کشتی هلندی باتاویا، متعلق به کمپانی هند شرقی، حدود ۴۰۰ سال پیش در سال ۱۶۲۹ در نزدیکی جزایر آبرولهوس استرالیای غربی به صخرهای مرجانی در ساحل جزیره بیکن برخورد کرد و غرق شد. در این سانحه دریایی ۴۰ مسافر در تلاش برای نجات خود غرق شدند، اما ۳۰۰ نفر دیگر توانستند خود را به جزیره برسانند.
در حالی که کاپیتان کشتی برای دریافت کمک جزیره را ترک کرده بود، جانشین او جرونیموس کورنلیس سر به شورش گذاشت و با همکاری شماری دیگر حدود ۱۲۵ نفر از بازماندگان از جمله زنان و کودکان و نوزادان را قتلعام کرد. او همچنین شماری از زنان را به عنوان برده جنسی گرفت.
در همین حین گروهی دیگر از بازماندگان علیه او شورش کردند و سرانجام پس از بازگشت کاپیتان و نبردهای مرگبار، کورنلیس دستگیر و پس از محاکمه به همراه شش تن از افرادش اعدام شد.
اتفاقات منجر به غرق شدن کشتی باتاویا و نزاعهای پس از آن برای قرنها نظر مورخان و افراد کنجکاو را به خود جذب کرده است. حالا یک تیم تحقیقاتی بینالمللی به رهبری باستانشناسان دانشگاه استرالیای غربی شواهدی جدید به دست آورده است که جزئیاتی از سرنوشت ساکنان این کشتی را روشن میکند.
باستانشناسان در تحقیقات خود بر گورستان مرکز جزیره «بیکن» تمرکز کردهاند که محل بقایای دفنشده قربانیان در روزهای اول پس از شورش است.
پروفسور آلیستر پاترسون، از دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه استرالیای غربی و نویسنده اصلی مقاله، در این باره میگوید: «ما بقایای ۱۲ قربانی را کشف کردیم که در گورهای فردی و دسته جمعی دفن شده بودند. همچنین به شواهدی برخوردیم که از نزاع شدید میان بازماندگان و گروهی از شورشیان حکایت داشت و همینطور محلی را یافتیم که احتمالا مکان اعدام افراد بوده است.»
محققان میگویند در جزایر «لانگ آیلند» بستهایی آهنی را یافتهاند که گمان میرود محل اعدام شورشیان به منظور برقراری مجدد نظم باشد.
آقای پاترسون اضافه کرد: «علاوه بر یافتههای زیر آب، آنچه ما در خشکی کشف کردهایم به درک ما از واکنشهای رفتاری بازماندگان کمک کرده است. از جمله خروج اولیه آنها از کشتی غرق شده به جزایر مجاور، نزاعهایی که با آنها روبرو بودهاند و جنگ قدرت میان شورشیان و بازماندگان.»
همچنین در کاوشهای انجامشده در جزیرههای مجاور نظیر جزیره لانگ (سیلز) و جزیره والابی غربی، شواهدی از سلاحهای دستساز و حضور هستههای مقاومت یافت شدهاند.
دانشمندان میگویند کشفیات جدید چشمانداز ارزشمندی را در مورد اولین اروپاییهایی که به استرالیا سفر کردهاند، ارائه میدهد؛ اروپاییهایی که به تدریج دامنه حضور خود را فراتر از خود کشتی باتاویا، به جزیرههای اطراف گسترش دادهاند.
نتایج مطالعات تازه در نشریه علمی «Historical Archaeology» منتشر شده است.
- 9
- 5