خداحافظی ساکنان گیشا با پل ۴۵ ساله، مدیریت شهری ریسک می‌کند؟

پل قدیمی گیشا در غرب تهران که سال ۱۳۵۳ تاسیس شده، قرار است جمع‌آوری شود. عملیات عمرانی تبدیل این پل به گذرگاه زیرزمینی، شاید تنها پروژه بزرگ و جدید شهرداری تهران در دوره پساقالیباف باشد. هر چند شهرداری تلاش کرده بیشتر پروژه‌های نیمه‌کاره دوران قالیباف در دوره تازه مدیریت شهری، تمام کند، ولی آغاز اَبَرپروژه‌ای مانند زیرگذر گیشا در موقعیت نابسامان مالی شهرداری، ریسک بزرگی است که عده‌ای در ضرورت و حتی موفقیت آن، تردید‌های جدی مطرح کرده‌اند.

گیشا یا کوی نصر، محله‌ای در غرب تهران است، محله‌ای که در شمال آن، برج میلاد قرار دارد و در جنوب شرقی آن هم پلی فلزی و معروف، این محله را به اراضی متعلق به دانشگاه تربیت مدرس و تهران، متصل می‌کند. هر چند نحوه شهرسازی در گیشا و شیب بسیار زمین و جانمایی برج میلاد در شمال آن، بار‌ها مورد اعتراض شهرسازان قرار گرفته است، ولی هم این روز‌ها جمع آوری پل ابتدای این محله که از روی بزرگراه شهید چمران عبور می‌کند، توجه بسیاری از شهرسازان و حتی شهروندان ساکن تهران را به خود جلب کرده. علت آن هم برداشتن پل این محله و احداث زیرگذری است که گفته می‌شود تنها اقدام عمرانی جدید شهرداری تهران در دوره تازه مدیریت شهری شمرده می‌شود.

این محله که هم اکنون به نام رسمی کوی نصر خوانده می‌شود، بیشتر در افواه مردم به نام گیشا معروف است. گفته شده حذف نام گیشا از این محله به این دلیل بود که تصور می‌شد گیشا نام یکی از محله‌های ژاپن است در حالی که گیشا از دو نام زرتشتی تشکیل شده است و هم اکنون در محله گیشا کمتر کسی از نام کوی نصر استفاده می‌کند. محله‌ای شیک و نسبتا گران که قیمت مغازه‌های آن زمانی بیشتر از سایر نقاط تهران بود و البته الان دیگر گفتن ندارد که به نسبت رشد املاک در همه جای تهران، گیشا هم بی نصیب نمانده است.

آغاز ماجرای جمع کردن پل گیشا

اولین مسئولی که درباره تغییر در پل گیشا سخن گفت، پیروز حناچی، بود. شهردار تهران که در ۲۵ دی ۹۶، معاون فنی و عمرانی شهرداری محسوب می‌شد، درباره اولین ایده‌هایی که برای تغییر در ساختار و کاربری پل گیشا و به خصوص پیاده راه سازی بر فراز پل گیشا مطرح بود، توضیح داد.

او گفت: ایده‌ای درباره پیاده رو کردن پل گیشا در دست بررسی است که طی آن، خودرو‌ها از مسیر زیر پل به صورت زمینی تردد می‌کنند و شهروندان می‌توانند از روی پل به صورت عبور پیاده، رد شوند.

بعد از گذشت ۳ ماه از این اطلاع رسانی، پیروز حناچی معاون فنی و عمرانی وقت شهرداری تهران بار دیگر در جلسه‌ای حضور یافت که در آن جزئیات طرح احداث «زیرگذر کوی نصر» با توجه به ایده حفظ پل فلزی موجود به عنوان پل عابر پیاده، مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در آن نشست، راهکار‌های مربوط به ادامه عملیات اجرای دال بتنی زیرگذر کوی نصر با لحاظ حفظ پل فلزی موجود تشریح و موارد مختلفی از قبیل: دسترسی‌های عابر پیاده، جانمایی ایستگاه‌های خطوط اتوبوس تندرو (بی آر تی)، نحوه مواجهه با معارضات تاسیساتی و سایر محدودیت‌های اجرایی ناشی از نگهداشت پل فلزی گیشا، مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.

پیروز حناچی در بخشی از نشست آن روز، جمع بندی راهکار‌های اجرایی در زمینه نگهداشت پل فلزی گیشا در زمان ساخت زیرگذر را، به معنای حصول اطمینان از عدم تداخل اقدامات عمرانی با ایده حفظ پل گیشا دانست و یادآور شد: امکان فنی حفظ پل در زمان ساخت زیرگذر، نقطه آغاز طراحی‌های آتی است؛ مطالعاتی که باید ضمن همه جانبه نگری، به تقویت رویکرد پیاده محوری و بهبود منظر شهری بیانجامد.

معنی ساده این سخن آن است که تا حد امکان تلاش مدیریت شهری بر آن بود تا پل گیشا جمع آوری نشود، ولی ظاهرا تصمیم بر آن گرفته شد که بالاخره پل گیشا جمع شود.

درباره پیامد‌های جمع کردن این پل، افشین حبیب زاده نائب رییس کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای شهر گفته است: احتمال به وجود آمدن مشکلات ترافیکی با برداشته شدن سازه قدیمی پل گیشا وجود دارد، ولی سعی شده تا با همکاری پلیس راهنمایی و رانندگی تدابیر لازم برای به حداقل رساندن مشکلات ترافیکی اندیشیده شود. از این رو تا زمانی که عملیات خاکبرداری شروع می‌شود، دسترسی‌های جدیدی در طول پروژه اضافه خواهد شد تا بار ترافیکی توزیع شود.

این سخنان، شاید چندان به مزاق شهرسازان و متخصصان ترافیک خوش نیامده، زیرا آن‌ها هم سئوالات زیادی را درباره پیامد‌های شهرسازی و به خصوص افزایش بار ترافیکی و گره خوردن عبور و مرور سواره رو در محله گیشا تذکر داده اند.

حتی رئیس شورای شهر در مقام پاسخگویی به این سئوال که درباره مشکلات پس از جمع آوری پل گیشا چه فکری شده و آیا این مسئله کارشناسی است یا نه، گفته است: این موضوع بستگی به جسارت افرادی دارد که در این خصوص مسئول هستند!

شاید این پاسخ دوپهلو باعث شد تا افرادی که مسئول مستقیم این کار شمرده می‌شوند، جسارت به خرج داده و درباره پاسه به این سئوال که چرا پل گیشا جمع می‌شود؟ توضیح دهند. از جمله این مدیران، صفا صبوری دیلمی معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران است. او با بیان اینکه وضعیت فرسودگی پل فلزی کوی نصر تا مرز نا ایمن شدن این پل فلزی پیش رفته بود، گفت: ملاحظات مربوط به ایمنی پل در کنار ضرورت تسریع عملیات اجرایی پروژه، ایده جمع آوری پل فلزی کوی نصر را بیش از پیش تقویت کرد.

صبوری گفت: پل فلزی کوی نصر با برخورداری از ۲ خط عبوری در هر یک از باند‌های شمالی و جنوبی، عملاً نقش یک گلوگاه ترافیکی را در مسیر بزرگراه جلال آل احمد داشت. او توضیح داده: ترافیک ناشی از عدم تعادل خطوط ترافیکی پل کوی نصر نسبت به بزرگراه جلال آل احمد، به گونه‌ای بود که علاوه بر افزایش زمان سفر و مصرف سوخت، کارکرد تقاطع‌های موجود در بزرگراه شهید گمنام را نیز به ویژه در ساعات اوج رفت و آمد تحت الشعاع قرار می‌داد.

به گفته سرپرست معاونت فنی و عمرانی شهرداری تهران، طی ماه‌های اخیر بازنگری‌های مختلفی در طرح احداث زیرگذر کوی نصر صورت پذیرفته است تا بهره‌مندی‌های ترافیکی طرح، ضمن کاهش هزینه‌های اجرایی به حداکثر میزان ممکن برسد.

مدیران شهری انتظار دارند با بهره‌برداری از پروژه احداث زیرگذر کوی نصر، یک مسیر زیرگذر با ۳ خط عبوری در هر یک از باند‌های شمالی و جنوبی، جریان عبور و مرور در این تقاطع پرترافیک ساماندهی شود.