به گزارش خبرآنلاین، برخلاف اتفاقات مثبتی که به مدت ۳سال در دریاچه ارومیه رخ داد، سال پیش خبرها برای این دریاچه اصلاً خوب نبود؛ در سالی که قرار بود طبق برنامه ستاد احیا، روند نجات دریاچه ارومیه از سمت تثبیت به احیا حرکت کند، تراز بزرگترین دریاچه آبشور ایران کاهش هم پیدا کرد.
ستاد احیا دریاچه ارومیه در ابتدای شروع کارش، مطالعات گستردهای روی دریاچه ارومیه انجام داد و در سال ۱۳۹۳ برنامهای ۱۰ساله برای احیا دریاچه و بازگشت آن به تراز اکولوژیک خود ارائه داد.
۳سال اول؛ احیا دریاچه ارومیه کمی جلوتر از برنامه
هدف ۳سال اول این برنامه تثبیت میزان آب دریاچه و جلوگیری از ادامه کاهش تراز آن بود، مسعود تجریشی، مدیر دفتر برنامهریزی و تلفیق ستاد دریاچه ارومیه درباره این برنامه به خبرآنلاین گفت: درزمانی که ستاد احیا تشکیل شد، افرادی که در کارگروه حضور داشتند، گفتند که اگر تراز دریاچه را تثبیت نکنیم هم دریاچه نابود میشود و هم طوفانهای گردوخاک شروع میشوند و جمعیت ساکن آن منطقه باید جابجا شود.
این برنامه با موفقیت انجام شد و در کنار تثبیت در طی این سالها تراز دریاچه ارومیه مقداری افزایش هم داشت، این موضوع دلایل مختلفی مثل وصل کردن سیمینهرود و زرینهرود، رهاسازی آب سدهای اصلی حوزه در برخی از مواقع سال و ... داشت.
ردیف | سال (اردیبهشتماه) | تراز (متر) |
۱ | ۱۳۹۳ | ۱۲۷۰.۷۰ |
۲ | ۱۳۹۴ | ۱۲۷۰.۷۰ |
۳ | ۱۳۹۵ | ۱۲۷۱.۰۴ |
سال چهارم و پنجم؛ وضعیت هشدار برای دریاچه
اما سال ۱۳۹۶ و اوایل امسال، زمانی که قرار بود برنامه از مرحله تثبیت وارد مرحله احیا شود تا سال ۱۴۰۳ تراز دریاچه ارومیه به تراز اکولوژیکش یعنی ۱۲۷۴.۱متر برسد، وضعیت روند مثبت احیا متوقف شد و تراز دریاچه کاهش هم پیدا کرد.
این موضوع ۳عامل مختلف داشت؛ یکی از این عوامل مربوط به بودجه بود. بخشی از بودجه ستاد احیا دریاچه ارومیه دیر پرداخت شد و این برخی از برنامههای مربوط به مرحله احیا را یک سال به عقب انداخت.
مسعود تجریشی در این رابطه توضیح داد: اقداماتی که آن زمان شروع کردیم نرمافزاری بود؛ از بخشی از بودجه برای کنترل سردهنه ها، ثبت میزان برداشت استفاده کردیم و همچنین تلاش کردیم که کشت از گندم به کلزا تغییر کند، چرا کلزا حدود ۴۰ درصد مصرف آب کمتری دارد و ارزش مادی محصول هم بیشتر است.
او در رابطه با عوامل دیگر گفت: دمای هوای سال ۹۶ دو درجه گرمتر از پارسال است؛ دقیقاً ۱.۸ گرمتر از سال گذشته از سویی بارشها هم ۲۰درصد از پارسال کمتر شده، البته این دو عامل شرایط تثبیت را به خطر نمیاندازد و برقرار است. اما دیگر نمیتوانیم به وضعیت سال ۱۳۹۵ برسیم.
سال ۱۳۹۷؛ ورود دوباره آب به دریاچه ارومیه؟
همه این اتفاقات باعث شده، روند احیا دریاچه ارومیه و رسیدن تراز آن به تراز اکولوژیک کندتر شود. به همین دلیل ستاد احیا دریاچه ارومیه برنامه دارد که امسال با سرمایهگذاری بیش از هزار میلیارد تومانی، ۴۸۸ میلیون مترمکعب آب وارد دریاچه ارومیه کند تا این روند بهنوعی جبران شود. این ستاد، در برنامه امسال خود ابراز امیدواری کرده است که دریاچه ارومیه تا سال ۱۴۰۴ احیا شود، یعنی یک تأخیر یکساله در روند احیا.
پروژه ستاد احیا دریاچه ارومیه و هزینههای آنها برای سال ۱۳۹۷ از این قرار است:
ردیف | عنوان پروژه | میزان آب قابل استحصال برای احیای دریاچه ارومیه (میلیون مترمکعب) | حجم سرمایهگذاری در دست انجام (میلیارد تومان) |
۱ | بخش مایع مدول دوم تصفیهخانه تبریز و فاز اول خط انتقال پساب تصفیهخانه تبریز به دریاچه ارومیه | ۱۲۵ میلیون مترمکعب | ۲۲۰ میلیارد تومان |
۲ | مدول سوم تصفیهخانه شهر ارومیه و خط انتقال پساب شهر ارومیه به دریاچه ارومیه | ۶۰ میلیون مترمکعب | ۱۰۰ میلیارد تومان |
۳ | تصفیهخانه شهرک گلمان ارومیه و خط انتقال پساب تصفیهخانه گلمان به دریاچه | ۳ میلیون مترمکعب | ۳۱ میلیارد تومان |
۴ | انتقال آب از سد سیلوه به دریاچه ارومیه | ۱۵۰ میلیون مترمکعب | ۴۵۰ میلیارد تومان |
۵ | تصفیهخانه و خط انتقال پساب شهر عجبشیر به دریاچه | ۵ میلیون مترمکعب | ۵ میلیارد تومان |
۶ | ۳۳۰۰ هکتار اجرای طرحهای نوین آبیاری | ۱۴۵ میلیون مترمکعب | ۲۷ میلیارد تومان |
۷ | ۴۳۱ کیلومتر خط انتقال آب با لوله به سر مزارع | ۲۶ میلیارد تومان | |
۸ | ۲۴۰۰ هکتار شبکه آبیاری و زهکشی | ۶۰ میلیارد تومان | |
۹ | تکمیل شبکه ثبت اطلاعات هواشناسی حوضه آبریز دریاچه ارومیه | تهیه بانک اطلاعات کاملی برای برنامهریزیهای دقیق | ۳ میلیارد تومان |
۱۰ | تهیه نقشه کاداستر ۲۰۰ هزارهکتار از اراضی کشاورزی حوضه آبریز دریاچه ارومیه | ۵۵ میلیارد تومان | |
۱۱ | تکمیل و تجهیز شبکه اندازهگیری آبهای سطحی و زیرزمینی | ۲۲ میلیارد تومان | |
۱۲ | مرمت و بازسازی تأسیسات آبی در دست بهرهبرداری حوضه | تمهید امکانات لازم جهت اجرای صرفهجویی آب در بخش کشاورزی | ۳۵ میلیارد تومان |
۱۳ | اجرای طرحهای احیاء و تعادلبخشی منابع آب زیرزمینی حوضه | ۴۰ میلیارد تومان | |
جمع کل | ۴۸۸ میلیون مترمکعب | ۱۰۷۴ میلیارد تومان |
مسئولان امیدوارند با اجرایی شدن این پروژهها، دریاچه ارومیه در مسیر احیا بازگردد، اما برخی از کارشناسان معتقدند صرف این هزینههای میلیاردی بازهم نمیتواند اشتباهات گذشته را در حوزه دریاچه ارومیه بهطور کامل حل کند.
وينسنت پتی گروو مدیر اجرایی مرکز شناسایی و مدیریت آلودگی محیطهای آبی دانشگاه ملبورن که چندی پیش برای همکاری با ستاد احیا دریاچه ارومیه به ایران آمده بود، دراینباره گفت: براساس چيزى كه من ديدم تاکنون كارهاى خوبى برای دریاچه ارومیه انجام شده ولى اين فقط یک شروع است، درياچه اروميه مانند ۲۰۰ سال قبل نمیشود ولى به نظر من این درياچه میتواند احيا شود.
- 14
- 2