به گزارش ایسنا به نقل از آی ای، تقریباً نیمی از ستارگانی که به اندازه خورشید هستند و تاکنون مشاهده شده اند، ستاره های دوگانه هستند. این بدان معنی است که آن ستاره ی هم اندازه با خورشید بهمراه یک ستاره دیگر به دور یک مرکز جرم مشترک می چرخند، در حالیکه سیارات فراخورشیدی به دور این دو غول می چرخند.
ستاره دوگانه یک سامانه ستاره ای است که در آن دو ستاره به دور مرکز سنگینی سراسری مشترک میان خود گردش می کنند. سامانه های دارای بیش از دو ستاره را سامانه های چند ستاره ای می نامند. به ستاره دیگر "ستاره ندیم" یا "ستاره همدم" نیز گفته می شود.
بررسی های جدید نشان می دهند که درصد زیادی از ستارگان، بخشی از یک سامانه حداقل دو ستاره ای هستند. ستارگان دوتایی در اخترفیزیک بسیار مهم هستند، زیرا ویژگی های مدار آن ها جرم و چگالی آن ستارگان را برای اخترشناسان مشخص می کند. جرم بسیاری از ستارگان تکی نیز از روی برون یابی جرم ستارگان دوتایی به دست می آید.
ستارگان دوتایی واقعی با ستاره ها دوتایی نوری یکی نیستند، تفاوت آن ها در این است که ستارگان دوتایی نوری از زمین و از دیدگاه ما با چشم غیر مسلح نزدیک به یکدیگر یا گاهی به صورت یک ستاره دیده می شوند ، ولی هیچ اثر گرانشی بر یکدیگر ندارند و فقط در راستای دید ناظر اینگونه دیده می شوند.
ستارگان دوتایی از روی طیف سنجی هم شناخته می شوند. اگر مدار حرکت این ستارگان در راستای دید زمین باشد به آن ها"دوتایی گرفتی" می گویند و هویت آنها از راه بهره وری از "پدیده گرفت" تشخیص داده خواهد شد.
ستاره های دوتایی گاهی میتوانند بین یکدیگر جرم تبادل کنند و تکامل یابند. از معروف ترین ستارگان دوتایی میتوان به "الغول" (ستارهٔ دوتایی گرفتی)،"شباهنگ" و "ماکیان ایکس یک" اشاره کرد.
اصطلاح ستاره دوتایی از سال ۱۸۰۲ توسط" ویلیام هرشل" به کار رفت. در تعریف او آمده است: یک ستاره دوتایی واقعی متشکل از دو ستاره است، به طوریکه یکدیگر را جذب می کنند.
اکنون یک مطالعه جدید توسط محققان دانشگاه "کپنهاگ" نشان می دهد که سیاراتی که به دور ستارگان دوتایی می چرخند، بسیار متفاوت از زمین و سایر سیاراتی هستند که به دور ستاره های منفرد می چرخند. این یک راه جدید برای تحقیق در جستجوی حیات فرازمینی است.
بررسی سیستم های ستاره ای دوتایی برای کشف حیات بیگانه
این تحقیق بر روی رصد یک ستاره دوتایی انجام شده توسط تلسکوپ های "ALMA" در شیلی انجام شد. منظومه ستاره ای دوتایی که "NGC 1333- IRAS2A" نام دارد، در فاصله ۱۰۰۰ سال نوری از زمین قرار دارد و تیم دانشگاه" کپنهاگ" دریافتند که این منظومه توسط یک دیسک متشکل از گاز و غبار احاطه شده است.
آن ها شبیه سازی های رایانه ای را بر اساس این مشاهدات برای ترسیم چگونگی تکامل سیارات در اطراف این نوع سامانه ایجاد کردند و امیدوارند مشاهدات آینده بتوانند یافته های آنها را تائید کنند.
پروفسور" جس کریستین یورگنسن" سرپرست این مطالعه توضیح داد: این هیجان انگیز است، زیرا جستجو برای حیات فرازمینی به چندین ابزار جدید و بسیار قدرتمند در سال های آینده مجهز خواهد شد. این اهمیت درک چگونگی تشکیل سیارات در اطراف انواع مختلف ستارگان را افزایش می دهد.
شبیه سازی ها نشان داد که حرکت گاز و غبار احتمالاً از یک الگوی پیوسته پیروی نمی کند و ستاره برای مدت طولانی میتواند بسیار درخشان تر شود که نشان می دهد حرکت غبار قوی تر است.
این امر احتمالاً به دلیل این واقعیت است که گرانش مشترک ستارگان دوتایی بسته به نزدیکی آن ها به یکدیگر، بر دیسک گاز و غبار بطور متفاوتی تأثیر می گذارد و هنگامی که قوی تر است، موجب می شود مقدار زیادی از مواد به سمت ستاره ها بروند.
دکتر "راجیکا کوروویتا" از نویسندگان این مطالعه گفت: مواد در حال سقوط باعث گرم شدن قابل توجهی میشوند و این گرما، ستاره را بسیار درخشان تر از حد معمول می کند. این انفجارها دیسک گاز و غبار را از هم جدا می کنند. در حالی که دیسک دوباره ایجاد می شود ، انفجارها ممکن است همچنان بر ساختار منظومه سیاره ای بعدی تأثیر بگذارند.
دنباله دارها میتوانند حیات را به سیاراتی که به دور ستاره های دوتایی می چرخند، بیاورند
هیچ سیاره ای در اطراف منظومه ستاره ای دوتایی "NGC 1333- IRAS2A" شکل نگرفته است، اگرچه محققان دانشگاه "کپنهاگ" امیدوارند مشاهدات تلسکوپ های ALMA از منظومه های ستاره ای مشابه را مطالعه کنند.
آن ها همچنین توضیح دادند که بر روی دنباله دارها تمرکز خواهند کرد، زیرا احتمالاً نقش مهمی در تکامل حیات در سیارات دارند.
"کریستین یورگنسن" توضیح داد: طول موج های تحت پوشش ALMA به ما امکان می دهد مولکول های آلی کاملا پیچیده را ببینیم، بنابراین ملکول هایی با ۹ تا ۱۲ اتم و حاوی کربن تحت رصد ما هستند. این مولکول ها، به طورمثال اسیدهای آمینه که در دنباله دارها ذخیره شده اند، میتوانند بلوک های سازنده مولکول های پیچیده تری باشند که کلید حیات هستند.
شبکه ALMA از ۶۶ تلسکوپ تشکیل شده است که بطور هماهنگ عمل می کنند و وضوح بسیار بالاتری را نسبت به یک تلسکوپ امکان پذیر می کنند. تلسکوپ فضایی "جیمز وب" نیز بزودی به جستجوی حیات فرازمینی خواهد پرداخت و "تلسکوپ بزرگ اروپایی" (ELT) و "آرایه کیلومتر مربع" (SKA) به آن ملحق خواهند شد که قرار است رصد کیهان را برای جستجوی حیات فرازمینی در سال ۲۰۲۷ آغاز کنند.
- 12
- 6
