- وقتی صحبت از «قاچاق» به میان می آید، اولین عباراتی که به ذهن متبادر می شوند، مواد مخدر و اسلحه هستند. شخصیت های بسیاری بوده اند که نام شان با قاچاق مواد و اسلحه گره خورده، انگار هر بار یک قاچاقچی چه خرده پا و چه سرکرده باندی دستگیر می شود، تصویر «پابلو اسکوبار»، ثروتمندترین قاچاقچی تاریخ از مقابل چشمان مردم عبور می کند؛ تصویر مرد مرموز مکزیکی با سبیل های دُم در رفته اش که وحشتی انداخت به دل جهان و بیش از چهار هزار نفر را به خاک و خون کشید.
شاید هم وقتی صحبتی از قاچاق اسلحه مطرح می شود، گانگسترهای کت و شلوارپوشی در نظر بیایند که خط اتوی لباس‌شان می تواند کاغذ را برش دهد! اما قاچاق تنها منحصر به پدیده هایی نیست که انسان را به کام مرگ می کشند. قرار نیست فقط هروئین و کوکائین را در بسته بندی هایی شبیه به نمک جابجا کنند و هر بار از بخت بد، گذرشان به پلیس افتاد، ماموران، چاقوی ضامن داری را درون بسته ها فرو کنند و طعمش را بچشند تا ببینند گَرد سفیدرنگِ داخلش، فشار خون را بالا نمی برد، بلکه نشئه می کند مصرف کنندگانش را، یا سلاح هایی پیشرفته و گران قیمتی را در پوشش های مختلف از این سوی دنیا به نقطه دیگری می فرستند تا از جمعیت جهان بکاهند، شاید هم جنگی به راه می‌اندازند تا توپ و تفنگ ها روی دست شان باد نکند. هرگاه بحث پول و دلارهای سبز در میان باشد، سودجویان حاضرند از شیر مرغ تا جان آدمیزاد را قاچاق کنند تا جیب های شان چاق تر شود.
عجیب ترین کالای قاچاق
شاید عجیب ترین پدیده ای که قاچاق می شود و هیچ سنخیتی با پول شویی و سودجویی ندارد، «کتاب» باشد. چندی پیش کارگروه صیانت از حقوق ناشران و پدیدآورندگان اتحادیه ناشران و کتاب فروشان تهران با مساعدت و همکاری پلیس امنیت و دستور قضایی، یک انبار کتاب قاچاق را در پایتخت کشف کرد. این انبار از کتاب های قاچاق در محدوده خیابان انقلاب کشف شد. کتاب های ضبط شده از این انبار در حجمی حدود ۱۰ کامیون داشت و با دستور قضایی «توقیف» شد، انبار را هم تخلیه و پلمب و صاحبانش را دستگیر و روانه بازداشتگاه کردند. میزان کشف کتاب های قاچاق به حدی بود که انبارهای اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران دیگر جایی نداشت! قرار بود رئیس اتحادیه ناشران و کتاب فروشان تهران در یک نشست خبری، فعالیت‌های اخیر کارگروه صیانت از حقوق ناشران و پدیدآورندگان را تشریح کند اما به دلیل پُر شدن انبار این اتحادیه از کتاب های کشف و ضبط شده، نشست خبری لغو شد، چرا که فضای جدیدی برای کتاب های تازه‌کشف شده نداشتند و نمی توانستند پذیرای خبرنگاران باشند.
کشف غیرمجازها
حسین رحیمی، فرمانده انتظامی تهران بزرگ هم از کشف و ضبط کتاب‌هایی خبر داد و آنها را «ضاله» و «غیرمجاز» نامید. ۱۵ نفر هم به اتهام تکثیر این کتاب ها بازداشت شده‌اند.. رحیمی این اقدام را در راستای حمایت از ناشران و اصناف مرتبط با این صنعت عنوان کرد و گفت با هماهنگی آنها، کتاب ها را جمع آوری کرده‌اند: «برخورد با ناشران کتب ضاله و غیرمجاز از اقدامات ما در اجرای این طرح بود و در همین راستا، در عملیاتی که در نقاط مختلف پایتخت به مرحله اجرا در آمد، بیش از ۳۳۳ هزار جلد کتب غیرمجاز و ضاله کشف و ضبط شد». این کتاب‌ها در ۱۶ انبار قرار داشتند: «کتاب‌ها به حدود ۹۰۰ دستفروش در سراسر کشور توزیع می شدند که با اقدامات انجام شده از سوی پلیس، جلوی آن گرفته شد».
دنیای بی‌انتها
سال هاست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، زیرمجموعه ای برای صدور مجوز چاپ و نشر کتاب دارد تا کتاب هایی با محتوای نامناسب یا آسیب زننده وارد اجتماع نشود اما در سال های اخیر چندان موفق نبوده اند، چرا که گسترش تکنولوژی و فراگیری فضای مجازی، امکان دسترسی به هر محتوایی را در اختیار مخاطبان قرار می دهد. در دنیای بی انتهای اینترنت، حتی کودکان و نوجوانان هم می توانند به آثاری دست پیدا کنند که مناسب گروه سنی آنها نیست ولی نمی توان تک تک بچه‌ها را محدود کرد. بیشتر کتاب هایی که ممنوع و غیر مجاز تشخیص داده می شوند، به راحتی در اینترنت قابل جست و جو هستند و خرج شان تنها فیلترشکنی برای دور زدن فیلترهاست!
بازار جذاب انقلاب
البته بازار داغ میدان انقلاب با تمام گیر و گرفت‌های مردم همچنان برای قاچاقچیان، گزینه ای جذاب است، مشکلات اقتصادی بر مردم سخت گرفته و سبب شده محصولات فرهنگی مانند کتاب کم کم از فهرست خریدشان حذف شود و تعداد قابل توجهی از کتاب فروشی های قدیمی و با سابقه انقلاب هم تغییر کاربری داده اند تا خرج زندگی خود را از مسیر دیگری دربیاورند، ولی با این حال هنوز هم پیاده روهایش، پاتوق کتاب فروش هاست و چند متر به چند متر، دستفروش هایی را می بینید که بساط شان به جای شارژر موبایل و لیف و لباس زیر، کتاب است و کتاب. قاچاقچیان جنتلمن هم مانند گذشته کتاب های قاچاق خود را به بازار غیر رسمی تزریق می کنند تا از راه قاچاق کتاب و کالای فرهنگی، پول کثیفی به جیب بزنند و درآمدی نجومی نصیب خود کنند.
مهدی فیضی‌صفت
- 16
- 4
