بدیهی است که بحث پیرامون بودجه و نقد و بررسی آن به افزایش کارایی و بهینه سازی بودجه کمک میکند، اما بحثها و مناظرههای مجازی که بین نمایندگان مجلس و دولتیها شکل گرفته، نه تنها کمکی به شفافیت در بودجه و همچنین نشان دادن واقعیت شرایط کشور به مردم نمیکند بلکه بر ایجاد اضطراب ناشی از یاس و ناامیدی و فشارهای معیشتی که به مردم وارد میشود، نیز دامن میزند.
موضوع شفافیت در بودجه و روشن شدن محل هزینههای مندرج در ردیفهای آن و همچنین نتایج حاصل از این هزینهها، همواره از مباحث مورد توجه مردم بوده و هست. برخی از ردیفهایی که در بودجه کشور تعریف شدهاند علاوه بر ناشفاف و گنگ بودن، از نظر مردم هزینهی اضافی است که میتواند در جای مناسبتر صرف شود، برخی از سیاسیون نیز با توجه به کاهش درآمدهای کشور بر این امر صحه گذاشته و به دولت توصیه کرده اند بیش از پیش در شفافیت بودجه اهتمام ورزد. اما به نظر میرسد که مجلسیها و دولتمردان به جای تلاش برای تحقق این مهم مشغول بازیهای سیاسی خود بوده و تنها به انتشار پیامهای مجازی که گاها فقط خود معانی آن را میدانند، بسنده میکنند.
مشاور رئیس جمهور و رییس مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری در مراسمی درباره شفافیت بودجه صحبتهایی کرده که در شبکههای اجتماعی بازتاب گستردهای به دنبال داشته است. حسامالدین آشنا در سخنرانی که در جمع دانشجویان انجام شده، میگوید: « من اگر به جای دانشجویان امروز بودم به دنبال برگزاری دورههای مختلف بودجهخوانی و کسب اطلاعات بیشتر درباره بودجه میرفتم. امروز دانشجویان اسم یک نهاد به نام جامعهالمصطفی را میدانند، اما سایر نهادها را نمیشناسند. پشت هر ردیف بودجه یک قبیله و یک پدر و مادر قرار دارد؛ شما فقط جامعهالمصطفی را میشناسید، هزار نهاد دیگر وجود دارند که اصلا اسمشان را هم نشنیدهاید. وقتی میخواهیم بودجه شان را قطع کنیم، کل بودجه کشور را گروگان میگیرند، تا تکلیف آن یک ردیف مشخص شود. بودجه مظهر تعارض و تفاوتها در کشور و تجسم واقعی نظام قدرت است. با شفافکردن بودجه همگان میتوانند راجع به روابط قدرت بفهمند، در طول زمان ردیفهای بودجهای پادار شدهاند. به این صورت که در ابتدا فردی با لابی، فشار، تماس و توافق یک بند در بودجه سالانه کشور به عنوان کمک به فلان موسسه باز کرد که در آغاز نیز اعتبار این بند ۱۰ میلیون تومان بوده، اما به مرور زمان این بند و مبلغ اعتبار آن رشد کرده است. هر رییس جمهوری فکر کرده که دوستانی دارد و باید آنها را تقویت کند به همین دلیل نیز در بودجه ردیفهایی برای حمایت از آنها قرار داده است.»
این سخنان مشاور رئیس جمهور با واکنشهای تند برخی از سیاسون همراه بود و آنها را به پاسخگویی واداشت. از جمله «غلامرضا تاجگردون» رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس دهم که در اینستاگرام خود با لحنی تند به آشنا تاخت و نوشت: «هر رئیس جمهور گویا باید یک مشایی داشته باشد. مشاور محترم رئیس جمهور بعد از شش سال از دوره رئیس جمهور، با دادن آدرس غلط به جامعه فرار به جلو میکنید. بودجه را دولت میدهد. شش سال هم آقای روحانی بودجه را به مجلس داد. هر آنچه که بخواهد میتواند در لایحه انجام دهد. مثل امسال که هر جا را دوست نداشت، کم کرد و هرجا را دوست داشت بالا برد. افزایشهای مجلس هم مشخصه. افزایش حقوق بازنشستگان، کسری بیمهها، عمرانی، مناطق محروم، پاداش برزمین مانده فرهنگیان و کارمندان، افزایش مستمری افراد تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی (ره) و از این قبیل موضوعات.
جناب آقای آشنا این مردم درد زیادی دارند به دردشان نمک دروغین نریز یا اینکه اگر جنایتی شده دولت فعلی را هم در این جنایت شریک بدانید؛ البته که اگر مجلس ببیند جایی بیانصافی شده باشد اصلاح میکند. چه در عرصه اقتصادی و چه در فرهنگی و چه در دفاع. خدا همه را به راه راست هدایت کند.»
مناظره مجازی سیاسیون به این دونفر ختم نشد تا نشان دهند که بیش از آنچه که مردم فکر کنند میتوانند بذر نا امیدی بکارند. «احمدامیرآبادی فراهانی» نماینده دیگر مجلس و عضو هیات رئیسه مجلس در توییتی نسبت به اظهارات مشاور رئیس جمهور واکنش نشان داد و نوشت: «جناب آشنا که طرفدار شفافیت بودجه هستند، بفرمایند چه مقدار بودجه گرفتهاند و چگونه خرج کردهاند و دولت شما در دنیا چند نفر را با زبان فارسی آشنا کرده است؛ ولی خوب است بدانید جامعه المصطفی که همیشه کمتر از آن چیزی که تصویب میشود تخصیص میدهید ۳۰۰ هزار نفر را با زبان فارسی آشنا کرده است.»
این اتفاقها از چشم مردم و کاربران شبکههای اجتماعی مخفی نماند و آنها نیز نسبت به چالش بین نمایندگان و دولتیها واکنش نشان دادند. یک کاربر با طرح سوال، نوشت: «اینها مگر نباید در صحن و کمیسیونهای مربوطه در مجلس و در جلسات خودشان به بررسی این موضوع بپردازند؟! چه دلیل داره با این دعواهای بی نتیجه فقط مردم رو نسبت به وضعیت معیشتشان در سال آینده نگران کنند؟»
بودجه دو سال پیشرو، شاید مهمترین سند مالی و اقتصادی تا پایان دولت دوازدهم باشد که اکنون در دستور کار مجلس و دولت قرار گرفته است. این بودجه در شرایطی بسته میشود که ایران بیش از هر زمان دیگری از شرایط اقتصادی رنج میبرد و دولت نیازمند همراهی همه آحاد مردم برای گذراندن کشور از این مرحله است. این درحالی است که مسئولان کشور با اسم شفافیت بدون در نظر گرفتن شرایط مردم، خواسته و ناخواسته به جای اینکه در جهت آگاهی و همراهسازی مردم حرکت کنند، با زبان و ادبیات نامناسب و بدون خردورزی، تنها به نگرانیهای آنها دامن میزنند.
قاضی پور نماینده اصولگرای ارومیه با انتشار فیلمی از خود، دراعتراض به بودجه ۹۸ گفت: «اگر لایحه بودجهای را که دولت ارائه داده اجرا کنند با این وضعیت دیگر نیازی به آمریکا و داعش نیست. در لایحه آمده است که ۱۰ درصد کارمندان اخراج میشوند، ۱۰ درصد از مراکز دولتی آموزش و پرورش تعطیل و تعدادی از مراکز آموزشی نیز اقدام میشوند، دانشگاهها منحل میشوند، حدود ۵ میلیارد دلار از روسیه وام گرفته میشود، برای همه چیز اوراق مشارکت صادر خواهد شد، حتی برای سود سررسید اوراق نیز دوباره اوراق چاپ خواهد شد، مملکت را میخواهند با اوراق، اوراق کنند»!
برخی از مسئولان، استاد پمپاژ یاس و نگرانی به جامعه هستند. صحبتهای وقت و بیوقت آنها نه تنها هیچ کمکی به شرایط فعلی و آینده کشور نمیکند، بلکه گاهی حرفهای آنها عاملی برای فضاسازی رسانههای بیگانه و مخالف شده که فقط تشویش بیشتر در جامعه را به همراه دارد. یک کاربر شبکههای اجتماعی نوشت: «برخی از مسئولان طوری شرایط کشور رو نقد میکنند و از آن شاکی هستند که انگار در تمام این مدت مردم کشور را اداره میکردند!» نقد و ادبیات بدون راهکار آفتی است که برخی از مسئولان کشوری و سیاسون در دام آن افتاده و سعی در توجیه کارهایی دارند که خود میبایست پاسخگوی آنها باشند. این ادبیات، مردم را نسبت به سایر مسئولان دلسوز کشور نیز بی اعتماد کرده و عامل ایجاد شکاف بیشتر بین مردم و کارگزاران نظام میشود.
یکی دیگر از کاربران شبکههای اجتماعی با چاشنی طنز نوشت: «برخی مسئولان ۴۰ سال است که سعی میکنند کشور را تخریب کنند ولی مردم نمیگذارند»!
- 10
- 3