میانکاله؛ قربانی نزاع سیاسی؟

حدود یک ماه پس از‌‌آنکه کلنگ پتروشیمی میانکاله درمنطقه حسین‌آباد در پنج‌کیلومتری تالاب میانکاله به زمین زده شد، تکلیف این پروژه هنوز مشخص نشده است. هرچند طی ۱۰روز اخیر با ورود دولت، سازمان محیط زیست و قوه قضائیه و اعتراض وسیع دوستداران محیط زیست، انتظار می‌رفت مجریان این طرح از ادامه فعالیت خود دراین منطقه به‌عنوان پناهگاه حیات‌وحش ایران عقب‌نشینی کنند؛ اما به نظر می‌رسد دعوا بر سر احداث این پروژه بالا گرفته است.

دعوا بر سر احداث پتروشیمی میانکاله از روزهای پایانی سال گذشته که وزیر کشور کلنگ احداث مجتمع پتروشیمی را دراین منطقه برزمین زد، آغاز شد. همان زمان دوستداران محیط زیست و همچنین برخی هنرمندان ازجمله هدیه تهرانی با حضور دراین منطقه با جمع آوری امضا و با شعار «نه به پتروشیمی میانکاله» مخالفت خود را با اجرای این طرح بیان کردند و در ادامه این مخالفت‌ها کارزاری نیز با عنوان درخواست از رئیس‌جمهور برای توقف احداث پتروشیمی در تالاب بین‌‌المللی میانکاله درفضای مجازی به راه افتاد که تاکنون بیش از ۴۱هزار نفر آن را امضا کرده‌اند.به دنبال این مخالفت‌ها بود که علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرگزاری صداوسیما اعلام کرد که پتروشیمی میانکاله مجوزی از سازمان حفاظت محیط زیست ندارد و میانکاله یک تالاب بین‌المللی و زیر مجموعه کنوانسیون رامسر است و باید از آلاینده‌های محیط زیست مصون بماند. او در حالی از عدم صدور مجوز برای این پروژه سخن گفت که مجریان طرح اعلام کرده بودند این پروژه مجوز لازم را از سازمان محیط زیست کسب کرده است.

پس از آن خبری منتشر شد که براساس آن رئیس‌‌جمهور به رئیس سازمان محیط زیست برای جلوگیری از احداث پتروشیمی میانکاله به‌دلیل بروز مشکلات زیست‌‌محیطی، دستور داده و ابطال مصوبه دولت قبل درباره این پروژه در دستور کار هیات‌وزیران قرار گرفته است. روز ۲۳فروردین نیز احمد قاسمی، دادیار دادسرای دیوان‌عالی کشور و مدیر کل حوزه حقوق عامه دادستانی کل کشور در پیگیری حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم با ارسال نامه‌‌ای به دادستان عمومی و انقلاب مازندران دستور توقف اجرای طرح پتروشیمی میانکاله را صادر کرد. با این حال خبرها از ادامه ساخت شبانه این پروژه حکایت می‌کرد؛ موضوعی که ظاهرا با پیگیری‌ها فعلا متوقف شده اما دعواهای سیاسی برسر آن بالا گرفته است. دعوایی که حالا جدا از مردم و دوستداران محیط‌زیست یک سر آن دولت و سر دیگرآن رئیس مجلس، برخی ازمقامات استان مازندران و طرفداران این پروژه قرار دارند.

به این ترتیب درشرایطی که مخالفان ساخت پتروشیمی میانکاله معتقدند احداث این پروژه موجب تخریب گسترده این منطقه به‌عنوان پناهگاه حیات وحش و خشک شدن تالاب میانکاله خواهد شد، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس روز ۲۴ فروردین در جلسه علنی مجلس درسخنانی که به نظر می‌رسید دفاع او از پروژه پتروشیمی میانکاله باشد، گفت: در بیست روز گذشته در یک سرمایه‌گذاری که مسیر اداری حل شده و تا بالاترین سطوح رفته و در دولت مجوز گرفته و زمین به او واگذار شده و چند ۱۰میلیارد سرمایه گذاری کرده، بعد یکی پیدا می‌‌شود و می‌گوید که فلان موضوع دوباره بررسی شود و کار متوقف می‌‌شود.

به گزارش «انتخاب» او افزود: این چه معنی دارد؟ کدام سرمایه‌گذار در چنین شرایطی می‌آید همه مراحل را طی می‌کند و بعد بگوییم کار متوقف شود؟ اگر مشکلی بوده چرا زمین پروژه را به نام او کرده‌اید؟ چرا سند به او دادید؟ قالیباف گفت: جریان‌هایی بحث را به صورت سیاسی دنبال می‌کنند.پس از او سیدمحمود حسینی‌پور، استاندار مازندران روز ۲۶فروردین ماه درگفت‌وگوباصدا و سیما، با دفاع از پروژه پتروشیمی میانکاله گفت: سند داریم که محیط زیست مجوز داده است. محیط زیست می‌‌گوید تحت فشار قرار گرفته؛ تحت فشار چه کسی هستید؟وی افزود: هنرمندان در مساله پتروشیمی میانکاله اصلا اطلاع ندارند. پشت صحنه‌‌برخی سلبریتی‌‌ها و NGO‌ها، فساد، رانت و پول است. این هنرمندان که می‌‌روند میانکاله چه می‌‌دانند ماجرا چیست؟این واکنش‌ها و دفاع ازساخت پتروشیمی میانکاله روز جمعه درنماز جمعه بهشهر نیزادامه داشت.

تاجایی که جباری، امام‌جمعه بهشهر با بیان اینکه «پتروشیمی حق مسلم ماست» خطاب به مخالفان گفت: کور خوانده‌‌اید ما پای این مجتمع پتروشیمی ایستاده‌‌ایم و از هیچ چیزی نمی‌‌هراسیم ولو تظاهرات کنیم و به تهران برویم!به گزارش عصر ایران، وی پتروشیمی را یک «صنعت سبز» توصیف کرد و گفت: «این صنعت آلودگی ندارد» اما «مخالفان به‌صورت مخفیانه مانند شب‌‌پره در فضاهای مجازی باب مخالفت گذاشتند.» همچنین به گزارش انتخاب درحاشیه نمازجمعه بهشهر، عده‌‌ای در حمایت از پروژه پتروشیمی میانکاله پای طوماری امضا جمع کرده‌اند.ازسوی دیگر غلامرضا شریعتی، نماینده بهشهر در مجلس نیز که ازجمله مدافعان پروژه پتروشیمی میانکاله محسوب می‌شود با بیان اینکه این پروژه همه مجوزهای لازم را از دستگاه‌های دولتی و محیط زیست دریافت کرده است، درگفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم گفت که نام این پروژه به اشتباه پتروشیمی میانکاله عنوان می‌شود، این پروژه پتروشیمی امیرآباد مازندران نام دارد.

درمیانه این دعواها توپ موافقت اولیه برای ساخت این پروژه جنجالی بر زمین دولت حسن روحانی افتاده است. شاید این تنها نقطه اشتراکی میان موافقان و مخالفان پتروشیمی میانکاله باشد که دولت گذشته را مسبب ساخت پتروشیمی دراین منطقه مهم زیست‌محیطی مهم می‌دانند. به گزارش «ایرنا» دولت دوازدهم در جلسه ۱۷اسفند۱۳۹۹ به پیشنهاد وزارت نفت با احداث پتروشیمی در منطقه میانکاله استان مازندران موافقت کرده است که همان زمان نیز این موضوع با مخالفت‌های بسیاری روبه‌رو شد. با این حال خبر ساخت مجتمع پتروشیمی میانکاله با سرمایه‌‌گذاری ۳۷۰میلیون دلاری تیرماه سال گذشته توسط حسین‌زادگان، استاندار سابق مازندران رسانه‌‌ای شد تا اینکه از چند هفته پیش جنجال‌برانگیز شد.

به هرحال هرچند موافقان ساخت این پروژه معتقدند ساخت پتروشیمی در این منطقه باعث ایجاد اشتغال برای حداقل ۳ تا ۴ هزار نفر به‌صورت مستقیم می‌‌شود، درمقابل مخالفان می‌گویند اجرای این پروژه میانکاله را که به‌عنوان ذخیره‌‌گاه زیست‌‌کره پناهگاه حیات‌وحش و بهشت پرندگان مهاجر معروف است، باخطر نابودی روبه‌رو خواهد کرد. آنها همچنین معتقدند این منطقه از اهمیت زیست‌‌محیطی و ملی بسیار زیادی برخوردار است. بنابراین هرگونه بهره‌برداری از این مناطق باید مطابق استاندارد‌‌های سازمان حفاظت محیط زیست باشد. حالا در میانه دعواهای سیاسی برسراحداث پتروشیمی میانکاله باید دید که آیا نخستین تالاب بین‌‌المللی ایران و پناهگاه حیات وحش میانکاله قربانی خواهد شد یا نه؟