حلقه خبرنگارها و دوربین‌ها و رکوردرها را کنار می‌زند و با یک پاکت‌نامه در دست، دنبال خودرو حفاظت می‌دود: «اسحاق! اسحاق! گوش کردی؟ ما فقط یک راه می‌خواهیم.» معاون اول ریاست‌جمهوری نامه‌اش را می‌گیرد و به او میگوید که حتما به درخواستش رسیدگی می‌شود. خودرو راه می‌افتد و پیرمرد عصای‌اش را تندتر می‌زند: «جهانگیری ما دوستت داریم‌ها. ما رأی دادیم بهت. یک راه فقط.»
می‌پرسم: «از کدام روستا آمده‌اید؟» پیرمرد بادی به غبغبش می‌اندازد و میگوید: «شهرستانک، بزرگترین روستای جاده چالوس.»
به ما می‌گویید چه چیزی برای آقای جهانگیری در آن نامه نوشته بودید؟
حرف من فقط دو کلمه است؛ راه می‌خواهیم. ما یک جاده فرعی ماشین‌رو از این آزادراه برای شهرستانک می‌خواهیم.
از زمانی که ساخت این آزادراه شروع شد، چه مشکلاتی برای شما پیش آمده؟ یعنی شما از اول به تهران راه مستقیم داشتید و الان ندارید؟
نه خانم. ما همیشه برای تهران رفتن پدرمان درآمده. از اینجا تا تهران فقط ٢٠کیلومتر راه است؛ آنوقت ما مردم شهرستانک برای تهران رفتن باید از اینجا تا کرج ١٠٠کیلومتر برویم و ٥٠کیلومتر برگردیم. زندگی‌مان را این ساخت‌و‌سازهاي راه تعطیل کرده است؛ فدای سر اسحاق اما حالا که ما اینهمه ساخت‌وساز را تحمل کرده‌ایم باید به ما هم راه بدهند. املاک ما از بین رفته است. زمین‌های ما از بین رفته است. برخی زمین‌های ما سند نداشتند؛ همه از بین رفتند، عیب ندارد فقط به ما هم یک راه بدهند.
پیرمرد می‌خندد و میگوید همه‌اش رو چاپ کن. این روستا ٥هزار نفر جمعیت دارد. ٣٠ تا شهید داده است. جهانگیری هم شماره دفترش را داده است. شما هم کمک کن ما راه بگیریم از این اتوبان.
دگرگونی ٢١ روستادر مسیر آزادراه تهران- شمال
ساخت آزادراه تهران - شمال بیست‌و‌سه سال است که در دستور کار قرار گرفته و از همان ابتدای کار، یکی از بزرگترین چالش‌هایی که مسئولان دوره‌های مختلف با آن مواجه بودند، وجود سکونتگاه‌های روستایی در مسیر و پیرامون آزادراه بوده است. حریم‌های روستایی به درستی مشخص نبودند و چالش‌های ساخت‌وساز واحدهای مسکونی روستایی در خارج از حریم روستاها پیش‌روی سازندگانقرار داشتند.
در مسیر آزادراه تهران- شمال عملا مجموعه‌ای از روستاهای کوهستانی و کوهپایه‌ای قرار دارند و احداث و تکمیل این آزادراه موجب تحولات شگرف و عمیق در ساختار کالبدی و اجتماعی- اقتصادی روستاهای مجاور آزادراه شده است. وحید ریاحی، عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت معلم، در مقاله‌ای تحت‌عنوان «آزادراه تهران - شمال دگرگونی‌های روستاهای پیرامون» نوشته است: دست‌کم ٢١روستا در مسیر آزادراه تهران - شمال با دگرگونی‌های بنیادین مواجه شده‌اند.
بنا بر تأکید دکتر ریاحی جمع‌آوری اطلاعات تحقیق حاضر مبتنی بر روش پیمایشی و میدانی بوده است و در عین حال از بررسی‌های کتابخانه‌ای و اسناد مکتوب سازمانی درباره سکونتگاه‌های روستایی حاشیه آزادراه نیز استفاده شده است.
زمین‌ها را خریداری کرده‌ایم
«هر چه از مسیر احداث کردیم، زمینش را خریده‌ایم؛ مگر این‌که آن زمین سند نداشته یا به منابع طبیعی تعلق داشته باشد.» این پاسخ خیرالله خادمی، معاون وزیر و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور به «شهروند» درباره زمین‌هایی است که در مسیر آزادراه قرار داشته است. معاون وزیر راه درباره راه‌های محلی این روستاها هم میگوید: برای تمام روستاهای در این مسیر سعی بر این بوده که اگر راهی در جایی قطع شده، حتما به صورت دیگری راه برای آن ایجاد شود. اگر مواردی بوده که عبور آزادراه از میان آن الزامی باشد، با زیرگذر یا روگذر و اقداماتی از این دست، مشکل تردد آن منطقه را قطعا حل خواهیم کرد.
روستاییان نگران نباشند
برای تمام روستاهای در راه یا دسترسی محلی ایجاد شده یا ایجاد خواهیم کرد. موضوع را با امیر امینی، معاون برنامه‌ریزی وزارت راه و شهرسازی هم در میان گذاشتیم. امینی در این‌باره به «شهروند» توضیح می‌دهد: «از همان ابتدای کار، برای همه روستاهای باقیمانده، ابتدا دسترسی ایجاد شده، سپس کلنگ ساخت آن تکه از آزادراه به زمین خورده است.»
معاون برنامه‌ریزی وزارت راه میگوید: روستاهای بومی نگران نباشند، تسهیلات ویژه‌ای برای این عزیزان ارایه می‌شود. برای همه روستاها، مسیر به آزادراه ایجاد و تخفیفات ویژه و مضاعفی برای آنها در اخذ عوارض، در نظر گرفته خواهد شد. و طبعا تمام روستاها به راهی که نیاز به پرداخت عوارض نداشته باشد هم دسترسی پیدا می‌کنند. اگر موردی به درستی اطلاع‌رسانی نشده، به محض استعلام و بررسی صحت و سقم ماجرا در دستور کار قرار خواهد گرفت و به وضع راه‌های آن روستا رسیدگیخواهد شد.
اکثر این روستاها و شهرهای حاشیه در کرج و جاده کندوان واقع شده‌اند که در طرح جامع منطقه‌ای که وزارت راه آن را تدوین کرده است، نه‌تنها دسترسی‌های این روستاها بلکه وضع حمل‌ونقل و ترافیک احتمالی متحمل بر آنها هم به‌طور کامل بررسی شده است. به‌گفته امینی، هر چه تردد یک روستا بیشتر باشد، تعداد دستورالعمل‌های بیشتری برای آنها بررسی خواهد شد.
معاون برنامه‌ریزی وزارت راه و شهرسازی تأکید می‌کند که حتی در مواردی دیده شده که در یک روستا یا حاشیه یک روستا، یک نقطه جمعیت به صورت غیرقانونی و خودجوش به وجود آمده است. وزارت راه حتی برای این نقاط جمعیتی هم خود را موظف می‌داند که هم یک مسیر رایگان محلی برای آنها ایجاد کند، هم یک مسیر ماشین‌رو با پرداخت عوارض که البته عوارض روستاییان همان‌طور که گفتم مشمول تسهیلات و تخفیفات ویژه خواهد شد.
- 19
- 2
