روزنامه توسعه ایرانی نوشت: سیاست‌های بولدوزریِ مشهور علیرضا زاکانی این بار در خانه اندیشمندان علوم انسانی در تهران به اجرا درآمد. خبر تخلیه و پلمب خانه پارک ورشو روز سه‌شنبه سیزدهم تیرماه منتشر شد. رسانه‌ها از حضور «پرتعداد» ماموران شهرداری تهران در خانه اندیشمندان علوم انسانی و تلاش برای عوض کردن مغزی قفل‌ها خبر دادند. براساس اطلاعات منتشر شده، ماموران شهرداری با دستور مستقیم «علیرضا زاکانی»، بر تخلیه و تحویل ساختمان اصرار داشتند.
این درحالی‌ست که گویا زاکانی برای این اقدام خود موافقت شورای شهر تهران را به دست نیاورده و بدون وجود هیچ مصوبه‌ای و متکی به تصمیم خود آستین بالا زده است تا رویکرد ارزشی خود را در یک سازمان ماهیتا خدماتی-عمرانی، اثبات کرده باشد.
گویا برای جلوگیری از این اقدام رئیس و برخی مدیران خانه اندیشمندان، سه‌شنبه شب را برای حفظ این ساختمان در محل کارشان گذراندند.
حقوقدانان به این موضوع که شهرداری تهران بدون حکم مرجع قضایی اقدام کرده، ایراد گرفته‌اند و اینکه چرا راسا اقدام شده!
تخلیه محل اندیشه‌ورزی بدون حکم قضایی
خانه اندیشمندان علوم انسانی، ۱۳ گروه علمی متشکل از ۷ تا ۹ استاد دارد که حدود ۱۲ سال قبل در دوران تصدی محمدباقر قالیباف در سمت شهردار، طبق قرارداد حبس مطلق به خانه اندیشمندان واگذار شد و حالا شهرداری تهران بدون حکم قضایی درصدد تخلیه آن برآمده است.
علی‌اصغر قاسمی، رئیس خانه اندیشمندان علوم انسانی سال ۹۸ در گفت‌وگویی تاکید کرده بود که فلسفه تأسیس این خانه به نیمه دوم دهه ۸۰ و بعد از خانه‌نشینی برخی از اساتید دانشگاه در حوزه علوم انسانی باز می‌گشت. خانه اندیشمندان علوم انسانی یکی از برگزارکنندگان آیین‌های نکوداشت برای شخصیت‌های علمی و فرهنگی است و تاکنون دستکم برای ۲۰۰ شخصیت شناخته شده در حوزه علم و فرهنگ مراسم نکوداشت برگزار کرده و میزبان نشست‌های متعددی مانند نشست‌های بخارا بوده است.
مدیریت خانه، همسو با نیروهای انقلابی و ارزشی نبود
ریشه‌ی چرایی این اتفاق را می‌توان در توئیت اخیر امین توکلی‌زاده، معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران یافت که به ماهیت این اقدام شهرداری تهران اشاره کرده است: «عملکرد این خانه منتقدان و مدافعانی دارد و پیشنهادهای بهتری برای تحقق اهداف انقلاب اسلامی در حوزه اندیشه‌ای واصل شده در نهایت پس از دو سال همکاری مقرر گردید خدمات فعلی که در راستای انقلاب اسلامی باشد تداوم یافته و خدمات فراگیرتری به دیگر اندیشمندان داده شود.»
شهرداری به حلقه‌های بسته و سکولار خانه اندیشمندان علوم انسانی و اینکه چه کاربستی برای شهر و شهرداری تهران دارد اشاره داشته است. این در حالیست که اگر رویکرد ایجابی باشد، به سادگی و سهولت می‌توان این ظرفیت را با یک فرایند شفاف در اختیار گروه‌های دانشجویی و هیأت‌های اندیشه‌ورز دیگر قرار داد. چنانچه در واکنش به موضع نماینده شهردار تهران مبنی بر تغییر مدیریت خانه و انتخاب فردی همسو با نیروهای انقلابی و ارزشی؛ محمد فاضلی عضو هیات علمی سابق دانشگاه شهید بهشتی، و یکی از اعضای هیات مذاکره‌کننده با نماینده شهرداری، به تنگ‌نظری شخص زاکانی تاخت و گفت: «شهرداری فضاهای متعددی از جمله ده‌ها فرهنگسرا و سالن‌های اجتماع در سراسر تهران در اختیار دارد و به راحتی می‌تواند آنها را در اختیار استادان ارزشی و انقلابی قرار دهد.»
او در عین حال به این موضوع اشاره کرده که خانه اندیشمندان تاکنون دارای فضای متکثری بوده پس در عمل شهرداری دنبال حضور گسترده‌تر استادان انقلابی نیست، بلکه دنبال تنگ کردن فضا برای استادانی است که مستقل هستند و احیانا ممکن است متفاوت بیندیشند.
خانه پلمب نشده، اما باید تخلیه شود
در همین باره یک عضو شورای شهر تهران با انتقاد از عملکرد شهرداری تهران در ماجرای خانه اندیشمندان علوم انسانی گفت: شهرداری مستقیم و بدون طی مراحل قانونی به این مرکز مراجعه کرده و ما این روش را نمی‌پسندیم و به نظر قابل دفاع هم نیست.
«ناصر امانی» با انتقاد از این عملکرد شهرداری تهران گفت: آن طور که شهرداری اعلام کرده است، پلمب خانه اندیشمندان علوم انسانی تکذیب شده و ما با دوستانی که در آنجا حضور دارند تماس داشتیم و آنها اعلام کردند که این خانه پلمب نشده است، اما شهرداری مراجعه کرده است که آنجا را از افرادی که در آنجا حضور داشتند، تخلیه کند.
این عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه ظاهرا مدت قرارداد دو طرف هم نامحدود است یعنی زمانی برای آن مشخص نشده است، خاطرنشان کرد: حالا به هر دلیلی اگر شهرداری تصمیم گرفته است که این خانه را توسعه دهد تا دیگران هم حضور پیدا کنند یا مدیریت آن را جابه‌جا کند، طبعا باید ابتدا اخطار کتبی صادر می‌کرد و همچنین مهلتی به مدیریت خانه داده می‌شد و اگر تمکین نمی‌کردند، از طریق مراجع قضایی نسبت به حکم تخلیه یا جابه‌جایی اقدام می‌شد.
وی با بیان اینکه اگر شهرداری قصد یک کار خوب هم داشت با این کار نتیجه مطلوب بدست نمی‌آید، گفت: اگر شهرداری می‌خواست این مرکز را توسعه داده و همه سلائق فکری در آنجا حضور داشته باشند و از این مرکز استفاده کنند، روش مناسب این بود که از طریق مذاکره اقدام کند، چراکه این مکان در اختیار یک سری افراد فرهیخته قرار دارد و نویسندگان، گویندگان و اندیشمندان علوم انسانی در آنجا حضور دارند و به راحتی می شد از طریق مذاکره با این افراد این مشکل را حل کند و اگر به نتیجه نمی رسید، راه های حقوقی برای شهرداری باز بود و هنوز هم باز است نه اینکه مستقیم به آنجا مراجعه کرده و قفل‌ها را عوض کنند و در کنار افرادی که از قبل آنجا بودند بنشینند. به گفته‌ی این عضو شورای شهر تهران این برخورد بازتاب مثبت و مناسبی نداشت.
هجمه‌های شبانه مانع انتقاد نمی‌شود
این اقدام شهرداری تهران با واکنش‌های زیادی روبه‌رو شده است. انجمن اندیشه و قلم درپی هجمه این نهاد به خانه اندیشمندان علوم انسانی بیانیه‌ای صادر کرد. در این بیانیه آمده است: «هجمه برای تخلیه خانه اندیشمندان علوم انسانی که از معدود فضاهای باقی مانده در کشور برای گردهمایی نخبگان، برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی و مباحث علمی بود، نشان می‌دهد آستانه تحمل مدیریت جدید شهری به قدری کوتاه شده که حتی خود را ملزم به احترام ظاهری به شعارهای رهبر انقلاب در حوزه اندیشه نمی‌داند.»
در ادامه می‌خوانیم: انجمن اندیشه و قلم ضمن هشدار نسبت به پیامدهای مخرب این گونه اقدامات در تعمیق شکاف میان نخبگان و نظام، از مسئولان بالادستی و نهادهای نظارتی انتظار دارد نسبت به قطع نهالی که با زحمات فراوان، طی حدود یک دهه به بار نشسته بود، بی‌تفاوت نباشند.
در این بیانیه از شهرداری تهران خواسته شده به جای اعمال قدرت بر فضاهای فکری و فرهنگی، به وظایف اصلی خود بویژه صیانت از باغات و فضای سبز و جلوگیری از تخلفات در حوزه ساخت و ساز و کاهش ترافیک تمرکز کند.
عباس عبدی، تحلیلگر سیاسی نیز در واکنش به این اقدام شهرداری نوشت: «تهاجم مدیریت شهرداری تهران برای تخلیه خانه اندیشمندان علوم انسانی، نه مانع از اظهارنظرات انتقادی و علمی می‌شود و نه به مواضع طرفداران وضع موجود کمک می‌کند. ولی دو نتیجه دیگر دارد. اول بدنامی طرفداران وضع موجود و دوم رادیکال و غیررسمی‌ترشدن مواضع و دیدگاههای منتقدان وضع موجود.»
خاموش کردن صدای منتقدان و استقرار همپالکی‌ها
شهرداری تهران از سویی از اینکه ظرفیت این خانه تنها در اختیار یک جریان خاص قرار دارد، انتقاد می‌کند و از سوی دیگر مدعی است که براساس مستندات و مشاهدات، بسیاری از اتاق‌ها و فضاهای این خانه خالی یا محل جمع‌آوری وسایل اضافه بوده و تنها از چند اتاق محدود استفاده می‌شده است! اما اینکه چرا شهرداری به جای تلاش برای تخلیه کامل ساختمان، همان چند اتاق موردنظر را در اختیار هم‌فکران آقای شهردار قرار نمی‌دهد؛ به تلاش زاکانی و همفکرانش برای یکدست‌سازی و خاموش کردن صدای منتقدان و استقرار همپالکی‌ها و نیروهای ارزشی خود در همه نهادهای تحت‌پوشش بازمی‌گردد.
حسام‌الدین اسلاملو
- 18
- 4
