حداقل پنج ژن در کبوترها شناسایی شده که در پشتک زدن برخی از این گونه ها نقش دارند.
به گزارش خبرآنلاین، آتوسا سامانی از سنین پایین مطالعه درباره ژنتیک کبوترها را آغاز کرد. او در شهر اصفهان در محاصره کبوترهای خانگی بزرگ شد؛ در شهری که بخاطر کبوترخانه هایش مشهور است. پرنده موردعلاقه او یک کبوتر کاملاً سفید بود.
آتوسا در سن شش یا هفت سالگی متوجه شد که کبوتر موردعلاقه اش هرگز صاحب فرزندی کاملا سفید نشده است و تدریجا دریافت که رنگ سفید، یک ویژگی ژنتیکی مغلوب است که تنها وقتی که یک موجود، دو نسخه شکسته از یک ژن را به ارث ببرد در آن پدیدار می شود. در این مورد خاص، کبوتر موردعلاقه او، دو نسخه شکسته از ژنی داشت که بطور معمول رنگدانه پرها را تشکیل می دهد. در نتیجه، پرهای این کبوتر کاملا سفید بود.
ولی جوجه های این کبوتر، یک نسخه ژن طبیعی که رنگدانه تولید می کرد را از مادرشان به ارث می بردند و پرهای رنگی داشتند.
همین جمع بندی ابتدایی در مورد وراثت کبوترها در ذهن آتوسا ماند و به علاقه اش برای یادگیری بیشتر در رشته ژنتیک دامن زد. او هنگامی که برای تحصیل به دانشگاه یوتای آمریکا رفت، به آزمایشگاه مایکل شاپیرو پیوست تا در مورد اینکه چرا برخی از کبوترها میتوانند سالتوی عقب (پشتک به عقب بزنند) تحقیق کند.
کبوترهایی که پشتک می زنند
این کبوترها که می توانند پشتک بزنند، شامل دو نوع هستند: یکی گونه Flying rollers مثل کبوترهای بیرمنگام که قادر به پرواز کردن هستند و در آسمان پشتک می زنند و گونه دیگر، parlor rollers که قادر به پرواز کردن نیستند ولی روی زمین پشتک می زنند.
در بسياري از اشعار فارسی به این نکته اشاره شده که کبوترها از روی شادی، این حرکات آکروباتیک را انجام می دهند؛ ولی سامانی معتقد است که حقیقت تاریک تر از این حرفهاست. او در این باره توضیح داده: «این قطعا یک اختلال حرکتی است و هیچ جنبه خوبی ندارد.»
طبق توضیحات او، این اختلال پیش رونده است و بلافاصله بعد از تخمگذاری ظاهر شده و به تدریج آنقدر بدتر می شود تا این که پرنده دیگر نمی تواند پرواز کند.
کشف ژن های مرتبط
سامانی در گزارشی به این نکته اشاره کرده که حداقل پنج ژن در این رفتارها نقش دارند. همکاران او هم تائید کرده اند که این پشتک زدن، یک ویژگی مغلوب است که با جفت گیری کبوترهای هومر با کبوترهای Parlor ایجاد می شود. زمانی که پرندگان هیبرید با هم جفت گیری می کنند، حدود ۴ تا از ۱۰ فرزندشان، درصورت اجبار به پرواز، پشتک می زنند.
خانم سامانی از دو روش آماری متفاوت برای یافتن ژن هایی که باعث می شوند تا کبوترها پشتک بزنند استفاده کرد. او پنج بخش بزرگ از دی ان ای (DNA) حاوی صدها ژن را یافت که البته هیچ یک از این ژن ها در آن نواحی، دارای جهش هایی که بتوانند علت این پشتک زدن باشند، نبودند. در نتیجه او به سراغ فعالیت ژنی در مغز پرندگان رفت و دریافت که حدود دو هزار ژن هستند که کم و بیش در مغز کبوترهای Parlor نسبت به دو گونه دیگر کبوترهایی که پشتک نمی زنند، فعال تر هستند.
سامانی با ترکیب تمام این شواهد و مدارک، تحقیقش را بر روی ۳۰۰ ژنی که ممکن است منجر به این پشتک زدن شود، متمرکز کرد ولی هنوز نتوانست این کار را با ژن خاصی مرتبط کند.
سامانی بزودی دکترای خود را به پایان خواهد رساند و امیدوار است تا وارد حرفه تدریس شود. او دلتنگ کبوترها و تمرین های ذهنی ای که به او می دادند خواهد شد.
سامانی در این باره گفته: «من حدود پنج سال دراین باره فکر کرده ام. قطعات پازل را از اطراف جمع آوری کردم. حالا چطور می توانم این قطعات را با هم مرتبط کنم که معنادار شوند؟ آیا آن ها بالاخره با هم جور در خواهند آمد؟ این چیزی است که بیش از همه دلتنگش هستم؛ عاشق حل کردن معما هستم.»
- 13
- 5
