باشگاه استقلال به دادگاه حکمیت ورزش(CAS) شکایت کرد و حالا باشگاه ماشین‌سازی زمزمه‌های شکایت به این دادگاه را مطرح کرده است. این یعنی باشگاه‌ها کم کم به سوی ناامیدی از حل شدن مشکلات خود از طریق فدراسیون فوتبال می‌روند! اتفاقی که بروز آن میان بازیکنان هم دور از ذهن نیست. با توجه به عملکرد منفعل کمیته انضباطی و فدراسیون فوتبال در حل مشکلات اهالی فوتبال، آیا باید منتظر این باشیم که از این به بعد پرونده‌های فوتبال ایران در دادگاه حکمیت ورزش افزایش یابد؟ دو مانع بزرگ بر سر راه این اتفاق وجود دارد: اول اساسنامه فدراسیون فوتبال و محدودیتی که برای ارسال شکایت به CAS اعمال شده است و دوم هزینه سنگین ارسال درخواست به CAS.
رأی استیناف درباره بازی سوپرجام و اعلام نتیجه ۳ بر صفر به سود پرسپولیس در این بازی، استقلالی‌ها را به سراغ دادگاه حکمیت ورزش(CAS) برد. امید باشگاه استقلال این بود که این دادگاه بتواند به‌عنوان دادگاه تجدیدنظر، حق ضایع شده از آنها را از فوتبال بگیرد. طبق گفته مدیران باشگاه درخواست تجدیدنظر هم به CAS ارسال شد اما هنوز نتیجه رسیدگی به پرونده شکایت باشگاه استقلال مشخص نشده است.
بعد از باشگاه استقلال، حالا نوبت به باشگاه ماشین‌سازی رسیده که در پرونده پرحاشیه انتقال داریوش شجاعیان به باشگاه استقلال، بحث شکایت به CAS را مطرح کند. به این موضوع کاری نداریم که این ادعا، درست در آستانه بازی استقلال مقابل تراکتورسازی تا چه اندازه با هدف برهم زدن آرامش آبی‌پوشان و در حمایت از دیگر تیم تبریزی صورت گرفته است. داستان از این قرار است که حالا رفته رفته CAS به‌عنوان مرجعی قابل استناد، به تنها امید فوتبالی‌ها برای گرفتن حق خود تبدیل شده است.
شاید حتی این وسوسه را در بازیکنان هم به وجود آورد که برای رسیدن به حق خود به سراغ دادگاه حکمیت ورزش بروند. آن هم وقتی احکام کمیته انضباطی، آنطور که باید از طرف باشگاه‌ها جدی گرفته نمی‌شود.
تصور اشتباهی که درباره گستره عملکرد CAS از سوی برخی افراد وجود دارد این است که برای شکایت به این مرجع، باید حتماً حکمی از سوی فیفا صادر شده باشد تا با آن حکم مجوز انتقال پرونده به CAS صورت گیرد. عده‌ای دیگر به اشتباه بر این عقیده‌اند که CAS صرفاً یک مرجع تجدیدنظرخواهی است و هرگز حکمی صادر نمی‌کند یا تصورات اشتباه دیگری مثل اینکه این دادگاه به مشکلات ورزشی درون یک کشور رسیدگی نمی‌کند و تنها در صورتی وارد عمل می‌شود که دعوا بین افراد یا باشگاه‌هایی از دو کشور مختلف باشد. همه اینها اما تصوراتی است که هرکس از زاویه دید خودش مطرح می‌کند.
دادگاه حکمیت ورزش(CAS) اما با گستره وسیع فعالیت‌های خود، قابلیت رسیدگی به مسائل حقوقی ورزشی متعددی را دارد. هم می‌تواند تجدیدنظر کند، هم حکم صادر کند، هم می‌تواند پرونده‌ای را در حضور قاضی بررسی کند و هم می‌تواند در مقام میانجی‌گری ظاهر شود. دکتر پرند عزیزی، عضو ایرانی دادگاه حکمیت ورزش(CAS) درباره گستره فعالیت‌های این دادگاه و مواردی که اهالی ورزش می‌توانند به آن مراجعه کنند، می‌گوید: «ورزشکاران می‌توانند در موارد مختلفی برای حل مشکلات خود به دادگاه حکمیت ورزش مراجعه کنند. در برخی موارد در اساسنامه فدراسیون ورزشی آنها CAS صالح دانسته شده و این اجازه به ورزشکاران داده شده که به آن مراجعه کنند. گاهی ورزشکار در قرارداد خود بندی می‌آورد که CAS را صالح می‌داند و در صورتی که به مشکلی با باشگاه خود مواجه شود، یک راست شکایت خود را به دادگاه حکمیت می‌برد.»
عزیزی حتی به این نکته اشاره می‌کند که «ممکن است در قرارداد هم این موضوع ذکر نشده باشد اما دو طرف با یکدیگر توافق کنند که مشکل خود را به CAS ببرند. در این صورت هم مشکلی وجود ندارد و توافق طرفین کفایت می‌کند برای اینکه پرونده در CAS مورد بررسی قرار گیرد.»
این عضو دادگاه حکمیت ورزش درباره روند ارسال درخواست رسیدگی به شکایت توضیح می‌دهد: «CAS بخش‌های متعددی دارد. افراد می‌توانند برای میانجی‌گری به این دادگاه مراجعه کنند که یک نفر در مقام میانجی بین دو طرف قرار می‌گیرد و مشکلات را مورد بررسی قرار می‌دهد که البته ممکن است این میانجی‌گری به نتیجه نرسد و با توجه به خواسته‌های دو طرف مشکل حل نشده باقی بماند. در بخش دیگر CAS اختیار لازم برای صدور حکم را دارد. علاوه بر هزار فرانکی که باید برای ارسال درخواست پرداخت شود، اگر در بخش صدور حکم بخواهند پرونده از سوی یک قاضی مورد بررسی قرار گیرد، ۱۰ هزار فرانک دیگر باید پرداخت شود و اگر ۳ نفر در بررسی پرونده دخیل شوند، مبلغ پرداختی بین ۳۰ هزار تا ۶۰ هزار فرانک تغییر خواهد کرد.»
با همه این تفاسیر اما آنچه کارکرد این دادگاه را برای کشورهای مختلف و بخصوص رشته‌های ورزشی مختلف محدود می‌کند، محدودیت‌هایی است که فدراسیون‌های ورزشی برای مراجعه به CAS در اساسنامه خود ایجاد می‌کنند. دکتر عزیزی در همین رابطه می‌گوید: «به طور خاص درباره فوتبال ایران، اساسنامه فدراسیون این اجازه را به بازیکنان و باشگاه‌ها نمی‌دهد که پیش از صدور حکم از سوی کمیته انضباطی و استیناف، شکایت خود را به دادگاه حکمیت ورزش(CAS) ببرند. وقتی اساسنامه فدراسیون چنین اجازه‌ای ندهد، طبیعی است که بازیکنان هم نمی‌توانند در قراردادهای خود بندی اضافه کرده و قید کنند که در صورت بروز مشکل با باشگاه به طور مستقیم به دادگاه حکمیت مراجعه خواهند کرد.»
فدراسیون فوتبال در شرایطی مسیر رسیدن به دادگاه حکمیت ورزش را کمیته انضباطی و استیناف دانسته که در سال‌های اخیر، بسیاری از احکام صادر شده از سوی این دو نهاد مورد نقدهای بسیاری واقع شده و نقص‌های بسیاری در آنها دیده شده است، ضمن اینکه احکام کمیته انضباطی هرگز از سوی باشگاه‌ها آنقدر جدی گرفته نشده است. بخصوص وقتی پای هواداران در میان بوده و همین موضوع فشار روی فدراسیون را به اندازه‌ای افزایش داده که راهی برای فرار از مجازات واقعی متخلفان بوده است.
مجموعه همین اتفاقات باعث می‌شود به طور مثال بازیکنان برای گرفتن حق خود، در قدم اول گرفتار حکم‌های تقلیل شده کمیته انضباطی شوند که با هزار ملاحظه صادر شده است و آنگاه وقتی بخواهند شکایت خود را در مراحل بعدی به مراجعی چون CAS ببرند، نه تنها باید مبلغ هنگفتی در حد هزار تا ۱۰ هزار فرانک سوییس را پرداخت کنند، بلکه در نهایت به این گناه هم متهم می‌شوند که آبروی فوتبال ایران را برده‌اند و چهره‌اش را مخدوش کرده‌اند!
بهناز میر مطهریان
- 12
- 2
