نشست زمین در نیشابور ۲۱ برابر بیشتر از میانگین جهانی

سعید خجسته‌پور در گفت و گو با ایسنا با بیان اینکه تمام کارشناسان بر این باورند که برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی موجب فرونشست و درز شکاف در دشت نیشابور شده است، افزود: یکی از عوارض ویرانگر افت آب‌های زیرزمینی آسیب‌پذیری قنوات و چشمه‌هاست که با کاهش دبی مواجه شده و خشک می‌شوند.

وی با اشاره به اینکه در دشت نیشابور با درز شکاف‌های طولانی مواجه هستیم، ادامه داد: درز شکاف‌ها نه تنها مناطق مسکونی را مورد تهدید قرار داده‌اند بلکه تأسیسات زیربنایی همچون ایستگاه‌های تقویت فشار برق و حتی خطوط نفت و گاز در معرض تهدید قرار گرفتند و خطرات جدی را در پی دارد.

رئیس آب منطقه‌ای نیشابور کاهش آبدهی چاه‌ها را از دیگر مشکلاتی که کشاورزان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند برشمرد و گفت: در دشت نیشابور به دلیل همین مشکل کشاورزان مجبور هستند در سال به طور متوسط حدود ۱٠٠ حلقه چاه را تعمیق و یا کف شکنی کنند تا با افزایش عمق چاه جبران افت ناشی از سطح آب‌های زیرزمینی را انجام دهند که این کار هزینه‌های زیادی را روی دست کشاورزان می‌گذارد.

وی نشست سراسری در دشت نیشابور را ناشی از افت آب‌های زیرزمینی دانست و خاطرنشان کرد: به طور متوسط دشت نیشابور سالانه ۸۶ میلی‌متر نشست زمین را تجربه می‌کند که در مقایسه با میانگین جهانی که ۴ میلی‌متر است تقریباً این رقم ۲۱ برابر است.

خجسته‌پور گفت: متأسفانه در دشت نیشابور با بحران و اضطرار مواجه هستیم، به دلیل نشست زمین و فشرده شدن لایه‌های خاک ظرفیت آبگیری آبخوان نیز از دست رفته است.

وی تصریح کرد: نشست زمین و فشرده شدن لایه‌های خاک موجب شده که اگر از بارش‌های خوبی هم برخوردار باشیم دیگر توانایی جذب آب را نخواهند داشت و قطعاً آب‌های زیرزمینی برگشت‌ناپذیر خواهد بود.

رئیس آب منطقه‌ای نیشابور مدیریت مصرف آب را بهترین راهکار جلوگیری از این اتفاق ناگوار دانست و گفت: از سال ۱۳۹۶ در راستای سیاست سازگاری با بی‌آبی در کل کشور نصب کنتورهای هوشمند در دستور کار قرار گرفت.

وی با بیان اینکه نصب کنتورهای هوشمند در خراسان رضوی به ویژه شهرستان نیشابور رضایت‌بخش است، بیان کرد: حدود ۸۸ درصد کل بهره‌برداران آب در این شهرستان اقدام به نصب کنتورهای هوشمند کردند که با این کار توانستیم میزان قابل توجهی کسری مخزن نیشابور را کنترل کنیم.

خجسته‌پور خاطرنشان کرد: تاکنون بیش از ۹۳ درصد چاه‌های کشاورزی مجهز به کنتور هوشمند شدند، اگرچه اولین چاه پروانه‌دار نیشابور در سال ۱۳۴۸ حفر شد اما هر چه به سال‌های دهه ۵۰ و ۶۰ رسیدیم روند حفر چاه‌ها و صدور پروانه‌ها افزایش یافت.

 وی با اشاره به اینکه از سال ۱۳۶۸ حفر چاه به طور کامل ممنوع شد، عنوان کرد: در حال حاضر چاه غیرمجاز فعال عمیق در نیشابور وجود ندارد و چاه‌های موجود، چاه‌هایی با عمق ۵۰ متر و دستی هستند.

رئیس آب منطقه‌ای نیشابور افزود: اغلب چاه‌ها در حاشیه رودخانه‌ها و قسمت کوهپایه‌ها متمرکز شده‌اند که متأسفانه در سنوات گذشته به دلیل خشکسالی‌های به وجود آمده این روند افزایش پیدا کرده است.

وی در پایان گفت: تاکنون حدود ۱۵۱۷ حلقه چاه غیرمجاز در شهرستان شناسایی شده است.