مطالعهای روی DNAهای چندصدساله، وضعیت پیچیده اجداد مردم ساحل شرق آفریقا را نشان میدهد و نحوه بهوجودآمدن تمدن قرون وسطایی آنها را برملا میکند. طبق این پژوهش، اجداد بسیاری از این افراد ایرانی هستند. درحقیقت ترکیب ژنتیکی آنها شامل زنانی از آفریقا و مردان ایرانی میشود.
محققان در این مطالعه DNA هشتاد نفر از پنج ناحیه مختلف کنیا و تانزانیا متعلق به سالهای ۱۲۵۰ تا ۱۸۸۰ پس از میلاد را مورد بررسی قرار دادند. آنها دریافتند ژنتیک بیش از نیمی از موارد آزمایششده به سواحل شرقی آفریقا مربوط است و بخش عمده دیگری نیز به آسیا ارتباط دارد؛ حدود نود درصد از این تعداد (یعنی ۹۰ درصد از نیمی از آنها) درحقیقت ژن مردان ایرانی و ده درصد دیگر ژن مردان هندی است.
پیش از این افزایش ازدواجهای آفریقایی-آسیایی مردم در حدود سالهای مذکور، سؤالاتی را در مورد ژن غالب نسلهای بعدی مطرح کرده بود. «استر بریل»، ژنتیکشناس دانشگاه هاروارد و نویسنده اصلی این مطالعه که در مجله «نیچر» به چاپ رسیده است، میگوید: «در آن دوران مردان ایرانی با زنان آفریقایی ازدواج میکردند که درنتیجه آن شاهد افزایش نابرابریهای اجتماعی از نظر علم ژنتیک بودهایم؛ ژن غالب در این پیوند ژن مردان ایرانی بود.»
به گفته محققان، احتمالاً زنان آفریقایی شاهزادگان و بازرگانان ایرانی را برای تشکیل خانواده انتخاب میکردند. در راستای این پیوند همچنین شبکههای تجاری بازرگانان میان ایران و آفریقا تقویت میشد.
طبق این مطالعه، ژن مردم آفریقا و آسیا حدود هزار سال پس از میلاد شروع به ترکیبشدن کرده است. یافتههای جهانی نشان داده که این ترکیب نقش عمدهای در تمدن جهانی قرون وسطایی داشته است. زبان این مردم منشأ آفریقایی داشت، دین غالب آنها اسلام بود که از خاورمیانه آمده بود و همچنین آشپزی آنها نیز متأثر از هند و خاورمیانه بود. فرهنگ مردم این منطقه از قرن ۱۲ تا ۱۵ میلادی به اوج خود رسید و با ورود پرتغالیها در قرن شانزدهم کاهش یافت.
این مطالعه همچنان نشان داده است که پس از سالهای ۱۵۰۰ پس از میلاد، بخش عمدهای از سهم ژنتیکی آسیایی از مربوط به اعراب میشده است.
بریل در پایان گفت: «دادههای ژنتیکی جدید اطلاعاتی را ارائه میدهند که فرضیات پیشین در مورد استعمار آفریقا را به چالش میکشد. این شواهد نیاز ما به مطالعه تاریخ آفریقا را افزایش میدهد.»
- 15
- 2