بازگشت کاوشگر میان‌ستاره‌ای ناسا از مرگ

فضاپیمای IBEX ناسا پس از اینکه سه هفته دستورهای ارسالی را بی پاسخ گذاشته بود، بار دیگر راه اندازی شد.

به گزارش ایسنا به نقل از اسپیس، فضاپیمای ناسا پس از چند هفته مشکل در فضا به حالت عادی بازگشت.

مقام های ناسا به تازگی اعلام کرده اند که کاوشگر مرز میان ستاره ای (IBEX) بالاخره به کنترل کننده ها اجازه داده است رایانه آنرا بار دیگر راه اندازی کنند (۶ مارس) و به سه هفته مشکل در تلاش برای برقراری ارتباط با این فضاپیما پایان داده است.

گروه عملیات این مأموریت یک عملیات «بازنشانی اضطراری» یا بازنشانی خارجی فضاپیما را انجام داد که به کنترل کننده ها اجازه داد تا بار دیگر کنترل این فضاپیمای به اغما رفته را به دست گیرند.

به گفته مقام های سازمان ناسا، اکنون همه چیز به حالت عادی بازگشته است و دورسنجی IBEX نشان می دهد که فضا پیما (Spacecraft) کاملا عملیاتی است و به شکل عادی کار می کند.

دورسنجی، سنجش از راه دور یا تله متری (telemetry) به معنی اندازه گیری پارامترهایی خاص ازجمله دما، رطوبت، ضربان قلب از راه دور و سپس ارسال آنها را از طریق مخابرات (اغلب بی سیم) به مکان دیگر است.

کاوشگر مرز میان ستاره ای سازمان ناسا در اکتبر ۲۰۰۸ برای مطالعه لبه بیرونی هلیوسفر با تمرکز بر« حباب» که مرز میان محیط خورشید و فضای میان ستاره ای را نشان می دهد، پرتاب شد.

هلیوسفر یا هورسپهر (Heliosphere) پهنه ای است حباب مانند که بادهای خورشیدی را دربرگرفته است. هورسپهر دربرگیرنده همه منظومه شمسی و میدان مغناطیسی خورشیدی است که کیلومترها دورتر از مدار پلوتو را در بر می گیرد. پلاسمایی که از خورشید به بیرون دمیده می شود (طوفان های خورشیدی) این حباب را در مقابل فشار گازهای فضای میان ستاره ای، هیدروژن و هلیوم مولکولی که در کهکشان راه شیری پخش هستند، ایجاد و حفظ می کند. جریان باد خورشیدی از خورشید شروع می شود و تا منطقه ضربه خروجی (Termination Shock) با سرعت پیش می رود تا اینکه با رسیدن به این منطقه به صورت ناگهانی از سرعت آن کاسته شود.

منطقه ای که بعداز ضربه خروجی واقع شده است به نام پوش خورشیدی (Heliosheath) شناخته می شود. پوش خورشیدی منطقه ای میانی است که مرز بیرونی آن، مرز هلیوسفر محسوب می شود. به مرز هلیوسفر منطقه توقف خورشیدی (Heliopause) نیز گفته می شود. شکل کلی حباب هلیوسفر با توجه به فشار و چگالی گازهایی که منظومه شمسی از داخل آن عبور می کند و همچنین نسبت به خورشید تغییر می کند و به شکل یک کره دقیق و کامل نیست. کمبود داده و بکر و کاوش نشده بودن این مناطق موجب به وجود آمدن نظریه های زیادی برای مدل سازی این نواحی شده است.

فضاپیمای IBEX در سال اول پس از پرتاب، بطور کامل از هلیوسفر نقشه برداری کرد و هر شش ماه یک بار تصاویری از کل آسمان ثبت می کند.

مشهورترین کشف IBEX کشف ناحیه متراکمی از ذرات است که به نام "روبان IBEX" نامیده شده است.

ناسا برای نخستین بار در اواخر فوریه مشکلات مربوط به «بازیابی قابلیت فرماندهی» IBEX را اعلام‌کرد، ولی تأکید کرد که این فضاپیما برخلاف تنظیم و راه اندازی مجدد غیرمنتظره رایانه اش و قرار دادن IBEX در حالت اضطراري، سالم است.

مقامات ناسا در یک به روزرسانی درروز ۲۴ فوریه گفتند: نرم‌افزار پرواز هنوز در حال اجرا است و بنظر میرسد که سیستم های این فضاپیما هنوز کارایی دارند.

IBEX بخشی از شبکه ای از فضاپیماها را تشکیل می دهد که باد خورشیدی (جریان ثابت ذرات روان از خورشید) را در کنار خود خورشید مطالعه می کنند تا درک بهتری از نحوه شکل دهی هلیوسفر منظومه شمسی ما به دست بیاید.

این فضاپیما تاکنون ۱۵ سال را در فضا گذرانده و بیش از یک دهه قبل از پایان مأموریت اصلی خود در سال ۲۰۱۱ تا به حال بکار خود ادامه داده است.