هفته گذشته تراژدی غم‌انگیزی در پایانه مسافربری سنندج رخ داد و برخورد خودروی نفتکش با اتوبوس پر از مسافر، جان ۱۳ مسافر را گرفت. ۱۳ تن از هموطنانمان زنده زنده در آتش سوختند و میلیون‌ها ایرانی عزادار شدند. عمق این حادثه به حدی بود که شاهدان ماجرا نتوانستند به درستی تصویری از آن برای‌مان تداعی کنند. جسد سوخته اتوبوس مسافران حاکی از همه ماجراست.
اما ماجرا چه بود؛ می‌گویند اتوبوس ساعت ۱۲شب از ترمینال بیرون زده برای رسیدن به تهران. راننده دقایقی بی‌آنکه بداند چه سرنوشت تلخ و غم‌انگیزی در انتظار مسافرانش است، برای سوار کردن چند مسافر دیگر توقف می‌کند، نفتکش عراقی ترمز می‌برد و می‌زند به اتوبوس و انفجاری که خانواده‌های بسیاری را عزادار می‌کند.
پلیس و آتش‌نشانی و دادستان و شرکت نفت و... همه پای کار می‌آیند تا ببینند مقصر چه کسی است؛ باز همان سه علت همیشگی یعنی ناایمن بودن راه، خطای انسانی یا ضعف خودرو را وسط می‌کشند. پلیس می‌گوید نقص راه، نقص فنی احتمالی تانکر و ضعف مدیران در بحث ناوگان حمل مواد خطرناک می‌تواند دلیل این حادثه باشد.
دادستان سنندج هم ناایمن بودن راه را علت این اتفاق می‌داند و بيان می‌کند در محدوده ورودی ترمینال یک دیوار شماره‌گذاری است که مسیر را باریک می‌کند و این محدوده شیب بسیار تندی هم دارد و اتوبوس‌ها باید به‌صورت ۹۰ درجه بپیچند تا وارد این مسیر شوند. ماشین‌هایی هم که وارد این مسیر می‌شوند، یا ترمز می‌برند یا بار سنگینی دارند. این عوامل باعث شده راننده نتواند تانکر نفت کوره را کنترل کند و در شیب تند و با سرعت زیاد از پشت به اتوبوس مسافربری برخورد کرده و منفجر شود.
هیرش رضایی، مدیر کل روابط عمومی استانداری کردستان هم در این رابطه بيان می‌کند که بر اساس بررسی‌های مقدماتی نقص سیستم ترمز تانکر نفتکش علت حادثه بوده و در سنوات گذشته نیز دو حادثه مشابه در همین منطقه داشته‌اند که خودروهای سنگین در این جاده ترمز خالی کرده‌اند.
اما از همه این اما و اگرها و گمانه زنی‌ها که بگذریم، این سوال مطرح می‌شود که مگر تردد شبانه خودروهایی که حامل سوخت و مواد شیمیایی هستند، ممنوع نیست؟ مگر پلیس نباید تردد این‌گونه وسايل نقیله در جاده‌ها را کنترل و از ادامه راه‌شان جلوگیری کند؟
سردار حمیدی، فرمانده پلیس راه ناجا در این‌باره عقیده دارد:« طبق قانون تردد شبانه وسایل نقلیه سنگین مانند نفتکش‌ها ممنوع است و صدور مجوز برای این تانکر حامل سوخت جای سوال دارد».
وی در بخش دیگری از اظهاراتش بيان می‌کند:«همچنین اینکه خودروی نفتکش که نفت کوره همراه داشته، دارای نقص فنی و راننده مجاز به رانندگی بوده یا خیر، در دست بررسی است. رانندگان خودروهای حامل سوخت جای مناسبی برای استراحت ندارند؛ به‌همین دلیل زمانی بیشتر از حد مجاز رانندگی می‌کنند و سیستمی که بتوان بر آنها به‌خوبی نظارت کند، وجود ندارد و به‌صورت سنتی و دستی وضعیت تردد این قبیل خودروها در پلیس راه‌ها ثبت می‌شود؛ بنابراین نیاز است مسئولان از مبدا جلوی تردد شبانه خودروهای حامل سوخت را بگیرند».
اما برای به‌دست آوردن اطلاعات تکمیلی با اطلاع‌رسانی پلیس راهنمایی و رانندگی تهران تماس گرفتیم که افسر پاسخگو با عنوان اینکه امروز تعطیل هستند و باید در ساعت اداری با وی تماس بگیریم، گفت:« ما دایرة‌المعارف نیستیم که بتوانیم هر سوالی را جواب بدهیم. انشاا... روز شنبه آن هم ساعت اداری تماس بگیرید تا به سوال‌های‌تان جواب داده شود».حادثه تلخ انفجار اتوبوس و دو خودروی دیگر و کشته شدن ۱۳ تن از هموطنانمان آن‌قدر مهم است که به‌نظر می‌رسد مسئولان ذی‌ربط باید در اسرع وقت پاسخ این شائبات مطرح شده باشند نه اینکه پاسخگویی را به ساعات اداری موکول کنند.
در این‌باره با سردار حسینی، رییس پلیس سابق راهنمایی و رانندگی تهران مصاحبه کردیم؛ وی با ابراز تاسف و همدردی با مردم کردستان درباره بحث تردد خودروهای سنگین به‌ویژه حامل‌های مواد شیمیایی و نفتی می‌گوید:« بر اساس مقررات پلیس راه کشور، راننده اتوبوس و کامیون و تریلر باید هشت ساعت رانندگی کند و هشت ساعت استراحت مگر اینکه کمک راننده‌ای داشته باشند تا هشت ساعت دوم را آنها رانندگی کنند. اما درباره ممنوعیت رانندگی خودروهای حامل مواد شیمیایی دستورالعمل ممنوعیت ترددی تا آنجا که می‌دانم، نداریم؛ البته باید به این نکته هم اشاره کنم که هیچ قاعده و قانونی برای تردد خودروهای حامل نفت و گاز و بنزین یا مواد شیمیایی وجود ندارد و پلیس هم در واقع نمی‌تواند جلوی آنها را بگیرد».
از سردار حسینی می‌پرسیم چرا پلیس نمی‌تواند نفتکش‌ها را متوقف کند و چرا برخی از این رانندگان قانون هشت ساعت تردد و هشت ساعت استراحت را رعایت نمی‌کنند؟
وی در پاسخ می‌گوید:« درباره این نفتکش باید بگویم که بار آن نفت کوره بوده نه بنزین؛ در ضمن با توجه به اینکه بنزین یا هر نوع سوخت دیگر، کالای استراتژیک به‌شمار می‌رود، پلیس نمی‌تواند جلوی تردد آنها را بگیرد چراکه باید سوخت در سریع‌ترین زمان به مقصد برسد و آنها شامل هیچ‌گونه محدودیتی در شبانه روز نمی‌شوند.
به‌نظر می‌رسد با توجه به افزایش این‌گونه حوادث به‌خصوص در جاده‌های غرب کشور باید تدابیر مهمی در این رابطه اندیشیده شود تا هموطنانمان این‌گونه داغدار و متضرر نشوند».
برگردیم به بحث مثلث تصادفات. پلیس همچنان بر این این سه ضلع پرخطر اصرار دارد و بيان می‌کند که با تلاشی که در طول سال‌های گذشته انجام داده توانسته است آمار کشته‌های رانندگی را از ۲۸ هزار نفر در سال ۸۴ به ۱۶ هزار تن در سال گذشته برساند و این در حالی است که تعداد خودروها هم به‌طور تصاعدی بالا رفته است.
سردار حمیدی، رییس پلیس راه کشور با عنوان اینکه اتفاقات خوبی هم در حوزه ناوگان اتوبوسرانی افتاده است بيان می‌کند تعداد اتوبوس‌ها نسبت به سال ۸۶، چهار برابر شده و سفرها هم به همین تعداد افزایش یافته است و اگر به آمارها تمرکز کنیم خواهیم دید که حوادث اتوبوسی در سال‌های گذشته کاهش جدی داشته است.
اما در حوزه کامیون‌های باری اتفاق مثبتی رخ نداده و متولیان و مسئولان این حوزه همچنان به‌دنبال هوشمندسازی ماشین‌های سنگین و کامیون‌ها نیستند و با انجام روش‌های سنتی، وقت‌کشی می‌کنند. به‌همین دليل باید این اتفاق در حوزه تریلر و کامیون‌ها نیز انجام شود چرا که پلیس راهور به دلیل تعداد و پراکندگی حوزه کامیون‌های باری نمی‌تواند نظارت دقیقی بر عملکرد آنها در جاده‌ها داشته باشد.
سال‌های گذشته هم حوادث مشابهی مانند این حادثه سوزناک در سنندج رخ داده و تاثیر نامطلوبی بر مردم گذاشته بود. اگر خاطرتان باشد سال ۸۳، بر اثر انفجار تریلری در غرب کشور نزدیک به ۱۰۰ تن از هموطنانمان کشته شدند و آن زمان که شبکه‌های اجتماعی وجود نداشت و فضای رسانه‌ای کشور به این شکل رشد نکرده بودند، این اتفاق آنچنان اطلاع‌رسانی نشد و خیلی‌ها بی‌توجه از کنار آن گذشتند.
حالا باید منتظر بنشینیم و ببینیم مقصر چه کسی است! مقصری که از دنیا رفته و دیگر نمی‌تواند پاسخگوی اتهامش در دادگاه باشد. مصاحبه کوتاه دادستان سنندج درباره علت تصادف می‌تواند فصل‌الخطاب باشد. او می‌گوید:« در محدوده ورودی ترمینال یک دیوار شماره‌گذاری است که مسیر را باریک می‌کند و این محدوده شیب بسیار تندی هم دارد و اتوبوس‌ها باید به‌صورت ۹۰ درجه بپیچند تا وارد این مسیر شوند. ماشین‌هایی هم که وارد این مسیر می‌شوند یا ترمز می‌برند یا بار سنگینی دارند. این عوامل باعث شده راننده نتواند تانکر نفت کوره را کنترل کند و در شیب تند و با سرعت زیاد از پشت به اتوبوس مسافربری برخورد کرده و منفجر شود». این نقصان یکی از مهمترین عامل چنین تصادف دهشناکی است که سال‌هاست شهرداری و پایانه سنندج و راهداری فکری به حال آن نکرده‌اند!
- 15
- 4
