یک روز پیش‌ازاین اینکه خروجی سد زاینده‌رود کاهش پیدا کند تغییر رنگ آب در این رودخانه اضطراب را در کشاورزان بیشتر کرد. کشاورزانی که پس از بازشدن آب زاینده‌رود تصور می‌کردند دیگر مشکلی برای کشت بهار و تابستان ندارند حالا با ورود سولفات آهن به آب و زمین‌های کشاورزی ممکن است تمامی محصولات امسال خود را از دست بدهند.
به‌دنبال قرمز شدن آب زاينده‌رود، اين روزها شاهد اثرات سوء سولفات آهن روي زمين و محصولات کشاورزي هستيم که البته سلامت اين محصولات هنوز از سوي دانشگاه علوم پزشکي رد نشده است.
۹ خرداد بود که قرمزشدن رنگ زاينده‌رود در محدوده لنجان مبارکه سروصداي زيادي را به پا کرد و علي‌رغم حرف‌هاي ضد و نقيض مسئولان، رئيس اداره منابع آب مبارکه و فرماندار لنجان پرده از حقيقت برداشتند و عامل اين تغيير رنگ را شست‌وشوي فيلترهاي تصفيه‌خانه يزد در آب زاينده‌رود اعلام کردند که در همان زمان اين سؤال پيش آمد که با توجه به اينکه زمين‌هاي کشاورزي زيادي در حاشيه زاينده‌رود وجود دارد و با آب زاينده‌رود آبياري مي‌شود اکنون وجود سولفات آهن زياد در آب که سبب تغيير رنگ شده است، اثر سوء در سلامتي محصولات کشاورزي يا حتي زمين‌هاي کشاورزي ندارد. گزارش‌هاي مردمي حاکي از اين است که ويروس جديدي شيوع پيدا کرده که با سردرد، دل درد و استفراغ همراه است و هنگام مراجعه به پزشک، اين ويروس را ناشي از تغيير رنگ زاينده‌رود مي‌دانند.
تغيير رنگ آب با شيوع بيماري همراه است
بسياري از افرادي که در معرض استفاده از اين آب قرار داشته‌اند تا پس از مشاهده برخي علائم به پزشک مراجعه کرده‌اند. پزشکان مي‌گويند ويروسي که بسياري از اهالي اين منطقه را درگير کرده ناشي از تغيير رنگ آب در زاينده‌رود است. اين ويروس بين سه تا چهار روز فرد را درگير مي‌کند و در اين فاصله زماني آب بدن را به‌شدت کاهش داده و عموما پزشکان بيماران را از خوردن ميوه و سبزيجات تا چند روز منع مي‌کنند. با توجه به اينکه در همان زمان اين سؤال از مسئولان مربوطه در اين خصوص که چه تضميني روي سلامتي محصولات کشاورزي خواهد بود که به‌زودي وارد بازار مصرف مي‌شود و سلامتي مصرف‌کنندگان را رقم مي‌زند، وجود دارد اما در آن زمان تنها سکوت پاسخ ما بود.
مهدي رفيعي، مدير گروه بهداشت محيط دانشگاه علوم پزشکي اصفهان با اشاره به اينکه تاکنون هيچ‌گونه گزارشي از بيمارستان‌ها مبني‌بر اينکه ويروس جديدي ناشي از ناسالمي آب به ما گزارش نشده است، گفت: مي‌تواند قرمزي رنگ زاينده‌رود و واردشدن مقدار زيادي از سولفات آهن که سبب تغيير رنگ زاينده‌رود شد روي محصولات اثر گذاشته باشد اما اين تأثير در درازمدت خود را نشان مي‌دهد. او بيان داشت: اينکه در چه زماني از رويش محصولات کشاورزي سولفات آهن به آن رسيده است يا اينکه چه نوع محصولي بوده است و البته پارامترهاي مختلف نقش دارد که بتوانيم روي سلامتي بهداشتي محصولات کشاورزي سخن بر اثر اين حادثه سخن گفت.
مدير گروه بهداشت محيط دانشگاه علوم پزشکي اصفهان اعلام کرد: در اين خصوص تنها بايد جهاد کشاورزي پاسخگو باشد. او گفت: باقي‌مانده مواد شيميايي و از جمله نيترات در ميوه و سبزي‌ها اثرات درازمدتي دارد و نمي‌توان گفت که اين ويروس جديد ناشي از قرمزي رنگ آب و اثر سولفات آهن باشد.
قرمزي‌رنگ زاينده‌رود سبب آفت‌زدگي محصولات کشاورزي شد
مدير انجمن خبرگان کشاورزي اصفهان در پاسخ به اين سؤال که قرمزشدن رنگ زاينده‌رود و مخلوط‌شدن آب زاينده‌رود با سولفات آهن و آبياري محصولات کشاورزي با اين آب در آن مقطع چه اثر سوئي گذاشته است، افزود: دوز بالاي سولفات آهن در آب و وارد شدن آن به محصولات کشاورزي سبب آفت‌زدگي اين محصولات و همچنين اثر سوء روي زمين کشاورزي شده است.
اسفنديار اميني با اينکه اينکه بايد شرکت آب منطقه‌اي پاسخگوي اين بي‌انضباطي در سطح زاينده‌رود باشد که نظارت ضعيف آنها باعث شده که امروز سلامتي محصولات کشاورزي به خطر بيفتد، ادامه داد: با وجودي که نزديک به دوهفته پيش شاهد وقوع اين حادثه در بستر زاينده‌رود بوديم، اگر در آن محدوده سبزيجات کشت شده باشد اين سبزيجات در همان زمان وارد بازار شده است و اگر پياز يا سيب‌زميني کشت شده باشد در همين روزها اين محصولات وارد سطح عرضه خواهد شد.
او گفت: اگر هم گندم را کشت داده باشند در تيرماه شاهد گندم‌هايي خواهيم بود که دوز بالايي از سولفات آهن وارد آن شده است.
اگرچه مدير گروه بهداشت محيط در پاسخ به اين سؤال خبرنگار که آيا براي صحت و سلامتي محصولات کشاورزي و سلامتي مصرف‌کنندگان که به دانشگاه علوم پزشکي اصفهان برمي‌گردد جلسه فوريتي با مسئولان مربوط برگزار شده است يا خير، گفت: فکر نکنم نياز به برپايي جلسه باشد بلکه با تلفن هم مي‌توان موضوع را پيگيري کرد که درهمين‌راستا نيز با جهاد کشاورزي صحبت شده است. اگرچه همواره دانشگاه علوم پزشکي اصفهان سخن از پيشگيري مي‌زند و مسئولان در دو، سه سال اخير بر تقويت امر پيشگيري تأکيد مي‌کنند اما آنچه جالب توجه است اين است که هنوز مسئله پيشگيري در هيچ ارگان و نهاد دولتي در اولويت نخست قرار نگرفته است و حتي تمهيداتي در مواقع بحران ندارند و پيش‌تر به‌دنبال راه‌حل‌هاي بعد از حادثه هستند. به‌طوري‌که امروز هم تا اين محصولات وارد بازار نشود و کسي با مصرف آن دچار بيماري نشود هيچ مقام مسئولي هم به‌دنبال چاره کار نيست.
حجم آب زاينده‌رود در حال کاهش است
بر اساس تصميم شوراي هماهنگي حوضه آبريز زاينده‌رود و کميته پنج‌نفره آب استان اصفهان، خروجي دريچه‌هاي سد زاينده‌رود از دهم خرداد کاهش يافت و جريان آب شهر اصفهان و شرق آن به‌تدريج قطع شد، خروجي اين سد براي سومين بار در سال زراعي جاري و در فروردين به‌منظور تأمين آب مورد نياز کشاورزان شرق اصفهان افزايش يافت و آب شهر اصفهان و شرق آن نيز در زاينده‌رود جاري شد.
مديرعامل شرکت آب منطقه‌اي اصفهان هفته گذشته خبر از کاهش خروجي سد زاينده‌رود از ۱۹ خرداد خبر داده بود. او با اشاره به اينکه خروجي آب در بستر رودخانه زاينده‌رود براي نوبت دوم کشت پاييزه کشاورزان شرق اصفهان و آبياري باغ‌هاي غرب استان از ۹ فروردين رهاسازي شده بود، افزود: کاهش ميزان خروجي آب از سد زاينده‌رود به‌منظور حفظ ذخيره تأمين آب آشاميدني شبکه اصفهان بزرگ تا پايان امسال است. معاون حفاظت و بهره‌برداري شرکت آب منطقه‌اي اصفهان با بيان اينکه آب اين رودخانه در نوبت اول سوم بهمن سال ۹۵ رهاسازي شده بود، خاطرنشان کرد: آب زاينده‌رود هيچ‌وقت به‌طور کامل بسته نمي‌شود چون نيروگاه بايد کار کند اما در مسير خود ديگر به اصفهان نمي‌رسد.
- 11
- 5
