آبستراکسیونآبستراکسیون چیست؟
آبستراکسیون که به مانع تراشی، نصاب شکنی یا ممانعت ورزی نیز ترجمه می شود، یکی از ابزارهای نمایندگان مجلس در برخی از نظام های سیاسی دموکراتیک است. این ابزار به نمایندگان اجازه می دهد تا با استفاده از روش های مختلف، از تصویب طرح یا لایحه ای که با آن مخالف هستند، جلوگیری کنند یا به تأخیر بیندازند.
آبستراکسیون یا ممانعت ورزیچگونگی اجرای آبستراکسیون
نمایندگان مجلس با استفاده از روش های مختلفی می توانند به آبستراکسیون دست بزنند. برخی از این روش ها عبارتند از:
سخنرانی های طولانی:
نمایندگان مخالف یک طرح یا لایحه می توانند با سخنرزی های طولانی و خارج از موضوع، روند تصویب آن را به تأخیر بیندازند.
ارائه تعداد زیادی از پیشنهادات اصلاحی:
با مطرح کردن حجم زیادی از پیشنهادات اصلاحی، نمایندگان می توانند فرایند بررسی طرح یا لایحه را کند کرده و تصویب نهایی آن را با مشکل مواجه سازند.
خروج از صحن مجلس:
با ترک کردن صحن مجلس و از بین بردن حد نصاب لازم برای تصمیم گیری، نمایندگان می توانند مانع از تصویب طرح یا لایحه مورد نظر شوند.
نحوه اجرای آبستراکسیوناهداف آبستراکسیون
نمایندگان از آبستراکسیون به اهداف مختلفی از جمله موارد زیر استفاده می کنند:
جلب توجه افکار عمومی:
با استفاده از این روش، نمایندگان می توانند مخالفت خود را با یک طرح یا لایحه به اطلاع عموم مردم برسانند و افکار عمومی را نسبت به عواقب آن آگاه سازند.
ایجاد فشار بر دولت:
نمایندگان مخالف با استفاده از آبستراکسیون می توانند دولت را برای عقب نشینی از مواضع خود و اصلاح طرح یا لایحه تحت فشار قرار دهند.
به تأخیر انداختن تصویب طرح یا لایحه:
گاهی اوقات هدف از آبستراکسیون صرفا به تأخیر انداختن تصویب یک طرح یا لایحه است تا زمان کافی برای مذاکره و یافتن راه حل های جایگزین فراهم شود.
اهداف مدنظر آبستراکسیونجایگاه قانونی آبستراکسیون
در بسیاری از کشورهای دموکراتیک، قوانین و آیین نامه های داخلی مجلس، چارچوب هایی را برای سخنرانی نمایندگان، ارائه پیشنهادات اصلاحی و خروج از صحن مجلس تعیین می کنند. این چارچوب ها با هدف جلوگیری از سوء استفاده از این ابزارها و برهم خوردن نظم مجلس به کار گرفته می شوند.
به طور کلی، آبستراکسیون در صورتی که به عنوان آخرین راه حل و با رعایت قواعد قانونی به کار گرفته شود، می تواند ابزاری مفید برای تقویت جایگاه اقلیت در مجلس و افزایش کارآمدی نظام سیاسی تلقی گردد. اما استفاده غیر منطقی و مکرر از آن می تواند به کارکرد مجلس و اعتماد عمومی به نهادهای دموکراتیک آسیب وارد سازد.
نمونه ای از آبستراکسیون در ایران
در جلسهٔ ۱۴ آبان ۱۳۹۱ مجلس شورای اسلامی ایران، اظهارات مهدی کوچک زاده و برخی از نمایندگانِ مخالف طرح سؤال از محمود احمدی نژاد به این شرح بود که صحن علنی را در اعتراض به اعلام وصول این طرح، ترک می کنند ولی رییس مجلس ایران به نام علی لاریجانی با بیان اینکه چنین کاری، خلاف آئین نامهٔ مجلس است»، گفت:فراکسیونی، خلاف قانون عمل کرده که به نام اصولگرایان، آبستراکسیون کند.
عده ای از اصولگرایان در جلسهٔ ۳ مهر ۱۳۹۷ مجلس شورای اسلامی ایران، تهدید کردند که برای تصویب لایحه FATF در جلسهٔ رأی گیری شرکت نمی کنند.
نمونه آبستراکسیون در مجلس ایرانسخن پایانی درباره آبستراکسیون
آبستراکسیون ابزاری دو لبه است که می تواند هم به عنوان ترمز سالم در برابر تصمیم گیری های شتابزده عمل کند و هم موجب برهم خوردن نظم و کارآیی مجلس شود. جایگاه و مشروعیت آبستراکسیون وابسته به اهداف و چگونگی به کارگیری آن است. استفاده درست و منطقی از این ابزار می تواند به پویایی و غنای فرایند قانون گذاری و تقویت نهاد مجلس در نظام های دموکراتیک کمک نماید.
گردآوری: بخش سیاسی سرپوش
- 19
- 1
