مریخ زمانی سیاره ای با رودخانه های قرمز بود. ردپای گویای رودخانه ها، نهر ها و دریاچه های گذشته، هنوز در سرتاسر سیاره قابل مشاهده است، اما حدود سه میلیارد سال پیش ، همه آنها خشک شدند و هیچ کس نمی داند چرا. اکنون مطالعه جدیدی که توسط دانشمندان دانشگاه شیکاگو انجام شده، به نظر می رسد حتی این معما را پیچیده تر نیز کرده است.
به گزارش فرارو به نقل از scitechdaily، ادوین کایت، دانشمند ژئوفیزیک دانشگاه شیکاگو، گفت: «ما تاکنون مطمئن نبودیم که چه چیزی باعث تغییر شدید آب و هوای مریخ شده است. ما واقعاً دوست داریم چرایی این ماجرا را درک کنیم، به خصوص به این دلیل که این تنها سیاره ای است که قطعاً می دانیم از حالت قابل سکونت به حالت غیرقابل سکونت تبدیل شده است.» مطالعه این گروه، نخستین بررسی علمی جدید است که با کند و کاو در مسیر رودخانه های باستانی مریخ قصد دارد تا راز های تغییرات آب و هوایی این سیاره را فاش کند.
پیش از این بسياري از دانشمندان تصور می کردند که جو سیاره سرخ به دلیل از دست دادن دی اکسید کربن، گرما را در خود حفظ کرد و همین افزایش گرما در جو باعث خشک شدن آب های مریخ شد. اما یافته های تحقیقاتی جدید که در ۲۵ می ۲۰۲۲ در مجله Science Advances منتشر شد، نشان می دهد که این تغییر به دلیل از دست دادن برخی مواد مهم دیگر است که سیاره را برای حفظ آب روان مناسب نگه می داشته است.
از آنجایی که مریخ صفحات تکتونیکی برای جابجایی و دفن سنگ ندارد، اثر رودخانه باستانی آن همچنان روی سطح وجود دارند. این به کایت و همکارانش، بوون فن از دانشگاه شیکاگو و همچنین دانشمندانی از موسسه اسمیتسونیان، مؤسسه علوم سیاره ای، آزمایشگاه پیشرانش جت مؤسسه فناوری کالیفرنیا و تحقیقات Aeolis اجازه داد تا نقشه ها را بر اساس هزاران تصویر گرفته شده از این آثار، تجزیه و تحلیل کنند. بر همین اساس، تیم یک جدول زمانی از چگونگی تغییر ارتفاع و عرض جغرافیایی فعالیت رودخانه در طول میلیارد ها سال گردآوری کرد.
این تیم سپس داده های به دست آمده را با شبیه سازی های شرایط آب و هوایی مختلف ترکیب کرد تا ببینند که کدام بهترین مطابقت را با وضع موجود مریخ دارد. این دانشمندان در کمال تعجب متوجه شدند که در شبیه سازی های مختلفشان، مقدار دی اکسید کربن در جو تأثیر چندانی در شرایط جوی سیاره سرخ ایجاد نکرد. یعنی به نظر نمی رسید که نیروی محرکه این تغییر دی اکسید کربن باشد. این موضوع بسیاری از تصورات قبلی درباره علت خشک شدن این سیاره را دگرگون کرد. تا پیش از این دی اکسید کربن مقصر اصلی این رویداد معرفی شده بود، ولی اکنون هیچ مقصر شناخته شده ای در کار نیست.
این تیم اکنون امید زيادي به یافته های مریخ نورد Perseverance سازمان ناسا بسته تا شاید بتوان سرنخ هایی از چرایی خشک شدن مریخ (Mars) بدست آورد. کایت و همکارش ساشا وارن نیز بخشی از تیم علمی هستند که مریخ نورد کنجکاوی ناسا را برای جستجوی سرنخ هایی در مورد علت خشک شدن مریخ هدایت می کنند. بنظر می رسد معمای خشک شدن مریخ آنچنان که پیش از این تصور می شد، ساده نباشد.
- 15
- 4
