ماموریت آپولو سایوز؛ دست دادن در فضا

آپولو سایوز

پیشینه ماموریت آپولو سایوز

در اوج جنگ سرد و رقابت های فضایی میان ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی، ماموریتی تحت عنوان آپولو سایوز در سال ۱۹۷۵ رقم خورد که به نمادی از همکاری و برقراری صلح در عرصه کاوش های فضایی تبدیل شد. این ماموریت مشترک، دستاوردهای قابل توجهی را در زمینه های فنی، علمی و سیاسی به همراه داشت و گامی مهم در جهت تعاملات بین المللی در حوزه فضانوردی به شمار می رفت.

ایده همکاری فضایی میان آمریکا و شوروی، در بحبوحه رقابت های فضایی دهه ۱۹۶۰ مطرح شد. در آن دوران، هر دو ابرقدرت در تلاش بودند تا به دستاوردهای فضایی بیشتری دست یابند. آمریکا با برنامه فضایی آپولو، به دنبال فرود انسان بر کره ماه بود و شوروی نیز برنامه فضایی سایوز را برای ارسال فضانورد به مدار زمین دنبال می کرد. با وجود رقابت های موجود، هر دو کشور به این نتیجه رسیدند که برقراری همکاری در برخی از زمینه های فضایی می تواند برایشان مفید باشد. ایمنی فضانوردان، یکی از دغدغه های اصلی به شمار می رفت. در صورت بروز مشکل برای فضاپیمای یکی از کشورها در فضا، امکان نجات فضانوردان توسط کشور دیگر وجود نداشت.

مذاکرات برای انجام ماموریت مشترک آپولو سایوز، از سال ۱۹۷۰ آغاز شد. این مذاکرات با پیچیدگی های سیاسی و فنی همراه بود. مهندسان هر دو کشور می بایست بر روی سیستم های اتصال فضاپیماها و فرآیندهای اضطراری به توافق می رسیدند. موفقیت ماموریت آپولو سایوز، نیازمند هماهنگی و همکاری نزدیک میان تیم های مهندسی و فضانوردان آمریکا و شوروی بود. فضانوردان هر دو کشور می بایست زبان یکدیگر را فرا می گرفتند و با سیستم های فضاپیمای طرف مقابل آشنا می شدند.

فضاپیماهای آپولو و سایوز

ماموریت آپولو سایوز، از دو فضاپیمای کاملا متفاوت تشکیل شده بود:

فضاپیمای آپولوی آمریکایی، دارای حجمی بزرگتر و ماژول های جداگانه برای فرماندهی، خدمات و ماه نشین بود. این فضاپیما برای سفرهای طولانی مدت و فرود بر ماه طراحی شده بود.

فضاپیمای سایوزی شوروی، حجمی کوچکتر داشت و فضانوردان در کابین کروی شکل آن قرار می گرفتند. این فضاپیما برای مأموریت های کوتاه مدت در مدار زمین طراحی شده بود.

سفینه ماموریت آپولو سایوز

خدمه ماموریت آپولو سایوز

خدمه ماموریت آپولو سایوز از فضانوردان کارآزموده آمریکایی و شوروی تشکیل شده بود:

فضاپیمای آپولو:

توماس استافورد (فرمانده)

ونس برند (خلبان)

دیک اسلیتون (خلبان بخش الحاقی)

فضاپیمای سایوز:

الکسی لئونوف (فرمانده)

والری کوباسوف (خلبان)

فضانوردان این ماموریت، تحت آموزش های فشرده ای قرار گرفتند تا برای شرایط خاص ماموریت و برقراری ارتباط با یکدیگر آمادگی یابند.

پرتاب و الحاق فضاپیماها

ماموریت آپولو سایوز در کیهان بایکونور در قزاقستان آغاز شد. سایوز در ۱۵ ژوئیه ۱۹۷۵ در ساعت ۸:۲۰ صبح به وقت مشرق، حامل فضانوردان الکسی لئونوف و والری کوباسوف به فضا پرتاب شد. ساعاتی بعد، آپولو در ساعت ۳:۵۰ بعد از ظهر از مرکز فضایی کندی ناسا بلند شد.

فضانوردان توماس استافورد، ونس برند و دونالد اسلیتون در این هواپیما حضور داشتند. هر دو فضاپیمای سایوز و آپولو در طی دو روز بعد تنظیمات مداری خود را انجام دادند و هر دو را به مداری دایره ای ۲۲۹ کیلومتری رساندند. همانطور که این دو کشتی بر فراز اقیانوس اطلس اوج گرفتند؛ دنبال کنندگان جهانی در تلویزیون به تماشای این رویداد تاریخی پرداختند. دریچه های بین فضاپیماها در ساعت ۱۵:۱۷ باز شد و دو خدمه فضایی به گرمی با یکدیگر احوالپرسی کردند و به طور رسمی فعالیت های مشترک را آغاز کردند.

فضانوردان از لئونید برژنف، دبیر کل حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی و جرالد فورد، رئیس جمهور ایالات متحده، تماس های تبریک دریافت کردند و قبل از بستن دریچه برای آن روز، هدایای یادبودی را رد و بدل کردند و یک وعده غذایی را به اشتراک گذاشتند.

فضانوردان ماموریت آپولو سایوز

آزمایش ها و فعالیت های فضایی

فضانوردان در طول ماموریت آپولو سایوز، آزمایش های علمی مختلفی را در زمینه های زیست شناسی، پزشکی و فیزیک انجام دادند. آنها همچنین با یکدیگر به تبادل اطلاعات و تجربیات خود در زمینه فضانوردی پرداختند. یکی از مهمترین دستاوردهای ماموریت آپولو سایوز، توسعه سیستم نجات مشترک بود. این سیستم به فضانوردان هر دو کشور اجازه می داد تا در صورت بروز مشکل برای فضاپیمای خود، به فضاپیمای دیگر پناه ببرند.

بازگشت به زمین

تا اواسط بعد از ظهر آخرین سخنرانی ها بین کابین دو فضاپیما نیز به پایان رسید و زمان خداحافظی فضانوردان فرا رسید. پس از آخرین دست دادن، خدمه به سمت فضاپیمای خود عقب نشینی کردند و دریچه های بین دو فضاپیما بسته شد.

این دو فضاپیما در ۱۹ ژوئیه در ساعت ۸:۰۲ صبح با عقب نشینی کپسول آپولو، خورشید را از وسیله نقلیه سایوز مسدود کرد و اولین کسوف ساخته دست بشر را ایجاد کردند، در این موقعیت فضانوردان توانستند تا از تاج خورشید عکس بگیرند. سپس دو فضاپیما یک بار دیگر لنگر انداختند و آخرین بار در ساعت ۱۱:۲۶ صبح از همدیگر جدا شدند.

سایوز برای انجام آزمایش‌های علوم حیاتی یک روز دیگر در مدار باقی ماند. ماموریت آن در ۲۱ ژوئیه در ساعت ۶:۵۱ صبح با فرود موفقیت آمیز در کمتر از هفت مایلی هدف خود در نزدیکی کیهان بایکونور به پایان رسید. سایوز اولین ماموریت شوروی را با پرتاب و فرود تلویزیونی رقم زد.

زمانی که سایوز فرود آمد، آپولو همچنان در مدار بود. فضانوردان با انجام آزمایش‌های علوم فضایی و رصد زمین، زمان اضافی را در فضا سپری کردند. آپولو در ساعت ۵:۱۸ بعدازظهر در اقیانوس آرام در غرب هاوایی فرود آمد. این آخرین فرود برنامه ریزی شده اقیانوس برای پرواز فضایی انسانی ایالات متحده بود.

فضانوردان آپولو سایوز در فضا

تاثیرات و پیامدهای ماموریت آپولو سایوز

ماموریت آپولو سایوز، نقطه عطفی در تاریخ فضانوردی به شمار می رود. این ماموریت نشان داد که علیرغم رقابت های سیاسی، دو ابرقدرت می توانند در زمینه های علمی و فضایی با یکدیگر همکاری کنند. ماموریت آپولو سایوز، راه را برای همکاری های فضایی آینده بین دو کشور هموار کرد. این همکاری ها منجر به انجام ماموریت های مشترک دیگری مانند میر و ایستگاه فضایی بین المللی شد.

رصد موفقیت آپولو سایوز

سخن پایانی درباره آپولو سایوز

ماموریت آپولو سایوز، نمادی از صلح و همکاری در عصر رقابت فضایی بود. این ماموریت نشان داد که با وجود اختلافات سیاسی، انسان ها می توانند برای رسیدن به اهداف مشترک در فضا با یکدیگر متحد شوند. ماموریت آپولو سایوز، میراثی ارزشمند برای نسل های آینده به یادگار گذاشت. این ماموریت به ما آموخت که با همکاری و تعامل می توان به دستاوردهای بزرگی در عرصه های مختلف دست یافت.

گردآوری: بخش علمی سرپوش