اولویت‌های جامعه توسط مردان انتخاب شده است/ مباحث مربوط به زنان را سیاسی نکنید

شهیندخت مولاوردی مدتی است از بازنشسته شده و بیشتر وقت خود را معطوف به فعالیت‌های حزبی کرده است. سابقه فعالیتش نشان می‌دهد بیشتر تلاشش در حوزه زنان و حقوق بشر بوده است. مولاوردی پیش از این در دوره‌های مختلف فعالیت‌های حزبی مختلفی داشته است؛ از فعالیت در جبهه مشارکت در سال‌های دورتر تا اکنون؛ خودش می‌گوید در تدوین منشور زنان جبهه مشارکت همکاری کرده اما هیچگاه به صورت رسمی عضو این حزب نبوده است. او هماکنون دبیر کل جمعیت دفاع از حقوق بشر زنان است.

گفت‌وگوی رویداد۲۴ با شهیندخت مولاوردی درباره وضعیت احزاب زنان در ایران و فعالیت‌های حزبی آنها را در ادامه می‌خوانید:

ممنون به خاطر حضورتان در تحریریه رویداد۲۴. اگر اجازه بدهید نخستین سوال را درباره وضعیت کنونی «جمعیت دفاع از حقوق بشر زنان» بپرسیم. برخی گفته بودند در زمان نزدیک به انتخابات کنگره برگزار کردید.

برگزاری کنگره در آن زمان به خاطر اولتیماتوم وزارت کشور بود، چون اگر کنگره برگزار نمی‌شد پروانه ما که برای سال ۸۰ بود، کم لم یکن تلقی می‌شد لذا باید با قانون جدید خود را تطبیق می‌دادیم بنابراین برگزاری کنگره ربطی به انتخابات نداشت. البته اگر حزبی به خاطر انتخابات فعالیت کند هم ایرادی ندارد. فارغ از این نکته، در حال حاضر مدتی است که ساختار‌ها شکل گرفته و از سال جدید در حال تکمیل کمیته‌ها هستیم.

با سایر احزاب زنان اصلاح طلب ائتلاف دارید؟

بله، مدتی است که دو هفته یک بار و هر بار به میزبانی یک حزب، جلساتی برگزار می‌شود و در این مدت فاصله‌ای در جلسات نیفتاده و بعضی برنامه‌های مشترک برای افزایش مشارکت سیاسی زنان برگزار شده است که عنوان آن هم شورای عالی سیاست‌گذاری زنان اصلاح طلب است. برای این منظور چند لایه هم تعریف کردیم که لایه بعدی آن احزاب اصلاح طلبی است که شاخه زنان دارند. لایه بعدی هم زنانی است که در شورای مرکزی سایر احزاب حضور دارند. لایه چهارم هم زنانی هستند که در نهاد‌های اجتماعی خارج از احزاب فعالیت دارند.

خانم طالقانی و خانم کروبی هم حزب داشتند. چرا آن‌ها را به جمع خود دعوت نکردید؟

ما جلسات خود را از مدتی قبل داشتیم که اخیرا آن را علنی کردیم. در واقع این تشکل غیر رسمی با حضور ۴ حزب زنان هسته اولیه خود را تشکیل داد. شاید هم روزی در آینده به این نتیجه برسیم که یک حزب فراگیر از زنان تشکیل دهیم.

البته در حزب شما آقایان هم حضور دارند؟

بله. ما آن زمان دنبال یک تشکل تخصصی حقوقی بودیم و هیات موسس هم حقوقدان بودند که از چند قاضی یا وکیل تشکیل شده بود، اما چون عنوان حقوق بشری داشت به کمیسیون ماده ده احزاب رفت، ما هم خوشحال شدیم. البته همین هم  باعث شد ریزش‌هایی در اعضای ایجاد شود؛ به خصوص درباره زنانی که در قوه قضائیه حضور داشتند زیرا اجازه عضویت در احزاب را نداشتند.

در دولت آقای احمدی نژاد تلاش کردیم اساسنامه را اصلاح کنیم، چون اساسنامه ما قالب یک انجمن علمی را داشت نه سیاسی، اما در نهایت دست نگه داشتیم و برای تطبیق با اساسنامه جدید، کنگره تشکیل دادیم.

در حزب شما در حوزه سیاست به دنبال چه اهدافی هستید؟

یکی از اهداف ما افزایش سهم زنان در لیست‌های انتخاباتی است. در حال حاضر ما به دنبال اصلاح لایحه جامع انتخابات هستیم. در این مورد با کمیسیون‌های مربوطه هم ارتباط برقرار کردیم. یکی از پیشنهادهای ما این بود که درصدی از لیست‌های احزاب متعلق به زنان باشد، اما گفتند تا انتخابات استانی نشود، امکان تصویب چنین چیزی وجود نخواهد داشت.

الان می‌خواهیم سعی کنیم از طریق احزاب این کار را پیش ببریم. کار هم تا جای خوبی پیش رفته و سی درصد لیست به زنان اختصاص یافته است. الان ۱۷ خانم در مجلس هستند.

آیا افکارسنجی داشتید که مردم از این افراد رضایت داشتند؟

برای ۲۹۰ نماینده هم این افکارسنجی وجود ندارد. برای آقایان مجلس هم چنین چیزی نیست. آیا هماکنون کسی افکارسنجی کرده که رضایت مردم از ۲۷۳ نماینده مرد مجلس چقدر است؟ با این حال باید بگویم بعضی از خانم‌ها در این مدت خوب ایستادند و از حقوق مردم دفاع کردند. از طرفی ما امروز می‌بینیم که در اقلیت بودن خانم‌ها در مجلس مانع جدی برای طرح‌هایی است که مطرح می‌شود. از سویی دیگر یکی از شاخص‌های مهم جهانی، تعداد زنان در مجلس است که ما حتی از برخی کشور‌های توسعه نیافته وضعیت نامناسب‌تری داریم.

حقیقت آن است که خانم‌های مجلس آنقدر که باید اثرگذاری داشته باشند، ندارند.

این را باید در ابعاد مختلف بررسی کرد. یکی اینکه ببینیم چه رویه‌ای باعث شده که زنان شاخص، امکان حضور در مجلس را نداشته باشند. در این‌باره معتقدم رد صلاحیت‌ها تاثیر می‌گذارد. این موضوع درباره آقایان هم صدق می‌کند. مسئله دیگر اینکه بررسی کنیم چرا در کشوری مثل ایران، مسئله زنان یک امر سیاسی شده و شما هر بحثی را که مطرح می‌کنید، از داخل آن یک موضوع سیاسی در می‌آورند و باب ادامه بحث را می‌بندند.

نگاه سیاسی به موضوع زنان باعث شده در مجلس هم طرح‌های مربوط به زنان پیش نرود یا لایحه‌ها حتی به مجلس نرسد؛ مثل لایحه تامین امنیت زنان که بار‌ها بین دولت و قوه قضاییه دست به دست شد و با وجود همه پیگیری‌های معاونت امور زنان، این اتفاق نیفتاد. دلیل اصلی همین است که مباحث مربوط به تغییر اساسی قوانین نتوانسته با توجه به تحولات خانواده ایرانی و جامعه ایرانی تناسب پیدا کند.

برخی به من گفتند چرا این اعتراف تلخ را داشتی که هیچ لایحه‌ای را به مجلس نفرستادید. مثلا چند وقت قبل وقتی بحث دیه مطرح شد، گفته شد وظیفه مجلس این نیست و نمایندگان باید به مشکلات مردم رسیدگی کنند. لایحه حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان هم همین سرنوشت را داشت. ما نامه‌ای به رئیس مجلس نوشتیم که موضوع در اولویت قرار بگیرد، اما بعد از اینکه موضوع از کمیسیون حقوقی قضایی مجلس خارج شد، هنوز نوبت آن نشده است؛ ضمن اینکه افرادی که اولویت را انتخاب می‌کنند همه آقایان هستند.

یکی از راه‌های اثرگذاری شما تاسیس حزب است اما انتقادی که به احزابی مثل شما وارد است این است که حزب یک نفره یا متکی به یک نفر هستید و برای گرفتن یک صندلی در شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان تشکیل شده‌اید. خوب با چه پشتوانه‌ای می‌خواهید روی تصمیمات مردم یا شورای عالی اثرگذاری کنید؟

من در شورای عالی به عنوان شخص حقیقی حضور دارم. یکی دو سال بود معرفی شده بودم، اما چون در دولت مسئولیت داشتم، صلاح نمی‌دیدم در این جلسات شرکت کنم. البته حزب ما این ایراد را دارد، اما افراد شناخته شده هم وقت نمی‌گذارند. قانون جدید هم اجازه نمی‌دهد یک نفر عضو موثر دو حزب باشد. افراد موثر هم درگیر هستند و ما هم ترجیح می‌دهیم آنها در جلسات و کمیته‌ها حضور داشته باشند و از افرادی استفاده کنیم که برای حضور در جلسات ارزش قائل شوند.

چرا خانم‌هایی که در مجلس هستند به حزب جذب نشدند؟

در همین حزب ما قرار بود خانم سلحشوری یا خانم ریگی بیایند، ولی اتفاقاتی مانع شد.

به نظر می‌رسد این تصور وجود دارد که اعضای احزاب رد صلاحیت می‌شوند و شما دوباره ناچار خواهید شد از آنان برای حضور در انتخابات مجلس دعوت کنید.

ببینید یک مسائلی دست ما نیست؛ مثل همین رد صلاحیت‌ها. از طرفی قرار شد شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان یک کارگروه رصد و پایش داشته باشد و اگر قرار باشد لیستی داده شود، با برنامه باشد. این در حال تدوین آئین‌نامه است و تا به حال این سیستم نبوده و امیدواریم به کمک آن بتوانیم این ضعف را پوشش دهیم.

در شورای عالی جو مردسالارانه است یا از نظرات شما حمایت می‌شود؟

فعلا درگیر کارگروه‌ها و آئین‌نامه هستیم و فرصت بروز و ظهور مردسالارانه وجود ندارد. البته در انتخاب هیات رئیسه ۴ نفر از ۹ نفر از خانم‌ها هستند که نشان می‌دهد این نگاه دست‌کم در این مرحله وجود ندارد.

انتقادی که امروز به جریان اصلاح طلب وجود دارد این است که لیست‌های انتخاباتی، بدون توجه به افکار عمومی بسته می‌شود و این مسئله به خصوص در شهر‌های بزرگ نمود بیشتری دارد.

در تهران لیست‌ها حرف اول را می‌زنند خود ما هم که در انتخابات رای می‌دهیم، چشم بسته به کل یک لیست رای می‌دهیم. البته شاید از این به بعد این کار را نکنیم. همین است که نامزد‌ها هیچ ضرورتی نمی‌بینند برای شناساندن خود تلاشی بکنند.

میثم سعادت