بحران در صنایع داروسازی با قطعی مکرر برق/ کاهش ۲۰ درصدی تولید دارو

روزنامه جهان صنعت نوشت: این روزها کمتر کسی است که نداند صنعت دارو ملتهب شده و مُسکن‌هایی که سیاستگذار برای رفع این التهاب تجویز می‌کند علاج مشکلات این صنعت نیست؛ صنایعی که در نتیجه کمبود نقدینگی ریالی و ارزی دچار مشکلات زیادی هستند و هنوز هم مشکلات ناشی از قیمت‌گذاری دستوری را به‌طور کامل پشت سر نگذاشته‌اند و در حال حاضر حداقل باید ۲ روز از برنامه‌های تولید خود در هفته عقب بمانند، چرا‌که مسوولان وزارت نیرو در راستای مدیریت منابع و جلوگیری از قطعی برق مناطق مسکونی تصمیم به قطعی هفتگی و برنامه‌دار برق صنایع گرفته‌اند. البته قطعی هفتگی برق معطوف به صنایع داروسازی نیست، اما پیامدهای این قطعی بازی با جان بیماران و به موازات آن کاهش تولید دارو، عقب ماندن از برنامه‌های تولید، ‌افزایش ضایعات و هزینه‌های تولید است و نتیجه آن چیزی جز بروز کمبود تا گرانی دارو در بازار دارویی کشور نیست؛ اتفاقی که حتی می‌تواند داروسازان را از هدف‌گذاری‌های صادراتی و ارزآوری خود نیز دور کند. در حالی چند روز پیش «حیدر محمدی» معاون وزیر بهداشت و رییس سازمان غذا و دارو اعلام کرده در رابطه با قطعی هفتگی برق با «علی‌اکبر محرابیان» وزیر نیرو صحبت کرده و قول گرفته که شرکت‌های دارویی از قطع برق، ‌گاز یا از محدودیت‌های اینچنینی مستثنی شوند که شرکت‌های تولیدکننده دارو همچنان از قطعی مکرر برق گلایه دارند. آنها از خسارت‌های جبران‌ناپذیر قطعی برق و تامین گازوییل از بازار آزاد شکایت دارند. تولیدکنندگان دارو متفق‌القول بر این باورند که دولت باید نسبت به وظایف خود مبنی بر تامین زیرساخت‌های توسعه کشور آگاه و متعهد باشد، چرا‌که تولید دارو یک نیاز حیاتی و اساسی هر کشور است، این در حالی است که از اوایل تابستان تاکنون نه‌تنها برق بسیاری از شهرک‌های صنعتی از جمله شهرک بهارستان قطع شده است، بلکه در راستای این قطعی خسارت‌های زیادی نیز متحمل شدند.

داروسازان در‌به‌در دنبال گازوییل

«عباس کبریایی‌زاده» رییس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی نیز با تاکید بر اینکه قطعی برق در کنار دشواری تامین گازوییل، تولید دارو را برای صنایع داروسازان سخت کرده است، به «جهان‌صنعت» گفت: موضوع قطعی برق صنایع داروسازی از اوایل تابستان شروع شد و همچنان ادامه دارد. مرداد بدترین ماه برای صنایع داروسازی بود، زیرا بیش از دو روز در هفته برق‌ها قطع می‌شد. در حال حاضر قطعی مکرر برق صنایع در برخی شهرک‌های صنعتی دو روز در هفته است، اما به‌طورکلی قطعی برق هفته‌ای یک روز در شهرک‌های صنعتی جزو تکالیف مسوولان مربوطه است.

وی افزود: یکی از مهم‌ترین تبعات قطعی مکرر برق صنایع داروسازی آسیب به زنجیره تولید دارو و شرکت‌هاست. تولید دارو در کارخانه‌ها دارای پیوستگی است، نمی‌توان روزهای فرد را برای تولید در نظر گرفت و روزهای زوج کارخانه را تعطیل کرد. چنین اقدامی خسارت‌های جبران‌ناپذیر زیادی از جمله نابودی مواد اولیه، کاهش تولید و غیره را دربر دارد. در روزهایی که برق قطع می‌شود به اجبار باید از ژنراتورها استفاده کرد. این در حالی است که شرکت‌های زیادی مجهز به ژنراتور نیستند. آنهایی که دارای ژنراتور هستند، شاید برای مدت زمان محدود با استفاده از آن تولید را ادامه دهند، اما ژنراتور برای تامین برق دائمی نیست و فقط برای چند ساعت می‌تواند نیاز برق کارخانه را تامین کند. از طرفی فقط مشکل قطعی برق نیست و برای همین در همان ژنراتور نیز نیازمند تامین گازوییل هستیم.

کبریایی‌زاده درخصوص مشکلات تامین گازوییل اظهار کرد: اگر مسوولان تصمیم به قطعی برق گرفته‌اند که انتخاب درستی نیست، حداقل باید گازوییل تولیدکنندگان دارو را تامین کنند که متاسفانه امروز گازوییل هم برای شرکت‌ها تامین نمی‌شود. حداقل باید سهمیه‌ای برای شرکت‌های داروسازی در نظر بگیرند، نه اینکه هم برق را قطع کنند و هم بگویند بروید نیازتان را از بازار آزاد تامین کنید. حتی یک شرکت هم سهمیه گازوییل مناسب ندارند، همگی از دلال می‌خرند. به نظرم چنین امری سیکل معیوب است. وقتی به ناچار از ژنراتور برای تولید دارو استفاده می‌شود، ژنراتور باید به صورت هوشمند آماده باشد تا لطمه‌ای به خط تولید دارو وارد نشود، زیرا توقف دستگاه‌ها و دوباره کار کردن آنها ضایعات و هزینه‌های تولید را افزایش می‌دهد. در بسیاری از دستگاه‌ها که با گرما کار می‌کنند حتی توقف‌های چند‌ثانیه‌ای که ژنراتور وارد خط شود نیز پروسه تولید را دچار مشکل می‌کند. تصمیم‌گیران اطلاعات کافی از صنعت ندارند، چرا‌که گاه در همین توقف‌های کوتاه یک سنسور می‌سوزد، در شرایط تحریم جدای از اینکه باید همان سنسور را ۲۰ برابر قیمت قبلی تهیه کرد، کارخانه روزها و بعضا هفته‌ها معطل همان یک سنسور می‌شود. بنابراین مخاطره قطع برق نه‌تنها هزینه‌های تولید دارو را افزایش می‌دهد، بلکه هزینه‌های نگهداری از صنایع و تجهیزات داروسازی نیز افزایش پیدا می‌کند. این درحالی است که چنین مشکلاتی حتی در قیمت‌گذاری دیده نمی‌شود و فقط در این بخش سه درصد ضایعات می‌پذیرند. به نظرم چنین موضوعی نشان از ناتوانی دولت درباره تامین برق صنایع کشور دارد.

او ادامه داد: هنگام قطع برق در شرکت‌های بیوتکنولوژی که باید از فرمانتور (وسیله‌ای است که برای انجام فرآیند تخمیر با استفاده از میکروارگانیسم‌ها استفاده می‌شود) استفاده کنند، وضعیت وحشتناک است، زیرا فرض کنید یک رآکتور یا فرمانتور وسط تولید دارو قطع شود، بنابراین این قطعی مکرر برق در صنعت بی‌تدبیری محض و اشتباه بزرگی است، چراکه میزان ضرر اقتصادی آن برای شرکت‌ها و کشور جبران‌ناپذیر است. این در حالی است که انتظار می‌رود، دولت قطع برق صنایع کشور را که به عنوان پشتیبان جامعه عمل می‌کنند، در اولویت قرار ندهد. دولت برای حل بحران برق ابتدا برق صنایع را قطع می‌کند و بعد به سراغ قطع برق مناطق مسکونی می‌رود.

رییس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی با اشاره به احتمال کمبود دارو در فصل پاییز و زمستان بیان کرد: تقریبا مشکل کمبود دارو به امری همیشگی در کشور تبدیل شده است، اما به دلیل قطعی مکرر برق در شهرک‌های صنعتی، دچار کاهش تولید دارو شدیم، بنابراین احتمالا در ماه‌های آینده دچار کمبود دارو خواهیم شد. اگر در زیرساخت‌ها اصلاحات انجام نشود خود به خود معضلات در صنایع پایین‌دستی افزایش می‌یابد و هر سال هم بر حجم مشکلات تولید اضافه می‌کنند. از طرفی دولت باید به وظایف خودش مبنی بر تامین زیرساخت‌های توسعه کشور آگاه و متعهد باشد. زیرساخت برق، سوخت، جاده و غیره جزو وظایف دولت است اما این روزها توجهی به آنها نمی‌شود.

کاهش ۲۰ درصدی تولید دارو

«محمد عبده‌زاده» رییس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی نیز با اشاره به اینکه همچنان با مساله قطعی برق رو‌به‌رو هستیم، در یکی از برنامه‌های رادیویی گفت: برخلاف خیلی از صنایع، قطعی برق شهرک بهارستان که شرکت‌های دارویی در آن مستقر هستند به سه روز در هفته هم افزایش یافته است. البته مشکل شرکت‌های داروسازی در این شهرک و مناطق دیگر فقط به قطعی برق محدود نمی‌شود و با مشکل آب هم مواجه هستیم که با تانکر آب‌رسانی می‌کنند.

وی درخصوص خسارت‌هایی که تعطیلی برق به امنیت دارویی کشور وارد می‌کند، بیان کرد: با قطعی ۲ روز برق در هفته، ۶ روز از برنامه تولید عقب می‌مانیم و در نهایت می‌بینیم ماهانه ۲۰ درصد از اهداف تولید محقق نمی‌شود. مساله مهم‌تر از عقب ماندن از برنامه‌های تولید که به کمبود منتهی می‌شود این است که در خیلی از پروسه‌های دارویی از جمله تولید داروهای بایوتک نمی‌توان برق را قطع کرد و قطعی آن ضررهای هنگفتی را به شرکت‌های داروسازی وارد می‌کند؛ ‌ وضعیتی که هرچند سال گذشته با آن رو‌به‌رو شدیم، اما امسال شدید‌تر شد و آسیب‌های بیشتری وارد کرد. متاسفانه شرایط به جایی رسیده که مدیران شرکت‌های داروسازی برای ادامه تولید از ژنراتور استفاده می‌کنند و برای آن دنبال قیمت گازوییل هستند.

این داروساز تاکید کرد: به‌طور حتم اگر سرمایه‌گذاری کافی در زیرساخت‌های انرژی کشور انجام می‌شد، شاهد این خسارت‌ها در سال جاری نبودیم. خسارت‌هایی که اگر برای جلوگیری از آنها چاره‌ای اندیشیده نشود در سال‌های آینده فزاینده‌تر می‌شود و تولید و تامین دارو در کشور را مختل می‌کند.

او ادامه داد: در حال حاضر ارز مورد نیاز صنایع داروسازی را اختصاص نمی‌دهند و منابع کافی ریالی هم در اختیارمان نیست. با چنین شرایطی آب و برق هم قطع می‌شود و واضح است که کمبودها رخ می‌دهد. متاسفانه شرایط به جایی رسیده که مدیران شرکت‌های داروسازی برای ادامه تولید از ژنراتور استفاده می‌کنند و برای آن دنبال قیمت گازوییل هستند.

رییس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی بیان کرد: در شرایط فعلی داروسازان به جای اینکه برنامه‌های تحقیق و توسعه را پیش ببرند از یکدیگر درباره قیمت آزاد گازوییل پیگیر می‌شوند. البته در گذشته نیز گازوییل خریداری و نگهداری می‌کردیم، اما ژنراتور برای مصرف اضطراری است، نه اینکه پایه فعالیت تولید را براساس ژنراتور بگذاریم.

مهدیه بهارمست