روزنامه اعتماد نوشت: «معادله بانوي اول»؛ ترجيع‌بندي است كه اين روزها حاشيه‌هاي فراواني را در فضاي عمومي كشور ايجاد كرده است؛ معادله‌اي كه ابتدا توسط جميله علم‌الهدي همسر رييس‌جمهور كليد خورد و در ادامه با انبوهي از كامنت‌ها، نقدها و اعتراضات در ميان اصولگرايان مواجه شد. نهايتا بسياري از ايرانيان با طرح اين پرسش كه اساسا در ايران چه كسي بانوي اول محسوب مي‌شود، تلاش كردند نسبت به اين موضوع واكنش نشان دهند. چهره‌اي كه چند روز قبل از اين اظهارات، صحبت‌هايش در نيويورك هم خبرساز شده بود؛ زماني كه از علاقه مردان ايراني به عدم اشتغال زنان در بيرون از منزل صحبت كرد يا اينكه در واكنش به پرسش مجري در خصوص ميزان كشته‌شدگان حوادث سال گذشته با اعتماد به نفس اعلام كرد در رخدادهاي اعتراضي سال ۱۴۰۱ هيچ معترضي كشته نشده است! علم‌الهدي همچنين در زمان گفت‌وگو با شبكه ABC امريكا نشان داد تا چه اندازه موضوع بانوي اول برايش داراي اهميت است. به همين دليل است كه به كتاب «هنر زيست زنانه» ميشل اوباما اشاره كرده و اعلام مي‌كند: « خودش هم كتابي در رابطه با هنر زنانه زيستن نگارش كرده است» اظهاراتي كه نشان مي‌دهد، موضوع بانوي اول، براي جميله علم‌الهدي واجد اهميت بسياري است. او خود را بانوي اول دانسته و تلاش مي‌كند همان فعل و انفعالاتي را پيگيري كند كه بانوان اول در ساير كشورها به دنبال تحقق آنها هستند. اما هرچند براي نخستين‌بار نيست كه اظهارات جميله علم‌الهدي با بازخوردهاي منفي فراواني در فضاي عمومي جامعه روبه‌رو مي‌شود و قبلا در ماجراي كنگره «زنان تاثيرگذار» هم نقدهاي فراواني به دولت سيزدهم از اين رهگذر وارد شده بود، اين‌بار اما اظهارات علم‌الهدي، طيف‌هاي مختلف اصولگرا را برآشفته و اغلب رسانه‌هاي اصولگرا او را به دليل تلاش براي جلب‌توجه مخاطب نقدهاي خود قرار مي‌دهند.
كپي‌برداري از غرب؛ ممنوع
نخستين‌بار ۸مهر ۱۴۰۲ بود كه جميله علم‌الهدي همسر ابراهيم رييسي در سخنراني جشنواره بين‌المللي خورشيد گفت: «تازه متوجه شدم كه بنده را به عنوان بانوي اول معرفي كردند. لازم است توضيح دهم در ساختار جمهوري اسلامي بانوي اول همسر رهبر معظم انقلاب هستند.» علم‌الهدي در ادامه آرزو كرده بود كه بتواند خاطرات همسر رهبر انقلاب را منتقل كند. هنوز دقايقي از اين اظهارات علم‌الهدي نگذشته بود كه عضو دفتر نشر آثار رهبر انقلاب توييتي در واكنش به سخنان جميله علم‌الهدي همسر رييس‌جمهور درباره بانوي اول منتشر كرد. فضائلي در توييتي نوشت: «كم نبوده‌اند بانوان بزرگ و عاليقدري كه در كنار مردان بزرگ نقش‌آفريني كرده‌اند، اما خطاست كه دولتمردان براي تكريم آنها از الگوي نابجاي بيگانگان كپي‌برداري كنند.» اما اين پايان كار نبود، بسياري از فعالان سياسي جناح راست و رسانه‌هاي اصولگرا، نسبت به برخي حاشيه‌سازي‌ها از سوي همسر رييس‌جمهوري واكنش نشان داده و از رييس‌جمهوري خواستند در برابر اين نوع رفتارها، واكنش مناسب از خود نشان دهد. خبرگزاري اصولگراي تسنيم هم به اظهارات همسر رييس‌جمهور درباره «بانوي اول» واكنش نشان داد و با تيتر «دلسوزانه با خانم جميله علم‌الهدي درباره ماجراي بانوي اوّل» آمده است: «سخنان خانم جميله علم‌الهدي همسر رييسي درباره بانوي اول كشور با واكنش‌هاي عمدتا منفي نيروهاي انقلابي مواجه شد كه به نظر مي‌رسد واكنش كاملا معقولي است؛ به دلايل و توضيحات ذيل: اينكه تصور شود با رياست‌جمهوري يك فرد در ايران، براي همسر ايشان، جايگاه به خصوصي به لحاظ ساختار قانون اساسي كشور ايجاد مي‌شود، قطعا خطاست. البته خانم علم‌الهدي در مراسم امروز عنوان مي‌كند كه برخلاف معرفي ايشان به عنوان بانوي اول در جشنواره، اين عنوان متعلق به وي نيست اما مساله اينجاست كه اساسا چنين جايگاه و عنواني در كشور وجود ندارد كه متعلق به همسر رييس‌جمهور باشد يا ايشان بتواند آن را از آنِ شخصيت ديگري بداند.» در ادامه اين مطالب تسنيم نسبت به برخي اظهارات سياسي جميله علم‌الهدي هم انتقادات جدي وارد و از او خواسته شده از ورود به عرصه‌هايي كه مي‌تواند باعث به حاشيه در افتادن دولت باشد، پرهيز كنند.
منع صريح رهبري بر نقش‌آفريني اعضاي خانواده‌شان
اما اين پايان كار نبود، واكنش‌هاي منفي نسبت به اين اظهارنظر به راهروهاي بهارستان هم رسيد و نمايندگان مجلس نسبت به اين موضوع واكنش نشان دادند. مالك شريعتي، نماينده مردم تهران درباره اظهارات همسر رييسي درباره «بانوي اول» در توييتي نوشت: «براساس نظر رهبر حكيم انقلاب، عنوان بانوي اول انقلاب اسلامي، برازنده اين دو بانوي فداكار است: خانم ستاره سردشت و خانم حليمه ربيعي اصل دو مادري هستند كه ۹ شهيد در دفاع مقدس تقديم كردند.»
از سوي ديگر مسعود فروغي در روزنامه فرهيختگان هم نسبت به اين موضوع واكنش نشان داد و نوشت: «همسر رهبر انقلاب برخلاف تقريبا تمام چهره‌هاي مهم و درجه يك تاريخ انقلاب كه نام و نشاني از همسرشان يا حضوري رسانه‌اي از آنها در دسترس است، حتي يك تصوير ساده از ايشان وجود ندارد. يعني براي اينكه خانم دكتر جميله علم‌الهدي از لفظ «بانوي اول» براي همسر رهبري استفاده نكند، حتي نياز به تجزيه‌وتحليل خاصي هم نبود. فقط كافي بود همسر رييس‌جمهور به مشي و روش رهبري توجه كند.» در ادامه اين يادداشت آمده است: «نمي‌دانم روزي خواهد رسيد كه سياستمداران و صاحبان تريبون (كه به هر دليلي كنش‌هاي‌شان براي رسانه‌ها و افكار عمومي مهم است) بفهمند چه زماني و در چه جايي چه حرف‌هايي را بزنند و كدام را نگويند. روزي كه آنها متوجه شوند هر حرف ساده‌شان ممكن است اثرات اجتماعي و سياسي عميقي روي جامعه بگذارد و دقت كنند. روزي كه درك كنند بار كلماتي كه به‌سادگي به زبان مي‌آورند، مي‌تواند سال‌ها تلاش و كار براي جاانداختن مفاهيمي ارزشمند را نابود كند. روز گذشته يكي از همين گزاره‌هاي عميقا موثر از زبان خانم جميله علم‌الهدي مطرح شد. او در واكنش به دعوت مجري يك همايش كه گويا همسر رييس‌جمهور را «بانوي اول» خطاب قرار داده بود، به جاي آنكه اصل اين خطاب را نهي كند، گفت: «من تازه متوجه شدم كه بنده را به عنوان بانوي اول معرفي كرده‌اند. لازم است توضيح دهم در ساختار جمهوري اسلامي ايران بانوي اول همسر رهبر معظم انقلاب هستند.»
انتقاد تند رائفي‌پور از همسر رييسي بعد از جنجال «بانوي اول» / نفوذ سريال‌هاي كره‌اي از اوني كه فكر مي‌كرديم بيشتره!»
در ادامه علي‌اكبر رائفي‌پور چهره جنجالي اصولگرايان هم به اظهارات اخير همسر رييسي واكنش نشان داد. رائفي‌پور فعال رسانه در توييتي درباره اظهارات اخير جميله علم‌الهدي همسر رييس‌جمهور درباره بانوي اول نوشت: «متاسفانه ضريب نفوذ كي پاپرها و سريال‌هاي كره‌اي از اوني كه فكر مي‌كرديم بيشتره!»
انتقاد فعالان حوزه زنان از علم‌الهدي
از ميان فعالان حوزه زنان كشورمان، شهين‌دخت مولاوردي از جمله چهره‌هايي بود كه نسبت به اين موضوع واكنش نشان داد. مولاوردي، معاون رييس‌جمهوري در دولت قبل در توييتي نوشت: «اورژانس غلغله است و دارم ويزيت ميشم، گوشيم زنگ مي‌خورد خبرنگار مي‌پرسد مي‌خواستم نظرتان را راجع به بانوي اول بپرسم، مي‌گويم در شرايط مصاحبه نيستم. چند دقيقه بعد زير سِرُم شعر قيصر را زمزمه مي‌كنم؛ ...دردهاي من نگفتني، دردهاي من نهفتني است، انحناي روح من، شانه‌هاي خسته غرور من...» مولاوردي كه طي هفته گذشته و پس از سفر جميله علم‌الهدي و خانواده به نيويورك در كنار چهره‌هايي چون معصومه ابتكار، فاطمه راكعي و فائزه هاشمي هدف انتقادات تند رسانه‌هاي اصولگرا قرار گرفته بود، بدون اينكه مستقيما به موضوع اشاره‌اي كند، تلاش كرد افكار عمومي و رسانه‌ها را متوجه دامنه وسيعي از مشكلاتي كند كه زنان در بخش‌هاي حقوقي تقنيني، اقتصادي، اجتماعي و... با آنها دست به گريبان هستند، اما مسوولان اجرايي به جاي توجه به مشكلات زنان و نيازهاي‌شان اوقات كشور را صرف پرداختن به موضوعات حاشيه‌اي مي‌كنند كه هيچ فايده‌اي براي كشور به دنبال نخواهد داشت. با عبور از اين اظهارنظرهاي عمدتا انتقادي بايد منتظر ماند و ديد واكنش شخص رييس‌جمهور و دولت سيزدهم به اين دست حاشيه‌سازي‌ها چه خواهد بود. آيا جميله علم‌الهدي در ادامه قادر خواهد بود، علايقش براي ايفاي نقش بانوي اول را دنبال كند يا اينكه اين پرونده به بايگاني سپرده خواهد شد و ديگر در خصوص آن بحث و صحبتي صورت نمي‌گيرد.
- 12
- 6
