خداحافظی قالیباف با بهشت؟

استعفا کلمه‌ای غریب در ادبیات سیاسی ایران، حداقل در چند سال گذشته است. جز یک مورد که آن هم مربوط به آخرین حادثه ریلی‌کشور بود و طی آن تعداد قابل توجهی کشته و زخمی شدند، کمتر و به ندرت پیش آمده که مقام مسئولی به خاطر قصور و کوتاهی در انجام وظیفه و مسئولیت خود یا عدم پیشگیری از حادثه‌ای از مردم عذرخواهی کند و محترمانه استعفا بدهد. فرهنگ استعفا در بین مدیران ارشد و میانی دولتی به دلیل چنین مسائلی نه تنها نهادینه نشده، بلکه به نظر می‌رسد اساسا چنین فرهنگی در کشورمان وجود ندارد. درکشورهای شرق آسیا که مدیرانی آگاه و مسئولیت‌پذیر رد رده‌های مختلف مشغول به کارند، هر از گاهی شنیده می‌شود که یک وزیر به خاطر بروز خطا و عمل غیر قانونی یک کارمند جزء وزارتخانه متبوعش از سمت خود استعفا داده است. حتی مدیران برخی از شرکت‌های تجاری به ‌خاطر اینکه محصول نامرغوبی را روانه بازار کرده‌اند، در برابر دوربین‌ها و سهامداران خرد و کلان و مشتریان محصول خود سر تعظیم فرود می‌آورند و عذرخواهی می‌کنند، اما در کشور ما ماجرا از جنس دیگری است.

خلأ قانونی، خلأیی اساسی است

حادثه پلاسکو توجهات را به مدیران شهری معطوف کرد و انتظار برای استعفا و عذرخواهی آنان هنوز ادامه دارد. چند روزی است که برخی از اعضای اصلاح‌طلب شورای شهر تهران از لزوم استعفای محمدباقر قالیباف سخن به میان می‌آورند. او شهردار تهران است و اختیارات وی به گفته همین اعضای شورای شهر در حوزه مدیریت شهری از اختیارات رئیس‌جمهور در همین حوزه بیشتر است، اما نکته اینجاست که قالیباف هیچ‌گاه در قبال عملکرد خود و نحوه منابع و هزینه های شهرداری پاسخگو نبوده است. البته قالیباف حق دارد، چرا که قانون چندان او را به پاسخگویی مکلف نکرده و اصولگرایان عضو شورای شهر هم شاید برای از دست ندادن کرسی خود در بهشت و ملاحظات جناحی حاضر نشده‌اند، از لایحه کاهش اختیارات شهردار تهران حمایت کنند.

استعفا یا استیضاح

فاجعه پلاسکو و عدم مسئولیت‌پذیری مدیران شهری درباره اینکه چه کسی باید در این مورد پاسخگو باشد، موجب شده که عده‌ای این روزها از لزوم استعفای شهردار تهران سخن به میان آورند. مشخص نیست چه خبر است و بر اساس آنچه از شواهد پیداست، پلاسکو ساختمانی ناایمن از سوی مسئولان تعریف شده است. حتی چند بار نیز این مورد به هیات مدیره ساختمان هشدار داده شده بود. آیا همین هشدار از منظر مدیریت شهری کافی است؟ به نظر می‌رسد مر قانون ناکافی بودن این اطلاع را به اثبات رسانیده است. قانون در چنین مواردی صراحت دارد و اعلام می‌کند در صورت عدم توجه به اخطارهای این چنینی، شهرداری باید رسما امکانات لازم برای تعمیر و بازسازی چنین ساختمان‌هایی را فراهم آورد و با در نظر گرفتن سودی که در قانون آمده، می‌تواند هزینه باز‌سازی و ساخت این‌گونه ساختمان‌ها را مطالبه کند؛ موضوعی که مدیران شهری از انجام آن طفره رفته‌اند و نتیجه ‌شد آنچه نباید می‌شد.

حال که تخلف شهرداری تهران از وظایف قانونی محرز شده، پسندیده آن است از خانواده‌های آسیب‌دیده، خصوصا آتش‌نشانانی که از امکانات لازم برای مهار آتش برخوردار نبوده‌اند، عذرخواهی شود و شهردار تهران رسما استعفا دهد، البته اگر قالیباف صندلی شهرداری تهران را صندلی خدمت دائمی خود به مردم تهران نمی‌داند‍! اعضای شورای شهر هم باید درجهت استیضاح وی گام بردارند و با انجام این اقدامات، مدیری پاسخگو را در راس مدیریت شهر تهران قراردهند. اگر اصلاح‌طلبان بر این عقیده هستند که مردم نامحرم نیستند، باید گام‌های جدی در این زمینه برداشته شود. هرچند «راستگو‌«ها البته حاضر به استیضاح شهردار فعلی تهران نیستند، اما در میان اصولگرایان شاید افرادی باشند که به پاسخگویی معتقد باشند. اصلاح‌طلبان می‌توان گام های مهمی در برگزاری جلسه استعفای قالیباف بردارند، حتی اگر این استعفا موفق نباشد، اما کسانی که این موضوع را پیگیری می‌کنند، قطعا نزد مردم روسفید خواهند بود؛ چرا که به وظایف اخلاقی و قانونی خود عمل کرده‌اند.

سرخو: شهردار مدت‌ها قابل بابد استعفا می‌داد

یک عضو شورای شهر تهران در ارتباط با حادثه پلاسکو به «آرمان» گفت: در آتش‌سوزی‌ای که در گذشته در خیابان جمهوری رخ داد، بنده به عنوان عضو شورای شهر طی تذکری درصحن شورا اعلام کردم که آیا شهردار تهران نباید استعفای خود را براي التیام آلام مردم شهر تهران به شورای شهرتقدیم کند. محسن سرخو افزود: اگر شهردار محترم تهران در زمان حادثه خیابان جمهوری استعفا می‌دادند، اکنون در پلاسکو شاهد تخریب این ساختمان در نتیجه عدم وجود تجهیزات آتش‌نشانی نبودیم. وی درباره بودجه آتش‌نشانی گفت: با کمال تاسف از میزان بودجه ای که به آتش نشانی اختصاص داده شده، تنها یک سوم آن به این سازمان اختصاص یافته است و مشخص نیست چه مقدار از این میزان تخصیص داده شده به سازمان آتش نشانی پرداخت شده است. وی ادامه داد: شورای شهر ۳ مصوبه درباره تقویت تجهیزات شورای شهر به تصویب رساند و در این مصوبه‌های شورای شهر آمده که شهرداری باید گزارش تمامی ساختمان‌های صنعتی، تجاری، اداری و مسکونی را که مشکل ایمنی دارند،‌ به شورای شهر ارائه دهد اما تا این لحظه هیچ‌گونه گزارشی از سوی شهرداری در این مورد به شورا داده نشده است.

شهرداری موظف به پیگیری این ساختمان‌ها در جهت ایمن‌سازی است. وی در پاسخ به این سوال که آیا شهردار تهران توجهی به مصوبات شورای شهر ندارد، گفت: اولویت‌های شهردار تهران غیر از مصوبات شورای شهر است. شهرداری پست سیاسی نیست و متاسفانه از زمان آقای احمدی‌نژاد، شهرداری تهران از یک سازمان اجرایی، عملیاتی و فنی به سکویی برای رسیدن به ریاست جمهوری و مباحث سیاسی تبدیل شد. سیاسی کردن مدیریت شهر غلط است و موجب می‌شود با عینک تبلیغاتی به مدیریت شهری و سیاسی نگاه شود. سرخو افزود: با سیاسی کردن مدیریت شهری غفلت قابل توجهی از کار اجرایی صورت می‌گیرد، همان‌طور که در حال حاضر شاهد این غفلت‌ها هستیم.

وی ادامه داد: این روزها صداوسیما به مخزن اسرار شهردار تهران و گلایه‌های شهردار تهران تبدیل شده است، اما دریغ از مدیریت بحران در شهر تهران.