سال ۱۳۹۰ بود كه برخي مسئولان ورزشي كشورمان موضوع خالكوبي بازيكنان را به طور جدي بررسي و از آن انتقاد كردند. موضوعي كه به چالشي جدي در ورزش ايران تبديل و به عنوان يك بند به منشور اخلاقي كه از فصل ۸۹-۸۸ نوشته شده بود، اضافه شد. منشوري كه هيچگاه مشخص نشد هدف از نوشتن و اعمال جريمههاي آن عليه ورزشكاران چه بود و چرا به مرور كميته اخلاق را وارد زندگي خصوصي ورزشكاران كرد.
اگر در گذشته خالکوبی روی بدن برخی افراد خاص نقش میبست، امروز این پدیده وارد دایره ورزش شده و مشتریان زیادی را نیز برای خود دست و پا کرده است. در همان روزهاي نخستين كه موضوع خالكوبي و برخورد با آن از طرف مسئولان مطرح شده بود، محمد علی آبادی، رييس وقت سازمان تربيت بدني معترض شد كه در دهه ۵۰، ۶۰ و ۷۰، خالکوبی میان ورزشکاران رایج نبود و بايد با آن برخورد شود. او در اينباره بيان كرد: « جوانان ما بسیار فهیم هستند و بدون شك میتوان با در نظر گرفتن برنامههای فرهنگی خاص این مشکلها را به زودی برطرف کرد».
او این حرفها را در پاسخ به این پرسش که چه راهکارهایی برای جلوگیری از خالکوبی ورزشکاران در نظر گرفته شده است به زبان آورد اما از آن زمان تاکنون نه تنها خالکوبی میان ورزشکاران کم نشده بلکه این پدیده بیش از پیش نیز شایع شده است. شيوع اين پديده در بين ورزشكاران سبب شد تا علی اکبر محمدزاده، رييس وقت کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال ضمن اعتراض به موضوع خالكوبي ورزشكاران، بيان كند: «هرگونه ظاهرسازی و آرایش ورزشکاران تخلف محسوب شده و در مرحله اول به بازیکنان اخطار می دهیم، در صورت تکرار آنها را جریمه خواهیم کرد».
او حتی به انتشار عکس خالکوبی بازیکنان در فضای مجازی نیز اشاره کرد و گفت: «برخی بازیکنان در فضای مجازی اقدام به انتشار عکس های خالکوبی بدن خود کردهاند. به آنها اخطار میدهیم که نباید این کار را انجام دهند.
افرادی که اقدام به چنین کاری میکنند را به عنوان فوتبالیست حرفه ای می شناسیم. از طرف دیگر آنها درآمد حرفه ای دارند و از باشگاه های خود پول حرفهای دریافت میکنند. بنابراین باید اخلاق حرفه ای را رعایت کنند. آنها بدانند که اصنافی غیر از فوتبال هم با کسانی که در صنف خود این کارها را انجام می دهند، برخورد میکنند».
كار تا جايي پيش رفت كه فدراسيون ايران از فيفا درباره ممنوعيت خالكوبي بازيكنان استعلام كرد و براي آنها نوشت كه آيا ميتواند با ورزشكاراني كه اين كار را ميكنند برخورد كند؟ هوشنگ نصيرزاده درباره واكنش فيفا به فدراسيون ايران در پاسخ به اين استعلام گفت: «برای فیفا جالب بود که استدلالی که ایران برای لزوم ممنوعیت خالکوبی بازیکنان فوتبال در ایران کرده، مشابه استدلال فرهنگی چینیها بوده است.
فدراسیون در آییننامه اخلاقی فوتبال ایران خالکوبی بازیکنان را ممنوع کرد و البته ما میدانستیم که این تصمیم با توجه به اینکه مربوط به الزامات فرهنگی داخلی ایران است، مورد تایید فیفا نيز هست اما به دليل اینکه تمام اقدامات در این باره قانونی و مورد تایید فیفا باشد از فدراسیون جهانی استعلام گرفتیم. فیفا نيز این استدلال را پذیرفت و تاکید کرد که میتوانید نمایش خالکوبی را در فوتبال ایران ممنوع کنید و فیفا نيز از آن حمایت میکند».
آيا دژاگه در ليست نبود؟
شايعات درباره احتمال حضور اشكان دژاگه در استقلال و انتشار خبري درباره مخالفت مسئولان باشگاه به دليل خالكوبيهاي كاپيتان تيمملي فوتبال كشورمان سبب شده تا دوباره شايعاتي درباره تاثير بد منشور اخلاقي روي فوتبال ايران بين هواداران و كارشناسان شكل بگيرد. هرچند كه كميته اخلاق در يكي دو سال اخير تغيير رويه داده و با بازيكناني كه خالكوبي داشته باشند برخورد نميكند اما اين موضوع هنوز دستاويزي براي فرار برخي مديران از جذب بازيكنان مهم و تاثيرگذار است.
اعضاي هيات مديره استقلال به خوبي ميدانند كه نميتوانند هزينه جذب اشكان دژاگه را فراهم كنند و به همين دليل با فراكني و ارجاع موضوع به ماجراي خالكوبي اين بازيكن از زير بار جذب او فرار ميكنند؛ هرچند كه پندار توفيقي، معاون ورزشي باشگاه استقلال در اين باره گفته است: «در لیستی که شفر به ما داد نام دژاگه وجود نداشت. با این حال ما خودمان از ابتدای فصل و حتی نیمفصل از طریق مدیر برنامههای این بازیکن به دنبال او بودیم ولی فاضلی، مدیر برنامه این بازیکن به ما اعلام کرد که اشکان دژاگه به دنبال بازی کردن در اروپاست». اما در اين باره شنيدهايم وينفرد شفر از همان زماني كه به باشگاه استقلال پيوست، مدتها به دنبال جذب اين بازيكن بوده و بارها به مسئولان استقلال پيشنهاد كرده او را به خدمت بگيرند.
تبعات آن مصاحبههاي عجيب
چند بازيكن به خاطر داشتن خالكوبي از فوتبال محروم شدهاند؟ چند بازيكن به حاشيه رفتهاند؟ چرا در برخي رشتهها مثل واليبال و بسكتبال، بازيكنان به دليل داشتن خالكوبي مجبورند با برچسب وارد ميدان شوند تا خالكوبيهايشان در تصاوير ثبت شده از آنها نباشد؟ چرا مسئولاني كه با تصويب قوانين اينچنيني سعي كردند با آن مقابله كنند، درباره تاثيرات پس از آن تحقيقي نكرده بودند؟
براي بررسي اين موضوع با مسئولان كميته اخلاق و علي اكبر محمدزاده، رييس پيشين كميته اخلاق نيز تماس گرفتيم كه حاضر نشدند در اين باره صحبتي كنند و به نظر ميرسد خودشان نيز ميدانند كه تصويب اين قانون اشتباه بود و سعي ميكنند درباره آن سكوت كنند. به هر ترتيب حاصل فرهنگسازي غلط برخي مسئولان براي بازيكنان و هواداران حريصتر شدن آنها به انجام اموري است كه از آن منع شدهاند.
شايد اگر افرادي مثل حجتالاسلام علیپور، مسئول امور فرهنگی وقت فدراسیون فوتبال همان روزها كه بيان كرد در برخورد با بازيكناني كه خالكوبي كردهاند درنگ نميكنيم هرگز به تبعات اين موضوع فكر نميكرد. تبعاتي كه در آينده بيش از پيش سبب برخوردهاي قهري از سوي مسئولان باشگاهها خواهد شد يا آنها را وادار به پوشاندن خالكوبيها و رياكاري كند.
- 17
- 6