تشنگی مردم خوزستان در کنار سدهای بزرگ / پایان تحمل کم آبی در خوزستان 

 مردم خوزستان در حالی این روزها با بحران آب مواجه شده اند که حدود یک سوم منابع آبی جاری کشور قاعدتا باید به این استان سرازیر شود، اما اجرای پروژه های انتقال آب از سدهای بزرگ خوزستان منجر به آن شده است که برخی مردم این استان که در مجاورت این سدها زندگی می کنند، این روزها تشنه بمانند و البته اعتراضات اخیر این مردم نشان می دهد که گویی بسیاری از آنها دیگر تحمل کم آبی را ندارند.

خوزستان آب ندارد و هم اکنون بیش از هزار روستا در آن به وسیله تانکر آبرسانی می شود. خوزستان آب ندارد و این در حالی است که بزرگترین سدهای کشور در این استان قرار گرفته است. خوزستان آب ندارد و بخش مهمی از سهم آب آن به استان های مرکزی کشور منتقل می شود. خوزستان آب ندارد و مردم آن دست به اعتراض زده اند.

خوزستان آب ندارد و سوء تدبیر در مدیریت منابع آبی، این استان را در شرایط خشکسالی با بحران مواجه کرده است.

ریشه های بروز بحران آب در خوزستان

به گزارش رکنا، خوزستان مجددا با بحران آب مواجه شده است و در روزهای اخیر نیز برخی مردم این استان در شهرهای مختلفی از جمله اهواز، ماهشهر، خرمشهر، سوسنگرد و دشت آزادگان دست به برگزاری تجمعات اعتراضی زده اند؛ در صف این تجمعات نیز هم کشاورزانی حضور دارند که به دلیل کشت غیرقانونی برنج در برخی مناطق استان خوزستان، آب به زمین های آنها نرسیده است و هم مردم شهرها و روستاهای جنوب این استان که بر اثر خشکسالی و سوء مدیریت منابع آب در هفته های اخیر با کم آبی شدیدی دست و پنجه نرم می کنند.

در این میان قاسم سلیمانی دشتکی، استاندار خوزستان که در روزهای ابتدایی بروز اعتراضات آبی در این استان، هرگونه تجمع مردمی را تکذیب می کرد، روز گذشته ناچار شد در یک برنامه تلویزیونی اذعان کند که پیش از بروز تنش آبی اخیر در خوزستان، ۷۰۰ روستای این استان به وسیله تانکر آبرسانی می شدند و حالا با اضافه شدن ۳۰۰ روستا در جنوب این استان به این مجموعه، شمار روستاهایی در خوزستان که آبرسانی به آنها با تانکر انجام می شود، از هزار روستا نیز فراتر رفته است.

با وجود این که خشکسالی، مهمترین عامل تشدید بحران آب در خوزستان است و به گفته فرهاد ایزدجو، مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان، متوسط بارندگی ها در سال آبی جاری در خوزستان به میزان ۳۵ درصد کاهش یافته و میزان آورده آب رودخانه های این استان نیز به میزان ۴۴ درصد کمتر شده است، اما بسیاری از کارشناسان تاکید دارند که سوء مدیریت منابع آبی در ترسالی دو سال قبل، افزایش شدید مصرف آب در بخش کشاورزی به‌ویژه با کشت غیرقانونی برنج در سال جاری، عدم توسعه مناسب شبکه انتقال آب در سطح استان به‌ویژه در بخش روستایی و البته تداوم انتقال آب از خوزستان به فلات مرکزی ایران، از جمله عواملی است که به بحران آب کنونی خوزستان دامن زده است.

نقش صنایع آلاینده در کاهش بارندگی های خوزستان

ایمان محمدی نرگسی، مسئول شبکه مردمی جوانان انقلاب خوزستان البته در گفت و گو با رکنا به عامل دیگری درباره کم آبی امسال خوزستان اشاره کرد. او تاکید کرد با وجود این که بخش مهمی از علت کاهش بارندگی خوزستان در سال جاری مربوط به شرایط خشکسالی و نوسانات اقلیمی است، اما فعالیت صنایع آلاینده در خوزستان نیز به پایین آمدن بیشتر میزان بارندگی ها دامن زده است.

این فعال اجتماعی استان خوزستان در توضیح بیشتر گفت: بخش مهمی از علت کاهش بارندگی در استان خوزستان به دلیل فعالیت صنایع آلاینده، وجود دکل های متعدد نفتی در شهرهای گوناگون، حضور صنایع پتروشیمی در مناطق مختلف و به‌ویژه فعالیت صنایع مربوط به نیشکر در بخش های گوناگون استان است و همین مساله به تنش آبی امسال خوزستان به شدت دامن زده است.

وی افزود: آلاینده هایی که این صنایع در فصول مختلف سال تولید می کنند، منجر به کاهش بارندگی در استان خوزستان می شوند؛ به طور مثال، وقتی پسماندهای صنایع نیشکر در سطح استان بدون ضوابط زیست محیطی سوزانده می شود، آلاینده های زیادی از این طریق وارد هوای خوزستان می شود که این آلاینده ها می توانند مانع ریزش نزولات جوی از آسمان استان شوند.

چرا آب کشاورزی خوزستان به صنایع استان های مرکزی منتقل می شود؟

نرگسی در بخش دیگری از صحبت هایش با اشاره به انتقال آب خوزستان به فلات مرکزی ایران عنوان کرد: عدم تخصیص کافی حقابه خوزستان منجر به بروز اعتراضات مردمی در روزهای اخیر شده است. البته مردم استان ما مشکلی با تامین آب شرب مردم استان های دیگر از طریق سرچشمه‌های کارون و دِز ندارند، ولی آنها به این مساله اعتراض دارند که چرا وقتی در شرایط خشکسالی، کشاورزی در استان خوزستان با مشکل مواجه شده است، کشاورزان و صنایع استان های دیگر باید سهم آب خوزستان را به خودشان اختصاص دهند؟

مسئول قرارگاه جهادی انقلاب اسلامی خوزستان با بیان این که سهم آب کشت تابستانه بسیاری از کشاورزان خوزستان قطع شده است، اظهار داشت: کشاورزان استان خوزستان در طول سال هم به کشت تابستانه می پردازند و هم کشت پاییزه را انجام می دهند. معمولا مشکلی برای تامین آب کشت پاییزه به دلیل حجم بالای بارندگی ها در فصل پاییز وجود ندارد، اما امسال برای اولین بار، سازمان آب و برق خوزستان سهم آب کشت تابستانه بسیاری از کشاورزان خوزستان را قطع کرده است.

این فعال اجتماعی استان خوزستان، انتقال آب این استان به استان های مرکزی کشور را از جمله عوامل عدم تامین سهم آب کشت تابستانه کشاورزان خوزستانی توصیف کرد و گفت: متاسفانه اکنون سهم آب کشاورزان خوزستان از سرچشمه‌های دِز و کارون به صنایع و مزارع استان های اصفهان و یزد انتقال پیدا کرده است. البته ما قصد نداریم با بیان این صحبت ها به اختلافات بین مردم استان های مختلف کشور دامن بزنیم، اما معتقدیم وزارت نیرو باید در شرایط خشکسالی، مدیریت بهتری را بر منابع آبی کشور اعمال می کرد.

آب خوزستان باید به تناسب در اختیار استان های دیگر قرار گیرد

مسئول شبکه مردمی جوانان انقلاب خوزستان با تاکید بر این که «آب» سرمایه ای ملی است که باید به تناسب در اختیار تمام مردم کشور قرار گیرد، اظهار داشت: با وجود این که استان خوزستان دارای بیشترین سدها و منابع آبی جاری کشور است، ولی بازهم ما معتقدیم آب خوزستان باید به تناسب به استان های دیگر نیز انتقال پیدا کند.

مسئول شبکه مردمی جوانان انقلاب خوزستان ادامه داد: مردم خوزستان مشکلی با انتقال آب به استان های دیگر ندارند، اما برایشان جای سوال است که وقتی خوزستان زمین های حاصلخیز بسیاری دارد و می تواند اولویت اصلی کشور در توسعه کشاورزی باشد، چرا دولت با صرف هزینه های گزاف آب را به استان های دیگر انتقال می دهد تا زمین های کشاورزی و صنایع این استان ها بی آب نمانند؟

وی در ادامه تاکید کرد: مردم استان ما هیچ مشکلی با تامین آب شرب مردم اصفهان و یزد از طریق خوزستان ندارند، اما سال هاست که این سوال آنها بی جواب مانده که چرا سهم آب کشاورزی این استان در یک پروژه غیرعلمی و با صرف هزینه های گزاف برای تامین آب مورد نیاز صنایع به‌ویژه صنایع فولاد اصفهان به استان های مرکزی کشور هدایت می شود؟

قصور سازمان جهاد کشاورزی خوزستان در اصلاح الگوی کشت

این فعال اجتماعی استان خوزستان با بیان این که شغل اصلی بیش از ۵۰ درصد مردم این استان کشاورزی است، گفت: انتقاد مهمی که در این زمینه به سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان وارد است، این است که این سازمان هیچ گاه برنامه ای جدی برای اصلاح الگوی کشت، ارائه تجهیزات نوین بخصوص در حوزه آبیاری و ارائه آموزش های لازم درباره صرفه جویی در منابع آبی به کشاورزان استان اجرا نکرده است و به همین دلیل، همچنین بخش اعظم آب استان خوزستان در حوزه کشاورزی به هدر می رود.

وی همچنین با انتقاد از سازمان جهاد کشاورزی خوزستان به دلیل عدم تعریف کشت جایگزین برای کشاورزان این استان اظهار داشت: با وجود این که جهاد کشاورزی خوزستان کشت شلتوک برنج در این استان را ممنوع اعلام کرده، اما بازهم هیچ برنامه جایگزینی برای کشاورزان استان تعریف نکرده است. در این شرایط نیز کشاورزان یا باید به کشت غیرقانونی برنج بپردازند یا از کسب درآمد از طریق کشاورزی دست بکشند.

چرا روستاهای بسیاری در خوزستان ، ۴۲ سال بعد از انقلاب آب لوله کشی ندارند؟

نرگسی در ادامه صحبت هایش به مشکلات ریشه ای در حوزه تامین آب شرب مردم این استان بخصوص تامین آب روستاهای این استان اشاره کرد و ادامه داد: متاسفانه اکنون شرایط تامین آب روستاهای خوزستان به گونه ای است که چه در شرایط خشکسالی و چه در شرایط ترسالی، بخش زیادی از این روستاها با تانکر آبرسانی می شوند؛ چراکه شبکه های انتقال آب هنوز به این روستاها انتقال پیدا نکرده است.

وی در ادامه تاکید کرد: در شرایطی که بیش از ۴۰ سال از پیروزی انقلاب اسلامی می گذرد، این بسیار درد بزرگی است که هنوز آبرسانی بخش زیادی از روستاهای خوزستان دچار چنین معضلی است و مردم دچار بحران اجتماعی شده اند. در این میان، دشمنان خارجی نیز از این بحران سوء استفاده می کنند و سعی دارند مطالبات به حق مردم به شیوه اعتراضات غیردموکراتیک مطرح شود.

مسئول شبکه مردمی جوانان انقلاب خوزستان در همین راستا به بی آبی بخش زیادی از روستاهای غیزانیه اشاره کرد و گفت: در منطقه غیزانیه که بیش از ۶۰۰ حلقه چاه نفت در آن وجود دارد، تا سال گذشته هنوز برخی مردم از آب های سطحی که ناشی از تجمیع آب بارندگی و سیلاب ها بود برای آشامیدن استفاده می کردند. اگر پارسال هم آن اعتراضات در غیزانیه به پا نمی شد، بعید بود که دولت فکری به حال مردم این استان کند.

تبعیض آبی علیه مردم خوزستان

اعتراضاتی که سال گذشته در غیزانیه اتفاق افتاد و تداوم آبرسانی با تانکر در بیش از هزار روستای خوزستان در سال آبی جاری نشان می دهد که اساسا در زمینه تامین آب شرب استان خوزستان، شرایط به گونه ای پیش رفته است که سال ها بسیاری از روستاییان این استان تحت تبعیض قرار گرفته اند؛ به نحوی که در بسیاری از روستاهای خوزستان یا اصلا خط لوله کشیده نشده است یا شبکه های انتقال آب بسیار فرسوده هستند.

این نکته ای است که نرگسی ضمن اشاره به آن تاکید کرد: در برخی مناطق استان خوزستان از جمله ایذه و اندیکا با وجود این که دور تا دور این مناطق انواع و اقسام سدهای بزرگ ملی احداث شده است، اما هنوز روستاهای بسیاری فاقد آب شرب مناسب هستند و همین مساله قطعا احساس تبعیض بسیاری در خوزستانی ها ایجاد کرده است.

وی در پایان تصریح کرد: این احساس تبعیض البته فقط مربوط به بی آبی نیست و شاید بسیاری از مردم ایران باورشان نشود که در شهرستان مسجدسلیمان که منبع مهم تامین گاز کل کشور محسوب می شود، هنوز هم گازرسانی کاملی در برخی روستاها انجام نشده است و همچنان بسیاری از مردم ناچارند که با استفاده از کپسول، گاز مورد نیاز منازل خود را تامین کنند.