مشخص نیست! می توان ادعا کرد اکثر تمرینات اختصاصی در فوتبال ایران بدون برنامه ریزی دقیق انجام می شود. بررسی عمیق تر این مسئله حاکی از آن است اکثر تیمهایی که بازیکنان شان بطور سرخود تمرینات انفرادی را انجام می دهند دچار نوسان بیشتر، افت عملکرد و آسیب دیدگی های بیشتر می شوند. این نوع از تمرینات انفرادی بیشتر از آنکه برای بازیکنان مفید و سودمند باشند به آنها ضرر رسانده و تنها جنبه تبلیغاتی دارد. کاملا طبیعی است که بازیکنان علاقه دارند تا پیشرفت کنند و این تصور در آنها رایج است که تمرین می تواند به آنها کمک کند؛ ولی آنها این آگاهی کافی را ندارند که هر تمرینی بدون پشتوانه علمی و منطقی نه تنها برای آنها مفید نیست، بلکه می تواند به آنها آسیب برساند.

پرسپولیس برانکو یک نمونه موفق

پرسپولیس برانکو قطعا بهترین و موفق ترین تیم باشگاهی چند سال اخیر ایران بوده است. در لیگ گذشته آنها بدون نیمکتی قوی و با فشار زیاد بر روی تعداد محدودی از بازیکنانشان فصل موفقی را سپری کردند. در فصل جاری آنها بیشترین فشردگی را با حضور در جام باشگاههای آسیا در میان تیمهای لیگ داشته اند. سوای از افت عملکرد ناشی از حذف در نیمه نهایی جام باشگاهها (که طبیعی بود)، این تیم عملکرد بدون نوسانی داشته است.

نکته جالب در مورد پرسپولیس برانکو اینکه به ندرت بازیکنی را پیدا می کنید که به شکل انفرادی و سرخود تمرین انفرادی انجام دهد. تقریبا تمام تمرینات اختصاصی و انفرادی آنها زیر نظر مربیان تیم و در قالب جلسات تمرینی تیم انجام می شود. به طور واضح و مشخص بازیکنان از تمرین سرخود منع شده اند و در این باره تحت کنترل هستند. به علاوه که پرسپولیس در این مدت زیر نظر برانکو با شدت و حجم بیشتری تمرین کرده است (این فلسفه تمرینی برانکو است که تیمش پرفشار تمرین می کند).

مورد جالب تر اینکه علیرغم این فشار تمرینی بالاتر، فشردگی بیشتر مسابقات، مسافرتهای طولانی تر و... تیم برانکو مصدومان بسیار کمتری نسبت به بقیه تیمهای لیگ دارد. قطعا این مسئله اتفاقی نیست، تیمی که بازیکنانش را به خوبی کنترل می کند و تیمهایی که نظارتی بر روی بازیکنانشان وجود ندارد باید هم نتایج و اتفاقات رخ داده در قبال آنها متفاوت باشد. در مقابل این نمونه موفق تیمهای بسیاری در فوتبال ایران وجود دارند که از این بی برنامگی و عدم توجه متضرر شده اند. مهمترین مسئله در این موضوع دادن آگاهی کافی به بازیکنان و کنترل آنهاست. مسئله ی که به نظر می آید در پرسپولیس به خوبی انجام می شود و در بسیاری از تیمها توجهی به آن نمی شود.

مهمترین سرمایه باشگاهها بازیکنان شان هستند، بیشترین هزینه ها را برای آنها می کنند و بهترین عملکرد را از آنها انتظار دارند. اما این حجم بی رویه از تمرینات سرخود بازیکنان زیر نظر مربیانی خارج از کادر فنی (که در بسیاری از موارد با تمرینات اشتباه و غلط همراه است) یک غفلت بزرگ از سوی مربیان و باشگاه هاست. اگر آنها نتوانند این مسئله را به خوبی کنترل کنند تنها هدررفت سرمایه اتفاق افتاده است. دنیای فوتبال بارها ثابت کرده سرنوشت تیمها از توجه به همین مسائل کوچک رقم می خورد. و مربیانی که اگر دیروز به این مسائل کوچک اما مهم توجه می کردند شاید امروز شغل شان حفظ شده بود...  

 پوریا جراحی