مهار فرونشست زمین در گرو بازیابی آب‌های زیرزمینی/ وضعیت قرمز فرونشست در جنوب غرب تهران

به گزارش تسنیم, پدیده فرونشست که از دهه ۴۰ شمسی در کشور ما مشاهده شده, همواره در حال اوج‌گیری است و همواره شاهد راهیابی فرونشست به سطح زمین در شهرهای مختلف کشور هستیم. در حال حاضر در نتیجه تحقیقاتی که بر روی ۶۰۹ دشت مطالعاتی کشور انجام شده است, ۴۰۹ دشت درگیر فرونشست هستند و ۲۰۰ دشت باقی مانده نیز به‌زودی با فرونشست مواجه خواهند شد! از این ۴۰۹ دشت ۱۳۳ دشت وضعیت خطرناک‌تری دارند که از این تعداد نیز ۳۰ دشت شرایط به شدت بحرانی دارند.

همچنین بر اساس آمارهای سازمان زمین‌شناسی و مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی فرونشست در برخی از استان‌ها به نقطه بحرانی رسیده است؛ به عنوان مثال برخی نقاط پایتخت سالانه ۲۴ سانتی‌متر نشست می‌کنند و شهر اصفهان نیز نخستین کلانشهری بود که در آن فرونشست به مناطق شهری نفوذ پیدا کرد و ۱۸.۵ سانتی‌متر در سال نرخ بیشینه فرونشست آن در مناطق شهری است و نرخ متوسط فرونشست آن نیز بین ۵ تا ۶ سانتیمتر در سال است.

با وجود آمار ترسناک درگیری ۳۱ استان کشور با فرونشست و تصاویری که روزانه نشان از نفوذ فرونشست به سطح زمین در نقاط مختلف کشور را دارد, همچنان عزم راسخی برای مهار فرونشست در کشور دیده نمی‌‌شود و پرداختن به این مسئله که تهدید بالقوه کشور در زیر پای شهروندان است, تنها در رسانه‌ها و به ندرت در کلام برخی از مسئولین مطرح می‌‌شود.

متخصصان بارها تأکید کرده‌اند که فرصت به شدت محدودی برای مهار فرونشست باقی مانده و با توجه به این که دشت‌هایی که دچار فرونشست می‌شوند, دیگر توانایی بازگشت به شرایط قبل را ندارد, باید هر چه زودتر اقدام مؤثری در رابطه با این موضوع انجام شود. کارشناسان همواره تأکید دارند که مهار فرونشست در گرو بازیابی آب‌های زیرزمینی است و اگر بخواهیم غیر از کاهش مصرف آبخوان‌ها اقدامی انجام دهیم, به دنبال آدرس غلط رفته‌ایم.

بر اساس آمارها تنها در ۲۳ سال گذشته اندازه ۵ دریاچه به بزرگی دریاچه ارومیه آب‌های زیرزمینی‌مان را مصرف کرده‌ایم و در استان‌های اصفهان, تهران و کرمان سالانه اندازه یک سد کرج آب‌های زیرزمینی را از دست می‌دهیم که این مورد بیانگر شدت تخریب منابع آب زیرزمینی در کشور است. آب‌های زیرزمینی دور از چشم و در زیر پای ما گنجینه پنهانی هستند که زندگی ما را غنی می‌کنند و تقریباً تمام آب‌های شیرین جهان را آب‌های زیرزمینی تشکیل می‌دهند.

بازیابی آب‌خوان‌های زیرزمینی در گرو پلمب کردن و شناسایی چاه‌های غیرمجاز, کاهش مصرف مجاز چاه‌های دارای مجوز و اصلاح الگوی کشت است. با توجه به اینکه کشاورزی سالانه ۸۹ میلیارد متر مکعب از آب کشور را مصرف می‌کند که این مقدار حدود ۹۰ درصد مصرف سالانه آب کشور است, اصلاح روش‌های آبیاری و الگوی کشت باید در اسرع وقت اجرایی شود اما متأسفانه با وجود اینکه در تمامی اسناد توسعه کشور به این مورد اشاره شده است, وزارت جهاد کشاورزی همواره از اصلاح این روند, امتناع می‌کند.

جدای از موارد مذکور که همگی در گروه اصلاح روند کشاورزی در کشور است, توجه به اصول آبخوان‌داری, استفاده از چاه‌های جذبی, نصب کنتور بر روی چاه‌ها و غرقاب کردن زمین در زمین‌های وسیع (basin) از جمله اقدامات موثری است که می‌توان برای بازیابی آب‌خوان‌ها و مهار فرونشست انجام داد. نمونه این اقدامات در کشورهای ژاپن, چین, ایالات متحده, تایلند و ..., منجر به مهار و یا کاهش شدید نرخ فرونشست شده است.

به گفته رئیس سازمان زمین‌شناسی که متولی انجام تحقیقات در زمینه پهنه‌های فرونشست است, تنها با صرفه‌جویی ۱۰ درصدی در مصارف آب کشاورزی می‌توان کشور را از خطر ورشکستگی آبی خارج کرد و به بازیابی منابع آب زیرزمینی و مهار فرونشست کمک کرد.

***

معاون وزیر راه: تبعات فرونشست قابل کنترل است/ بیش از ۸۰درصد شهرهای استان طرح جامع دارد

«فرونشست» یکی از پدیده‌هایی است که طی چند سال گذشته به دلایل مختلف مانند افزایش برداشت از آب‌های زیرزمینی، زلزله یا فرسایش خاک در کشور اتفاق افتاده است. یکی از روش‌های جلوگیری از عواقب این پدیده‌ها، ایمنی‌سازی ساختمان‌ها و مصالح ساختمانی است.

به گزارش ایمنا، یکی از بحران‌های مهم زیست‌محیطی ایران در سال‌های اخیر، فرونشست زمین بوده است. «فرونشست» یکی از پدیده‌هایی است که طی چند سال گذشته به دلایل مختلفی مانند افزایش برداشت از آب‌های زیرزمینی، زلزله یا فرسایش خاک در کشور اتفاق افتاده است. یکی از روش‌های جلوگیری از عواقب این پدیده‌ها، ایمنی‌سازی ساختمان‌ها و مصالح ساختمانی است.

ایران از جمله کشورهایی است که بیشترین درگیری فرونشست را ثبت کرده؛ به‌طوری‌که میزان فرونشست در ایران ۹۰ برابر میانگین کشورهای توسعه‌یافته گزارش شده است. در شرایط فعلی ۳۰۰ دشت ایران دچار این بحران بوده و در برخی از دشت‌ها، زمین وارد مرحله بحرانی ایجاد فروچاله‌ها شده است.

دشت کبوترآهنگ همدان، دشت ورامین، دشت نظرآباد، دشت تهران، مشهد، نیشابور و دشت‌های استان کرمان، اصفهان و قزوین از جمله مناطقی است که شرایط فرونشست در آن بحرانی است. در اصفهان طی سال‌هابه ویژه ماه‌های اخیر، خطر فرونشست بیش از پیش جدی شده؛ به طوری که شاهد ریزش خیابان‌های اصلی شهر بوده‌ایم و ترک‌های ناشی از آن به درون خانه‌ها و منازل مسکونی شهر اصفهان، راه یافته است.

طرح جامع شهرها، یکی از مراجع اصلی ساخت‌وساز است که اگر در آن مسائلی همچون زلزله و فرونشست در نظر گرفته شود، می‌توان ساختمان‌هایی مقاوم به این پدیده‌ها ایجاد کرد و خطر این پدیده برای ساکنان شهرها را کاهش داد. در این خصوص گفت‌وگویی با علیرضا قاری‌قرآن، معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرکل اداره راه و شهرسازی استان اصفهان صورت گرفت که شرح آن را در زیر می‌خوانید:

با توجه به مبحث فرونشست اصفهان، درخصوص دلیل ایجاد این مشکل و راهکارهای اجرایی و اقدامات انجام شده توضیح دهید

فرونشست زمین، مسئله‌ای بسیار فراگیر بوده که پایین رفتن سفره‌های آب زیرزمینی، یکی از دلایل آن است. مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی، متولی بررسی فرونشست‌ها در کل کشور بوده و با توجه به حساسیت این موضوع، تیم ویژه‌ای برای بررسی آن در حال تحقیق است. به این منظور، نیازمند تأمین نقشه جامعی از فرونشست در کل کشور هستیم؛ پس از تأمین این نقشه مانیتورینگ انجام شده و تغییراتی که در آستانه بحران قرار ندارد، ترمیم خواهد شد.

برای فرونشست نیز باید اقداماتی که برای زلزله انجام شد، صورت گیرد. پهنه‌های اصلی و حساس فرونشست در کل کشور موجود است. بیش از ۸۰ درصد از شهرهای استان طرح جامع و تفصیلی دارد؛ این تعداد تا سال ۱۴۰۱ به صددرصد خواهد رسید. طرح جامع نوین اصفهان مرحله شناخت را پشت سر گذاشته و لازم است با همکاری اداره کل راه و شهرسازی استان و شهرداری اصفهان مراحل بعدی آن انجام شود. هنوز انتخاب مشاور برای اجرای این طرح انجام نشده است.

تبعات فرونشست همچون زلزله قابل کنترل است

طرح جامع شهر اصفهان با رویکرد نوین، نخستین طرحِ کشور با رویکرد برنامه‌ریزی راهبردی و فضایی است که بر اساس مصوبه ۲۸/‏۳/‏۱۳۹۷ شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در حال تهیه است. این طرح از دو مرحله اصلی تشکیل شده؛ به گونه‌ای که در مرحله اول مسائل، نیازها و ظرفیت‌های شهر تحت عنوان‬ «گزارش تشخیص» شناسایی می‌شوند و در مرحله دوم براساس خروجی‌های مرحله اول، «دستور کارها» تهیه می‌شود و مبنای تهیه برنامه‌های پیشنهادی قرار می‌گیرد. در مرحله اولِ این طرح، مسائل و مشکلات شهر اصفهان از چهار مسیر متمایز و البته مرتبط با هم مورد کاوش، بررسی و شناسایی قرار گرفته است.

جمعاً تعداد ۸۸۲ مشکل در ۲۹ حوزه مورد بررسی در مرحله اول طرح شناسایی شد که به موضوع فرونشست زمین در دو حوزه موضوعی بافت فرسوده و آب و در قالب چهار مشکل اولیه فرونشست تدریجی زمین و عدم امکان نشت‌یابی در بافت‌های فرسوده، پدیده فرونشست دشت و تخریب آبخوان زاینده‌رود، پدیده فرونشست به علت تخلیه آب‌ها و برداشت‌های بی‌رویه در برخوار و عاشق‌آباد، نبود طرح و مدیریت جامع فرونشست زمین اشاره شده است.

جایگاه موضوع فرونشست در فرآیند شناسایی و تحلیل مشکلات شهر اصفهان در طرح جامع اصفهان چیست؟

در بیانیه مشکلات و مطالبات، فرونشست تدریجی زمین و نبودِ امکان نشت‌یابی در بافت‌های فرسوده و ناکارآمد به عنوان یکی از مشکلات بزرگ محلات ناکارآمد شهری شناسایی شده؛ هر چند به این مشکل در برخی نمونه‌ها اشاره شده است، اما بسیار جزئی‌تر از سایر مشکلات این محلات است و نمی‌توان آن را مشکل مهمی در میان مشکلات محلات ناکارآمد اصفهان تلقی کرد. این مشکل عملاً در دل مشکل کلان کمبود زیرساخت‌ها و خدمات در محلات ناکارآمد قرار گرفته و مهم‌ترین پیامد ناشی از آن، سرمایه‌گریزی از بافت‌های فرسوده مطرح شده است.

در حوزه آب، مشکلات مربوط به فرونشست به علت تخلیه آب‌ها و برداشت‌های بی‌رویه در برخوار و عاشق‌آباد و تخریب آبخوان زاینده‌رود، همچنین نبود طرح و مدیریت جامع فرونشست زمین ابتدا به عنوان یک کلان مشکل حوزه آب تحت عنوان «فرونشست زمین به دلیل برداشت‌های بی‌رویه از آبخوان و ضعف در مدیریت آن» شناسایی شده و در مرحله تلفیق و پایش مشکلات توسط تیم تهیه کننده طرح، موضوعِ فرونشست نه به‌عنوان یک مشکل ساختاری، بلکه ذیل روبنایی‌ترین مشکل (معلول ناشی از همه مشکلات و علت‌ها) یعنی کم‌آبی به‌عنوان پیامد ناشی از مسائل مربوط به حکمرانی آب (مسائلی همچون عدم تأمین حقابه زیست‌محیطی زاینده‌رود، بارگذاری بیش از حد جمعیت و کاربری‌ها نسبت به ظرفیت آبخوان و برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی) شناسایی شده است.

با توجه به دیدگاه علمی و ارزیابی‌هایی که از مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی داشتید، وضعیت فعلی این مرکز به چه صورت است؟

مرکز تحقیقات، یکی از مراکزی است که بر اساس مصوبه مجلس تأسیس شده و وظیفه اصلی آن، حل موضوع مسکن در کشور است. تأمین صحیح نیاز مسکن از جمله اهدافی است که مرکز تحقیقات باید آن را تأمین کند. وزارت راه و شهرسازی وظایف متعددی بر عهده دارد که مرکز تحقیقات، اتاق فکری برای آن است.

مسیر مرکز تحقیقات در دهه‌های گذشته تئوری شده و به سمت دانشگاه‌ها حرکت کرده است. امروزه مرکز تحقیقات شامل ۲۵ بخش تخصصی از حوزه‌های هوشمندسازی، تا ژئوتکنیک و زیرساخت‌های عمرانی است. گواهینامه مشخصه فنی بر مصالح ساختمانی با نظارت مرکز تحقیقات صادر می‌شود و زیرساخت‌های آزمایشگاهی منحصر به فردی در این مرکز ایجاد شده است.

فاصله بین اقدامات تئوری تا حوزه اجرا، حلقه مفقوده مرکز تحقیقات بوده است. با وجود نوآوری‌هایی که در فضای آکادمیک کشور ایجاد شده، در اجرا شاهد این نوآوری‌ها نیستیم و حتی وزارت راه و شهرسازی هم در ساخت راه‌ها از روش‌های سنتی و قدیمی استفاده می‌کند. اگر مرکز تحقیقات بتواند به طور کاربردی در کشور اقدام کند، علاوه بر افزایش کیفیت فعالیت‌های عمرانی منجر به کاهش هزینه‌ها هم خواهد شد.

بنا بر سیاست‌گذاری‌های به عمل آمده چه اهداف اجرایی را در مرکز تحقیقات دنبال می‌کنید؟

به دنبال آن هستیم که ارتباط ساختاری مرکز تحقیقات با بدنه وزارت راه و شهرسازی و اداره کل استان‌ها، همچنین شهرداری‌ها برقرار شود. کلی‌ترین هدفی که دنبال خواهد شد، مرتبط‌سازی بدنه مرکز تحقیقات با بدنه دستگاه‌های اجرایی کشور است. اقدامات برای جلوگیری از فرونشست و زلزله، از جمله پروژه‌های اصلی مرکز تحقیقات است. ۱۴۰۰ دستگاه زلزله‌نگار در حال نصب در کل کشور است. همچنین صنعتی‌سازی ساختمان از جمله پروژه‌های با اهمیت و اصلی مرکز تحقیقات بوده که نیازمند اعتمادسازی است.

نخستین ساختمان‌هایی که ارکان مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان در آن رعایت شده، آماده بهره‌برداری است. در این ساختمان‌ها، مرکز تحقیقات نظارت عالی داشته و در مراحل ساخت همه مقررات با نظارت اجرایی شده است. این ساختمان‌ها به مدت دو تا سه سال، مانیتورینگ می‌شود تا میزان مصرف انرژی در آن اندازه‌گیری و داده‌های دقیقی از آن احصا شود. تاکنون به دلیل حضور نداشتن مرکز تحقیقات در مراحل اجرا، بسیاری از مقررات به دقت اجرایی نشده است.

***

وضعیت قرمز فرونشست در جنوب غرب تهران/ نقش فرونشست ۴۰۹ دشت ایران

مطابق اظهارات رئیس گروه آب زمین شناسی سازمان زمین شناسی، هم اکنون ۴۰۹ دشت از ۶۰۹ دشت مطالعاتی کشور در وضعیت بحرانی فرونشست زمین قرار دارند؛ مساله ای که نشان می دهد عمده آبخوان های ایران در شرایط خطرناک نشست هستند و اگر تدبیر صحیحی برای جلوگیری از تداوم روند فرونشست زمین و کنترل میزان برداشت از سفره های آب زیرزمینی در این دشت ها انجام نشود، در آینده ای نه چندان دور شاهد تبعات سوء ناشی از فرونشست شامل ایجاد شکستگی در جاده ها، راه آهن و ساختمان ها، وارد شدن آسیب به تاسیسات زیربنایی و بروز فروچاله های ناگهانی در بسیاری از مناطق ایران خواهیم بود.

به گزارش رکنا، دشت ها یا آبخوان هایی که مقدار برداشت از سفره های آب زیرزمینی آنها از میزان تغذیه آن سفره ها در طول سال های متمادی بیشتر باشد، دچار فرونشست زمین می شوند. در چند دهه گذشته نیز برداشت بی رویه از سفره های آب زیرزمینی در نقاط مختلف ایران منجر به تشدید روند فرونشست زمین در برخی مناطق کشور شده است. در این میان فرونشست زمین آثار مخرب گوناگونی برای طبیعت به همراه دارد که یکی از مهمترین آنها ایجاد فروچاله ها محسوب می شود.

نکته مهمی که باید به آن توجه داشت این است که وقتی سطح سفره های آب زیرزمینی پایین می آید، روند کاهش تدریجی آب های زیرزمینی در تمام نقاط آن آبخوان به شکل یکسان اتفاق می افتد، اما فرونشست در لایه های ریزدانه اتفاق می افتد و لایه های درشت دانه تراکم و نشست قابل توجهی را نشان نمی دهند. همچنین در مناطقی که فرونشست زمین رخ می دهد، احتمال وقوع پدیده فروچاله و بروز شکستگی ها و ایجاد شکاف در دل زمین به عنوان تبعات طبیعی فرونشست بیشتر است.

آن طور هم که گزارشات سازمان زمین شناسی نشان می دهد، دشت های واقع در فلات مرکزی ایران شامل استان های اصفهان، یزد، کرمان، کرمانشاه، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، تهران، مرکزی، قزوین، البرز، همدان و فارس بیشترین بیلان منفی را در سفره های آب زیرزمینی خود دارند و نرخ فرونشست زمین در این مناطق از سایر نقاط کشور بیشتر است.

نقش "سازندهای کاستی" در بروز فروچاله

دکتر ایمان انتظام، رئیس گروه آب زمین شناسی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور در گفت و گو با رکنا معتقد است که در تحلیل امکان ایجاد چاله و شکاف در دل زمین باید مساله فرونشست را تا حدی از پدیده فروچاله جدا کرد، زیرا اساسا در استان هایی از ایران مثل همدان و فارس که فروچاله های بیشتری مشاهده می شود، بیش از آن که پدیده فرونشست در ایجاد فروچاله نقش داشته باشد، «سازندهای کاستی» در بروز فروچاله موثر هستند. «سازندهای کاستی» غارهایی در دل زمین ایجاد می کنند که وقتی آب های زیرزمینی از دل آنها بیرون کشیده می شود، ناگهان سقف این غارها فرو می ریزد و منجر به ایجاد چاله ریزشی در زمین می شود.

این مقام مسئول در سازمان زمین شناسی در توضیح بیشتر گفت: فروچاله ها تا حدی در مناطق دچار فرونشست زمین مشاهده می شوند، اما مکانیسم آنها متفاوت است و این طور نیست که صرفا در نقاطی که نرخ فرونشست بالایی دارند، فروچاله اتفاق بیفتد، بلکه پدیده هایی مثل شکاف زمین، بالاآمدگی جدار چاه و پایین رفتن سطح آب زیرزمینی که همگی از نشانه های فرونشست زمین هستند نیز می تواند در مناطق دارای فرونشست رخ دهد.

انتشار آخرین نقشه فرونشست زمین در نقاط مختلف ایران در سال ۹۸

انتظام در بخش دیگری از صحبت هایش درباره تعداد دشت های دچار فرونشست زمین در ایران توضیح داد: در کشور ما ۶۰۹ دشت مطالعاتی وجود دارد که از این میان، ۴۰۹ دشت کشور، دشت های بحرانی هستند، یعنی در آن دشت ها میزان تغذیه آبخوان از مقدار برداشت در طول سال های متمادی کمتر بوده است. در واقع، فرونشست زمین با نرخ های متفاوتی در بیشتر دشت های کشور مشاهده می شود، اما آهنگ فرونشست زمین در دشت هایی که در وضعیت بحرانی قرار دارند، بیشتر است.

رئیس گروه آب زمین شناسی سازمان زمین شناسی با اشاره به تهیه نقشه فرونشست زمین در دشت های مختلف کشور گفت: اندازه گیری فرونشست زمین در دشت های مختلف با روش های تداخل سنجی و با استفاده از داده های ماهواره ای در بازه های زمانی مختلف انجام می شود. آخرین نقشه کشوری درباره نرخ فرونشست زمین در دشت های مختلف ایران نیز در سال ۹۸ تهیه شده که در این نقشه میانگین نرخ فرونشست و بیشینه نرخ فرونشست برحسب سانتی متر در سال در نقاط گوناگون ایران نشان داده شده است.

وی در ادامه تاکید کرد: فرونشست زمین یک پدیده دینامیک است که با پایین رفتن سطح آب زیرزمینی و متراکم شدن لایه های ریزدانه زمین رخ می دهد. در این میان بسته به این که در هر سال سطح آب زیرزمینی در کدام لایه زمین پایین تر می رود، فرونشست زمین با نرخ های متفاوتی ایجاد می شود. به همین دلیل در یک دشت خاص، نرخ و محل وقوع فرونشست زمین در یک سال، ممکن است با نرخ و محل وقوع فرونشست زمین در سال های دیگر کاملا متفاوت باشد. بنابراین سازمان زمین شناسی هرچند سال یک بار نقشه فرونشست زمین را اصلاح می کند و قرار است در سال ۱۴۰۱ نیز نقشه جدیدی از نرخ فرونشست زمین در نقاط مختلف کشور منتشر شود.

بدترین آسیب ناشی از فرونشست زمین چیست؟

انتظام با بیان این که بالا بودن نرخ فرونشست زمین، تنها نشانه خطرناک بودن این پدیده نیست، عنوان کرد: در بسیاری از مناطق دارای فرونشست، آثاری مانند شکاف های زمین الزاما در مناطقی رخ نمی دهد که دارای نرخ بالایی از فرونشست هستند، بلکه نشست نامتقارن زمین بیش از همه منجر به ایجاد آثار سوء ناشی از فرونشست از جمله وارد شدن آسیب به راه ها و ساختمان ها می شود. در واقع، وقتی در یک منطقه تمام سطح زمین هم زمان با یکدیگر دچار فرونشست می شود، آثار تخریب کمتر مشاهده می شود، اما وقتی فرونشست زمین به شکل نامتقارن رخ می دهد، خرابی های حاصل از آن نیز بیشتر می شود.

رئیس گروه آب زمین شناسی سازمان زمین شناسی ادامه داد: بروز شکاف و ترک خوردگی در ساختمان ها، پل ها، جاده ها و راه آهن به همراه ایجاد فروچاله های ناگهانی و وقوع شکاف های گسترده در دل زمین از جمله آثار سوء ناشی از فرونشست زمین هستند که به شکل واضحی مشاهده می شوند. اما بدترین آسیب فرونشست، متراکم شدن بخش های مختلف آبخوان است که به صورت مستقیم مشاهده نمی شود، ولی از دست رفتن قابلیت آبگیری آبخوان را به همراه دارد.

این مقام مسئول در سازمان زمین شناسی توضیح داد: وقتی در یک منطقه فرونشست زمین اتفاق می افتد، لایه های زیرین آبخوان متراکم می شود و به این ترتیب، آبخوان تا حد زیادی قابلیت آبگیری خود را از دست می دهد. به این صورت، میزان قابلیت ذخیره کردن آب های زیرزمینی در آن آبخوان کاهش می یابد.

وی در پایان تصریح کرد: آب های زیرزمینی از اهمیت بسیار زیادی در کشور ما برخوردار هستند و نوعی ذخیره استراتژیک به حساب می آیند، بنابراین وقتی یک دشت به علت فرونشست زمین قابلیت ذخیره سازی آب های زیرزمینی خود را از دست می دهد، این مساله آسیب زیادی را برای منابع آبی آن منطقه به همراه دارد؛ به همین دلیل، مسئولان کشور باید توجه ویژه ای به مساله فرونشست زمین داشته باشند.

***

آیا زمین تخت جمشید را می بلعد؟

عضو مجمع نمایندگان استان فارس در مجلس شورای اسلامی گفت:  فرونشست زمین و بحران بی آبی در اطراف تخت جمشید بیش از پاسارگاد است این موضوع ابعاد مختلفی از بحران‌ها را به دنبال خواهد داشت.

جلال رشیدی کوچی در گفت‌وگو با خانه ملت، در مورد فرونشست زمین در اطراف تخت جمشید گفت: فرونشست زمین و بحران بی آبی در اطراف تخت جمشید بیش از پاسارگاد است این موضوع ابعاد مختلفی از بحران‌ها را به دنبال خواهد داشت، در خصوص بی آبی پاسارگاد پیگیری‌هایی صورت گرفته است که با حضور ضرغامی وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قول‌های مساعدی برای حل معضل فرونشست اطراف مناطق باستانی فارس داده شده است.

وعده وزیر ارشاد مبنی بر ساخت موزه پاسارگاد

نماینده مردم مرودشت، پاسارگاد و ارسنجان افزود: موزه پاسارگاد یکی از مهم‌ترین موزه‌های ایران با هدف معرفی هنر و معماری در جوار مجموعه جهانی پاسارگاد در استان فارس، در دست تکمیل است؛ این موزه  پس از نیم قرن بلاتکلیفی با وعده وزیر ارشاد قرار است که در این دولت به سرانجام برسد، کمبود اعتبار عاملی شده که این موزه نیمه تمام باقی بماند، بر همین اساس مقرر شد مجددا وزیر میراث فرهنگی سفری به استان فارس داشته و از نزدیک از اماکن تاریخی تخت جمشید، پاسارگاد و نقش رستم بازدید داشته باشند. 

رشیدی کوچی با اشاره به بی توجهی در حفظ و نگهداری آثار باستانی استان فارس تاکید کرد: حفظ و نگهداری آثار باستانی و تاریخی نشان از تمدن و هویت ایرانیان را می‌دهد. بی توجهی به آثار تاریخی قطعا انتقادهای بسیاری از طرف علاقمندان داخلی و خارجی به همراه دارد، آسیب دیدن بناهای تاریخی به هر دلیلی از کمبود اعتبار گرفته تا بی توجهی در حفظ و نگهداری این آثار، بی شک انتقادهایی را به همراه خواهد داشت.

عضو کمیسیون امور داخلی و شوراهای مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: در سفر رییس جمهور به استان فارس بازدیدی از بنای تاریخی تخت جمشید داشتند، در همان جا عنوان شد باید درآمدهای حاصل از این مکان تاریخی و گردشگری در راستای حفظ و نگهداری خود این اثر تاریخی و روستاهای اطراف آن هزینه شود.

گلسنگ‌ها به تخت جمشید آسیب می‌زنند

وی در ادامه یادآور شد: اعتباری که دولت برای حفظ و نگهداری بنای تاریخی تخت جمشید اختصاص داده بسیار ناچیز است و حتی گلسنگ‌هایی که روی این اثر تاریخی ایجاد شده منجر به آسیب‌های جدی  این اثر تاریخی  ایرانی شده است.

رشیدی کوچی تاکید کرد: امسال حدودا ۴۰۰ هزار نفر از تخت جمشید  بازدید داشتند میانگین هزینه بازدید هر شخص  را ۲۰ هزار تومان در نظر بگیریم، حدودا  ۸ هزار میلیارد تومان درآمد خواهد بود که اگر همین درآمد را به حفظ و نگهداری این اثر تاریخی و باستانی و همچنین روستاهای اطراف اختصاص دهند قطعا نه تنها شاهد تخریب این اثر تاریخی و ملی نخواهیم بود بلکه موجب رونق گردشگری آین منطقه نیز می شود.

درآمد حاصل از تخت جمشید در جای خود هزینه شود

عضو مجمع نمایندگان استان فارس تاکید کرد: در حال حاضر درآمد حاصل از تخت جمشید به مرکزیت وزارت میراث فرهنگی واریز می‌شود، مقرر شد جلسه‌ای با وزیر گردشگری داشته باشیم تا در همین خصوص اعتبارات اختصاص داده شود، باید درآمد حاصل از تخت جمشید در جای خود هزینه شود نمی‌توانیم این بنای تاریخی و ملی را با بودجه ملی حفظ کنیم. 

عضو کمیسیون امور داخلی و شوراهای مجلس شورای اسلامی در پایان خاطر نشان کرد: دو حالت کلی برای حفظ و نگهداری بنای تاریخی تخت جمشید تعریف می‌شود، یکی ورود بخش خصوصی و دیگری درآمدهای دولتی، بنده به عنوان نماینده مرودشت تمام حمایت خود را برای حفظ این اثر باستانی خواهم داشت به ویژه از باستان شناسان و مرمت گران که در طی این سال‌ها با کمبود اعتبارات تمام تلاش خود را در جهت حفظ این آثار داشتند.